KV 05 17-11-2006.pdf - Kerkvenster

VOORWOORD
HISTORISCH MOMENT
Blijmoedig
Het hoofdartikel brengt ons ditmaal
bij Hans de Vries op de Haart.
Hij neemt afscheid als schrijver van
het Lied van de Zondag. Kerk-
Venster zocht hem op en keek
samen met hem terug. Hans de
Vries concludeert: ‘Ik ben blijmoediger
gaan geloven en het kerkzijn
heeft meer elan gekregen’.
Dat is een prachtige uitspraak!
Op zondag 26 november worden in
onze gemeentes de namen van de
overledenen genoemd. We staan
stil bij hen, we worden herinnerd
aan de vergankelijkheid van alles
en aan de eeuwigheid bij God.
Dat eeuwige steekt schril af bij
alle (tijdelijke) verkiezingsretoriek
die dezer dagen aan ons voorbijtrekt.
Heftig wordt er gestreden
om de gunst van de kiezer. Wie
komende woensdag nog niet weet
wat te doen, ... u kunt altijd nog
de kruidige rubriek Naknaku lezen,
waar ditmaal drie christelijke partijen
bekeken worden door de
ogen van twee kritische jongeren.
Bij christelijke politiek hoort
natuurlijk zorg voor elkaar. Want
een sociaal gezicht is karakteristiek
voor christelijk leven. Alles wat jullie
gedaan hebben voor de onaanzienlijksten
van mijn broeders of zusters,
hebben jullie voor Mij gedaan,
zei Jezus eens. Blijmoedig het goede
doen... misschien komt het daar wel
op aan. In de kerk en in de politiek.
Ook in dit nummer:
NIEUWSBLAD VOOR DE PROTESTANTSE GEMEENTEN TE AALTEN EN BREDEVOORT
6e JAARGANG NR. 5 • VRIJDAG 17 NOVEMBER 2006
KerkVenster
tekst WYTZE ANDELA tekst HANNEKE DRENTH - foto JAN OBERINK
● Is dat gin wonder, een nieuwe
bundel verhalen, pag 15
● Leven met verschil, een waardevolle
boekbespreking, pag. 16
BIJBELVERHALEN ZIJN NIET STOFFIG
Bijbelverhalen zijn niet stoffig
KerkVenster en het Lied van de Week. Ze zijn onlosmakelijk
met elkaar verbonden en dat is vooral te danken
aan de trouwe bijdrage van Hans de Vries. Vijf jaar
lang zocht hij liederen uit en schreef er een uitleg bij.
In dit nummer leest u zijn laatste bijdrage. Een goede
gelegenheid voor een gesprek met Hans de Vries over
het lied, over het onderwijs, maar vooral over zijn passie,
de theologie.
‘Van jongs af heb ik iets met geloof gehad. Altijd op zoek
naar de waarde ervan en vooral, wat kan ik ermee naar
anderen.’ Hans de Vries zit aan de tafel in de keuken van
de school op de Haart, het Möllenveld, waar hij leraar is.
Op woensdagmiddag is hij nog op school aan het werk. Dat
is wel eens anders geweest. In 1994 deed hij de parttime
hbo-opleiding theologie, moest elke woensdagmiddag om
1 uur met de trein naar Utrecht en kwam ’s avonds om half
12 weer thuis. En dat vier jaar lang. Maar met veel plezier,
zo vertelt hij. ‘Ik heb er geleerd om naar mijn eigen geloof
te kijken. Wat is waardevol en wat is ballast? Dat betekende
voor mij het denken in hokjes weggooien en dogma’s
de deur uit doen. Ik ben blijmoediger gaan geloven en
het kerkzijn heeft meer elan gekregen.’
Eigenlijk is het allemaal begonnen toen in 1986 de Gereformeerde
Kerk in Bredevoort aan Hans de Vries vroeg of hij
daar af en toe een preek wilde lezen. ‘Het gaf me zo’n ontspannen
gevoel als ik op de kansel stond. Dit is nog beter
dan het onderwijs, dacht ik toen. Geweldig boeiend vond ik
het, het contact met de gemeente, de liturgie en de tekst.’
Een logische stap was het
dan ook om na zijn studie Vervolg op pagina 3
1

2
COLOFON
KerkVenster is het nieuwsblad
van en voor de Protestantse
Gemeente Aalten en de
Protestantse Gemeente Bredevoort.
Het verschijnt elke
veertien dagen. In de vakantieperiodes
verschijnen edities
van drie of vier weken.
KerkVenster wil een open
raam zijn, waardoor een ieder
naar binnen en naar buiten kan
kijken. Het blad gunt een blik
op het kerkelijk leven binnen
de aangesloten gemeenten, maar heeft ook aandacht
voor wat zich buiten het eigen kerkelijk erf afspeelt.
KerkVenster beoogt zo een venster te zijn op kerk en
wereld, waarbij het uiteindelijk gaat om het verhaal van
God en mensen.
Logo
In het logo van KerkVenster valt het witte kruis op. De
wereldbol in het midden wijst op de aarde, die is toevertrouwd
aan mensen. De ring symboliseert het plaatselijk
en wereldwijd samenkomen van de gemeente van
Christus en geeft het kerkelijk jaar aan met de kleuren
paars, wit, groen en rood. De kleur geel in de hoeken
duidt op het doorbrekende licht van Gods Koninkrijk.
Uitgever
KerkVenster wordt uitgegeven door de Stichting
voor PR en Communicatie. Adres: Kerkstraat 2,
7121 DN Aalten. Tel. 0543-472835, b.g.g. 0650936465.
Redactie
Wytze Andela (hoofdredacteur),
Date van der Zaag (eindredactie),
Ria Evertse-de Vos (eindredactie),
Hans de Boer, Hanneke Drenth, Liesbeth Greijdanus,
Marijn Kraaijenbrink (coördinator jeugdredactie).
Beeldredactie: Jan Ebbers, Jan Oberink.
Andersumme: Everdien Lammers, Marije ter Maat.
Naknáku: Arenda Koskamp, Berendien Oldenhave.
Coördinatie
Arnold Arentsen.
Financiën
Eenmaal per jaar wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd
om KerkVenster te kunnen bekostigen. Deze bijdrage
is aftrekbaar als gift. Belangstellenden buiten Aalten
en Bredevoort kunnen een postabonnement op Kerk-
Venster nemen. De abonnementskosten bedragen
€ 45,00 per jaargang. Giften kunnen worden
overgemaakt op bankrekeningnr. 38 02 29 595,
t.n.v. KerkVenster Aalten.
Penningmeester: Jan Meijnen, tel. 0543-476513.
Bezorging
De bezorging wordt gedaan door vrijwilligers. Hoofd
van de distributiecommissie is Wim Ligterink, tel. 0543-
471844. Hier kunt u terecht met klachten over de bezorging
en voor het aanvragen van de extra nummers.
Vormgeving
Het verzamelen van de kopij en de rubricering worden
verzorgd door de vormgevingscommissie. Hoofd van
deze commissie is: Tiny Oosterink, tel. 0543-476350.
KerkVenster wordt in eigen beheer opgemaakt door
Arjan Ligtenbarg en Kathy Wolterink-Mulder.
Druk
Senefelder Misset, Doetinchem. Oplage 4050 ex.
Inleveren kopij
De kopij dient te worden aangeboden op diskette of per
e-mail in Word 97 of hoger, in txt-formaat. Illustraties en/
of foto’s altijd in aparte bestanden (JPEG, etc.) aanleveren.
Uiterste inleverdatum kopij per e-mail is woensdag
22 november voor 18.00 uur. Voor evt. geschreven of
getypte kopij en kopij op diskette geldt als uiterste inleverdatum
maandag 20 november 2006 voor 18.00 uur.
Aanleveradressen
1. E-mail: redactie@kerkvenster.nl
2. Brievenbus KerkVenster, Kerkstraat 2.
3. Bus kerkelijk bureau Zuiderkerk, Ludgerstraat 64.
4. Jeugdredactie, Bodendijk 33A of Spinkatstraat 7
© KerkVenster 2006. Overname van artikelen alleen
met toestemming en bronvermelding
Overdenking...
Maar laten we God danken, die ons door Jezus
Christus, onze Heer, de overwinning geeft.
(1 KOR. 15: 57)
Zondag 26 november is het de laatste zondag van
het kerkelijk jaar. In vele kerken worden dan de
gestorvenen herdacht, in het bijzonder hen die
ons in de afgelopen jaar ontvallen zijn. Hun namen
worden genoemd, kaarsen worden aangestoken.
Een kerkdienst met een sober, ja misschien ook
wel een wat somber en donker karakter, waarin
we ook bepaald worden bij onze eigen vergankelijkheid,
ja bij alle vergankelijkheid, vooral in dit
jaargetijde, waarin zoveel weer afsterft.
Overal ligt immers het bruin geworden en
gestorven blad onder de kale kruinen van de treurende
bomen. Het is herfst en het donker overheerst.
En zo dreigt het ook altijd weer donker
in ons hart te worden wanneer we onze gestorvenen
herdenken, onze gestorvenen van het afgelopen
jaar en die niet alléén. Maar - bij alle duisternis
- steken we voor hen een lichtje aan.
