De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden

Foto gemaakt tijdens een gezamenlijk uitstapje in 1929 van het
personeel van De Ruiter en Van de Hurk naar de Heilige-
Land stichting. Staand, van links naar rechts: 1 Arie Winkel,
bosjesmaker van Van de Hurk; 2 een vriend van de De Ruiters,
geen personeelslid; 3 Nol van de Hurk; 4 Kees van Stein; 5 Jos
Sielhorst; 6 Hans de Kruijf, een vriend van de De Ruiters, geen
personeelslid; 7 Gijs Wielders; 8 Gradus van Munster; 9 Janus
van de Ham. Zittend, van links naar rechts: 1 Van de Ham,
vader van Janus van de Ham, geen personeelslid; 2 Philip de
Ruiter; 5 Arie van de Ham; 4 Gertie de Ruiter; 5 Van
Munster, vader van Gradus.
In het algemeen schijnt verzuim onder het personeel
op weinig weerstand van de ondernemer te
zijn gestuit. Ook langere perioden van afwezigheid
kwamen geregeld onder het personeel
voor. Een voormalig bosjesmaker, in 1916
'jongmaatje' op het bedrijf: 'Van Maanen, dat
was een fabriek, daar was het net een zoete inval.
Je kon er gaan en komen wanneer je wilde. Ik
kwam van de ouwe fabriek bij Van Maanen,
toen was ik nog bosjesmaker. Ik kwam te werken
bij een baas, die noemden ze de " Vorstenlander",
naar de tabakssoort van die naam. Als ik
dan een paar weken bij mijn baas zat, dan ging hij
een week aan de sjouw en zo wisselden ze elkaar
af. En dan had je er nog de "Spaai", die ging dan
weer aan de sjouw.. ,' 69
Als conclusie kan worden opgemerkt dat zeker
de helft van het personeel van Van Maanen rond
de Eerste Wereldoorlog op gezette tijden vrijwillig
van het werk verzuimde.
Redenen van verzuim. Waarmee stond dit ongeregelde
arbeidsritme in verband? In het algemeen
vatte men het zo op dat men af en toe 'één
dag of meer voor zijn eigen nam'. 70 Veelal om
'aan de sjouw' te gaan, wat inhield dat men alleen
of in groepjes naar het café ging, waar doorgaans
stevig werd gedronken onder het kaarten of biljarten
of het uitwisselen van sterke verhalen.