Download PDF - Limburgse Natuurgidsen
Download PDF - Limburgse Natuurgidsen
Download PDF - Limburgse Natuurgidsen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dl-lR. fiCt{OEBBËN ROÍ:,ER<br />
DORPS'I'RAAT 62<br />
37 45 Ë t. tiË:NIII l...ZEN<br />
ALT/ 4
Erica<br />
14de Jaargang nr' 3<br />
van de<br />
I.¡BRKGROBP LIIiTURGSE<br />
NAT1ruRCIDSBN.<br />
Lid van:<br />
Nstuurbeschermlngsactle<br />
Limburg (NAL)<br />
NaÈionaal Verbond<br />
van l{atuurbeschernÍng<br />
Redactie;<br />
Céctle Ulenaers<br />
Steenueg oP Llnde 66<br />
3570 Ltnde Peer<br />
Te1 Oll-735279<br />
Annemte VerheYden<br />
Naamse Steenweg 245<br />
3800 St. Trufden<br />
Tel 011-684060<br />
Mlnl Hondelaers<br />
LeeuwerlksÈraat 3<br />
3690 Bree<br />
Tel 01t-462575<br />
theo Dreesen<br />
Neeroeterenatraat 53<br />
3671 Opoeteren<br />
TeI 011-864354<br />
Abonnementens<br />
150 fr te storten oP<br />
æ5-0010248-75<br />
v/d Llmburgse Natuurgldsen<br />
Aan dlt nunner werkte mee:<br />
Annenie Verheyden, Céclle<br />
Ulenaers, Roger Schoebben'<br />
Luc Lenaerts, René Weerens,<br />
Alain Dthuys, Minl llondelaere'<br />
Edgard Steveng, Theo Dreesen<br />
feder auLeur ls verant'woordeliJk<br />
voor zlJn Þigen<br />
artikel.<br />
VerantwoordellJke ultgever :<br />
Theo Dreesen<br />
Neeroeterenstrsst 53<br />
3671 Opoeteren<br />
INHOTID<br />
tloord vooraf<br />
Dag' 1leve nensen<br />
Vornlngeactlviteiten<br />
Onder de loep<br />
Uit, elgen werk<br />
Korte berichten<br />
C.V.N. dag<br />
Nat. natuurbeschernfngadag<br />
NadenkertJe<br />
Korte berichten<br />
JongerenhoekJe<br />
Elgen ultgaven<br />
Kruieènde noorden<br />
s<br />
. STEUNSNCKEß VAßA<br />
Kloosterotraat'5 - 8-2000 Antwerpen<br />
3<br />
3<br />
4<br />
6<br />
I<br />
I<br />
l0<br />
ll<br />
11<br />
t2<br />
l3<br />
l5<br />
l5<br />
V E Ê, N ¡ ETIÇ ÐE<br />
BEqtN îûET<br />
w EßÊLD,<br />
xEzÊLF<br />
...
Wosrd Uoorafi<br />
Beste Vrienden'<br />
HIJ Ís voorbij, dle lange mooie zomer. Donkere wolken hangen dreigend ln<br />
de lucht. Voor "ãñrfg"n fs ñet verlossende elnde van een lange droogte in zicht'<br />
il ;õ;; ls al binnen-en roch schrljven h,e pas l8 augustus. Het land dorst naar<br />
,"gã"|--vããr u"rãn mlsschien nog net iets te vroeg, maar deze regen ligt aan<br />
de basis van onze welvaart.<br />
ELk Jaar kijken wiJ weer vol verlangen uiE naar dÍe vakanUie, die onderbrekrng<br />
vãn ¿. ¿åããli:r.äe sleur.en slentãr' verre horÍzonten' zon' bergen, bloe-<br />
;;;;:.: fn roctr.l., ña"" het einde van deze verlofperlode zijn h'e ureer even<br />
l,teer thuis. Alles fijkt weer nleuw. De berk met zijn milJoenen<br />
äãiúLùig.<br />
ã"ãiiãrã^¿e za¿enl-ãã ,*""t belaãen fruitbomen, de struiken en de haag rond het<br />
huis, onze thuis.<br />
vol verwachtlng nadert de herfst in al zijn kleurenpracht, de vogel'trek, de<br />
veelklãurige paddesËoelen laag tegen de.grond...De zwaluwen troepen reeds samen'<br />
Een nleuw selzoen staat uoor ãe déur. Als je dit Leest is het reeds zo ver'<br />
Voor ons, natuurgidsen, breekt, traditioneel na de vakantie een drukke tiJdaan:<br />
ii-l,iruuig"-i;á;¿hap in de kijker, <strong>Limburgse</strong> natuurdag in Koersel, de week<br />
rãn n"t bos, dð nationale nat,uurbesõhermlngsdag te Barvaux, het laatste deel van<br />
de kursus naruurfid;; ;"" paddesroelenwandõling als vormingsactiviteit-: evenveel<br />
manifestaties en orgánisaties waarin v'elen van onze gidsen aan meerderken'<br />
Tot ziens ergens op een van deze manffestaties'<br />
çs<br />
Daq, Lieve fnenLen<br />
Roger Schoebben<br />
Voorzltter<br />
* VakanttetlJd, dus weinig opwindens vanult het secreÈariaat te melden, vond<br />
Cécile althans. Maar toen we samen eens terugblikten op de voorbiJe maanden,<br />
vond lk tussen de gewone dingen dÍe het dagelijkse reilen en zeilen van het<br />
secretarlaat ultmaken, toch wel enkele dingen die ik vermeldenswaardig vond.<br />
Zo komen er wekellJks aanvragen binnen voor wandellngen en soms zicten daar<br />
