Ezechiël: een bewogen grensganger - Protestantse Gemeente ...

Profeet
Een profeet was over het algemeen niet erg
populair bij tijdgenoten. Hij vond geen
reeksen aanhangers die zijn werk ondersteunden.
Wel werd hij meermalen geciteerd.
Ook werden zijn heftige polemieken
met de gevestigde orde van zijn tijd en met
de autoriteiten die de voornaamste plaats in
de maatschappij innamen, druk besproken.
Hij werd zo ‘het lied van de straat’ 8 Een
profeet was dikwijls een eenling die tegenover
de staat, de grote politiek stond. Hij
was voorzegger en tegenspeler. Hij had
geen wijding, geen aanstelling door wie of
wat ook. En toch verhinderde dat hem niet
om met de grootste stelligheid het woord te
voeren. Als hij dat deed, sprak hij concreet
en actueel, met het oog op de omstandigheden
en gebeurtenissen van zijn tijd. Waar
hij het over had, was voor iedereen duidelijk.
Hij wees haarscherp de ontsporingen
aan in het godsdienstige, politieke en sociale
leven. Als hij het over de toekomst had,
had hij het over de naaste toekomst. Een
profeet zag scherp, maar was geen helderziende
scherp. Hij was een waarheidszegger,
geen waarzegger. Hij zei niet wat er
gebeuren zou, maar kon gebeuren. Hij
Buonarroti Michelangelo (1475-1564), Ezechiël, 1510, fresco,
Vaticaanstad: Sixtijnse kapel.
sprak niet over een onafwendbaar lot, maar riep mensen op om het schijnbaar onafwendbare te keren.
De profeten van Israël waren pleitbezorgers van de armen: ze hielden niet op ‘het uit te schreeuwen’
dat een maatschappij die het recht van de sociaal
zwakkeren met de voeten treedt, niet kan blijven bestaan.
Zij die leiding gaven dienden zich in te zetten
voor de handhaving van de uiterste rechtvaardigheid.
Profeten zeiden dat wat hun tijdgenoten niet zagen. In
tijden van voorspoed hadden zij het over ondergang,
maar in tijden van absolute en uitzichtloze ondergang
spraken ze over ‘verlaten steden die weer herbouwd
zullen worden en waarin mensen weer zullen wonen’,
over ‘de terugkeer van de verbannen kinderen naar hun
gebied’ of over ‘het water dat stroomt door de woestijn.’
Hun protest tegen het onrecht in de wereld en
hun bezwering dat dit de wereld ten gronde richt, lag
op één lijn met hun verkondiging dat rechtvaardigheid
en liefde zullen zegevieren. 9
Opzet van het boek Ezechiël
Ezechiël heeft mogelijk een soort dagboek bijgehouden.
Veel stukken zijn in de eerste persoon gesteld.
Door hun tijdsaanduidingen passen ze bij elkaar. In het
vijfde jaar werd Ezechiël geroepen. In het zesde jaar
verliet de Eeuwige Jeruzalem (8), in het zevende jaar
8 Soetendorp 1971, 1700.
9 Soetendorp 1971, 1700.
Peter Paul Rubens (1577-1640), Ezechiël, naar Michelangelo
(1475-1564).
5