Ezechiël: een bewogen grensganger - Protestantse Gemeente ...

lonië was het nog niet gedaan. Een gevecht tussen de Egyptische en Babylonische strijdkrachten (601)
eindigde onbeslist. Toen de Babyloniërs zich terugtrokken, kwam koning Jojakim van Juda – in vertrouwen
op en niet zonder ruggespraak met Egypte - in opstand tegen Nebukadnezar, zijn Babylonische opperheer
(2 Koningen 24:1). Hij betaalde niet langer het tribuut aan Babel en rekende daarbij op hulp van
de zijde van Egypte. Dit noodzaakte Nebukadnezar tot een ingrijpen. De steun van Egypte kwam te laat.
In 598 veroverde Nebukadnezar Jeruzalem en plunderde de tempel en het paleis. Jojachin, de opvolger
van Jojakim, waagde het niet om ernstige tegenstand te bieden en gaf zich al gauw met de koninginmoeder
en zijn voornaamste staatsdienaren aan Nebukadnezar over. Nebukadnezar zette Mattanja, een
veel jongere broer van Jojakim op de troon (597) die daarbij de naam Zedekia ontving (2 Koningen 24:17).
Ook roofde hij de belangrijkste schatten van de tempel en van het paleis. Jojachin en andere leden van de
koninklijke familie, en politieke, militaire en religieuze leiders, inclusief Ezechiël, deporteerde hij naar Babylonië.
Daar leefden de ballingen niet alleen in een vreemde omgeving, terwijl ze hun familie, vrienden en
bezittingen achter hadden moeten laten, maar ook in onzekerheid over hun eigen toekomst en over het lot
van hun land van herkomst. Angstig en hunkerend naar goddelijke leiding zochten ze naar een geruststellend
woord.
In het thuisland zwoer Zedikia onder aanroeping van de naam van de Eeuwige trouw aan Nebukadnezar
(17:13, 16). Vermoedelijk daartoe aangezet door de nieuwe, onbekwame en eerzuchtige invloedrijken
die de plaats van de gedeporteerde machthebbers hadden ingenomen, maakte hij zich schuldig aan
eedbreuk. Dit werd hem door Ezechiël zeer aangerekend (17:19-21). Ook zocht hij steun bij Egypte
(17:15). De kleinzoon van farao Necho, Hofra, scheen zich ten doel gesteld te hebben het voorbeeld van
zijn grootvader te volgen en een poging te willen doen om het Syrische kustland in zijn macht te krijgen.
Maar hij was tegen de macht van het Babylonische rijk niet opgewassen. Van de hulp die Zedekia verwachtte,
kwam dan ook niets terecht. Nebukadnezar greep nu onmiddellijk in. Hij belegerde Jeruzalem en
nam na zware gevechten anderhalf jaar later de stad in en deed die en de tempel in vlammen opgaan. Zedekia
probeerde met de hem ter beschikking staande troepen te ontkomen, maar werd achterhaald, naar
het hoofdkwartier van Nebukadnezar in Ribla gebracht en voor zijn trouweloosheid gestraft: zijn zonen
werden voor zijn ogen gedood; daarna werden hem de ogen uitgestoken en werd hij, met twee koperen
ketenen geboeid, als gevangene naar Babel gebracht (2 Koningen 25:4-7). Daar stierf hij. Er volgde nu een
tweede deportatie. Het kleine groepje mensen dat in Juda achterbleef, werd onder de hoede gesteld van
Gedalja. Deze werd al gauw op lafhartige wijze vermoord. Veel achtergeblevenen namen uit vrees voor
wraak de wijk naar Egypte (2 Koningen 25:22-26). De wraak liet inderdaad niet lang op zich wachten.
Toen er allerlei woelingen ontstonden, die wellicht waren uitgelokt door de moord op Gedalja,
greep Nebukadnezar (in 582 v. Chr.) opnieuw in, dreef een aantal Judeeërs door middel van razzia’s bijeen
en zette hen op transport naar
Babylon. De allerarmsten liet hij
achter om de oogst te verzorgen
(Jeremia 29:2; 2 Koningen 25:12).
‘Door het land op deze wijze lam
te leggen, verwijderde Nebukadnezar
met succes elke dreiging van
een nationaal réveil.’ 7 Het land liet
hij in zo’n rampzalige toestand
achter, dat het zelfs onder gunstige
omstandigheden nog jaren
gekost zou hebben, voordat er
van herstel sprake zou kunnen
zijn. Nebukadnezar deelde het
vroegere Juda in stukken. Een
deel voegde hij bij de Babylonische
provincie Samaria. De Edomieten
(de latere Idumeeërs), die
Hangende tuinen in Babylon
uit hun vaderland ten zuidoosten van de Dode Zee waren verdreven naar de streek rondom Hebron, slokten
de rest op. Opnieuw vertrokken een aantal Judeeërs naar Egypte om daar een nieuw leven te beginnen.
Slechts een handje vol mensen bleef wonen in de onmiddellijke nabijheid van de ruïnes van Jeruzalem.
7 Anderson z.j. 23.
4