werkwaardlge vragen bÍJ: een Duit.stallge gids om toeristen te begeleiden, een<br />
glds voor een ffetstocht of een gids voor een groep Nederlanders die op die<br />
welbepaalde dag ergens in LÍmburg op een camping verblijven. Ook komen er vrag,en<br />
om hulp biJ opzoekÍngen over holle lregen, uiterwaarden¡ €nz'...<br />
Cécite vlnd voor alle problemen wel ergens een opl-ossing, of kent, de juiste<br />
persoon die dan dat specifÍeke probleem kan opl.ossen. Heel gewoon, vlndt Cécilç,<br />
onvervangbaar vlnden wJ.J.<br />
** In het bestuur van de werkgroep van de <strong>Limburgse</strong> natuurgidsen werd besliet<br />
dat de volgende curaus natuurgids zal doorgaan in het noorden van Limburg.<br />
Julste plaats (naarschiJnlijk Neerpelt) en andere praktische dingen volgen later.<br />
Men zegge het voort.<br />
Theo<br />
B<br />
3
Uorminquactiuit eiten<br />
A/,uaûopnuimena¡ ridd.pJ¡..l uan de nachl¡<br />
kn&outetzhui¿aacuL, at-le:naat aaruluitlingen in de<br />
uotl
SAPR0FIETEN noemt men z$,ammen die op dood weefsel groeien en dit terug ter<br />
bescrrffi@flen van de natuur.<br />
PARASIEIEN daarentegen zijn zwammen die op levend materiaal groeien.<br />
Ze doñ-FþTant (ofl dier) sterven.<br />
SYMBI0NTEN of IIYCoRRHIZAIS of ZIIAMNqLTELS zijn zvrammen die in symbiose leven<br />
(= eeffie|'rffio-"om;æ<br />
5<br />
tãö"tu planten (wortõÎñ<br />
dit f"noreen komt zeer veel voor, zodanig zelfs dat beweerd wordt dat zonder<br />
zwSmmen geen bossen, en zonder bossen geen zwammen zouden bestaan.<br />
GIFTIGHEID VAN PADDESTOELEN<br />
enaanpaddestoe]kanzienofhijgiFti9',isof<br />
niet, bv. aan de kleur van de plaatjes. ilet is_önmogelijk van een niet-geidentificeårde<br />
paddestoel te zeggen of hij eebbaar of giftig is. Ofv¿el kenrren we hem<br />
en kunnen we in het boek dã qiftigheid nagaan, ofwel kennen we hem niet en kan<br />
er bniets van gezegd worden.- AI ãe rest is larie. Vergissingen zijn zo snel<br />
gebeurd !<br />
TENSL0ITE: Laat dit artikeltje geen afschrikking zijn, maareerder een aansporing<br />
o'p"ffintelerenkennen.Ikwi]deenkelnaarvoorbren9endathetymoeilijke<br />
(ãr'ãntrnoedigende) misschien zit in de eerste stappen. ,Eens die overbrugd is de<br />
geÍega voor een fijne hobby. De eerste stap dus, die willen lre samen<br />
i"onãsf"g<br />
doen. Tot oP de wandeling dus !<br />
MEEST GEBRUIKTE NASLAGVIERKEN<br />
- ',EIseviers<br />
paddestoelengids" van M. Lange. Een handige veelgebruikte meeneem-<br />
gids-met de afbeelding uañ eOo soorten, met correcte naamgeving en determinatietabelten.<br />
Nadeel is ãat nief alle afbeeldingen naLuurgetrouwe kleuren hebben.<br />
Aan te raden als basisboek.<br />
- "Padctestoelen en schimmels van l'lest-Europa'r van R'<br />
Prachtig fotoboek met 900 soorten op reeäIe grootte'<br />
formaat.<br />
Phi I ips.<br />
Zeer goed maar onhandig<br />
- r,practisch handboek paddestoelen'r vab G. Pace. Spijtig genoeg uitverkocht en<br />
alleen nog verkrijgbaar misschien in tweedehands-boekenwinkel. 500 soorteí'<br />
goed gekìõurd en getekend, maar zonder Nederlancls register.<br />
-,'paddestoelen van lrlest- en Midden-Europa" van Readers Digest. Zeer goed met<br />
goede determinatietabellen, maar beperkt in heb aantal soorten.<br />
- Thieme.s Paddestoelengids'r. Goede informatiegids over giftigheid bij<br />
paddestoelen, maar moeiti¡t< om te determineren (foto's).<br />
- ,,Larousse's paddestoelengicJsr'. Een bijzonder goed handboek. Bij elke foto<br />
staat een schets met aanduiding van de det'erminatiekenmerken'<br />
tsrs<br />
** GBZOC}IT - GEZOCHÍ - DRTNGEND GEVRAAGD - HULP !<br />
Luc Lenaerts<br />
Voor het winkeltJe van de nauuurgidsen, waar een-groepje van ons, nat'uurdagen,<br />
gro"nå"iår,Ën-e.ã. ree-bezo"r.r, nãiãõn"àrrngénd knutselãars-gezocht om de sllnkende<br />
voorraad aan te vullen van bloemenvensterfjes, droogbloemen' kruidenazijn' en<br />
