Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland
Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland
Publiek bezit tegen wil en dank? - Slachtofferhulp Nederland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
• De media vervull<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tiële functie in de democratische sam<strong>en</strong>leving.<br />
• Om hun belangrijke taak uit te kunn<strong>en</strong> voer<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> er zo min mogelijk<br />
beperking<strong>en</strong> geld<strong>en</strong> bij het verzamel<strong>en</strong>, bewerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> verspreid<strong>en</strong> van nieuws.<br />
• De media hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme macht door de <strong>en</strong>orme invloed die zij hebb<strong>en</strong> op de<br />
publieke opinie <strong>en</strong> de verreik<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong> om informatie te verzamel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
verspreid<strong>en</strong>.<br />
• Die macht br<strong>en</strong>gt ook grote verantwoordelijkheid met zich mee.<br />
• Wettelijke regels alle<strong>en</strong> zijn niet g<strong>en</strong>oeg om die verantwoordelijkheid goed vorm te<br />
gev<strong>en</strong>. Er zijn ethische norm<strong>en</strong> nodig om ‘goede journalistiek’ van criteria te voorzi<strong>en</strong>.<br />
Die criteria zijn neergelegd in e<strong>en</strong> keur aan codes. Er zijn internationale codes, zoals de Code<br />
van Bordeaux, nationale codes, sectorgebond<strong>en</strong> (journalistiek, fotografie) <strong>en</strong> individuele<br />
codes, bijvoorbeeld van e<strong>en</strong> afzonderlijke krant, uitgever of omroep. De meeste ethici zijn het<br />
erover e<strong>en</strong>s dat in dergelijke codes in ieder geval bepaling<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de volg<strong>en</strong>de<br />
punt<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> te staan:<br />
Objectiviteit<br />
Berichtgeving behoort gebaseerd te zijn op e<strong>en</strong> zo nauwkeurig mogelijke weergave van de<br />
werkelijkheid, zonder op voorhand partij of standpunt te kiez<strong>en</strong>.<br />
Onafhankelijkheid<br />
Journalist<strong>en</strong> <strong>en</strong> redacties zijn onafhankelijk in hun operer<strong>en</strong>. Deze onafhankelijkheid ligt<br />
doorgaans vast in redactiestatut<strong>en</strong>. Reguliere berichtgeving <strong>en</strong> commerciële boodschapp<strong>en</strong><br />
zijn duidelijk onderscheid<strong>en</strong>.<br />
Feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarheid<br />
Berichtgeving moet zo accuraat mogelijk <strong>en</strong> ‘waar’ zijn. Dat <strong>wil</strong> zegg<strong>en</strong>: feit<strong>en</strong> zijn zorgvuldig<br />
gecheckt <strong>en</strong> in principe controleerbaar. Het onderscheid tuss<strong>en</strong> feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> hoort<br />
duidelijk te zijn.<br />
Volledigheid<br />
Nieuwsconsum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zich e<strong>en</strong> zo volledig mogelijk beeld van het gebeurde kunn<strong>en</strong><br />
vorm<strong>en</strong>, dus di<strong>en</strong><strong>en</strong> media alle relevante informatie te vermeld<strong>en</strong> in hun berichtgeving.<br />
Ev<strong>en</strong>wichtigheid: hoor <strong>en</strong> wederhoor<br />
De berichtgeving moet alle relevante invalshoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> standpunt<strong>en</strong> weergev<strong>en</strong>. Er moet hoor<br />
<strong>en</strong> wederhoor plaatsvind<strong>en</strong>, zeker wanneer er sprake is van beschuldiging<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> of andere<br />
vorm.<br />
Op<strong>en</strong> vizier<br />
Journalist<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zich in principe als zodanig bek<strong>en</strong>d mak<strong>en</strong>. Hierop bestaan wel<br />
uitzondering<strong>en</strong>: als de informatie van groot maatschappelijk belang is <strong>en</strong> op ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
andere wijze te verkrijg<strong>en</strong>, dan is nieuwsgaring door middel van undercoverjournalistiek,<br />
verborg<strong>en</strong> camera’s <strong>en</strong> microfoon <strong>en</strong> dergelijke, acceptabel 60 .<br />
Bronn<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> journalist bedi<strong>en</strong>t zich zo veel mogelijk van betrouwbare bronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> garandeert, indi<strong>en</strong><br />
gew<strong>en</strong>st, de vertrouwelijkheid. Betal<strong>en</strong> voor informatie is not done.<br />
Privacy<br />
Journalist<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> prud<strong>en</strong>t omgaan met de privacy van person<strong>en</strong> <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> onnodig leed<br />
veroorzak<strong>en</strong> door hierop inbreuk te mak<strong>en</strong>. <strong>Publiek</strong>e figur<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> minder aanspraak<br />
mak<strong>en</strong> op deze regel dan ‘gewone’ burgers. Bij kwetsbare person<strong>en</strong> (bijvoorbeeld<br />
slachtoffers, maar ook kinder<strong>en</strong>) verdi<strong>en</strong>t extra terughoud<strong>en</strong>dheid aanbeveling. Er is altijd e<strong>en</strong><br />
‘maar’: als het maatschappelijk belang daartoe uitnodigt, dan is e<strong>en</strong> inbreuk op de privacy –<br />
ook van slachtoffers – te rechtvaardig<strong>en</strong>.<br />
60 Het levert soms zelf journalistieke hoogtepunt<strong>en</strong> op, zoals de onthulling van het Watergateschandaal door Bob Woodward<br />
<strong>en</strong> Carl Bernstein, of de erbarmelijke werkomstandighed<strong>en</strong> van arbeidsimmigrant<strong>en</strong> in Gunther Walrafs ‘Ik Ali’.<br />
28
Change language