De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden
De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden
tember 1963 in spoedzitting bijeen en besloot de gebouwen met de grond voor ƒ510 000,— aan te kopen. 10 In 1983 werd het fabriekscomplex gesloopt. Alleen een in 1984 gerestaureerde reclameschildering op het hoekhuis aan de Veerweg herinnert daar aan de roemruchte Graaf Egbertsigaren. Merken: Dejaco, Graaf Egbert, Cuba Overal, Gildemeester. FIRMA J.M. DERKS Deze sigarenfabriek werd op 1 november 1945 opgericht door Johannes Marinus Derks (Culemborg, *9-10-1898) aan de Lange Meent 16—18. De firma heeft bestaan tot 1 januari 1961. 11 Merken: Graaf Van Pallandt, Dignitaris. J.J. VAN DER DONK: SIGARENFABRIEK HAVANA In 1927 sloten Antonie Waker Smits (*4-12-1887) en Hendrikus Wouterus Smits (*aug. 1877) een vennootschap onder de firmanaam A. W. Smits & Co. Al vanaf 1919 maakten zij sigaren. Per I november 1945 trad H.W. Smits uit de zaak. Met ingang van 1 januari 1952 werd de onderneming omgezet in een vennootschap onder firma met als vennoten A. W. Smits en J.J. van der Donk. De handelsnaam luidde A. W. Smits & Co. Sigarenfabriek Havana. Op 12 maart 1963 trad A. W. Smits als vennoot uit en werd opgevolgd door Willem Adrianus Sielhorst ( *14 februari 1903). Per 1 januari 1976 wordt de zaak doorJ.J. van der Donk samen met zijn zoon voortgezet. Momenteel is Sigarenfabriek Havana het laatste bedrijfin deze branche dat nog rest in Culemborg. 12 Merk: Sigarenfabriek Havana. TABAKSFABRIEK GELRIA De Tabaksfabriek Gelria is opgericht door Pieter Dirk Saltzherr, wiens familie afkomstig is uit het Duits-Zwitserse grensgebied. 13 In Culemborg zijn de Saltzherrs vooral bekend als smeden. Na enige jaren bij Dresselhuijs & Nieuwenhuijsen en meubelfabriek Palumbus gewerkt te hebben, kwam hij terecht bij de tabaksfabriek van M. Hijmans Izn., waarvan Cornelis en Arie Roetman de directeuren waren. Toen het in 1928 slechter ging met de firma Hijmans, besloot Saltzherr voor zichzelf te beginnen. Samen met A.J. de Waal, die als procuratiehouder bij Hijmans had gewerkt, stichtte hij de tabaksfabriek Gelria in een pand aan De Meent. Nadat de aloude firma Hijmans kort daarop failliet was gegaan, verwierven ze het recht om die merknaam te voeren. In februari 1933 brak er een grote brand uit, die de bergplaatsen vernielde en veel waterschade veroorzaakte. Reeds in april besteedde Saltzherr een nieuwe fabriek met woning aan, naar een ontwerp van architect G. H. de Kiviet en gelegen aan de Tweede Hondsteeg. 14 Men maakte daar niet alleen kerftabak, maar ook sigaren. In de beste jaren werkten er twintig man. De oorlog verminderde de aanvoer van grondstoffen zo drastisch, dat er weinig te doen overbleef. In 1943 was er niets meer. Wel experimenteerde men met inlands blad en hop— en druiveblad. Na de oorlog kwam de aanvoer weer op gang. De kaarten waren evenwel geschud. De grote fabrieken produceerden machinaal; de kleintjes legden het langzamerhand af. Saltzherr trachtte het tij nog te keren door de produktie van shag, die toen in de mode raakte. Toch lukte het niet en rond 1954 zocht Saltzherr een betrekking bij meubelfabriek De Tijd. Medewerker Van Mau-