We gedenken hen omdat ze veel voor ons betekend
hebben en als het ware een klein lichtje
blijven in ons hart. Het afgelopen jaar viel voor
velen van ons een dierbare weg. Er kwam een
GELDWERVING SUCCESVOL
Geldwerving KerkVenster weer succesvol
De geldwerving voor een vrijwillige bijdrage voor
KerkVenster is een groot succes geworden. Met
gulle hand heeft u het weer ruimschoots mogelijk
gemaakt om ons werk te blijven doen.
Er is er een bedrag van 93.916 toegezegd. Vorig
jaar werd er een totaalbedrag ontvangen van
94.013 en we kunnen dus spreken van een gelijk
resultaat aan vorig jaar.
Daar zijn we blij en dankbaar voor.
Nu er door deze succesvolle geldwerving een
reserve is opgebouwd van één jaar KerkVenster,
hebben we de mogelijkheid om nieuwe activiteiten
te ontplooien en te faciliteren. Natuurlijk
met als doel het evangelie uit te dragen en elkaar
te bemoedigen door een goede communicatie
tekst A.J. YNTEMA
lege plaats, maar ze blijven voortleven in onze
gedachten. Hun leven bij ons kwam ten einde,
maar het spoor van liefde dat ze getrokken
hebben, blijft.
En zoals wij de herinnering aan hen in ons levend
houden, zo zal God, de Here, hen - het werk van
zijn handen - niet overlaten aan het donker. Integendeel,
onze namen staan gegrift in de palm van
Zijn hand. En Hij is het die alles nieuw zal maken.
Bij alle tranen van verdriet, van machteloosheid,
is er dat eeuwenoude verhaal waarin mensen
hoop en troost gevonden hebben, het verhaal
van vrouwen die met hun hart vol verdriet, naar
het graf van Jezus gingen en Hem daar niet aantroffen.
Wel een paar boodschappers van God, die
vroegen: Waarom zoeken jullie de Levende bij de
doden? Hij is hier niet. Hij is opgestaan.
Het is dat nieuws van die vroege morgen dat deze
herdenking der gestorvenen, deze misschien donkere
dag lichter, veel lichter wil maken, ja tot een
dankdag waarop we, met Paulus mee, God mogen
danken die ons door Christus de Overwinning
geeft, de Overwinning op dood en ondergang.
Onze gestorvenen? Ze zijn hier niet, ze zijn opgestaan.
Wytze Andela, voorzitter - Jan Meinen, penningmeester
onderling en naar buiten toe. We hebben over
die nieuwe activiteiten al iets verteld in onze wervingsfolder.
Zo wordt er achter de schermen druk
gewerkt aan een volledig nieuwe website voor
de protestantse gemeenten van Aalten en Bredevoort,
met daarbij een speciale plek voor jongeren
en jongerenwerk. Zodra andere ideeën wat meer
uitgewerkt zijn, zullen we u daarvan op de hoogte
stellen.
Alle gevers willen we hartelijk danken voor de
financiële en morele ondersteuning.
Mocht de bezorger u niet thuis getroffen hebben
tijdens de geldwerving, dan mag u uw bijdrage
alsnog overmaken op ons banknummer
3802.29595 t.n.v. KerkVenster.

theologie een preekconsent aan te vragen. Die toestemming
om te mogen preken kreeg Hans en tot
2008 mag hij nu op de kansel staan. Ongeveer één
keer in de zes à acht weken per jaar komt het voor.
Meestal in Bredevoort, maar ook wel in Friesland.
‘Met een preek ben ik ongeveer een week bezig. Ik
bestudeer de tekst en lees er veel dingen omheen.
Ik moet het natuurlijk hebben van het lezen van vertalingen
en commentaren; Grieks en Latijn beheers
ik niet, dat vind ik wel een belemmering. Ik kan me
die kritiek van de wetenschappelijk geschoolden dan
ook wel voorstellen.’
Radio de Lindeboom
‘Het Lied van de Week heeft al heel lang mijn interesse.
Het stamt uit de 70-er jaren toen de NCRV
daarover een programma had. Ik vond het een
leuke manier om je de liederen eigen te maken.
Toentertijd werd er op de scholen veel meer mee
gedaan dan nu. ’s Maandags een lied leren en vrijdags
opzeggen. Nu wordt er nog maar sporadisch
een lied uit het liedboek aangeleerd. Ik kan de tekst
wel vertalen naar de kinderen, maar de melodieën
zijn ook enigszins achterhaald. Er komen op school
modernere liederen voor in de plaats, die dichter bij
de kinderen staan.’
Niet alleen op de basisscholen, maar ook in de
kerken verandert het liedrepertoire. Liederen uit
nieuwe bundels als Tussentijds en Zingend Geloven
worden steeds meer gebruikt. Volgens Hans zal het
Liedboek op den duur dan ook weer vervangen
worden.
Via Radio de Lindeboom, waar het Lied van de Week
een vaste rubriek was in de uitzending en Hans de
Vries de samensteller, is het terechtgekomen in
KerkVenster. Een gezamenlijk belang, omdat het
lied dat afgedrukt stond in KerkVenster meteen
vrijdagsavonds kon worden beluisterd op Radio de
Lindeboom.
Bij de liedkeuze baseerde Hans zich op het leesrooster
‘de Eerste Dag’, dat in veel protestantse
kerken gebruikt wordt. ‘Ik gaf dat ook door aan
de basisscholen. School, kerk en gezin op één lijn.
Dat was het idee, maar ik geloof dat er nu nog maar
één school is in Aalten die het gebruikt. Jammer is
ook dat de predikanten het lied niet altijd konden
inpassen in de dienst.’
Voor de uitleg van de liederen maakte Hans gebruik
van het zogenaamde Compendium, een dikke pil met
uitgebreide beschrijvingen van de liederen, schrijvers
en componisten. En dan ging hij aan de slag. ‘Ik
las de bijbellezingen erbij en stelde mezelf de vraag:
wat zegt het lied mij nou zelf, anno 2006? Ik heb wel
altijd geprobeerd er een eigen accentje in te leggen
en soms wel eens wat meer’, zegt hij lachend.
Baan
De theologie heeft hem zo te pakken dat hij graag
een parttime baan in een gemeente of in een verzorgings-
of verpleeghuis zou willen hebben. ‘Ik word
55 en af en toe vind ik mezelf te oud voor het onderwijs.
De groepen 7 en 8 die ik nu heb, vind ik heel
leuk. Dat hoop ik nog lang te doen, maar niet tot
mijn 65ste.
Over het gemeenschappelijke in onderwijs en theologie
hoeft hij niet lang na te denken. ‘Het overbrengen,
het doorgeven, daar gaat het om. Ik betrap
me er soms op in school dat ik zo vurig dingen aan
de leerlingen vertel. En dat vind ik ook zo heerlijk
als ik mag voorgaan. Weet je, de bijbelverhalen zijn
niet stoffig, ze zijn ontzettend actueel. Maar dat
geldt voor alle geloofsboeken. Het gaat altijd over
VERVOLG VAN PAGINA 1
mensen die hun weg in het leven gaan, met vallen
en opstaan.’
Niet alleen het geloof heeft Hans de Vries nog genoeg
te bieden, ook over de kerk raakt hij niet uitgepraat.
‘Het is dé plek waar we elkaar kunnen ontmoeten, in
vreugde en verdriet. De kerk als communicatieplein,
als herberg vooral, dat spreekt mij aan. Ik hoop van
harte dat er op den duur in Bredevoort een nieuw
kerkgebouw zal komen met een ruimte voor ontmoeting.
Dat vind ik zo mooi van de Zuiderkerk.’
Stoppen met het Lied van de Week, het lijkt in tegenspraak
met alles wat hem zo boeit. Maar hij heeft er
goed over nagedacht. ‘Ik vind er zelf veel voldoening
in, maar ik wil gewoon verder kijken. Wat bieden
de nieuwe liedbundels, waarom zijn ze zo populair?
Ik wil er een studie van gaan maken en daar heb ik
tijd voor nodig. Het lied en het liedboek blijven zich
ontwikkelen en dat wil ik mezelf ook.’
Van de redactie
Het Lied van de Week zal met ingang van het
volgende nummer van KerkVenster, in een
wat andere vorm, worden opgenomen in de
rubriek De Klok van de Kerk.
Lied van de week
“Wij moeten Gode zingen, Halleluja!”
Gezang 301 is geschreven door W. Barnard. In dit
lied worden roep en lofzang, angst en dank op elkaar
betrokken. Het gaat van halleluja naar kyrieleis, “Heer
ontferm u”, en van misericordia, barmhartigheid, naar
leven in gloria. (Psalm 22: de eerste en laatste regels;
Psalm 40: De Heer hoorde mij -rampen omgeven mij-
Gij zijt mijn hulp, mijn bevrijder).
In dit lied kan al ons roepen en smeken, onze klacht en
het lijden van de wereld om ons heen tegelijk met onze
dank en onze vreugde meeklinken. Alles in één!
Dit lied beroept zich op de verhalen van de Babylonische
ballingschap. (Zie ook Psalm 137). De wereld
wordt voor het geloof gestempeld tot land van vuur en
oven. Het verlangen naar een land van melk en honing
is kenmerkend voor alle liturgie! In vreemdelingschap is
de lofzang geboden. De smart van de ballingschap is de
echo van alle ellende en vervreemding in onze dagen.
