Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland

• De aandacht van de media en de reacties van het publiek kunnen ook erkenning en
troost voor het slachtoffer betekenen. Blijken van medeleven van het publiek kunnen
een vorm van emotionele ondersteuning zijn en helpen vertrouwen te herstellen.
• De media kunnen daarnaast een platform bieden voor de reconstructie van de feiten
en de formulering van een herzien levensscript. Media kunnen informatie verschaffen
die het slachtoffer helpt om waaromvragen te beantwoorden.
4.4 Tot slot
En dan staat het slachtoffer of de nabestaande voor de keuze: ga ik in op de verzoeken van
de media of niet? Het is een volstrek legitieme keuze om zichzelf en het gezin zo veel
mogelijk af te willen schermen. Niemand heeft iets te maken met je persoonlijk leed en je hebt
geen behoefte om publiek bezit worden. De moeder van een vermoorde vrouw: ‘Het
uitgangspunt is natuurlijk: moord is sensatie, is spannend voor het hele Nederlandse volk.
Maar wat zit erin voor mij? Wat word ik er zelf wijzer van? Nou, helemaal niets. Ik hoef mijn
verdriet niet te delen met het hele Nederlandse volk. Daar schiet ik niets mee op.’
Sommige slachtoffers en nabestaanden slagen er ook redelijk in om niet meer prijs te geven
aan de media dan strikt noodzakelijk. ‘Maar je moet je realiseren dat’, aldus een van de
journalisten, ‘als je niet meewerkt, het niet betekent, dat er niet over geschreven wordt en dat
als je wel meewerkt, je nog enige invloed kan uitoefenen.’
Dat media lang niet altijd genoegen nemen met ‘nee’ is uit de slachtofferervaringen in dit
hoofdstuk wel duidelijk geworden. Dat meewerken met de media slachtoffers in staat stelt om
een zekere invloed uit te oefenen, ook. Als een persverklaring afleggen of interview geven
aan de media van jouw keuze voorkomt dat er journalisten door de gordijnen gluren, met
camera’s vanuit de tuin van de buren jouw huis in het vizier nemen, of internet afgrazen op
zoek naar persoonlijke informatie en foto’s die je ooit in alle argeloosheid op een
Hyvespagina hebt gezet, dan kan dat een aanvaardbare prijs zijn. Het minst erge van twee
kwaden. Zo ontstaat de paradoxale situatie dat slachtoffers, juist om hun privacy te
beschermen, een deel daarvan moeten prijsgeven.
Samenwerking met de media kan ook een positieve keuze zijn en op initiatief van het
slachtoffer plaatsvinden. Hun verhaal in de media is een vorm van erkenning en het daarop
volgende medeleven van het publiek kan enige troost bieden. ‘Het is altijd goed om met de
pers te praten,’ aldus een nabestaande. ‘Het biedt de gelegenheid om dingen die verkeerd in
de media zijn gekomen, recht te trekken.’ Media kunnen ook een platform bieden om een
misstand aan de kaak te stellen of een zaak te bepleiten die je als slachtoffer of nabestaande
na aan het hart ligt en die een zekere zin kan geven aan de meest ellendige gebeurtenis in
een mensenleven. Dat gebeurt dan meestal in een latere fase van de verwerking.
Voor slachtoffers en nabestaanden die zich dermate geschaad voelen in hun privacybelangen
dat zij daartegen willen optreden, bestaat er een aantal mogelijkheden om dit voor te leggen
aan een officiële instantie. In hoofdstuk 5 volgt een verkenning van die opties en een oordeel
over hun effectiviteit.
58