Tabaksfabriek Gelria, aan de Tweede Hondsteeg. De tabak wordt afgewogen en in zakjes gedaan. Van links naar rechts: M. Bunnik, W. Wansing en N. van Maurik. rik ging in z'n eentje verder in de tabak, totdat hij samen met oud-compagnon Saltzherr in 1960 de tabak verruilde voor meubels. Het oude ambacht werd evenwel niet vergeten. De pruimtabak werd uitbesteed naar Ootmarsum, waar alles kant en klaar in de zakjes, bedrukt met Gelria Culemborg, vandaan kwam. Saltzherr leverde het produkt door aan de grossiers. Nog tot 1981 kon zo deze 'Culemborgse' pruimtabak, maar nu vervaardigd bij Fransen in Kampen, gekocht worden. Merken: Tabaksfabriek Gelria Culemborg, al dan niet met de toevoeging M. Hijmans Izn. Daarnaast enige ondermerken, die de soort of de kwaliteit aangaven, zoals HG en no. 4. Sigaren werden verkocht onder de naam Jan van Riebeeck. Soms werd op verzoek van grote sigarenwinkels een eigen merk op de doosjes gedrukt, bijvoorbeeld Treffertjes voor een winkel in Hilversum die Het Trefpunt heette. SIGARENFABRIEK GENDRA Opgericht in de jaren 1930 als een eenmansbedrijfje van G.N. de Raad aan de Rozenstraat i. 15 VAN GLABBEEK & VAN DER STRATEN H. C. van Glabbeek en Bart van der Straten bezaten rond 1930 een fabriekje aan de Westerwal. Al in 1923 had Van der Straten de sigarenmakerij samen met W.H. Fremerij opgericht. Volgens een advertentie in de Culemborgsche Courant bood H.C. van Glabbeek, toen woonachtig in Amsterdam, in mei 1934 onder meer een sigarenfabriek en zeventien woonhuizen aan de Westerwal (Mariabuurt) te koop aan. 16
- Page 82 and 83: kosten van levensonderhoud zeer ong
- Page 84 and 85: een loon hebben kunnen halen vanƒ7
- Page 86 and 87: De fabriek van Sjoer met het person
- Page 88 and 89: den doorgepraat; men vond snel een
- Page 90 and 91: Ook nam men wel vrijaf om een eigen
- Page 92 and 93: gokker. Dan werd er potverdomme 's
- Page 94 and 95: doken werd, maar dit zal zich voorn
- Page 97 and 98: troon deed zich waarschijnlijk het
- Page 99 and 100: naar toe te gaan en ze vroegen: "Wa
- Page 101 and 102: quentie in het wisselen van werk en
- Page 104 and 105: Hilversum 111 bestond nog niet Het
- Page 106 and 107: van a tot z vertelde. Dan zat-ie da
- Page 108 and 109: Men denkt bijvoorbeeld aan beter on
- Page 110 and 111: ging ruw te keer. Des winteravonds,
- Page 112 and 113: aden en gereedschappen over. Natuur
- Page 114 and 115: REPERCUSSIES VAN DE STAKING De werk
- Page 117 and 118: Liederen gezongen bij het driejarig
- Page 119 and 120: Na 3 maanden strijd. Een deel van d
- Page 121 and 122: Tabel 5.1 Aantal leden van de Culem
- Page 123 and 124: af. Nieuwenhuijsen zou zich bezigho
- Page 125 and 126: Gekleurd houten reclamebord van de
- Page 127 and 128: Als bronnen voor dit overzicht hebb
- Page 129 and 130: de oprichting van een sigarenmakeri
- Page 131: Muurschildering op de zijgevel van
- Page 135 and 136: Op 6 december ïgys legde een brand
- Page 137 and 138: geval was. De Provincie stuurde een
- Page 139 and 140: Jacobus Schuyt (Beverwijk, *17-6-18
- Page 141 and 142: J. KUYPERS J. Kuypers wordt vermeld
- Page 143 and 144: Nog in 1883 vroeg Middelbeek vergun