De opbrengst Baat integraal-naar.onze natuurreservaten'<br />
";;-;i-;";;.<br />
Mensen mer ideeer-å;-ã"ñ U"ät¡e handígheid worden I x per maand verwacht in het<br />
ü!u[,ürk te Genk. Eerste samõnkomst: 3 october 8 uur Heempark'<br />
ï;6i-ilgo Vandertinden. Tel 0t3-551454. l'lorden NU dringend gezocht: kleine<br />
;ï;;j";-î20,30 cl) en lege potjes babyvoeding voor vl-ierstroop e'¿'
Onder de LoeP<br />
tla het einde uan dz gid.tencu.rt¿u¿ le Bne¿. in 1981 unnen ea<br />
in het noond-oo¿ten uon onze pnouinci.e. e¿.n gnoep natuuttgid'ten2<br />
di¿ e¿n uilure.g zochten uoon hun uen t-opgedane natutpt-enetgie,<br />
€.a ont¿tond e.en uetkgnoep diz zich uooaal naaa d¿ jonguwt<br />
aichtte en in e¡úcz!.¿ janzn neell h¿el unl pnealeettde.<br />
Re¡¿é û)eetut¿ doet h¿(. uuhaal¿ ooulee(L U ze.!./. Ittact't?o o o o<br />
Jen staat voor "Jongeren en Natuur". Het is een werkgroep die door natuurgidsen,<br />
samen met andere natuurliefhebbers is opgericht. Sinds enkele jaren<br />
bestaan we in Maaseik, Bree en Kinrooi, waar vle met de plaatselijke verenigingen<br />
en instanties die bij het leefmilieu betrokken zijn, trachten samen te werken<br />
om aan de jongeren een brede basis aan mogelijkheden te geven tot het bel,even<br />
en benutten van de natuur.<br />
0m inzicht te krijgen in de samenhang tussen de verschillende elementen<br />
in de natuur en om op verantv¡oorde wijze milieu-kritisch te zijn is er een<br />
bepaalde voorkennis nodig. 0m dit alles te bereiken zijn er allerlei vormen<br />
van aktiviteiten. Zo zullen de JEN-ers een aantal binnenaktiviteieten hebben<br />
met diavoorsteìlingen, video-opnamen, lessen, teken- en knubseloefeningen<br />
en labo voor het aanbrengen van basiskennis. Het andere en grotere gedeelte<br />
bestaat uib buitenaktiviteiten zoals wandelingen, zoektochten, busuitstappen<br />
en speJ.en.<br />
Konkreet l¡etekende dit, het vorige jaar voor JEN-Kinrooi, dat er zich een<br />
dertigtal jongeren inschreven uit Kinrooi en de omliggende kerkdorpen. In<br />
totaal hadden er een dertigtaÌ aktivitei, ten plaats die, op enkele na, allemaal<br />
doorgingen op zaterdagvoormiddag. Alle binnenaktivitei '-en gingen door in de<br />
lokalen bij de Zusters van het Heilig Graf be Kinrooi, terwijl voor de buitenaktiviteiLen<br />
uitgekeken werd naar de meest geschikte plekjes in Kinrooi en<br />
omgeving, om observaties, spelen of zoektochten te doen.<br />
Ook het volgende seizoen zal op dezelfde basis verdergelerkt worden.<br />
Voor de nieuwkomers starten in maart een reeks basisaktiviteiten. Voor de<br />
anderen die reeds vroeger bij JEN aansloten is er een aanvullend programma,<br />
Lerwijl een ander gedeelte gezamelijk zal doorgaan.<br />
Heb JEN-seizoen start ieder jaar in maart. Men kan inschrijven als men<br />
minimum twaalf jaar is.<br />
0m het aantal afvallers of afwezigen te beperken zijn we er ons van bewust dat<br />
er REGELMATIG moet gewerkt worden. De bedoeling is dan ook minstens om de<br />
twee weken een akbiviteit te plannen. Ter illustratie hiervan geven geven vre<br />
hierna het programma van JEN Kinrooi voor het voorjaar van 19862<br />
19 april<br />
I mei<br />
4 mei<br />
10 mei<br />
17 mei<br />
24 nei<br />
t1<br />
7j<br />
5j<br />
me¡<br />
uni<br />
uli<br />
Startdag, inschrijving en kennismaking<br />
VogeJ.s, binneninformatie<br />
Vogels kijken in natuurgebied<br />
opruiming in bos<br />
Kruiden: eenvoudige bermflora leren kennen<br />
Observeren van weidevogelels.<br />
Het bos<br />
Uitstap naar hellingsbos van EIsloo<br />
Busuitstap naar Natuur-historisch museum van Tervuren.<br />
Bezoek aan MeerdaLwoud.<br />
Men kan de JEN het, best als volgt omschrijven:<br />
1. JEN is geen vereniging, maar een werkgroep<br />
2. De JEN stelt zich open voor verenigingen dioe bij het leefmilieu betrokken zijn.<br />
l. De JEN wil zoveel mogelijk jongeren in kontakt brengen meb de natuur.<br />
4. De JEN wil de jongeren kennis laten maken met alle facetten van de natuur.<br />