Het lied is een lied om eens langzaam te lezen en te
zingen, zodat de woorden echt tot je doordringen. Gaat
het dan nog wel over Babylon? Ja zeker, het gedenkt
Israël. Maar wij zingen ook mee in het koor van haar
geschiedenis, met onze twijfel, of ons gebed nog wel
gehoor vindt.
We mogen uit komen, waar Israël ook uitkwam: “Nog
moeten wij u loven met stem en fluit en trom”. We
dienen te blijven zingen, het soms van elkaar overnemend
als je niet meer kunt, dat is een van dé wegen,
waarlangs zijn woord ons zal genezen, halleluja!
Zondag 26 november 2006
“Gij zijt de zin van wat wij zijn”
Gezang 283 is geschreven door J.W. Schulte Nordholt
(1920-1995). In deze tijd (herfst, donker, regen en wind,
gordijnen dicht, kachel een graad hoger) zijn mensen
dikwijls wat neerslachtig. In de kerk gedenken we de
overledenen van het afgelopen jaar; herinneringen aan
hen die er niet meer zijn, kunnen je verdrietig maken
en je de vraag doen stellen: Heeft het leven zin? Is niet
Neem
en lees...
17 november t/m 1 december 2006
vr 17 Genesis 31:17-35
za 18 Genesis 31:36-32:1
zo 19 Genesis 32:2-13
ma 20 Genesis 32:14-22
di 21 Genesis 32:23-33
wo 22 Genesis 33:1-17
do 23 Genesis 33:18-34:18
vr 24 Genesis 34:19-31
za 25 Genesis 35:1-15
zo 26 Genesis 35:16-28
ma 27 Marcus 11:1-11
di 28 Marcus 11:12-25
wo 29 Marcus 11:26-33
do 30 Marcus 12:1-12
December
vr 1 Marcus 12:13-27
door HANS DE VRIES
alles zinloos? Waar is God? Het lijkt er dan op of je leven
langzaamaan opdroogt. Er is schijnbaar geen water
meer om te sprankelen en te leven! De glans van de dag
verdwijnt; je wordt negatiever en negatiever. Gezang
283 gaat dwars tegen dit pessimisme in. Zo’n negatieve
houding is niet de houding, die de Schepper, bron van
het leven, zich voor ogen heeft gesteld. God stuwt de
mensen voort. God geeft ons te drinken van zijn water
(fontein); God geeft je te eten van zijn levende brood,
waar je krachtig van wordt, waar de energie in zit om
te leven. God geeft je te denken.
Als God achter úw leven staat, en er vóór, dan bent u
goed beschut, dan hebt u niets te vrezen, dan kunt u
hopen óver het graf heen. God, in Jezus Christus, geeft
je grond onder de voeten. Hij waakt over je. Is naast
je! Zijn “heilige” Geest zal je troosten. God zorgt voor
Licht, dat Hij je in handen geeft, niet alleen voor dit tijdelijke
aardse leven, maar voor altijd, tot in de eeuwigheid.
De liefde van God is sterker dan de dood.
Het is Pasen geweest. De dood is niet meer. Jezus leeft
en ik met Hem (Gezang 217:1). Het licht van Gods
gezicht doet de dood verbleken. We gaan op weg naar
het kerstfeest. De geboorte is aanstaande: nieuw Leven!
“Gij zijt de zin van wat wij zijn; Gij gaat in 't donker voor
ons uit; Wij keren allen tot u weer; Hoe liefelijk is dan
ons lot; Als alles nieuw wordt voor ons oog.”
P.S. Geachte lezer, met dit lied beëindig ik mijn bijdrage
voor Kerkvenster. Vanaf het begin (september
2001) heb ik de rubriek Lied van de week verzorgd.
Daarvoor tien jaar voor radio de Lindeboom.Er is
méér op het gebied lied. Daar wil ik de komende
jaren meer over te weten komen. Wellicht, dat
ik daarna de draad weer oppak. Bedankt voor de
reacties van de afgelopen jaren.
3

4
COLOFON
PROTESTANTSE GEMEENTE BREDEVOORT
Kerkenraad
Scriba: Sietske Stronks-de Vos, Misterstraat 24a,
7126-CD Bredevoort, tel. 0543-451343,
e-mail: bert.stronks@wxs.nl
Collectemunten
zijn op vrijdagavond van 17.00 tot 18.30 uur
verkrijgbaar bij de Rabobank, Hofstraat, Aalten.
Ledenadministratie
De ledenadministratie wordt beheerd door
Willy en Andre Wassink, tel.: 0543-451845,
E-mail: andre.wassink@hetnet.nl.
College van Kerkrentmeesters
Bankrek.nr. 3105.00.109
(onder meer voor vrijwillige bijdragen)
Penningmeester:
Henk Kuenen, Bolwerkweg 28, 7121 LP Aalten,
tel. 0543- 451851, e-mail: hkuenen@ncrvnet.nl
College van Diakenen
Bankrek.nr. 3105.57.496
Administrateur: Hans Lensink, Koppelstraat 26,
7126 AJ Bredevoort, tel. 0543 - 451662
Correspondentie-adres KerkVenster
2e scriba: Erica Bollen-Groenesteijn,
Binnenboomweg 12, 7109 BK Winterswijk-Miste,
tel.-0543-565230,
e-mail: e.bollen-groenesteijn@wxs.nl
VERTREKK NAAR ECUADOR
Tekst ANNE VAN VOORST
Vertrek naar Ecuador
Als de techniek ons niet in de steek laat, kunt u elders
in dit KerkVenster al de eerste dagverslagen lezen
van mijn reis naar Ecuador. Op dit moment is het
zo ver nog niet. De koffer is nog niet gepakt en mijn
hoofd is nu nog bij zaken en mensen in Bredevoort.
Van verschillende kanten wordt mij een goede reis
gewenst en er wordt ook aan Maria gedacht die twee
weken alleen de scepter zal zwaaien. Het doet je
goed te weten dat mensen met je meeleven. Het zal
de mensen in Ecuador ook goed doen om te merken
dat er vanuit Bredevoort met hen meegeleefd wordt,
want ik mag met maar liefst 900 dollar op reis gaan
om dit aan te bieden aan het kinderopvangproject
van de gemeente: Perla de Dios (Parel van God).
Dit geld hebben de kinderen tijdens de kindernevendienst
bij elkaar gespaard, er zijn collectes in de
gemeente gehouden, van een gemeentelid mocht ik
een gift ontvangen en zo is dit geweldige bedrag tot
stand gekomen. Straks zult u de verhalen wel horen
van mij. Voor wat betreft de lessen daar, ben ik klaar.
Het zal een vol programma zijn, maar ik heb er veel
zin in om zo een bijdrage te kunnen leveren aan de
vorming van predikanten. Via KerkVenster zal ik u op
de hoogte houden d.m.v. een reisdagboek.
Als de reis volgens schema gaat, zal ik wel weer aanwezig
kunnen zijn bij de dienst op de laatste zondag
van het kerkelijk jaar.
M.J.A. Baan
A.C. van Voorst
Koppelstraat 40,
7126 AJ
Bredevoort
Tel. 0543-451253,
E-mail: baanvoorst@planet.nl
Zieken
Bredevoort
Op dit moment liggen de volgende gemeenteleden
in het Medisch Spectrum Twente te Enschede: dhr.
J.A. Maas, Schaarsdijk 4 en mw. J. Jansen-te Kulve,
Kloosterdijk 24.
In het Beatrix ziekenhuis te Winterswijk liggen
mw. A. Schulte Nordholt-van der Linde, ’t Zand
23 en dhr. D. Bekius, Stationsweg 6, Aalten . Mw.
E. Stronks-Ebbers is na herstel van een operatie
inmiddels weer thuis. Mw. L.W.D. te Lindert-
Geurkink, Stadsbroek 25 heeft het ziekenhuis van
Winterswijk verlaten en verblijft korte tijd in Deckerswald
in Nijmegen.
Wij willen hen en die mensen die thuis met ziekte
te kampen hebben goede moed toewensen, en
Gods onmisbare nabijheid.
Overleden
Op 13 november j.l. is dhr. J.A. Maas, Schaarsdijk
4 te Aalten op 70 jarige leeftijd overleden. In het
volgende nummer van kerkVenster komt een In
Memoriam.
Op 26 november aanstaande is het in de kerk de
laatste zondag van het Kerkelijk Jaar. In de traditie
van de kerk worden op deze zondag de doden
herdacht. Ook in onze gemeente willen wij hen
gedenken, die het afgelopen jaar ons ontvallen zijn.
Met elkaar willen wij stil staan bij hen die rouw
dragen en met elkaar willen wij het Avondmaal
vieren in onderlinge verbondenheid met Jezus
Christus die ons voorging. De dienst begint om
10.00 uur in de Sint Joriskerk.
Tijdens de dienst willen we de namen noemen van
onze gestorven dierbaren, omdat ze voortleven in
onze harten en wij vóór alles weten dat God hen
koestert in de palm van zijn hand. Daarom willen
we ook bij iedere naam een kaars aansteken aan
de Paaskaars, als verwijzing en symbool dat God
hen vasthoudt en bewaart in zijn eeuwige licht.
