De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden

geval was. De Provincie stuurde een inspecteur
om eens poolshoogte te nemen. Hij zag geen
brandgevaar, adviseerde met cokes te stoken en
overbrenging van de drijfkracht te laten geschieden
door riemen. De Raad van State vernietigde
het besluit van Burgemeester en Wethouders
van Culemborg en zo mocht Hijmans de stoommachine
installeren en zich voortaan stoomtabakskerver
noemen. 25
Het aantal werknemers in de tabakskerverij
schommelde die periode rond de vijf. Hijmans
zelf ging het voor de wind. Belastingkohieren,
samengesteld ten behoeve van de heffing van de
lokale hoofdelijke omslag, verschaffen inzicht in
zijn financiële positie. In 1860 betaalde hij ƒ 34,12
en behoorde tot de middengroepen: twintigjaar
later bedroeg de aanslag maar liefst ƒ128,25, het
op vijf na hoogste bedrag in Culemborg. 30 Zijn
gestegen status blijkt verder uit zijn lidmaatschap
van de Herensociëteit, waarvan men eerst na ballotage
lid mocht worden. 31
De zaak gaat in andere handen over. Bij zijn overlijden
op 3 maart 1884 liet Michiel Hijmans
ƒ 12 000,- na en diverse roerende en onroerende
goederen. 32 Per testament had hij in 1882 reeds
het een en ander geregeld. Zijn zoon Albert Victor
vermaakte hij 'het woonhuis en erf ingericht
tot winkel en tabakskerverij aan het Marktveld
te Culemborg; de winkel: met de toonbank, de
winkelopstand, de potten, doozen, schalen en
gewichten en de tabakskerverij: met de stoomkerfbank
en alle losse en vaste werktuigen en gereedschappen
tot de kerverij behoorende of gebezigd
wordende en voorts met alles wat maar
eenigszins tot de uitoefening der in voorzegd
huis door mij gedreven tabakskerverij en handel
in tabak en kruidenierswaren behoort.. ,'. 33 Verder
liet hij zijn zoon de twee pakhuizen aan de
Kleine Kerkstraat na. De kleinkinderen, Henriette
Elisabeth, Elisabeth Victorine en Victorine
Elize Snoek, kregen ieder eenderde in het
vruchtgebruik van een uitstaande schuldvordering
op het Grootboek der Nationale schuld.
Albert Victor zette de zaak inderdaad voort en
wel onder de oude firmanaam M. Hijmans Izn. 34
Het aantal werknemers groeide door van acht in
1886 tot elf in 1891. 35 De zaak was in laatstgenoemd
jaar evenwel niet meer in zijn bezit en
aangezien hij ongehuwd bleef, kwamen de kinderen
van zijn zuster Rosine Elisa, gehuwd met
de Amsterdamse makelaar Lion Snoek, in aanmerking.
Op 5 maart 1890 verkocht A. V. Hijmans
het woonhuis, de winkel met tabakskerverij
en de beide pakhuizen voor ƒ 10000,— aan de
nog minderjarige Michiel Victor Snoek en zijn
compagnon Johannes Cladder. 36 Hijmans vertrok
datzelfde jaar naar Amsterdam.
Bij notaris Moorrees lieten Snoek en Cladder een
akte van vennootschap opstellen, die ons inzicht
verschaft in hun afspraken. 37 Als doelstelling
staat geformuleerd: 'het gemeenschappelijk uitoefenen
van een tabakskerverij en drijven van
handel in tabak en wat verder tot dat vak behoort,
zoo in het binnen- als buitenland, onder
de firma van M. Hijmans Izn.' Als tijdsduur
sprak men af 4 jaar en 10 maanden, en doorgaande
verlenging met telkens twee jaar, tenzij
een van beiden zou opzeggen. De vennootschap
werd gedreven voor gemeenschappelijke rekening
'ten bate en ten schade van ieder voor de
helft'. Samen brachten ze in de nieuwe firma in:
de onverdeelde, hierboven genoemde onroerende
goederen, de vaste en losse gereedschappen
en een bepaalde op de balans te verantwoorden
som gelds. Ten slotte werd afgesproken dat
de winst gelijk werd verdeeld en ieder een maandelijks
voorschot mocht nemen van hoogstens