5. De JEN geeft een brede basis van mogelijkheden tot natuurbeleven en natuurbenutten<br />
6
HOE WERKT JEN ?<br />
Een van de specifieke themars waarrond in Kinrooi gewerkt<br />
werd, v¿as de keuze voor elke deelnemer van een eigen biotoop(ie) t<br />
dat gedurende gans het jaar bestudeerd werd. Per groep of per<br />
persoon kozen de jongeren een gebiedje dat hun biotoop genoemd<br />
werd: een beekoever, een bosje, een stukje grasveld, enz. Gedurende een volledig<br />
jaar moeLen ze er waarnemingen over optekenenen. 0m hun hierbij te helpen<br />
kregen ze een begeleidende tekst, waarin ook bepaalde opdrachten gegeven<br />
werden:<br />
- een voedselpiramide uittekenen die in hun biotoop voorkomt.<br />
- het verband leggen tussen de dieren en planten die er voorkomen: vb, plantinsekten-<br />
vogels.<br />
- veranderingen noteren die er in de loop van het seizoen plaatsvinden.<br />
- een plannetje opmaken van het biotoop.<br />
Het determineren van planten e gebeurt aan hand van zelfgemaakte<br />
schema's.aomweidevogelsoPna8mtebrengen.<br />
Samen hiermee wordt een informatiebrochuurtje bezorqd, waarin elke voorkomende<br />
vogel herken,baar geschetst staat en waarin ook een tlegrijpelijke beschrijving<br />
van zijn leefgewoonten. Ook van de 50 meest voorkomende planten en de algemeen<br />
voorkomende boomsoorten werden soortgelijke schema's gemaakt.<br />
*l¡ofcl.rla' f{r(u¡l duIp lunfuur t utlo<br />
(<br />
t,<br />
nccll ccn<br />
hoYlc hll- cn<br />
ccn hoi{<br />
hccll ecn<br />
I.¡ylc<br />
bool<br />
{<br />
Dc vogct Stort<br />
3<br />
v tt gtolv don ccn<br />
r: rcb (o5<br />
gebar*r nrl<br />
h&"uc h*{<br />
naa ,0<br />
to<br />
mecC<br />
!.oq*7c. tcrc<br />
rì4,<br />
¡¡ b¡.¡¡r. yrt apf<br />
ttt¿¡ur,lta U¡lo,.lc<br />
rbo"tpm¡r<br />
,.<br />
nccll dc rxrcc(<br />
noarbã¿tka<br />
bogcn<br />
\<br />
ãaa<br />
Jo<br />
É<br />
tc<br />
accll rcdc<br />
¡oku<br />
t<br />
&3 V<br />
ltk<br />
cn blolrrrla¡rc<br />
Io¡<br />
Huik¡loout fiæ,lbonltopii<br />
Knutselen wordt. ook gedaanr gbeeds in verband met de<br />
natuur. Zo werd<br />
Ui¡voõñe-0, om de werking van een vogelvleugel duidelijk<br />
te maken, meb behulP<br />
vañ papier en touw een heuèe vleugel geimiteerd. Door proeven<br />
en ook door<br />
video-opnamen werd de techniek van het vliegen uitgelegd<br />
Verschillende biotopen werden op speelse wijze tritgewerkt,: het bos, sloot<br />
en plas, enz.<br />
' Er wordt vaak gelerkt met zoektocht_en. Zo werd een kant en klare zoektocht<br />
over planten uitgewerkt door JENffiñã!-die tegen een kleine vergoeding kan<br />
geleend worden.<br />
- AlIe inlichtingen over de JEN-werking kan men verl
1/,rtaren<br />
vlerfr,<br />
t<br />
In d,e cu4.t¿¿,5 uoon natuztzgìrta hzL,.A,en de lcand)'d.aten, naa.5t hzt ¿cnen¿tet0.ut<br />
*" i* *rrdotgida, ook nog een alLetnati-eue o@nacht naaa eigen l
5. Bio-indikatoren voor de wat'erkwaliteit:<br />
1 . Toevallige indikat'oren:<br />
- hydro-biologische kvraliteitsbepaling aan de hand van makroinvertebrata.<br />
- biologisclre bepaling van de verzuringsç¡raad van bepaalde meren.<br />
2. Gerichte indikatoren<br />
- vb: de forel gebruikt in drinkwatervoorzieningen'<br />
6. Bio-indikatoren voor bodemkwaliteit.<br />
1. Indikatoren van een overmaat aan zware metalen<br />
2. Regenwormen en bodemkwaliteib, vooral gezien in Funktie van verschil-<br />
Jende soorten (over)bemesting.<br />
7. Slot en bibliografie.<br />
Ui¿. mee'z ui.l ¿¿eten ouen !*io-indikaton¿n kan zie¡\ utend,en lot de ¿otnen¿teL&en¿<br />
uan dit unnkje: Atctin en l¿n¿ D'Hug,t - Poe(nan¿ Çaa'zuell.alnaat 21 ]5(10 Ha¿¿ett,<br />
Tel 011-274021. Tegen koatpaij.t zijn ze gaanne ß.a.ae.i-d. een kopiz. uan dit. einebe¿zk<br />
te Azzongett,<br />
Jn 't, fr,orl<br />
** ROODBEKERMOSSEN<br />
Door Natura Limburg werd een speciaal nummer uit,gegeven gewÍjd aan de roodbekermossen.<br />