Het aansteken van de kaarsen is ook een symbool
voor het Licht waarin wij onze betraande ogen
mogen laten drogen. Het gelegenheidskoor van
onze eigen gemeente, o.l.v. Johan Klein Nibbelink
zal medewerking aan de dienst verlenen.
Catechisaties
Op dinsdag 14 november heeft de jongste groep
om 19.30 uur catechisatie en de twee oudste
groepen om 20.30 uur. We gaan er vanuit dat je
komt, maar mocht je toch verhinderd zijn, wil je
dit dan alsjeblieft doorgeven aan ons.
Doopdatum
Het duurt nog even, maar graag wil ik alvast doorgeven
dat de eerstvolgende doopdatum zondag 10
december zal zijn, de tweede zondag van advent.
Mocht u uw kind willen laten dopen die zondag,
dan graag tot twee weken vóór die zondag dit
doorgeven aan ds. Maria Baan.
Met vriendelijke groeten,
Ds. Maria Baan en Ds. Anne van Voorst
Wij feliciteren:
Dhr. J.L en mevr. A.J. Blekkink-Vunderink, Klumperdijk
1, die op 18 november 25 jaar getrouwd
zijn. Van harte geluk gewenst en nog vele jaren in
goede gezondheid samen.
Dhr. W.B. Lensink, Pater Jan de Vriesstraat 19, die
op 21 november 76 jaar wordt en dhr. H.J. Huinink,
Heidedijk 3, die op 30 november 77 jaar
wordt. Een fijne verjaardag gewenst.
Giften:
Via mevr. S. te Winkel ontvangen 5,- en via
mevr. W. Hoornenborg 10,- Bedankt!
Jubileum Comité
gezamenlijke kerken
Zaterdag 9 december is het zover: 35 jaar “Comité
Gezamenlijke kerken” (CGK) in Bredevoort. Het
zal een bijzondere dag worden, in meer dan één
opzicht.
Ten eerste is het de bedoeling dat het programma
van die dag iedereen moed geeft om aan de volgende
10 à 15 jaar te beginnen! Het goud komt
dan al in zicht!
In Dreumel staan de Omarettes, (een dertigtal
vrouwen tussen de 45 en 90 jaar) te trappelen
om er een vrolijke en moedgevende dag van te
maken! In een musicalachtig programma zullen zij
u een vrolijke middag bieden. Zij zijn o.a. bekend
van radio en tv (o.a.Man bijt Hond).
Ten tweede wil het organiserende jubileumcomité
proberen een stevige financiële basis te leggen
voor de komende jaren. Dit door middel van
sponsoring. De eerste sponsoren hebben zich nu
al gemeld. Rekeningnr. 3105.64.271
Noteer 9 december dus alvast in uw agenda.
Jubileumcomité “Zeven mensen rond de
vrouwen”
Jan de Ruijter
Diaconie
AALTEN / BREDEVOORT
Van de diaconie:
De collecte van zondag 29 oktober voor kinderopvang
in Ecuador heeft het mooie bedrag van
€ 300,12 opgebracht. In de kindernevendienst is
ook gespaard voor de kinderen in dit land.
Ook hebben enkele van hen zich extra ingezet en
met elkaar heeft dit € 58,96 opgebracht. Hierbij
doen we de opbrengst van de huwelijkscollecte
van 16 september, € 217,13, die speciaal voor dit
doel bestemd was.
Tellen we hierbij een gift van € 100,00, dan wordt
het een totaalbedrag van € 676,21. Zo kunnen we
als gemeente van Bredevoort ds. Anne van Voorst
het mooie bedrag van € 700,00 meegeven. Wat er
mee gedaan, of van gekocht wordt, horen we van
Anne. Iedereen die hieraan heeft bijgedragen heel
hartelijk bedankt.

MET JONGEREN OP WEG
Met jongeren op weg
Jeugdwerk Collecte 2006 • Protestantse gemeente Bredevoort • 13 – 25 November
Kinderen en Geloof
Onze jeugd is steeds sneller en steeds mondiger.
Het is verrassend hoe jong ze soms al bezig zijn met
Geloofszaken en levensvragen.
Alle groeperingen die in Bredevoort met kerkelijk
Jeugdwerk bezig zijn proberen om samen met onze
jeugd en jongeren de weg hierin te vinden.
Voor iedereen wat...
Voor elke leeftijdsgroep proberen we daar met
activiteiten bij aan te sluiten. Vanaf de Kinderoppas,
de Kindernevendiensten, de Oecumenische kinderdiensten,
Snuffelgroep, Catechese, Jeugddiensten
en projecten voor de 12+ groep. Iedere activiteit
in de taal van vandaag. De taal van onze kinderen.
DE SINT JORIS EN DE KRUITTORENRAMP IN 1646
Voor- en tegenspoed, vrede en oorlog, leven en
dood, het lag in 1646 in Bredevoort heel dicht
bij elkaar. Dit jaar is het 360 jaar geleden, dat in
Bredevoort de Kruittoren door een blikseminslag
werd getroffen. Een niet voor te stellen catastrofe.
In de Kruittoren lagen niet minder dan
320 tonnen kruit. In één klap door de bliksem
tot ontploffing gebracht. Toen de 265 cm dikke
muren het geweld niet konden keren, ontplofte
ook de toren.
Hierbij een beschrijving uit het consistorieboek, van
de toenmalige Hervormde gemeente, dat aan duidelijkheid
niets te wensen overlaat.
“Anno 1646, Den 12 July, wegende op Sonnendach
namiddach. omtrent tusschen drije ende vier uren,
heeft God de Heere dese Stad met een harde straffe
bezocht, Want door eenen vreeslikken blijxem ende
crachtigen donderslach is den Bussecruyttoren op
‘t casteel staende, in welcken waren 320 tonnen
pulver. in brand geraeckt, ende gantsch uit den grond
op ende wech gevlogen, soo seer dat oick het Ampthuijs
daardoor is ommegeworpen, daer onder doot
blijvende de heer Drost ende Gouverneur Wilhelm
van Haersolte met sijne huisvrouwe de Drostinne
genaamt Jr. Catrijne van Brakel. ende acht van haere
kinderen, daer beneven noch een van haere nichten
genaamt Jr. Berentjen van Brakel, Item Joh, v. Langen,
Komende jaren gaan we extra aandacht besteden
aan de groep van 12-16 jarigen. We willen daarin
samen mét onze jongeren nieuwe projecten ontwikkelen.
Een duwtje in de rug
U ziet, de Protestantse gemeente bruist van de jongeren
activiteiten. Leuke, nuttige dingen om met
jongeren op weg te gaan in hun geloofsbeleving.
Voor deze activiteiten hebben we ook geld nodig.
Ook de nieuwe activiteiten voor de 12+ groep, die
de groep deels zelf zal organiseren, willen we stimuleren
door een financieel steuntje in de rug.
De collectant voor de jeugdwerkcollecte komt bij
u aan de deur tussen 13 en 25 november. Uw bijdrage
wordt zeer op prijs gesteld.
De Sint Joris en de Kruittorenramp in 1646
Lieutenant van Georg Ernst Graeff van Bronkhorst,
oick nog een Franse Matresse, genaamt Janna Adam
van Sédan.
Twee Ammen, een knecht ende een veemaagt met
een oude vrouwe genaamt Maria Glaser, maeckende
t’ samen achttien mensen in ‘t getal, behalven de
schildwacht staende beneden op de plaets neffens de
trappe, genaemt Hendrick Otterpoëll, zijnde t’ samen
de dooden op ‘t Casteel en Ampthuis gebleven 19 in
‘t getal. Hier en boven is oick geen geringen schade
de stadt geschiet, so aan huijsen, als aan menschen;
ende sijn alle de huijsen in de stadt (meynich ultgesondert)
geruyneert van pannendack ende glasen,
waeronder oiek veele ‘t eenenmael zijn ingeslagen
ende nedergestort, voornamelick die omtrent en
de tegenover het casteel stonden, onder dewelcke
oiek verscheijden menschen zijn doot gebleven:
als ‘t huijs van Jan Stennikens waaronder gebleven
is sijn huisvrouwe genaemt Marijken van der Halle
ende Derck Frix vendrich onder de comp. van cap.
Coenders ende Harmen ter Mate achter datselve
huijs, behalven de gewonden. Item ‘t huijs van overleeden
Frans Moselagen, Voogt tot Wenterswijck,
waer onder doot geslagen Janne Beeminck, wed.
van voorsz. Voogt met haer suster Chrlstina Beeminck,
weduwe van wijlen N. Bronkhorst, richter
tot Haexbergen, ende een dienstmaegt; ‘t Huijs van
Berent Grimme, waarin doot gebleven sijn vrouwe
met vier kinderen; ‘t huys van Casper Evers, waer
onder gebleven drij menschen, als met namen Arent
Hamaecker. een kint van Berent Maes, ende een kint
van Hermen Broekman; onder ‘t huys van Derrick ter
Woeste Wiltschut zijn gebleven drij van sijn kinderen.
Noch is doot gebleven een soldaat onder cap, Coenders
genaemt Gerrit Janssen van Almelo uit Twente,
ende Jan SchuIten uyt het Kerspel van Wenterswijck.
Wat de dooden aengaet onder het Ampthuijs
gebleven, zijn die selve met grooten arbeyt met
schuppen ende houwelen tot op den derden dach
onder den last van de steenen weeder opgegraven,
ende ten voorschijn gebracht zijnde ingedragen in ‘t
huys van de weduwe des zal. predikants D. J. Verschagen.
