De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden

de verkoop bezighield. Het kantoor was in
Zaandam en men bezat een vestiging in Londen.
Later, in de jaren 60, kochten Heij en Blijenberg
het merk Justus van Maurik. De Londense vestiging
werd niet overgenomen. In die periode
werd met de volgende machines gewerkt: bosjesmachines,
ringmachine, matteermachine/
verfmachine, stripmachine, bliksnijapparaat en
blikvouwapparaat. Er was veel export naar Genua
en Nieuw-Zeeland, terwijl speciale opdrachten
binnenkwamen van illustere figuren als
keizer Haile Selassie van Ethiopië.
Na de brand zette Heij samen met E. W. Groenendaal
de sigarenmakerij voort in de voormalige
fruitveiling aan de Helling. De benodigde
nieuwe machines werden gekocht bij Willem II
(o.a. een compleetmachine, ringmachine, hydraulische
pers, wikkel/bosjesmachine, afkapmachine
en vormen).
Heij stopte in 1977, maar Groenendaal ging alleen
verder. Per 1 oktober 1979 verhuisde hij
naar de Anthonie van Diemenstraat 32.
Merken: Het eerste merk heette De Jantjes, al
spoedig daarna omgezet in Hildebrand. Verder
gebruikte men de merken van Justus van Maurik
en voor de Engelstalige markten Little Hollanders.
GEBR. HOUTMAN
Volgens De Sigarenmaker van 29 september
1900 lieten de gebr. Houtman, sigarenmakers te
's-Hertogenbosch, ook in Culemborg produceren.
Het ging vooral om grote sigaren van 37
cent; 'die men alleen dan mag maken als men
Roomsch-Katholiek is, anders niet'.
TABAKSFABRIEK M. HIJMANS IZN.
De joodse tabakskerver Michiel Hijmans was afkomstig
uit Rhenen. 26 Eenmaal in Culemborg
begon hij een handel en winkel in kruidenierswaren.
De aantrekkelijkste plaats om in die dagen
een winkel te vestigen was aan het Marktveld.
Het lukt hem om op de openbare veiling
van 16 juni 1829 een geschikt perceel, gelegen
aan de oostzijde van de Markt en achter de pomp
schuin tegenover het stadhuis, te bemachtigen.
Twee pakhuizen aan de Kleine Kerkstraat verschaften
de nodige opslagruimte voor de voorraden.
27 Zijn assortiment omvatte naast thee en
koffie vermoedelijk al gauw tabak, een combinatie
die niet ongewoon was. Kende hij deze
branche uit zijn geboorteplaats Rhenen, waar op
ruime schaal tabak verbouwd en verhandeld
werd? In ieder geval is er sinds 1873 sprake van de
Tabaksfabriek M. Hijmans Izn. 28
Hij blijkt een vooruitstrevend ondernemer geweest
te zijn; immers, op 28 augustus 1876 verzocht
hij de gemeente Culemborg om in zijn
tabakskerverij een verticale stoommachine van 2
PK op te richten. Binnen deze tak van nijverheid
was hij de eerste in Culemborg die van stoomkracht
gebruik maakte. Burgemeester en Wethouders
gingen niet zonder meer akkoord; integendeel,
zij weigerden het verzoek in te willigen,
omdat op de hinderwetvergadering door omwonenden
bezwaren tegen de stoommachine
waren ingebracht. Het College meende vergunning
te moeten onthouden op grond van brandgevaar,
waardevermindering van naburige percelen
en schade voor de volksgezondheid. Hijmans
verzette zich tegen deze beslissing bij de
Raad van State. Hij voerde aan dat van brandgevaar
geen sprake kon zijn, omdat het stoomwerktuig
slechts een halve hectoliter steenkool
per dag verbruikte en maar 2 PK leverde. De
nieuwe installatie zou het brandgevaar juist verminderen,
daar de afgewerkte stoom de tabak
zou drogen en niet de kachel, zoals tot dan het