BOEING B-17 VLIEGEND FORT Redactie De B-17 Flying Fortress is ...

BOEING B-17 VLIEGEND FORT
De Silehammer
Redactie
De B-17 Flying Fortress is een Amerikaanse viermotorige strategische bommenwerper
gefabriceerd door Boeing, oorspronkelijk ontworpen voor kustpatrouilles.
De B-17 was zwaar bewapend: mitrailleurs op de neus, dubbele achter
de vleugels in de romp, onder de romp, boven de romp en in de staart.
Vandaar de naam Vliegend Fort.
Het prototype maakte op 28 juli 1935 zijn eerste vlucht. De B-17 kwam in
dienst in 1939 en werd in 1941 ook aan de Britse luchtmacht geleverd voor het
bombarderen van Duitse steden en andere doelen. Toen Amerika actief ging
deelnemen aan de Tweede Wereldoorlog waren er slechts weinig B-17's gereed.
De Boeing B-17 Vliegend Fort werd voortdurend aangepast bij de ontwikkeling
van de gevechtsomstandigheden. De Japanners ontdekten dat de
vuurkracht ervan een dodelijk gevaar vormde voor hun eigen licht bepantserde
jagers, behalve als ze precies van achteren aanvielen, en zelfs dan was het
nog moeilijk een B-17 neer te schieten. Deze grote bommenwerper had vooraan
op de neus een boordschutter. Eveneens bovenaan in een draaikoepel,
vlak achter de cockpit van de piloot en copiloot, met navigator, was een dubbelloops
geschutskoepel. Halverwege het vliegtuig bovenaan en achter, was
een lage koepel om de bovenvliegende vijand te observeren en te rapporteren.
Onderaan het vliegtuig, aan de staart en aan bak- en stuurboordzijde
waren alles tezamen twaalf 12,7 mm (5 inch) mitrailleurs op de vijand gericht.
De boordschutter onderaan het vliegtuig zat eigenlijk in een niet bepaald comfortabele,
hachelijke positie. Hij zat in een harnasgondel aan zijn dubbelloops
mitrailleur en kon zodoende snel in alle richtingen draaien, om het vijandelijk
vliegtuig te blijven volgen met zijn tweeloopsgeschut. De staartschutter had
eveneens een dubbel geschut, maar zag dan wel de vijandelijke vliegtuigen
voortdurend in zijn richting schieten, althans naar de vier motoren of vleugels,
omdat ze zijn toestel achtervolgden. Aan de zijkanten van de B-17 stonden
twee schutters in een bijna open deurgat aan hun eveneens tweeloopsgeschut.
Zij stonden tijdens het gevecht in de koude luchtstroom en praktisch
onbeschermd voor vijandelijk vuur. Voortdurend werd er gerapporteerd.
"Vijand op 3 uur", d.w.z. dat de vijand recht op de stuurboordzijde aanstormde.
"Vijand op 11 uur", d.w.z. dat de vijand aan bakboordvoor aanviel, enz..
De bemanning bestond eerst uit negen, later uit tien man. De piloot, tevens de
commandant, de copiloot, navigator en tevens bombardeerder, neusschutter
en tevens waarnemer, koepelschutter bovenaan, koepelschutter onderaan het
vliegtuig, twee flankschutters en de staartschutter. Zij bleven tijdens de vlucht
allen op hun post. De vliegeniers droegen allen met wol gevoerde kleding en
laarzen tegen de koude hoogten. Als ze op 12.500 meter hoogte vlogen was
deze dikke kledij zeker geen luxe; tevens moesten ze zuurstofmaskers voor-

doen, door de ijlere lucht op die hoogte en omdat er nog geen drukcabine was,
zoals bij de hedendaagse luchtvaart. Ondanks de zware bewapening gingen
er tijdens de oorlog veel B-17's verloren door het grondgeschut en de aanvallende
vliegtuigen. Tijdens het lossen van de bommen steeg het vliegtuig hoger
doordat het lichter werd. Meermalen kwamen de B-17's gehavend naar hun
basis terug met vliegend op nog drie of zelfs twee motoren. De anderen waren
stukgeschoten of brandden. Soms moesten de B-17-gevaarten een buiklanding
maken, maar dan moest de schutter, onderaan het vliegtuig, natuurlijk uit
de ronde geschutskoepel.
De B-17 heeft in alle oorlogsgebieden van de Tweede Wereldoorlog gevlogen,
en kreeg vooral bij de Japanners een geduchte reputatie. Toen de productie in
mei 1945 werd gestopt, waren er 12.726 toestellen gebouwd, waarvan 6.981
door Boeing en de rest door Douglas en Lockheed. Vrijwel alle toestellen zijn
inmiddels gesloopt.
Een van bekendste B-17's is Hell's Angels, een B-17 van de 303rd Bomb
Group van de Amerikaanse 8th Air Force. Met deze B-17F vloog haar crew als
een van de eersten 25 missies. Naar dit toestel noemde de hele groep zich
Hell's Angels, en na de oorlog werd een motorclub opgericht met dezelfde
naam.
De Silehammer

Een andere bekende B-17 is de B-17F Memphis Belle, een B-17 van de 8th
Air Force, 91st Bomb Group. Er zijn talloze websites over de Memphis Belle.
Ook is de Memphis Belle beroemd geworden doordat het boven Duitsland
bommen afwierp, op de terugweg zware schade opliep en met slechts één
motor over toch veilig landde.
Er zijn verschillende types B-17 gebouwd. Het A-model was standaard, en de
overige modellen zijn een verbeterde versie; de typen liepen van A t/m G.
Zowas de B-17E het eerste lopendebandmodel en ook de eerste versie die
meedeed aan de oorlog in Europa. Er zijn 512 van gebouwd.
De B-17F was uiterlijk hetzelfde als de B-17E, behalve de plexiglazen neus die
nu uit één stuk gemaakt was. Deze versie werd door drie verschillende vliegtuigfabrikanten
gemaakt. De beroemdste B-17F waren de Memphis Belle en
de Hell's Angels. Hiervan zijn er 3.405 gebouwd.
Bij de B-17G werd de neuskoepel uitgerust met 2x 12.7mm (50) machinegeweren.
Koepel onder de piloten. De laatste versie die aan de oorlog deelnam,
en ook hiervan zijn veel gemaakt. De dubbele machinegeweren werden onder
de neus geplaatst omdat de Luftwaffe vaak juist op deze plek aanviel.
Later zijn veel van de overtollige B-17's van de Amerikaanse oorlogsmachine
omgesmolten, anderen werden gebruikt voor militaire doelen om wapens en
motoren te testen, of als speciale verkenningsvliegtuigen.
Technische gegevens:
Lengte: 22,66 m. Breedte: 31,62 m.
Hoogte: 5,82 m. Max. snelheid: 462 km/u
Vliegbereik: 2980/3220 km.
Boordgeschut: 13 x Browning M-2 12,7 mm mitrailleurs.
Bronnen: diverse websites, o.a. Boeing, Wikipedia.
De Silehammer