Ende is de H. Droste met d’ vrouwe Drostinne
neffens hare acht kinderen ende Nichte van de
Vrinden van Zwolle, Utrecht, ende Schans de Voorn
Tekst JAN DE RUIJTER - Foto A. HAVERKAMP
op naestvolgenden Donderdach, zijnde den 16 July
voormiddach uyt het huys van voorn, weduwe Verschagen
in aller modestie uytgedragen ende tot elff
in ‘t getal bij malcanderen ter aarde besteet; ende
op het Choor van de Kercke begraven. Ende sijn de
dooden alle, so onder het Ampthuys op ‘t Casteel, als
ooek onder ende in de huysen in de stadt gebleven
sijn, ‘t samen gereeckent bevonden tot in de 40 menschen,”
Van de familië Haersolte bleef slechts één zoon over:
Antoni van Haersolte. Hij was op de bewuste zondag
afwezig. Bij diens bruiloft vertolkte een der feestgangers
het volgende gedicht:
Haersolte, die ter goeder uur
Bewaart zijt, toen het bliksemvuur
Gemengt met ijsselijken donder
‘t Brevoortsche slot verplette en onder
Dien puinhoop al uw naaste bloet
Ten hemel voer in buskruit gloet......
In 1740 waren er nog puinhopen van het eertijds zo
beroemde kasteel in Bredevoort te zien.
Wat is nu het verband tussen deze ramp en de Sint
Joris? Op één van de eikenhouten balken van de
“boerenzolder” kunnen we zien dat deze uitbreiding
van de kerk in 1640 heeft plaats gevonden.
Zes jaar nadat de kerk met 150 zitplaatsen was vergroot,
lag opnieuw alles in puin en opnieuw moest
men met de opbouw beginnen.
Om moedeloos van te worden. De kerk was al
meermalen afgebrand, verwoest, in elkaar geschoten
bij de inname door Prins Maurits in 1597 en dan ook
nog de Kruittorenramp in 1646.
Dit alles overziende mogen wij toch wel heel dankbaar
zijn dat er in de historie steeds weer mensen zijn
geweest die alle moed bijeen geraapt hebben om de
herbouw te beginnen.
Des te meer is het van belang dat bovenstaande
gebeurtenis door de restauratie van vloer en grafzerken
weer de aandacht kan krijgen die ze verdient.
Weliswaar beschadigd en afgesleten, maar ook dit is
historie.
5

6
COLOFON
PROTESTANTSE GEMEENTE AALTEN
Adres:
Ludgerstraat 64, 7121 EM Aalten
of Postbus 74, 7120 AB Aalten
Kerkelijk Bureau
Ludgerstraat 64, 7121 EM Aalten, tel. 473250.
E-mail: gkb@kerkpleinaalten.nl. Geopend op
werkdagen van 9.00 uur tot 12.00 uur.
Bankrekeningnrs. Protestantse Kerk
Bankrek.nr. Geref. Kerk: Rabo 380208741
(t.n.v. Geref. Kerk Aalten)
Bankrek.nr. kerkvoogdij: Rabo 300216521 of
ABN-AMRO 465142125 of Postbank 839410
(t.n.v. kerkvoogdij Herv. Gem. Aalten)
Kerkenraad
Voorzitter: B.A. Brethouwer, Barloseweg 18,
7122 PV, tel. 451305
Scribaat
G.A. ter Horst, Sondernweg 16, 7122 LJ,
tel 461361
B.L.A. Helmink-ter Stege, Hogestraat 81,
7122 BS, tel. 475320
Kosters
Oosterkerk: A.J. te Lindert, tel. 474664
en E. Bekkers (hulpkoster), tel. 476012.
Zuiderkerk: G.J. Westerveld, tel. 473250
en H.W. Hengeveld (hulpkoster), tel. 473295.
Oude Helenakerk: F. Ratering, tel. 472896/
478110 en mw. I. Hijink, tel. 476764.
Organisten
Adres college van organisten:
A.J. te Winkel, Vragenderweg 3,
7121 RK Aalten, tel. 451572.
Cantor-organist:
G. Oldenbeuving, Rodetorenstraat 16,
7201 DH Zutphen, tel. 0575-517525.
Diaconie Protestantse Gemeente
Postadres : Postbus 74, 7120 AB Aalten
Bankrek.nr. geref. diaconie: 30.02.16.645
(t/m 31-12-2006)
Bankrek.nr. herv. diaconie: 30.02.16.548
(t/m 31-12-2006)
Scriba diaconie
J.T. Stronks-Breukelaar, Emmastraat 3,
7121 CE Aalten, tel. 476301
Gemeentediaconaat en sociaal diaconaat:
W. Schoppers, tel. 472585 en
H. Roelofse, tel. 471856.
B.g.g. R. Onnink-Heusinkveld, tel. 461441.
Zending Ger. Kerk (t/m 31-12-2006)
T.G. Wikkerink-Klein Wolterink
Heuvelweg 2, 7122 NK Aalten tel.nr. 475890
Bankrek.nr. 30.02.16.688 (t.n.v. Zending
Ger. Kerk Aalten, Brakenweg 9a)
Zending Ned. Herv.Kerk (t/m 31-12-2006)
I. Lubbers-te Lindert
Grote Maote 27, 7123 CB Aalten, tel.nr. 474555
Bankrek.nr. ABN-AMRO Leiden 56.67.45.577
Noodhulp: Sinie Bussink, tel. 477245
Collectemunten zijn uitsluitend verkrijgbaar
bij de Rabobank te Aalten op vrijdagavonden
van 17.00 uur tot 18.30 uur
Welkom
Van harte heten wij welkom in de Protestantse
Kerk van Aalten:
Dhr. C.J. Schippers, Bongenkamp 54 (Lintelo/
Dale 9B)
Fam. H.J. ter Beest/E. ter Maat, Lage Veld 82
(Lintelo/Dale 8B)
Mevr. R-J. Prinsen-Demkes, Molenkamp 44
(Haart 5B)
Diaconie
AALTEN
Overzicht collectes
Oude Helenakerk - Oktober 2006
01-10 Diaconie ....................................... 279,67
Kerk en Israël .................................253,30
08-10 Kerk ............................................ - 113,92
Werelddiaconaat ........................ - 252,97
Vorming & Toerusting
Asielzoekers in
een noodopvang in Aalten
Een humanitair gebaar, een christenplicht
of een verkeerd signaal ?
Reeds vijf jaar worden in Aalten dakloze asielzoekers
opgevangen. Velen kregen in die periode een dak
boven hun hoofd, een bed om in te slapen en net
geld genoeg om in hun levensonderhoud te voorzien.
Sommigen ontvingen na lang wachten een verblijfsvergunning,
anderen mochten terug naar een AZC.
Verscheidene mensen moesten terug naar het land
van herkomst (?) en er verdwenen ook mensen uit ons
beeld zonder dat wij weten waar ze zijn gebleven.
De leden van de Werkgroep Noodopvang Aalten
hebben de afgelopen jaren heel wat meegemaakt.
Voor steun en advies konden ze steeds terecht bij de
leden van de Raad van Kerken Aalten die het project
vanaf het begin steunde. Toch kwam er ook vanuit de
kring van de kerken nogal wat kritiek, soms verdekt,
soms luid en duidelijk : “Wanneer de overheid opvang
verbiedt, is het niet aan burgers en zeker niet aan
kerken om desondanks onderdak te verschaffen.”
In mei 2005 veroordeelde een van de lezeressen
van KerkVenster het opvangwerk van de werkgroep
Aalten : “Is het verlenen van opvang aan dakloze asielzoekers
burgerlijke ongehoorzaamheid? Is onderdak
bieden aan hen die door de overheid op straat zijn
gezet een humanitaire, een christelijke taak? Helpen
we mensen door hen ruimte te geven om hun leven
weer op orde te brengen, of geven we hun door
onze zorg valse hoop en profiteren ze daarmee van
onze goedheid?”
Vragen genoeg! Dhr. Jan Haring die vanaf het begin
betrokken is bij het opvangwerk, zal ingaan op de
problematiek. We hopen dat er velen zullen zijn die
15-10 Diaconie ...................................... - 310,14
Kerk ............................................ - 180,83
22-10 Kerk ............................................ - 199,63
Plaatselijk diaconaat .................... - 120,29
29-10 Christenhulp Oost-Europa .......... - 153,67
Kerk ............................................ - 158,02
Kerk ............................................ - 92,74
Kerkinaktie Diaconaat ................. - 110,97
Giften:
Heilig avondmaal kerkzender luisteraars t.b.v. het
werelddiaconaat ....................................... 78,05
Heilig avondmaal bewoners van ’t Hoge Veld
t.b.v. het werelddiaconaat ........................ 77,30
Wij willen iedereen bedanken voor zijn/haar bijdrage.
