De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden
De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden De sigarennijverheid in Culemborg - Voet van Oudheusden
sigaren niet ter gelegenheid van het Kerstfeest in herinnering willen brengen?' 13 Dresselhuijs stuurde de sigaren en kreeg via de krant een stukje vrije publiciteit. De Trio en later de VHS brachten schitterende reclameprospectussen uit, waarin de diverse modellen sigaren met hun prijzen stonden afgebeeld. De firma Dresselhuijs & Nieuwenhuijsen liet in Chicago houten reclameborden vervaardigen om door sigaren winkeliers in hun etalage te plaatsen. Ongetwijfeld zullen ook de speciale cadeauverpakkingen in de smaak gevallen zijn. De sigaren van het merk Pride werden met vijftig stuks in blikjes verpakt die, nadat de sigaren waren opgerookt, voor allerlei andere doeleinden gebruikt konden worden; in de blikjes stopte de fabriek bovendien nog een opschrijfboekje, een potlood en een glas. Sommige sigarenfabrikanten waren zeer vindingrijk bij het vinden van manieren om meer klandizie voor eigen sigaren te trekken. J.H. van Soelen organiseerde in de jaren 1880 verlotingen, waarvan hij de trekkingen in de Culemborgsche Courant bekend maakte. 14 De tabaksfabriek der firma Hijmans verkocht zijn produk- ten in zakjes van een rechthoekig model, bedrukt met een plaatje van een Oudhollandse tabaksroker en steeds vergezeld van een kort versje. Waarschijnlijk kreeg de klant bij afname van tabak een humoristische prent cadeau. Op bewaard gebleven rekeningen uit dejaren 1900 — 02 staan tenminste uitgaven voor onder andere 15500 stuks Humoristische Platen: de Triomph der Beschaving'. 15 Losse sigaren werden doorgaans verkocht in speciale zakjes, bedrukt met de firmanaam en op de achterkant een rebus. Uit Culemborg is zo'n zakje van de firma J. Wagemaker uit de Zandstraat bewaard gebleven. A.P. van den Hurk, die niet alleen sigaren maakte, maar ook een winkeltje aan de Prijsse- straat dreef, probeerde in dejaren '20 zijn afzet te vergroten door prijsvragen. Zo zette hij eens in de etalage een pot met koperen spijkers. Het publiek dat binnen kwam om sigaren te kopen, mocht raden hoeveel er in zaten. Toen de dag van de telling aangebroken was, zag het zwart van de mensen. Voor de winnaars stonden er uiteraard dozen sigaren gereed. 16 Sigarenmaker De Fries, die zijn bedrijfje had op de Jodenwal, probeerde zijn sigaren op een wel heel bijzondere manier te slijten. Hij liep op de marktdag met een groot, van zijn naam voorzien, pak over de Markt, net alsof hij veel bestellingen te bezorgen had. Dit was echter nep, want het pak was leeg. 17
Als bronnen voor dit overzicht hebben gediend: de dossiers van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Zuidwest Gelderland, te Tiel, de patentregisters, die in Culemborg evenwel onvolledig zijn ingevuld, jaargangen van de Culemborgsche Courant, advertenties, catalogi, gidsen en periodieken. Mondelinge gegevens, verkregen uit vraaggesprekken, werden steeds nagetrokken en tot de zakelijke essenties teruggebracht. SIGARENFABRIEK BATAAF De fabriek werd in mei 1934 door drie vennoten opgericht: C.J. van Sterkenburg, J. de Vries en F. Heibloem; aanvakelijk op het adres Tulpstraat Alfabetisch overzicht van de sigarenmakerijen te Culemborg 96, vanaf mei 1937 in het pand Koestraatje 2. In april 1940 werd de zaak opgeheven. (KVK, Tiel, dossier nr. 2170) FIRMA A.W. VAN DEN BERG & CO Deze sigarenmakerij is omstreeks 1931 opgericht. Tot die tijd werkte Antoon van den Berg bij de Cadena-sigarenfabriek. Door de slapte als gevolg van de crisis moesten rond 1931 alle ongehuwden eruit. Samen met broer Willem en Piet Kuyk is hij toen voor zichzelf begonnen aan de Korte Meent, in afgekeurde woningen. Na enige jaren hield Piet Kuyk het voor gezien en ging bij Ritmeester werken. Toen in de oorlog de aanvoer van tabak stokte, werd overgeschakeld
