Eindrapport Impact van geluid op welzijn, leefmilieu en ...

Een belangrijke implicatie van het logaritmisch aspect van horen is dat het toevoegen van een
stillere bron (bijvoorbeeld 40 dB SPL) aan reeds aanwezig luider geluid (bijvoorbeeld 60 dB SPL),
nauwelijks leidt tot een toename van het geluidsniveau: Ltotaal = 60 dB. Echter, ondanks een
nominaal kleine verhoging van het totaal geluidsdrukniveau kan bijvoorbeeld een stil tonaal geluid
dat toegevoegd wordt aan een luider breedbandig geluid toch nog duidelijk hoorbaar zijn. Dit
maakt de evaluatie van het al of niet hoorbaar zijn van geluiden met tonale componenten moeilijker
kwantificeerbaar. In wetgeving voegt men aan het geluidsniveau van tonale geluiden een
correctiebedrag toe, zodat hun relatief sterkere impact (ten opzichte van breedbandige geluiden)
meer tot uiting komt in het effectief dB getal, om aldus de perceptieve impact beter te
weerspiegelen.
2.6. VOORTPLANTING VAN GELUID IN DE OMGEVING
Het is intuïtief goed in te zien dat het geluidsdrukniveau afkomstig van een geluidsbron afneemt
naarmate men zich verwijdert van de bron. Toch is dit niet in alle omstandigheden het geval, en
bovendien hangt de mate van afname af van een aantal bron- en omgevingskenmerken. De mate
van afname per afstandstoename hangt in de open ruimte (buitenshuis) in eerste benadering af van
de grootte van de bron en van de golflengte van het geluid.
Bronnen met een afmeting die klein is ten opzichte van de golflengte kunnen bij benadering
beschouwd worden als een ideale puntbron: het geluidsdrukniveau neemt dan af met 6 dB per
afstandsverdubbeling en in alle richtingen is het geluidsniveau op eenzelfde afstand gelijk. Bronnen
die groot zijn ten opzichte van de golflengte vertonen nog steeds dezelfde afname trend eens men
zich op een afstand bevindt die groot is ten opzichte van de bron, maar nu is het niveau afhankelijk
van de richting. Men spreekt soms van een puntbron met directiviteit. In het algemeen geldt bij een
puntbron dat het geluidsdrukniveauverschil in dB op twee afstanden r1 en r2 van een bron gelijk is
aan
Lr2 - Lr1= 20 log10 (r1/r2).
Het geluidsdrukniveau resulterend uit een persoon die praat op gemiddeld niveau is ongeveer gelijk
aan 60 dB SPL op 1 meter afstand van de persoon. Behalve voor de hogere frequenties kan de
mondopening van een pratende persoon bij benadering beschouwd worden als een puntbron. Het
geluidsdrukniveau op een dubbele afstand van 2 meter is dan 60 dB – 6 dB = 54 dB. Op 10 meter is
het niveau afkomstig van de pratende persoon nog 60 dB - 20log10(10m/1m) dB = 60 dB – 20 dB =
40 dB.
In het domein van verkeerslawaai heeft men vaak te maken met lijnvormige geluidsbronnen
(bijvoorbeeld een lange rijdende trein, of een druk bereden autosnelweg. In die situatie neemt het
geluidsdrukniveau trager af met toenemende afstand: slechts met -3 dB per afstandsverdubbeling,
of meer algemeen:
Lr2 - Lr1= 10 log10 (r1/r2).
Wanneer het geluidsdrukniveau in een open landschap (zonder natuurlijke of kunstmatige
geluidsbarrières, bebouwing of bebossing, of absorberende bodem, en zonder invloed van
De bovenstaande figuur toont een windturbine in open landschap, met aanduiding van
geluidsdrukniveaus op verschillende afstanden. In de ruwe benadering van een puntbron neemt
het geluidsdrukniveau met 6 dB af bij elke afstandsverdubbeling (van 25m naar 50m naar 100m).
De aanwezigheid van een reflecterende bodem werkt geluidsdrukverhogend.
22 Impact van geluid op welzijn, leefmilieu en volksgezondheid in Vlaanderen