Oosterkerk en Zuiderkerk
Oktober 2006
01-10 Diaconie ...................................... 763,92
Kerk en Israël ............................... -572,75
08-10 Kerk .......................................... - 893,93
K I A. Werelddiaconaat ............. - 1343,24
15-10 Diaconie .................................... - 749,65
Kerk .......................................... - 579,60
22-10 Kerk .......................................... - 759,88
Plaatselijk diaconaat .................. - 631,42
29-10 Kerk .......................................... - 940,13
Werelddiaconaat ....................... - 1310,22
K I A Diaconaat ......................... - 592,37
met hem in gesprek willen. Niet alleen voorstanders,
maar ook tegenstanders van de Noodopvang Aalten.
wanneer : maandag 20 november 2006
door : Jan Haring
aanvang : 20.00 uur.
waar : Zuiderkerk, Ludgerstraat
informatie : Henrie Eppink, tel. 466510
Christelijke opvoeding en
tieners, gaat dat samen?
Avond voor ouders van tieners
Veel ouders ervaren de tienerleeftijd van hun kind als
moeilijk. Puberaal gedrag, afzetten tegen de gevestigde
orde. En als je gelooft wordt het extra moeilijk,
want de kerk, daar hoef je bij veel tieners niet mee
aan te komen. Het lijkt wel alsof de Bijbel ouders in
de kou laat staan, juist als het erop aan komt. Wat
moet je met teksten uit Spreuken als: “Roede en
bestraffing geven wijsheid, maar een aan zichzelf
overgelaten knaap maakt zijn moeder te schande”.
Die roede... je bent als vader strafbaar als je hem
gebruikt. Zelfs de pedagogische tik is taboe.
En die wijsheid... die zul je er op een andere wijze in
moeten krijgen. Maar hoe dan? Wat die manier is, hoe
je jouw kind nog iets van je waarden, van je geloof,
van dat wat je belangrijk vindt kunt meegeven? De
avond gaat daar over. Het is geen avond met pasklare
antwoorden, maar wel een met informatie en
gesprek, waar met name de leeftijd 12-18 jaar extra
aandacht zal krijgen.
wanneer : donderdag 30 november 2006
door : ds. W.A. Andela
aanvang : 20.00 uur
waar : St. Helenakerk, Dijkstraat
informatie : Francine Vermeulen, tel. 533681

RUBRIEK VOOR JONGEREN VANAF 16 JAAR
Berendien OIdenhave (20) en Arenda Koskamp (20), beiden opgegroeid in een
protestants gezin, schrijven iedere maand over hun visie op het geloof en de kerk.
Stemmen en geloven
Zwevende kiezers die nog vaste christelijke grond zoeken: dit is je kans.
Om de gemoederen te bedaren deze keer een braaf onderwerp waarbij we
alleen mensen die dit blad toch niet lezen afpoeieren. Lekker actueel en
maatschappelijk verantwoord betrekken we jongeren bij de christelijke
politiek. Dus bij deze onze propaganda voor de christelijke partijen in
Nederland, volledig objectief en wetenschappelijk verantwoord zoals jullie
van ons gewend zijn.
Naknaku stemwijzer:
Waaraan zien we dat jullie
Christelijk zijn?!
Moet de bijbel het land
regeren?
Groeit de partij mee met
nieuw gedachtegoed
van bijv. jongeren?
Wat doet de partij voor mij?
Eigenlijk zie je het vrij moeilijk, want
JP de MP pronkt er liever niet al te
veel mee omdat hij bang is om nietchristelijke
kiezers te verliezen.
Maar als we het dan toch ergens
aan moeten zien dan is het wel het
roemruchte waarden en normen
debat. Verder staat het gezin en de
zorg voor anderen erg centraal. En
niet te vergeten de ‘C’ in de partijnaam
en het kapsel van Balkenende.
Zoals het CDA het zelf zegt: ‘Het
Evangelie vormt onze inspiratiebron
om op een realistische manier de
maatschappij beter te maken.’
Nou, zolang het een inspiratiebron
is en geen wetboek vinden wij het
prima.
Het CDA is bijna altijd een grote
partij geweest en komt voort uit
hele christelijke groeperingen. Je
kunt dus wel degelijk zeggen dat ze
veranderingen hebben ondergaan,
waarschijnlijk om voor een breed
publiek aantrekkelijk te blijven.
Met het hele gezin naar Harry Potter
op kosten van het CDA.
De naam CHRISTENunie en het
kapsel van Rouvoet, behalve als ie in
een windtunnel zijn rap op staat te
nemen. Verder waaien ze niet met
alle winden mee omdat ze vast zitten
aan hun Christelijke achtergrond.
Wel lekker betrouwbaar dus.
Beetje jammer alleen dat ze tegen
abortus, euthanasie en het homohuwelijk
zijn, anders hadden ze zeker
onze stem.
‘De ChristenUnie fundeert haar
opvattingen over de politieke vraagstukken
op het woord van God. De
Bijbel is echter geen politiek handboek
voor het oplossen van problemen
in deze tijd.’ Voor een redelijk
strenge christelijke partij, vinden
wij dit een heel aardig standpunt.
Heb je die rap gezien van Rouvoet?
Stem Rou! Stem Rou! Hoe hip wil je
het hebben?!
Misschien gratis naar
de EO jongerendag?
Voor een uitgebreider stemadvies
mail ons voor een persoonlijk consult:
arendak@hotmail.com &
berendienoldenhave@hotmail.com
7
Geen vrouwen in de partij, saaie
droge mannen met duffe kapsels,
homo’s moeten ophoepelen en
euthanasie komt ook niet echt ter
sprake. En oh ja, als je zwanger bent
en je wilt het niet zul je daar de rest
van je leven voor boeten. Ze hebben
het zelfs zover geschopt dat ze
geen subsidie van de overheid meer
krijgen omdat ze vrouwen discrimineren
vanuit een christelijk standpunt,
dat dan weer wel.
Let the bible rule the world!!
Nou, vrouwen mogen nu zelfs al
stemmen. Dus dat is dan weer goed
nieuws voor ons.
Je leven bederven, tenminste als je
vrouw, zwanger, homo of doodziek
bent. Als dominante kerngezonde
heteroman is deze partij natuurlijk
een redelijke optie.

8
De klok
van de kerk
door Ds. A.J. YNTEMA
Wij zijn aangekomen bij de
laatste twee zondagen van het
kerkelijk jaar. Het is op de klok van de kerk dus
zo ongeveer 12 uur. We gaan over twee weken
een nieuw kerkelijk jaar beginnen. De adventstijd
breekt straks aan. Dan is de kleur paars.
Maar deze laatste twee zondagen is de kleur
nog groen - de kleur van de hoop - de kleur
die ons als het ware vertelt van een goede toekomst
zonder angst, zonder tranen, zonder
dood.
Zondag 19 november - 2e zondag
van de Voleinding - Kleur: groen.
De evangelielezing is Marcus 12: 38 - 13: 2.
In Zijn onderricht neemt Jezus de schriftgeleerden
op de korrel, die ereplaatsen innemen,
maar intussen “de huizen van de weduwen
verslinden”. In het vervolg van de lezing komt
een arme weduwe in beeld, het verhaal dat we
kennen als “het penningske van de weduwe”.
De O.T.-lezing is Exodus 30: 11 - 16 over de
heffing die betaald moet worden “voor de
Heer”. De alternatieve lezing is Genesis 32: 1
- 33: 4, een boeiend geschreven verhaal over
Jacobs vertwijfeling, zijn vrees en beven, zijn
trucs en manoeuvres, zijn nachtelijke worsteling
met een man tot het morgenrood en de
ontmoeting met Ezau. Het verhaal eindigt met
een gelukkige afloop: beiden lieten hun tranen
de vrije loop.
Zondag 26 november - Laatste zondag
van het kerkelijk jaar - Gedachtenis der
gestorvenen - Kleur: groen.
De aangegeven evangelielezing is Marcus 13: 14
- 27 over de “gruwel der verwoesting”, maar
ook over “waakzaamheid”. In verband met het
bijzondere karakter van deze zondag in onze
gemeenten zal mogelijk van het rooster afgeweken
worden. Als verdere N.T.-lezing staat
ook aangegeven Openbaring 1: 1 - 8 over
Christus, de “Eerstgeborene van de doden”.
Deze titel houdt in dat Hij wel de Eerste maar
niet de enige zal zijn die de dood achter zich
laat. De profetenlezing is Sefanja 1: 14 - 2: 3
een tekst vol ondergang en dreiging. De alternatieve
lezing is Genesis 35. Dit hoofdstuk
werkt duidelijk toe naar een afsluiting van de
verhalen over Jakob. Er wordt verteld over de
dood van Rachel, de dood van Izaäk en diens
begrafenis door Jakob en Ezau. Het slepende
conflict tussen deze twee broers wordt daarbij
in alle vrede bijgelegd.
Jeugddienst
Zondagavond 26 november is er om 19.00
uur een jeugddienst in de St. Joriskerk in Bredevoort.
Hiervoor hebben we de “BVanVerhalengroep”
uit Dieren uitgenodigd. Dit is een
groep mensen, o.a. ds. Frans Ort, die in de
huid van bijbelse personen kruipen en ons zo
iets vertellen.
We hopen op een boeiende en inspirerende
dienst en willen iedereen dan ook van harte
uitnodigen om dit mee te maken.