- Page 76 and 77: Plattegrond van de fabriek van Dres
- Page 78 and 79: wel gezegd: "We gaan niet aan de ga
- Page 80 and 81: Overzicht van een deel van de Dejac
- Page 82 and 83: kosten van levensonderhoud zeer ong
- Page 84 and 85: een loon hebben kunnen halen vanƒ7
- Page 86 and 87: De fabriek van Sjoer met het person
- Page 88 and 89: den doorgepraat; men vond snel een
- Page 90 and 91: Ook nam men wel vrijaf om een eigen
- Page 92 and 93: gokker. Dan werd er potverdomme 's
- Page 94 and 95: doken werd, maar dit zal zich voorn
- Page 97 and 98: troon deed zich waarschijnlijk het
- Page 99 and 100: naar toe te gaan en ze vroegen: "Wa
- Page 101 and 102: quentie in het wisselen van werk en
- Page 104 and 105: Hilversum 111 bestond nog niet Het
- Page 106 and 107: van a tot z vertelde. Dan zat-ie da
- Page 108 and 109: Men denkt bijvoorbeeld aan beter on
- Page 110 and 111: ging ruw te keer. Des winteravonds,
- Page 112 and 113: aden en gereedschappen over. Natuur
- Page 114 and 115: REPERCUSSIES VAN DE STAKING De werk
- Page 117 and 118: Liederen gezongen bij het driejarig
- Page 119 and 120: Na 3 maanden strijd. Een deel van d
- Page 121 and 122: Tabel 5.1 Aantal leden van de Culem
- Page 123 and 124: af. Nieuwenhuijsen zou zich bezigho
- Page 125: Gekleurd houten reclamebord van de
- Page 129 and 130: de oprichting van een sigarenmakeri
- Page 131 and 132: Muurschildering op de zijgevel van
- Page 133 and 134: Tabaksfabriek Gelria, aan de Tweede
- Page 135 and 136: Op 6 december ïgys legde een brand
- Page 137 and 138: geval was. De Provincie stuurde een
- Page 139 and 140: Jacobus Schuyt (Beverwijk, *17-6-18
- Page 141 and 142: J. KUYPERS J. Kuypers wordt vermeld
- Page 143 and 144: Nog in 1883 vroeg Middelbeek vergun
- Page 145 and 146: vaardigd); Meeuwtje (Panatela, lekk
- Page 147 and 148: Enkele jongens aan het werk in siga
- Page 149 and 150: spuitmiddel gebruikten. De sigaren
- Page 151 and 152: van Uden. De zaak wordt dan voortge
- Page 153 and 154: ontvingen zij jarenlang geen divide
- Page 155 and 156: Merken: het hoofdmerk was Cadena, e
- Page 157 and 158: drik Coenraad Dresselhuijs, Karel P
- Page 159 and 160: De drie directeuren van de Trio-sig
- Page 161 and 162: Gerrit Vermeulen trad op als gevolm
- Page 163 and 164: Bronnenoverzicht LITERATUUR Bedrijf
- Page 165 and 166: •Bevolkingsregister • Stukken b
- Page 167 and 168: 13 Klep e.a.. De kohieren. 14 Sluyt
- Page 169 and 170: de ontwikkeling van de kosten van l
- Page 171 and 172: VERKOOP EN RECLAME 1 Vergelijk ook
- Page 173 and 174: Illustratieverantwoording Tenzij an
sigaren niet ter gelegenheid<br />
<strong>van</strong> het Kerstfeest <strong>in</strong> her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g<br />
willen brengen?' 13 Dresselhuijs<br />
stuurde de sigaren en<br />
kreeg via de krant een stukje<br />
vrije publiciteit. <strong>De</strong> Trio en later<br />
de VHS brachten schitterende<br />
reclameprospectussen<br />
uit, waar<strong>in</strong> de diverse modellen<br />