Het is een gedeelte van de doctoraatstesis van Michel Asperges over<br />
korstmossen. Het is het eerste Nederlandstalig wetenschappelijk werk over korstmossen.<br />
De prijs voor ttRoodbekermossentt bedraagt 200 fr, verzendingskosten<br />
inbegrepen.<br />
Men Éan-deze uitgave bestellen door heL storten van 200 fr op rekening:<br />
450-04736L9-24 van Natura Limburg Tomstraat 2 3500 Hasselt.<br />
Qnze vriend Maurice Boiten zorgt dan wel voor de verzending.<br />
** F.I.R. FIL¡"Í EN DI/I-ÀVOND TE GENK<br />
Sinds 1979 spant het F.I.R. (= Fonds voor Instandhouding van Roofvogels)<br />
zich 1n om het roofvogelbestand op peil te houden, zêg maar om ze teg,en de uitroeÍing<br />
te beschermen. DÍt wordt vooral gedaan door te ijveren voor heÈ behoud<br />
van de natuurlijke biotopenr..door het bewaken van nestplaatsen van de zeLdzaamste<br />
roofvogels, door her financiêren van beschermingsoperaties op de trekwegen van<br />
deze vogels, enz.<br />
Meñ tracht ook de regeringen en bevoegde instanties te ber*eg,en om de bestaande<br />
wetgeving te doen toePassen.<br />
Mãar men tracht ook vooral het publiek te motiveren en te Ínformeren. Een<br />
van deze informat,ieavonden gaau door op 21 NOVEIÍBER te 20 UUR in de SCHOIII{BURG<br />
(nieuw gemeentehuis) te GBNK.<br />
Oþ het programna staau:<br />
- een dÍareeks over de werking van het F.I.R.<br />
- een film over de bewakÍng van de horsten van de visarend.<br />
- een film over de steenarend.<br />
Dit is een unieke kans om prachtige beelden uit de natuur Ee zien' naar ook om<br />
een noodzakelÍjk werk te steunen.<br />
** CURSUS VOOR LBERKRACHTBN<br />
In Genk, in het Heempark, suart in september een cursus, "NaLuur- en Milieueducatie"<br />
voor de leerkrachten van het lager onderwijs. Een groep natuurgidsen,<br />
-ze noemen zich werkgroep NABOL en we stelden hen voor in ons maartnummer-, willen<br />
in een reeks van theorielessen en veldwerk de leerkrachten op een creatieve<br />
en educatieve manier leren omgaan met hun dagelijks milieu en met de natuur.<br />
44ÐF<br />
I
C,0,71,.'føq<br />
Wie zich de gezellige C.V.N. dag van vorig-jaar te<br />
MalperÈuus Hãsselc herinnert, zaL ongecwijfeld uitt<br />
i3i."n naar de volgende samenkomst van nat,uurgidsen<br />
uiõ gans Vlaandereñ. Deze gaat dit jaar door in<br />
Hã"gã.td"n, in Brabant, bekend voor zijn uitmuntend<br />
¡i"i, zijn 18de eeuwse boerderijen en zijn holle<br />
wegen. - Deze C.V.N. dag is de dag bij uitstek om in een<br />
ongedwongen sfeer meu vrienden-¡¡at,uurgidsen kennis te<br />
samen te zijn met geloofsgenoten'<br />
Programma:<br />
iõñO-t-Aankomst blj het Kapittelhuis, verwelkoming met koffie'<br />
10.00 u<br />
10.15 u<br />
13.15 u<br />
t0<br />
maken of gewoon om gezellig<br />
l.lelkomstwoord<br />
vertrek van de wandelingen: er is keuze uit, 7 verschlllende tochten,<br />
variärend in afstand en landschapskader.<br />
Einde van de wandelingen en lunch: Je kan je eigen bokes meebrengen'<br />
máar ter plaatse is ailes ruim vooráien om honger en dorst te stillen'<br />
14.30 u Gezellfg samenziJn met bezoek aan de vele stands en tentoonstellingen.<br />
Ook is Ër-rógêiijr.neia om met de heemkundige kring een dorpswandeling<br />
te makeno '<br />
Hoe Je Hoegaarden bereikt vind j eoP onderstaand kaart,je.<br />
Árul¡<br />
K<br />
Et<br />
c¡¡*r'<br />
frtd.la<br />
IÑ<br />
¡6'.{of<br />
ffi<br />
flrre¡ - -<br />
crlÀqtrr<br />
S7.-ñìldDÊñ<br />
?--J<br />
C,V,N, ÐAç<br />
H()€çAltnпût<br />
28 S¿,?T€,nBe,R r986<br />
!u,t(<br />
,rll, n)- lo&a a.'.'oJ-^<br />
I<br />
ffi<br />
I<br />
a<br />
@<br />
ffi<br />
ffi<br />
ffi<br />
Gt<br />
&
ltnfinnnÍ( ltataarfesçñffWlo!<br />
Daar we de kans zien om deze Erica enkele dagen<br />
uro"gut ln je bus te laten tuimelen, grijpen we deze<br />
kans aan om de Nationale NatuurbeschermÍngsdag nog<br />
even aan te Prijzen.<br />
De Nationale Natuurbeschermingsdag is een<br />
nationale manifestatie die jaarlijks, afwissellend<br />
