Ezechiël: een bewogen grensganger - Protestantse Gemeente ...

eren van vader en moeder, en de schending van de rechten van wees, weduwe en vreemdeling. Hij legde er
de nadruk op, dat ieder individu verantwoordelijk is voor zijn eigen lotsbestemming en zich voor God
moet verantwoorden (18:1-4).
Ezechiël was doordrenkt van een wereldopvatting
waarin de Eeuwige centraal stond.
Beslissende gebeurtenissen in Israëls geschiedenis
zag hij dan ook niet simpelweg als het lot of
als het resultaat van een toevallige samenloop
van ongunstige omstandigheden. De Eeuwige
heerst over de geschiedenis. Ezechiël was somber
over de toekomst van Israël. Hij geloofde dat
de gebeurtenissen uit 597 nog maar het begin
van het lijden van zijn volk vormden. Bepaalde
Judeeërs, onder wie de profeet Chananja (Jeremia
28:1-14), konden dan wel beweren dat de
situatie spoedig zou verbeteren, maar Ezechiël
geloofde er niets van. Hij bleef erbij dat zijn
Ezechiël kreeg de opdracht het beleg van Jeruzalem symbolisch
te beleven. Nu was het dal vol uitgedroogde beenderen. Zo was
Israël er aan toe: geen leven en geen hoop meer. Dat had
Israël, aldus de profeet, aan zichzelf te wijten. Het had dus
geen recht op bevrijding meer. Het had zijn eigen bestaan
ondermijnd. Redding komt van God, zonder voorwaarde vooraf.
Geen enkele prestatie wordt verondersteld. Redding is er alleen,
omdat God liever leven ziet dan de dood (33:11). Het
visioen van de beenderen die gaan leven, herinnert aan de
schepping van de mens (Genesis 1).
niet’, ‘De Eeuwige heeft het land verlaten’ (8:12)
aanvaardde hij niet. De Eeuwige zal, aldus Ezechiël,
Juda en Jeruzalem straffen zoals hij eerder Israël had
gestraft. De straffen waren in proportie en rechtvaardig.
Israël had een zodanige schuld opgebouwd
dat het al eeuwen eerder een verbanning uit eigen
land had verdiend (20:23-24). Alleen de zorg van de
Eeuwige voor zijn reputatie had de vernietiging van
het land uitgesteld. Waar de Eeuwige een nieuwe
toekomst schept, is dit niet een beloning voor de
menselijke rechtschapenheid, maar uitsluitend omdat
de Eeuwige trouw is aan zichzelf en aan het verbond
dat hij met zijn volk gesloten had. De Eeuwige is
soeverein verheven boven zowel de wanhoop als de
ongegronde hoop van mensen. Hij geef wat ze niet
verwachten: een nieuw begin (36:26; vergelijk 11:19-
20). Niet omwille van Israëls goedheid, maar omdat
de volken uit Israëls tragedie afleiden dat Hij niet bij
machte is het te redden. Omdat een verkeerde opvatting
zijn eer, zijn heilige Naam, te na komt, handhaaft
de Eeuwige zijn heiligheid. De volken zullen
weten dat de Eeuwige God is doordat Hij een hulpeloos
volk zonder hoop herstelt en in haar midden
woont (37:36). 30
woord Gods waarachtige woord was. De benarde
situatie van zijn volk zag hij niet – zoals velen
in zijn tijd – als een teken was van de zwakheid
van de Eeuwige. De klacht ‘De Eeuwige ziet ons
William Blake (1757-1827), Whirlwind: Ezekiel's Vision of
the Cherubim and Eyed Wheels, circa 1803-1805, pen en
waterverf op papier, 39,4 x 29,5 cm, Boston: Museum of
Fine Arts.
30 De vereniging van de noordelijke en zuidelijke stammen werd geen werkelijkheid. Het overblijfsel van het Noordelijk Rijk (later
bekend als Samaria) en de afstammelingen van de staat Juda werden tenslotte door een zo grote rivaliteit gescheiden, dat men kon
zeggen: ‘Joden hebben geen omgang met Samaritanen’(Johannes 4:9). De joden hielden vol dat zij ‘het ware Israël’ waren, waarbij
ze de term Israël niet in de politieke betekenis gebruikten maar in de godsdienstige zin van ‘het verbondsvolk.’
15