sigaren met hun prijzen<br />
stonden afgebeeld. <strong>De</strong> firma<br />
Dresselhuijs & Nieuwenhuijsen<br />
liet <strong>in</strong> Chicago houten reclameborden<br />
vervaardigen om<br />
door sigaren w<strong>in</strong>keliers <strong>in</strong> hun<br />
etalage te plaatsen. Ongetwijfeld<br />
zullen ook de speciale cadeauverpakk<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> de smaak<br />
gevallen zijn. <strong>De</strong> sigaren <strong>van</strong><br />
het merk Pride werden met<br />
vijftig stuks <strong>in</strong> blikjes verpakt<br />
die, nadat de sigaren waren opgerookt,<br />
voor allerlei andere<br />
doele<strong>in</strong>den gebruikt konden<br />
worden; <strong>in</strong> de blikjes stopte de<br />
fabriek bovendien nog een opschrijfboekje,<br />
een potlood en<br />
een glas.<br />
Sommige sigarenfabrikanten<br />
waren zeer v<strong>in</strong>d<strong>in</strong>grijk bij het<br />
v<strong>in</strong>den <strong>van</strong> manieren om meer<br />
klandizie voor eigen sigaren te<br />
trekken. J.H. <strong>van</strong> Soelen organiseerde<br />
<strong>in</strong> de jaren 1880 verlot<strong>in</strong>gen,<br />
waar<strong>van</strong> hij de trekk<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> de <strong>Culemborg</strong>sche<br />
Courant bekend maakte. 14<br />
<strong>De</strong> tabaksfabriek der firma<br />
Hijmans verkocht zijn produk-<br />
ten <strong>in</strong> zakjes <strong>van</strong> een rechthoekig<br />
model, bedrukt met een<br />
plaatje <strong>van</strong> een Oudhollandse<br />
tabaksroker en steeds vergezeld<br />
<strong>van</strong> een kort versje. Waarschijnlijk<br />
kreeg de klant bij afname<br />
<strong>van</strong> tabak een humoristische<br />
prent cadeau. Op<br />
bewaard gebleven reken<strong>in</strong>gen<br />
uit dejaren 1900 — 02 staan tenm<strong>in</strong>ste<br />
uitgaven voor onder<br />
andere 15500 stuks Humoristische<br />
Platen: de Triomph der<br />
Beschav<strong>in</strong>g'. 15 Losse sigaren<br />
werden doorgaans verkocht <strong>in</strong><br />
speciale zakjes, bedrukt met de<br />
firmanaam en op de achterkant<br />
een rebus. Uit <strong>Culemborg</strong> is<br />
zo'n zakje <strong>van</strong> de firma J. Wagemaker<br />
uit de Zandstraat bewaard<br />
gebleven.<br />
A.P. <strong>van</strong> den Hurk, die niet alleen<br />
sigaren maakte, maar ook<br />
een w<strong>in</strong>keltje aan de Prijsse-<br />
straat dreef, probeerde <strong>in</strong> dejaren<br />
'20 zijn afzet te vergroten<br />
door prijsvragen. Zo zette hij<br />
eens <strong>in</strong> de etalage een pot met<br />
koperen spijkers. Het publiek<br />
dat b<strong>in</strong>nen kwam om sigaren<br />
te kopen, mocht raden hoeveel<br />
er <strong>in</strong> zaten. Toen de dag <strong>van</strong> de<br />
tell<strong>in</strong>g aangebroken was, zag<br />
het zwart <strong>van</strong> de mensen.<br />
Voor de w<strong>in</strong>naars stonden er<br />
uiteraard dozen sigaren gereed.<br />
16 Sigarenmaker <strong>De</strong> Fries,<br />
die zijn bedrijfje had op de Jodenwal,<br />
probeerde zijn sigaren<br />
op een wel heel bijzondere manier<br />
te slijten. Hij liep op de<br />
marktdag met een groot, <strong>van</strong><br />
zijn naam voorzien, pak over<br />
de Markt, net alsof hij veel bestell<strong>in</strong>gen<br />
te bezorgen had. Dit<br />
was echter nep, want het pak<br />
was leeg. 17