in Vlaanderen en l,lallonii! sinds 1953 ononderbroken<br />
wordt fngericht. Het is het Nationaal verbond voor<br />
Natuurbescherming dat samen met PLaatseliJke mi lleuverenigingen eze dag organiseert.<br />
Het ls een samentreffen van alle mensen die begaan zijn met natuurbehoud.<br />
Het thema van diu jaar Ís: "onze sraterlopen, een bedreigd mil1eu.t" en<br />
gaat door te Barvaux-sur-0urt'he bfJ Durbuy.<br />
Programma: 9.30 u Samenkomst in Barvaux bij het sportcentrum.<br />
10.00 u t'landeling langs kalkgraslanden. (duur l'30 u)<br />
Bezoek aãn de-verschillende sranden en tentoonstellingen.<br />
12.30 u Picnic, hetziJ meegebracht, hetzij t,er plaatse gekocht.<br />
, 14.00 u OfficiËle manifestatÍe<br />
14.30 u Namiddagwandeling in de Ourthevallei'<br />
17.30 u Einde<br />
Er Ís een bus ingelegd door de NAL; pri5s 250 fr. Ze vertrekt' om 7.30 u<br />
te Lômmer. ¡u vãiscniffeñde stopplaatsen-is ze tegen 8.45 u te Hasselt Kanaalkom<br />
en te 9.0O u t'e St. Truiden.<br />
l,lie de bus wil nemen moet eerst bellen naar het NAL sekretariaat, tel Oll'228332<br />
Maar Durbuy is tenslotte ook géén afstand. Een mooie uitstap per vtagen<br />
met enkele vrienden is ook meegeno*en. Vinden doe je het beslist ! Tot dan.<br />
tcntntenkoppeh ouetz oonlog en ueajczt oo¿lvi'd.<br />
ach¡ nizL.S tvialt¿l5<br />
a-Ut¿nt ze unnd¿n gaotuz en ueLte-,z<br />
t're¿l@<br />
denkl<br />
o/ ¿re<br />
ol be<br />
idioot -ue¿ulonn¿-<br />
Dooa on'| te lutnen Az¿!.i¿¿en<br />
unerle will.en o/. ú,eL ?<br />
nog ui,(!cn houdøt uct¡¿t<br />
z,ingen oDet¡ uettJcett uoon<br />
du¿¿e¡t ncl¿ loPen doon<br />
atentznplulclcett¡ zo noemL u on.l loch, hë. nenze-¡t' ?<br />
ute¿.t cl¡n<br />
dat ik uv-igetz<br />
d¿. ¿lenz¿n 2o¿ le ¿atert<br />
'<br />
-¿ind¿ korzt h.eA ik unl tQrzzn uechtene¡¿<br />
ondøtl,u¿.\en<br />
unrtdt dz ¿ente. tæpz zondøt act'tr.!'en<br />
ZOMQJL<br />
en clan ueetz. lue-rzþt<br />
Li¿,ue otzgetoze nolwlz<br />
- o/. allz.en ncurtz dnppett ? -<br />
lutrnpn uii uøiøzdzn unnde¡¿ ?<br />
els beerten<br />
BARVAILX<br />
ll<br />
tYATI0tVAL€.<br />
tttATunùesafwrilçsDAç<br />
zoilDAE 2't S¿PTUæR
Jn,'t frnr7<br />
** I,IERELDDAG VAN HET VEGEf,ARTSI'IE<br />
De viering van de werelddag van het vegetarisme vfndt' dit jaar plaats op<br />
zondal 12 okro[er 19g6 in de voórmalige l.anãkommanderij van Alden Biesen. Het<br />
thema ,,Mens en Natuurtt wordt dÍt jaar besproken met ttDã man van Le Corbusiert'<br />
Àis emUfeem, de ontspoorde mens die zich bewus¡ wordt dat de natuur van levensbelang<br />
is. ., , _ _-^_c: :-r^ ^^-^^r<br />
Er wordt u een prachtig koud buffet net een rijke keuze aan verfijnde gerechten<br />
aangeboden.<br />
Het programma vermeldt in de voormiddag een feestvergaderÍng om 9.45 met aLs<br />
' Jan Dries over tt De ontspoorde menstt<br />
"ptut "iÀ,'Dr: Ja;qu"iin" André, over "Vegetarisme in Buropatt<br />
l,litly van Loock over "De natuur Ís van LevensbelanS. -<br />
Na de r"g.t"ii"che maaltijd is er in de namiddag een..kruidenr.'andeling' een<br />
bezoek aan de historische gebouwen en een symposium õver t'Kanker en Vegerati:T""'<br />
Alle inlichtingen over dezõ dag of over het vegetarisme kan men verkrljaen bij<br />
J" u.z.w. Vegeõaiiärsuond, Rozãnlaan 11 , 2230 Schilde. Tel 03-353.64.85 of in<br />
Limburg op het Lel.nr.01l-355246.<br />
** WESPBN VERDBLGBN<br />
Ergert U zich ook zo mateloos aan die telkenjare steeds weer opduikende<br />
krantenberlchten in deze komkommertijd:ttBrandweer moe'st achtmaal uitrukken om<br />
wespennesten fe verdelgentt? Deze artikels geven zo de indruk dat elk wespennest<br />
en elke wesp per defiri.tie moet vernieCigd worden. Iloet dat echt ? Ook de<br />
wãsp heeft ä"ñ rol in het gehele samenspef Y3l moeder natuur, anders was ze<br />
mil¡oenen jaren geleden doãr de evolutie geölimineerd ' Zijn het Brouh'ens Seen<br />
.eeãter,rerken uañ techniek, die prachtige bouwsels van wespennesten.<br />
Laat de beestJes met rust indien'". geeñ rechtstreeks gevaar'betekenen. Zii<br />
