De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden

tember 1963 in spoedzitting bijeen en besloot de
gebouwen met de grond voor ƒ510 000,— aan te
kopen. 10 In 1983 werd het fabriekscomplex gesloopt.
Alleen een in 1984 gerestaureerde reclameschildering
op het hoekhuis aan de Veerweg
herinnert daar aan de roemruchte Graaf Egbertsigaren.
Merken: Dejaco, Graaf Egbert, Cuba Overal, Gildemeester.
FIRMA J.M. DERKS
Deze sigarenfabriek werd op 1 november 1945
opgericht door Johannes Marinus Derks (Culemborg,
*9-10-1898) aan de Lange Meent
16—18. De firma heeft bestaan tot 1 januari
1961. 11
Merken: Graaf Van Pallandt, Dignitaris.
J.J. VAN DER DONK: SIGARENFABRIEK
HAVANA
In 1927 sloten Antonie Waker Smits
(*4-12-1887) en Hendrikus Wouterus Smits
(*aug. 1877) een vennootschap onder de firmanaam
A. W. Smits & Co. Al vanaf 1919 maakten
zij sigaren. Per I november 1945 trad H.W.
Smits uit de zaak. Met ingang van 1 januari 1952
werd de onderneming omgezet in een vennootschap
onder firma met als vennoten A. W. Smits
en J.J. van der Donk. De handelsnaam luidde
A. W. Smits & Co. Sigarenfabriek Havana. Op 12
maart 1963 trad A. W. Smits als vennoot uit en
werd opgevolgd door Willem Adrianus Sielhorst
( *14 februari 1903). Per 1 januari 1976
wordt de zaak doorJ.J. van der Donk samen met
zijn zoon voortgezet. Momenteel is Sigarenfabriek
Havana het laatste bedrijfin deze branche
dat nog rest in Culemborg. 12
Merk: Sigarenfabriek Havana.
TABAKSFABRIEK GELRIA
De Tabaksfabriek Gelria is opgericht door Pieter
Dirk Saltzherr, wiens familie afkomstig is uit het
Duits-Zwitserse grensgebied. 13 In Culemborg
zijn de Saltzherrs vooral bekend als smeden. Na
enige jaren bij Dresselhuijs & Nieuwenhuijsen en
meubelfabriek Palumbus gewerkt te hebben,
kwam hij terecht bij de tabaksfabriek van M.
Hijmans Izn., waarvan Cornelis en Arie Roetman
de directeuren waren.
Toen het in 1928 slechter ging met de firma Hijmans,
besloot Saltzherr voor zichzelf te beginnen.
Samen met A.J. de Waal, die als procuratiehouder
bij Hijmans had gewerkt, stichtte hij de
tabaksfabriek Gelria in een pand aan De Meent.
Nadat de aloude firma Hijmans kort daarop failliet
was gegaan, verwierven ze het recht om die
merknaam te voeren.
In februari 1933 brak er een grote brand uit, die
de bergplaatsen vernielde en veel waterschade
veroorzaakte. Reeds in april besteedde Saltzherr
een nieuwe fabriek met woning aan, naar een
ontwerp van architect G. H. de Kiviet en gelegen
aan de Tweede Hondsteeg. 14 Men maakte daar
niet alleen kerftabak, maar ook sigaren. In de
beste jaren werkten er twintig man.
De oorlog verminderde de aanvoer van grondstoffen
zo drastisch, dat er weinig te doen overbleef.
In 1943 was er niets meer. Wel experimenteerde
men met inlands blad en hop— en druiveblad.
Na de oorlog kwam de aanvoer weer op gang.
De kaarten waren evenwel geschud. De grote
fabrieken produceerden machinaal; de kleintjes
legden het langzamerhand af. Saltzherr trachtte
het tij nog te keren door de produktie van shag,
die toen in de mode raakte. Toch lukte het niet en
rond 1954 zocht Saltzherr een betrekking bij
meubelfabriek De Tijd. Medewerker Van Mau-