Volledige tekst - Tijdschrift voor Sociale en Economische ...

Polders zonder poldermodel? » 15
voor te leggen op een derde algemene vergadering, op zeven mei. Daar de commissie
van oordeel was dat niet alleen de zuidsluis vernieuwd diende te worden,
maar dat tevens het riet in de waterlopen bij het moer van Meetkerke
diende te worden gerooid, werd aan de aanwezigen gevraagd wie dit werk op
contractuele basis wilde uitvoeren. Niemand wilde dit echter doen voor minder
dan elf pond groten Vlaams ‘twelke der meentucht vele te vele dochte’. Op
zeven mei werd het ontwerp voor de sluis dat door de sluismeesters was opgesteld
dan voorgelezen ‘int openbare ende overluudt’ op de algemene vergadering.
Onmiddellijk daarop werd door een zekere Jan Clayaert een ander
ontwerp voorgelegd, waarop de baljuw van Brugge de vergadering vroeg welk
ontwerp de verzamelde grondbezitters prefereerden. De ingelanden verkozen
uiteindelijk het ontwerp van de sluismeesters ‘omme dat het tstaerxte werc es’,
waarna de baljuw van Brugge overging tot openbare uitbesteding. De vraagprijs
van enkele aannemers die een bod uitbrachten, werd echter door zowel de
ingelanden als de baljuw als onredelijk hoog aangezien: ‘[…] twelke den bailliu
van Brucghe ende alder meentucht onredelike gheheescht dochte’. Een
nieuwe commissie van vier personen diende samen met de sluismeesters en
de klerk de daaropvolgende woensdag alle mogelijke aannemers uit te nodigen
in de schepenbank van het Brugse Vrije. Op die bewuste woensdag werd
met vijf timmerlui onderhandeld, waarna op een vierde algemene vergadering
op veertien mei opnieuw verslag werd uitgebracht aan de algemene vergadering,
een nieuwe openbare aanbesteding werd georganiseerd en de zaak uiteindelijk
werd beklonken. Hierop namen de werken een aanvang, doch toen
de oude sluis eenmaal was blootgelegd, werd opnieuw een algemene vergadering
belegd. Enkele ingelanden waren bij het zien van de blootgelegde sluis de
mening toegedaan dat het helemaal niet nodig was deze te vernieuwen: ‘twelk
eeneghe zeiden dat van gheenre nood ne was te vermakene’. De algemene vergadering
van 22 juni besliste echter dat de werken toch konden doorgaan
‘ende bevolen dat ment werken zoude’.
Wanneer we meer in detail de bewoordingen analyseren waarin in de rekening
van de watering verslag wordt uitgebracht van het verloop van de vergaderingen,
dan valt ook op hoe vaak gewezen wordt op het nut voor de watering –
een variante op het in laatmiddeleeuwse bronnen vaak terugkerende concept
van le bien publique-the common good. 37 Hier niet op de gemeenschap van een
staat of stad toegepast, maar wel op de watering: ‘ten mijnsten coste ende ter
37. Over de (her)opleving van dit concept vanaf de dertiende eeuw: M.S. Kempshall, The
common good in late medieval political thought (Oxford 1999) 1-25; P. Hibst, Utilitas publica
– Gemeiner Nutz – Gemeinwohl. Untersuchungen zur Idee eines politischen Leitbegriffes von der
Antike bis zum späten Mittelalter (Frankfurt-am-Main 1991); E. Lecuppure-Desjardin en
A. Van Bruaene (eds.), De bono communi. The discourse and practice of the common good in the
European City (13th-16th century) (Turnhout te verschijnen).