- Page 145 and 146: vaardigd); Meeuwtje (Panatela, lekk
- Page 147 and 148: Enkele jongens aan het werk in siga
- Page 149 and 150: spuitmiddel gebruikten. De sigaren
- Page 151 and 152: van Uden. De zaak wordt dan voortge
- Page 153 and 154: ontvingen zij jarenlang geen divide
- Page 155 and 156: Merken: het hoofdmerk was Cadena, e
- Page 157 and 158: drik Coenraad Dresselhuijs, Karel P
- Page 159 and 160: De drie directeuren van de Trio-sig
- Page 161 and 162: Gerrit Vermeulen trad op als gevolm
- Page 163 and 164: Bronnenoverzicht LITERATUUR Bedrijf
- Page 165 and 166: •Bevolkingsregister • Stukken b
- Page 167 and 168: 13 Klep e.a.. De kohieren. 14 Sluyt
- Page 169 and 170: de ontwikkeling van de kosten van l
- Page 171 and 172: VERKOOP EN RECLAME 1 Vergelijk ook
- Page 173 and 174: Illustratieverantwoording Tenzij an
Tabaksfabriek Gelria, aan de Tweede Hondsteeg. <strong>De</strong> tabak wordt afgewogen en <strong>in</strong> zakjes gedaan. Van l<strong>in</strong>ks naar rechts: M. Bunnik,<br />
W. Wans<strong>in</strong>g en N. <strong>van</strong> Maurik.<br />
rik g<strong>in</strong>g <strong>in</strong> z'n eentje verder <strong>in</strong> de tabak, totdat hij<br />
samen met oud-compagnon Saltzherr <strong>in</strong> 1960 de<br />
tabak verruilde voor meubels. Het oude ambacht<br />
werd evenwel niet vergeten. <strong>De</strong> pruimtabak<br />
werd uitbesteed naar Ootmarsum, waar<br />
alles kant en klaar <strong>in</strong> de zakjes, bedrukt met Gelria<br />
<strong>Culemborg</strong>, <strong>van</strong>daan kwam. Saltzherr leverde<br />
het produkt door aan de grossiers. Nog tot 1981<br />
kon zo deze '<strong>Culemborg</strong>se' pruimtabak, maar<br />
nu vervaardigd bij Fransen <strong>in</strong> Kampen, gekocht<br />
worden.<br />
Merken: Tabaksfabriek Gelria <strong>Culemborg</strong>, al dan<br />
niet met de toevoeg<strong>in</strong>g M. Hijmans Izn. Daarnaast<br />
enige ondermerken, die de soort of de kwaliteit<br />
aangaven, zoals HG en no. 4. Sigaren werden<br />
verkocht onder de naam Jan <strong>van</strong> Riebeeck.<br />
Soms werd op verzoek <strong>van</strong> grote sigarenw<strong>in</strong>kels<br />
een eigen merk op de doosjes gedrukt, bijvoorbeeld<br />
Treffertjes voor een w<strong>in</strong>kel <strong>in</strong> Hilversum<br />
die Het Trefpunt heette.<br />
SIGARENFABRIEK GENDRA<br />
Opgericht <strong>in</strong> de jaren 1930 als een eenmansbedrijfje<br />
<strong>van</strong> G.N. de Raad aan de Rozenstraat i. 15<br />
VAN GLABBEEK & VAN DER STRATEN<br />
H. C. <strong>van</strong> Glabbeek en Bart <strong>van</strong> der Straten bezaten<br />
rond 1930 een fabriekje aan de Westerwal. Al<br />
<strong>in</strong> 1923 had Van der Straten de sigarenmakerij<br />
samen met W.H. Fremerij opgericht. Volgens<br />
een advertentie <strong>in</strong> de <strong>Culemborg</strong>sche Courant<br />
bood H.C. <strong>van</strong> Glabbeek, toen woonachtig <strong>in</strong><br />
Amsterdam, <strong>in</strong> mei 1934 onder meer een sigarenfabriek<br />
en zeventien woonhuizen aan de<br />
Westerwal (Mariabuurt) te koop aan. 16