Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland
Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland
Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IK<br />
Onze ideeën over wat tot de persoonlijke lev<strong>en</strong>ssfeer behoort <strong>en</strong> wat niet, verander<strong>en</strong> onder<br />
invloed van allerlei maatschappelijke, culturele <strong>en</strong> technologische ontwikkeling<strong>en</strong>. Zo is<br />
<strong>Nederland</strong> sinds de jar<strong>en</strong> vijftig veranderd van e<strong>en</strong> afstandelijke burgermaatschappij in e<strong>en</strong><br />
emotiemaatschappij, waar allerlei gevoel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> seks – graag zelfs – publiekelijk geuit <strong>en</strong><br />
gedeeld word<strong>en</strong>. Via elkaar snelopvolg<strong>en</strong>de technologische ontwikkeling<strong>en</strong> zijn we tamelijk<br />
geruisloos in e<strong>en</strong> ‘surveillancesam<strong>en</strong>leving’ beland, waarin ons do<strong>en</strong> <strong>en</strong> lat<strong>en</strong> op alle<br />
mogelijke manier<strong>en</strong> wordt vastgelegd. Voor e<strong>en</strong> deel hebb<strong>en</strong> we daar ook zelf de hand in,<br />
bijvoorbeeld door ons gedrag op internet. Allerlei handige of noodzakelijke hulpmiddel<strong>en</strong> –<br />
mobiele telefoon, satellietnavigatie, elektronische dossiers – bied<strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> waarop<br />
Big Brother jaloers zou zijn geweest. Vanzelfsprek<strong>en</strong>d zijn de media ook niet onberoerd<br />
geblev<strong>en</strong> onder deze ontwikkeling<strong>en</strong>. De pluriformiteit is aan de <strong>en</strong>e kant <strong>en</strong>orm toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>:<br />
de verscheid<strong>en</strong>heid aan blad<strong>en</strong>, omroep<strong>en</strong>, programmaformats, internetsites <strong>en</strong> dergelijke, is<br />
ongek<strong>en</strong>d. Maar door de intrede van de commercie <strong>en</strong> de schaalvergroting zijn veel voorhe<strong>en</strong><br />
autonome <strong>en</strong> kleinschalige media opgegaan in <strong>en</strong>kele multinationale conglomerat<strong>en</strong> waar ad<br />
ultimo uiteindelijk het aandeelhoudersbelang de doorslag geeft. De nieuwsmarkt is e<strong>en</strong><br />
raz<strong>en</strong>dsnelle business geword<strong>en</strong>, waarin de verschill<strong>en</strong>de media flink concurrer<strong>en</strong> met elkaar.<br />
Erg<strong>en</strong>s in deze ontwikkeling<strong>en</strong> is ook het slachtoffer ‘ontdekt’ als nieuwsitem. Aan de <strong>en</strong>e<br />
kant is het logisch: de gebeurt<strong>en</strong>is die slachtoffers tot slachtoffers maakt, heeft e<strong>en</strong> intrinsieke<br />
nieuwswaarde: misdrijv<strong>en</strong>, ongevall<strong>en</strong>, ramp<strong>en</strong>. Toch zou vrijwel ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele journalist er<br />
pakweg 25 of 30 jaar geled<strong>en</strong> de urg<strong>en</strong>tie van hebb<strong>en</strong> gevoeld om uitgebreide informatie,<br />
foto’s, persoonlijke details of persoonlijke verhal<strong>en</strong> van slachtoffers in de berichtgeving op te<br />
nem<strong>en</strong>. Vandaag de dag word<strong>en</strong> nieuwsfeit<strong>en</strong> niet zeld<strong>en</strong> gepres<strong>en</strong>teerd vanuit het<br />
slachtofferperspectief <strong>en</strong> zijn er media die, met of zonder toestemming, er niet voor<br />
terugdeinz<strong>en</strong> het halve, zo niet het hele doopceel van de persoon in kwestie op<strong>en</strong>baar te<br />
mak<strong>en</strong>.<br />
De to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mediabelangstelling voor slachtoffers past in de tr<strong>en</strong>d dat slachtoffers in het<br />
algeme<strong>en</strong> meer in de belangstelling zijn kom<strong>en</strong> te staan. Daaraan heeft ook <strong>Slachtofferhulp</strong><br />
<strong>Nederland</strong> haar ontstaan te <strong>dank</strong><strong>en</strong>. Sinds halverwege de jar<strong>en</strong> tachtig ijvert de organisatie<br />
om de belang<strong>en</strong> van slachtoffers bij allerlei instanties op het netvlies te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />
rechtspositie te versterk<strong>en</strong>. Meer aandacht voor slachtoffers is dus niet verkeerd, maar het<br />
moet ge<strong>en</strong> averechts effect hebb<strong>en</strong> op andere belang<strong>en</strong>, zoals de bescherming van de<br />
persoonlijke lev<strong>en</strong>ssfeer <strong>en</strong> het verwerk<strong>en</strong> van het gebeurde.<br />
Het recht op de privacybescherming is vastgelegd in de Grondwet (artikel 10) <strong>en</strong> in het<br />
Europees Verdrag van de Recht<strong>en</strong> van de M<strong>en</strong>s (artikel 8). Maar dat is het recht op<br />
informatievrijheid óók (respectievelijk artikel 7 <strong>en</strong> 10) <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> van beide rechtsdocum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
geeft e<strong>en</strong> hiërarchie of voorkeur aan. Strafrecht <strong>en</strong> civiel recht k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> nauwelijks integrale<br />
73<br />
vertrouw<strong>en</strong>spersoon<br />
Intimi<br />
<strong>Publiek</strong>e zelf