hraren trouwené lang vôôr de mens op aarde, zodus" "<br />
** 2de DIESTSE NATUURDAGBN<br />
Indien deze Erica je rijdig bereikE, kan je tenminste nog een deel meepikken<br />
van de Diesrse Naluuraaien. -Alñoewel net niet in Limburg' ?ijl<br />
t2<br />
het toch vooral<br />
giã;; vÀn Limbu;;;; "-ñoiing die de vereniging "Natuur èn landschap" te Diest'<br />
heLpen schragen.<br />
Deze dagen gaan door in het oud HRlf0-gebouw, Grauh'zusterssEraat 10 Diest.<br />
Programma: Vii¡aag 19 september te 20 uur<br />
- Of,ening tentoonst'elling "Bewaar het Land"<br />
- Kiank õn Dia-montage over het Hagel-and '-<br />
- voordracht trNatuurbehoud, een noodzaak" door Hugo Abts<br />
Taterdag 20 sePtember:20 uur:<br />
- Naiuur en MuzÍek, sfeermuziek rond natuur met viool, orgel en<br />
synthesizer' met aangepaste dia-montage.<br />
Dinsdag 23 sePtember 20 uur:<br />
-"Hãkserij en Volksgeloof rond plant en diertt voordracht door ons<br />
aller Mien Verdingh.<br />
** I.¡ELKE FLORA ?<br />
rn de jongste cvN-KranL wijdt Paul Strijckers een uiLvoerige besprekÍng aan<br />
de vier meest gebruikte Nederlañdstalige ueténschappelijke-florars: De Langhe,<br />
Heukels, Heimañs-Thijsse, al-Ien onlangã herwerkt, en de onlangs verschenen<br />
Oecologische flora van Weeda.<br />
14ie op het punt staat van over te stappen van het gekl-eurde-plaatjes-boeknaar<br />
het serieuzäre werk , zotJ het best eeräL deze bespreking eens lezen, vooraleer<br />
zljn keuze te maken. Er bestaat namelijk een wezenliJk verschil tussen de verschillende<br />
florats, vooral dan in de aanpak en opvatting van het de¿ermineren'<br />
paul Strijckeis eindigt zijn artikei met een "Determineertabel<br />
van de<br />
lletenschappefijte-Fioratt, ãf, nãtt" flora moet men kopen naargelang he! gebruik<br />
men er van-wi1-maken. Prima artikel van Paul Strijckers ! Aanbevolen !
q[uun<br />
N<br />
EEN VASTE BTJDRÀGE VOOR DE JEUGD .<br />
enømhûø g<br />
PÀDDESTOE.I,E N; OPRUII'lERS IN DE<br />
NÀTUUR.<br />
HEB JE ÀL GEMERKT DÀT BT.T VOCHTIG EN KOI'D HERFSÍII"¡EER DE<br />
PADDESTOELEN UIT DE GROND OPDUIKEN ?<br />
Je z[ei- ze langs de wegkant, ln de v¡elde en het bos. Opgelet t<br />
vãt¿;ã;;ã;i;t en pluÉ ze ook niet. Nâ jou kome-n n!9 wandelaars<br />
"ñ-ñãii"rffetfreU¡erã die willen genieten van dlt herfstverschiJnããf.-<br />
paddestã.t.., groeien op dode bladeren, rottende-takJes,<br />
boomstronken en rotÉende plañtedelen Ln de grond waardoor ze opruimers<br />
in de natuur zLjn.<br />
VIE OBSERVEREN DE STOE<br />
zoek eens een paddestoel. Je kijkt eerst nl1r het_9!g95g59Pg:<br />
qedeel"te, de züamvlok. Als je rondom de paddestoel voorzÍchtig<br />
E¡¡¡¡-¡r'<br />
wat aarcte weg doet, zLe je een wi¡:v¡ar van,grijsachtlge draden'<br />
òit fJ ae eiienlijke plañt die het ganse Jaar-voortleeft. Haar<br />
voeasef haalú ze úit iret materiaal vlaarop- ze leeft. Dg zwamvloJ<<br />
noemt men ook rrhet mycelium". Deze zwamvlok blijft gedurende jaren<br />
in leven en geef¿'elk jaar opnleurv, wanneef veel organisch<br />
voedsel aarr*eãlg-is, een nieuwe îrucht I een bovengrondse padde-<br />
stoeI.<br />
Bekijk nu het ÞqYelglglQgg<br />
jongé paddestoõIêñ-ZIê-iÞ .<br />
r3<br />
qedeelte. Je kent wel de hoed.- Bi j<br />
õãñ-EÏüIãrvliesje. Bij de groeL van de<br />
esJe aan de rand van de hoed Los en<br />
Þaddestoel scheurt dit vl1<br />
brrlft aLs ee.n dunne rlng om de stoel zitten.<br />
BÍJ oude paddestoelen is de ring<br />
veidwenen. Aan de onderkant van<br />
wr¡ltaî de hoed zitten Plaatjes of buis-<br />
hô.d jes waarin spóren zitten. wil je<br />
de sporen eens zl"en ? Snij dan<br />
de steel af julst onder de hoed<br />
.a<br />
van liefst, een gelcvreekte zvra¡n.<br />
o lPotm<br />
- Plaats de hoed op gen blad PaPier<br />
-rlo¡l .<br />
en na een dag zJe Je een mooie figuur.<br />
Die figruur fs gevormd door<br />
ãulzenden stofkorretjes : de sporen¿<br />
die van de plaatjes vallen.
