De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden

Het persen van de bosjes. J.J. van der Donk bezig met het bosjesmaken: het omblad wordt
ging men daarna al aan het opdekken.
De vormen bleven
dan maar kort onder de pers.
Doordat de bosjes bij deze
werkwijze nauwelijks een
persnaad te zien gaven, en dus
leken op het echte handwerk,
sprak men van imitatiehandwerk.
Het werk van de sigarenmaker
kon voor een deel uit handen
genomen worden door een
om het binnengoed gewikkeld.
leerjongen, doorgaans bosjesmaker
genoemd. 'Als je bij een
sigarenmaker begon, was je
eerst manusje-van-alles. Hij
riep bijvoorbeeld: "Stijfsel halen;
dek halen; maatbakken halen!"
- waar je de sigaren indeed
als ze klaar waren. Je
moest een paar keer per dag
naar zo'n pers die bosjes persen,
de klemmen erop. Als je
baas de volgende vormen vol
had, ging je de eerste weer keren;
met een mesje, rtss...,
sneed je de tabak die uit de
vorm stak, eraf. Het was de
hele dag slepen.' 7
Daarnaast leerde de jongen het
bosjesmaken: 'Eerst moest je
de omblaadjes openhalen. Later
mocht je de omblaadjes
plukken. Daarna leerde je het
pakjemaken, dat was het binnengoed.
Ten slotte ging dat in