DE JEUGDDIENSTCOMMISSIE
Kerkdiensten Bredevoort
St. Joriskerk Koppelkerk
Zondag 26 november 2006
10.00 uur: ds. M. Baan/ds. A. van Voorst -
Gedachtenisdienst/Heilig avondmaal
Collecte: diaconie
Uitgangscollecte: kerk
Autohulpdienst: dhr. J.H. te Bokkel
tel. 0543-565204
Kinderoppas: Esther Navis, Dorian Meyen,
Mayon Stronks en Lotte Scholtz
19.00 uur BV van verhalen groep
met ds. F. Ort e.a. - jeugddienst
Collecte: jeugdraad
Uitgangscollecte: jeugddienstcommissie
Dringend ondersteuning
voor Amnesty Aalten
De werkgroep Aalten van Amnesty International is
dringend op zoek naar mensen die de groep willen
komen ondersteunen, in het bijzonder iemand die
berichtjes over bijvoorbeeld handtekeningenacties
voor de pers kan verzorgen. In het nieuwe jaar
nemen twee werkgroepleden afscheid, waardoor
de groep bijna te klein wordt om te kunnen blijven
bestaan.
Gemiddeld wordt één keer per maand een stukje
voor de pers geschreven. Het werkgroeplid dat
deze stukjes nu schrijft en verzendt, is daar per
maand een half uur mee bezig. Het is niet noodzakelijk
lid te zijn/worden van Amnesty. Leeftijd
en ervaring spelen geen rol. Mensen die op deze
manier Amnesty willen steunen, kunnen voor
meer informatie na 19.00 uur terecht op telefoonnummer
(0543)-477697.
Met vriendelijke groet, namens de werkgroep
Aalten van Amnesty,
Mirjam Bonné
Weeksluitingen
VERZORGINGSTEHUIZEN
SINT-BERNARDUS
Za ter dag 18 november 2006
19.00 uur pastor J.G.M. Droste
Za ter dag 25 november 2006
19.00 uur ds. M. Baan –
Heilig Avondmaal
’T HOGE VELD
Za ter dag 18 november 2006
19.00 uur mw. R. Jentink-Jonkman
Za ter dag 25 november 2006
19.00 uur dhr. A.J. Hoefman
BETH SAN
Za ter dag 18 november 2006
19.00 uur dhr. L.H. Fles
Za ter dag 25 november 2006
19.00 uur ds. M.J. Kooistra
Zondag 19 november 2006
10.00 uur: ds. M. Baan
Collecte: kerk
Uitgangscollecte: diaconie
Autohulpdienst:
dhr. H.W. te Winkel, tel. 0543-451573
Kinderoppas: Andre / Willy Wassink en
Ellen Fukkink
Voor de jeugd
BREDEVOORT
Kinderoppas
Elke zondag is er tijdens de dienst kinderoppas
(leeftijd 0-4 jaar) in de Koppelkerk, Koppelstraat
25 of in de hervormde pastorie op ‘t Zand.
Kindernevendienst
Alle zondagen is er voor de kinderen in de
leeftijd van 4-12 jaar kindernevendienst.
UNICEF KAARTVERKOOP
Tekst GERRY STRONKS
Unicef kaartverkoop
Op vrijdag 17- en zaterdag 18 november staat er
weer een stand van Unicef bij Super de Boer en op
vrijdag 24- en zaterdag 25 november bij Albert Heijn.
Gedurende de openingstijden kan men er terecht
voor zowel kerst-, als neutrale kaarten . Daarnaast
zijn er ook nog andere Unicef-artikelen te koop. Ook
is er informatiemateriaal voor ’t maken van werkstukken
en spreekbeurten.
De najaarscampagne van Unicef staat in het teken
van de bescherming van kinderen tegen de directe
en indirecte gevolgen van de ziekte aids. Een wereldwijd
en groeiend probleem dat diepe sporen achterlaat
in de levens van vele miljoenen kinderen.Een
probleem dat de zorg, aandacht en medewerking van
iedereen vraagt. Unicef gaat er de komende jaren
alles aan doen om deze vergeten kinderen alle steun
te geven die ze nodig hebben, door ervoor te zorgen
dat ze zelf niet besmet raken met het virus en door
programma’s te ontwikkelen die hun ouders zoveel
mogelijk beschermen tegen de ziekte.
De aids-problematiek in het Afrikaanse land Mozambique
is exemplarisch voor heel veel landen die
getroffen zijn door deze epidemie. Daarom heeft
Unicef dit land gekozen als voorbeeldland voor
de campagne 2006. Het Mozambikaanse meisje
Joaninha is het gezicht van deze campagne. Dit 11jarige
meisje heeft geen ouders meer, net als ruim 15
miljoen kinderen wereldwijd die één of beide ouders
aan aids hebben verloren.
Vijf jaar lang vraagt de kinderrechtenorganisatie extra
aandacht voor dit wereldwijde probleem onder het
motto “ Unite for children, unite against aids". Het is
mogelijk om met gezamenlijke inspanning het leven
van veel kwetsbare kinderen te verbeteren. Middels
het kopen van bijv. een pakje kaarten kun je al helpen
om dit doel te verwezenlijken.
Het vaste verkoopadres van Unicef-artikelen is:
Wereldwinkel, Kostersbulte 2, Aalten.

Kerkdiensten Aalten
Oude Helenakerk Zuiderkerk Oosterkerk
Zondag 19 november 2006
10.00 uur ds. R. Faber
Collectes: Diaconie
Deurcollectes: Kerk
Zondag 26 november 2006
laatste zondag kerkelijk jaar
10.00 uur ds. M.J. Kooistra, ds. A.J. Yntema
en ds.W.H. Everts
19.00 uur ds. W.H. Everts - zangdienst
Collectes: Restauratiefonds
Deurcollectes: Diaconie
Voor de jeugd
AALTEN
Kinderoppas
In alle drie de gebouwen is er elke zondag
kinderoppas (leeftijd 0 - 4 jaar). Helenakerk: in
Elim; Zuiderkerk: in één van de zalen; Oosterkerk:
in Peuterspeelzaal Duimelot tijdens de
ochtenddiensten.
Kindernevendienst - Tienernevendienst
Alle zondagen is er in alle drie de kerken voor
twee groepen kindernevendienst (leeftijd 4-12)
tijdens de ochtenddiensten.
Op zondag 26 november is er weer tienernevendienst
voor de eerste drie klassen van het
voortgezet onderwijs, in de morgendienst van
de Oude Helenakerk en in de Zuiderkerk.
Zondagsschool
Op de zondagen 19 en 26 NOVEMBER !!! is er
zondagsschool van 10.00 uur tot 11.00 uur in
Kom d'r in aan de Bodendijk, voor kinderen van
groep 1 t/m groep 8 (verdeeld in 2 groepen).
Doopdiensten
AALTEN
10 december Oosterkerk, ds. Andela-Hofstede
17 december Zuiderkerk, ds. Faber
Met ingang van januari 2007 is er in alle gebouwen
(in de regel) altijd op de eerste zondag van de
maand een doopdienst:
7 januari Helenakerk, ds. Yntema
Oosterkerk, ds. Rotte
Zuiderkerk, ds Andela
4 februari Helenakerk, ds Everts
Zuiderkerk, ds. Faber
11 februari Oosterkerk, ds. Zeldenrijk
4 maart Helenakerk, ds. Kooistra
Oosterkerk, ds. Andela
Zuiderkerk, ds. Andela-Hofstede
Bij geboorte ontvangt uw nieuwe wijkpredikant graag
een kaartje. Indien u uw kind wilt laten dopen, dan
graag tijdig contact opnemen met de predikant.
Zondag 19 november 2006
09.30 uur ds. H.J. Zeldenrijk – doopdienst
en Kerk-, school- en gezinsdienst
15.00 uur ds. W.H. Everts
Collectes: Diaconie
Deurcollectes: Kerk
Zondag 26 november 2006
laatste zondag kerkelijk jaar
09.30 uur ds. R. Faber, ds. W.A. Andela
15.00 uur ds. A.J. Yntema - dienst voor en door
mensen met een verstandelijke beperking
Collectes: Kerk - Deurcollectes: Diaconie
Bij de diensten
DE ZANGDIENSTENCOMMISSIE
Zangdienst
Op zondag 26 november is er weer een zangdienst
in de Oude Helenakerk. De aanvang is om 19.00
uur. De voorganger in deze dienst is ds. W. Everts.
Het orgel wordt bespeeld door dhr. G. Oldenbeuving.
Het thema in deze zangdienst is: “Eens als
de bazuinen klinken”. We gaan liederen zingen die
ons begeleiden naar het nieuwe Jeruzalem. Medewerking
aan deze dienst wordt verleend door een
koperensemble bestaande uit leden van de Christelijke
muziekvereniging “Psalm 150 “ uit Dinxperlo.
Komt u ook?
Aangepaste kerkdienst
Op zondag 26 november wordt er weer een aangepaste
dienst gehouden. Deze dienst is samengesteld
voor en door mensen met een verstandelijke
beperking. Medewerking wordt verleend door
bewoners van de Hazelaarshof en organist Gerrit
Hartemink. Voorganger is ds. A. Yntema.
Thema is: “Laat ons dan in ‘t duister heldere
lichtjes zijn ...”
De dienst begint om 15.00 uur in de Zuiderkerk.
Iedereen is van harte welkom.
Huwelijksdiensten
AALTEN
Anke Wikkerink en Azad Ali
Kleine Maote 38,
op vrijdag 24 november, 13.30 uur
in de Oude Helenakerk door ds. M.J. Kooistra.