l4<br />
In de natuur haalt, de wind de sporen uit de plaatjes. uit elke<br />
ãpor. kan een .i.ur" zwamvlok gloelen, waaruit paddestoelen te<br />
voorschijn kunnen komen.<br />
OP ZOEK NAÀR DE SOORTEN PADDE STOELEN 3<br />
In Belgiê<br />
Ioep kijke komen zowat 4OO soorten paddestoelen voor. l"let een<br />
"-rã """n onaèi ãe toãa õm te áien tot welke groep de<br />
paddestoel behoort.<br />
1. PI,AÀTJESzv,¡AtlMEN : onder de hoed zie Je ttentalTãñ-Çêi€If;ãTã-Staande<br />
Plaatjes . ,Je kent ze -<br />
ker de mooie vliegenz,wam 3 een rode hoed met witte<br />
stiPPen. BU jonge vllegenz!{êrnmen scheurt<br />
het wit omhulseI, de beurs' open en de witte<br />
schilfertJes hierr¡an zljn daar een overbli j f.sel<br />
van. Vteet je dat de vllegenzw am in symbiose<br />
lee ft met het wortelstelsel van de berk ?<br />
Deze zwamrnen krij gen voedlngsstoffen van de<br />
berk in ruil voor de mineralen die ze afge-<br />
ven. Er zij n echter ook Paddestoelen dle VLIEGENschadelijk<br />
zij n voor de bomen. Zo eentje Zv^rÀM<br />
is de "honingzwam ". Hij heeft een honinggele<br />
hoed met donkere schubben. Soms zLe je<br />
ze in groepj es staan oP boomstronken of oP de<br />
grond, en ook we1 eens oP levende bomen.<br />
2. BUIS.1ESZ$AMMEN : onder de hoed zie Je gaatjes' bulsjes' net een<br />
spons.<br />
els je een bruine hoed met een dikke 'steel ontdekt is het eekhoorntjesbrood,<br />
een eetbare buisjeszwam'<br />
Een andere zwam dle geli j kt op een grote<br />
spons of een gellge bI oemkool vind<br />
j e vooral aan de voet van dennen of<br />
sparren. De ondergrondse zwamdraden<br />
van de spons zhram zj-in vergroeid met<br />
boomwortels en helPen de den of spar<br />
met de opname van voedings zouten ult de<br />
J \ I bodem In ruil daarvan levert<br />
de boom<br />
\ hen suikers. Het is geven en nemén.<br />
EEKHOORNÎJESBROOD<br />
Speur eens naar elfe nbankJesr<br />
die niervormÍg zj-jn en geen steel<br />
hebben Ze groeien op dode takken en stronken. We noemen ze<br />
saprofieten. HeL zijn taaie paddestoe len met veelkieurige banden.<br />
De schelpvo rmige hoeden zijn dakpansgewiJ s<br />
met elkaar vergroeid. Ze zien er kurkacht.ig<br />
uit en ze zljn fluwelig behaard.<br />
3. BUIKZV.¡N'ÍMEN i Zijn paddestoelen zonder<br />
duiAëlIjRõ-5€ãe1. Zoek eens 1n het bos<br />
een vuilgele leerachtige buikzwam : de<br />
aardappelbovist.<br />
hij bovenaan open<br />
brulne sporen..<br />
Als hij rijp is, scheurt<br />
en dan zíe je de olijf-<br />
ÀÀRDAPPELBOVIST<br />
ELTENBANK.TES<br />
MIMI MO.T\TDEIÂERS
.¡';-<br />
¡t<br />
'Þ.<br />
l;-<br />
\'r<br />
I<br />
., ci'l i:.<br />
!-¿<br />
t--r<br />
E<br />
tr<br />
^9<br />
H<br />
ill<br />
il<br />
=lI<br />
=t Ë<br />
=-<br />
F<br />
ES<br />
D<br />
¡<br />
l¡<br />
¡l<br />
E<br />
Ð<br />
E