Linda te Winkel en Rene Scholten
Laan van Kobus 7,
op vrijdag 24 november, 12.00 uur
in de Oosterkerk door ds. W.A. Andela
Zondag 19 november 2006
09.30 uur ds. M.J. Kooistra
19.00 uur W.H. Everts
Collectes: Diaconie
Deurcollectes: Kerk
Zondag 26 november 2006
laatste zondag kerkelijk jaar
09.30 uur ds. H.J. Zeldenrijk, ds. M.A. Andela-
Hofstede en ds. A.J. Rotte
Collectes: Kerk
Deurcollectes: Diaconie
Bloemengroet
AALTEN
Een bloemengroet vanuit de drie kerken
werd gebracht bij de volgende leden van
de gemeente:
Mevr. Van Schijndel-Bussink, ’t Hoge Veld,
kamer 112, Den Esch Varsseveld
Mevr. de Bree - ten Brinke,
Lichtenvoordsestr.weg 39
Mevr. Beernink - Klein Hesselink,
Piepersweg 3
ORGELCONCERT KLAAS JAN MULDER
9

10
Dat voor God geen naam verloren gaat ...
Hendrik Prinsen, Haartseweg 11 A,
80 jaar - 12-11-2005
Cornelis Groeneveld, Acaciastraat 2,
83 jaar - 14-11-2005
Engelina Johanna Grievink-Eppink,
Boomkampstraat 3, 83 jaar - 17-11-2005
Gesina Johanna Rougoor-te Sligte,
Goordijk 1, 85 jaar - 19-11-2005
Gerrit te Brinke, Keizersweg 52,
77 jaar - 21-11-2005
Bertus Scholten, Varsseveldsestraat-
weg 14 B, 60 jaar - 21-11-2005
Tamara Aipassa-Wiltink, Knibbelweide 46,
34 jaar - 29-11-2005
Johanna Elisabeth Buesink-Wassink,
Beerninkweg 2A, 69 jaar - 29-11-2005
Pieter de Vries, Ahavestraat 16,
81 jaar - 03-12-2005
Bernard Rensink, Hofstraat 19,
67 jaar - 19-12-2005
Hendrik Willem Veldboom, St. Bernardus,
Bredevoort, 91 jaar - 22-12-2005
Herman Antonij Kranenburg, Damstraat 9A,
78 jaar - 24-12-2005
Herman Johan te Lindert,
Boomkampstraat 7, 74 jaar - 26-12-2005
Hermina Hendrika Zonnenberg-Raterink,
Stationsstraat 27, 71 jaar - 02-01-2006
Bernard Christiaan Huitink, Harberskamp 4,
78 jaar - 06-01-2006
Wilhelmina de Jong-de Mul, Driessenshof 9,
86 jaar - 06-01-2006
Alberdina Johanna Wildenbeest-Arentsen,
Ludgerstraat 1, 78 jaar - 06-01-2006
Hendrika Nijkamp-Rensen, Haartseweg 17A,
65 jaar - 10-01-2006
Dina Johanna Obbink-Onvlee, Hofstraat 7,
83 jaar - 23-01-2006
Mina Aleida Scholten-Bussink, ’t Hoge Veld,
kamer 312, 95 jaar - 23-01-2006
Hendrik Jan Hogenkamp, Smitskamp 1,
80 jaar - 24-01-2006
Berendina Wilhelmina Vaags-Kempers,
’t Hoge Veld, kamer 213, 86 jaar - 28-01-2006
Hendrika Deunk-Heinen, Pronsweide,
Winterswijk, 88 jaar - 28-01-2006
Hendrik Jan Klein Entink, Varsseveldsestraat-
weg 67, 94 jaar - 29-01-2006
Johanna Geertruida van Eerden-Bussink,
Klokkemakersweg 20, 84 jaar - 29-01-2006
Aleida Engelina Jongman-Wevers,
Nijverheidsweg 59, 80 jaar - 02-02-2006
Willem Koster, ’t Hoge Veld, kamer 114,
89 jaar - 03-02-2006
Everdina Johanna van Braak-Gosselink,
Adm. de Ruyterstraat 21, 61 jaar - 05-02-2006
Karin Hogeweg, Bocholtsestraatweg 5,
37 jaar - 06-02-2006
Op zondag 26 november, de laatste zondag van het kerkelijk jaar, worden in de Protestantse Gemeente van Aalten en
in de Protestantse Gemeente van Bredevoort de namen gelezen van hen die ons ontvallen zijn in het afgelopen jaar.
Aalten
Gerhard Johan Prins, ’t Hoge Veld,
kamer 216, 85 jaar - 07-02-2006
Britt van Eerden, Markerinkdijk 2,
overleden in de moederschoot -11-02-2006
Herman ter Horst, Zuiderkruis 18,
74 jaar - 13-02-2006
Jantje Stronks-Huttinga, Het Verzet 94,
47 jaar - 14-02-2006
Hendrina Wilhelmina Navis-Colenbrander,
’t Hoge Veld, kamer 413, 91 jaar - 14-02-2006
Frederik Theodorus te Beest, Smitskamp 56,
76 jaar - 19-02-2006
Jan Willem Prins, Reviusstraat 12,
66 jaar - 22-02-2006
Margien Fles-Schoppers, Beth San,
kamer 116, 83 jaar - 27-02-2006
Johan Herman Meinen, Dinxperlosestraat-
weg 4, 72 jaar - 03-03-2006
Theodoor Derk Jan Prinsen, Kriegerdreef 2,
50 jaar - 05-03-2006
Johannes Gerhardus Luijmes, Bijnenweg 5,
71 jaar - 06-03-2006
Gerrit Jan Hoopman, De Hare 100, 80 jaar -
09-03-2006
Lambertus te Loo, Veemarkt 8, 91 jaar -
13-03-2006
Wilhelmina Johanna Dunnewold-Elferink,
Varsseveldsestraatweg 29 J, 72 jaar - 23-03-2006
Hendrika Berendina ter Horst-Wassink,
Trompstraat 12, 60 jaar - 23-03-2006
Antonij Meinen, Bevrijding 65, 75 jaar -
24-03-2006
Gerrit Jan Brusse, Huygensstraat 37, 59 jaar -
01-04-2006
Johanna Hendrika Eenink-Kemink,
Essinkweg 4, 76 jaar - 07-04-2006
Gerrit Jan Boom, ’t Hoge Veld, kamer 408,
89 jaar - 08-04-2006
Johan Colenbrander, Hogeveld 89, 55 jaar -
09-04-2006
Gerrit Willem Blekkink, Smitskamp 92, 75 jaar
- 09-04-2006
Margaretha Hendrika Wevers-Klein Hesselink,
’t Hoge Veld, kamer 306, 90 jaar - 11-04-2006
Gerharda Oonk-Brethouwer,’t Hoge Veld,
kamer 303, 87 jaar - 12-04-2006
Aleida Wilhelmina Huiskamp-Düthler,
’t Hoge Veld, kamer 3, 86 jaar - 17-04-2006
Bertha Hendrika Stronks-Lievers, ’t Hoge Veld,
kamer 404, 92 jaar - 20-04-2006
Johan Huinink, ’t Villeken 10, 82 jaar -
20-04-2006
Adriana Scherjon-Hollebrandse, Beth San,
94 jaar - 23-04-2006
Wilhelmina Houwers-ter Horst,
Het Verzet 11, 51 jaar - 03-05-2006
Cornelis Leendert van den Hout,
Hogestraat 92, 64 jaar - 17-05-2006
Jan Willem Bongen, Aladnaweg 15, 68 jaar -
23-05-2006
Rien ter Beest, Adm. de Ruyterstraat 3,
69 jaar - 06-06-2006
Evert Roelof te Kloeze, Welinkweg 9,
76 jaar - 15-06-2006
Engelina Gesina Kobus-Vaags, Pronsweide v/h
Ligterinkweg 6, 83 jaar - 15-06-2006
Jan Berend Oberink, Frankenstraat 6, 85 jaar
- 20-06-2006
Gerrit Jan Lensink, Rosierweg 5, 77 jaar -
22-06-2006
Neeltje van den Houte-Lems, Ahavestraat 40,
77 jaar - 23-06-2006
Janna Maria van Wijnen, Beth San, 78 jaar -
25-06-2006
Henk Looman, Smitskamp 78, 83 jaar -
01-07-2006
Aleida Berendina Gesina Assink, Pronsweide,
Winterswijk, 87 jaar - 04-07-2006
Tjitske Baas-Algra, ’t Hoge Veld, kamer 115,
86 jaar - 14-07-2006

Grada Willemina Gesina Janssen-Obbink,
Willemstraat 6, 88 jaar - 15-07-2006
Gerrit Hendrik ter Haar, Legtersdijk 4,
67 jaar - 17-07-2006
Johanna Berendina Augusta Heinen-Wisselink,
Molenkamp 14, 77 jaar - 21-07-2006
Hendrika Everdina Boom-Walvoort,
’t Hoge Veld, kamer 408 , 88 jaar - 22-07-2006
Jan Willem Westerveld, Aladnaweg 19,
75 jaar - 22-07-2006
Jan Gerhard Lubbers, Varsseveldsestraat-
weg 14, 91 jaar - 23-07-2006
Gesina Grada te Bokkel-van Eerden,
Adm. de Ruyterstraat 79, 77 jaar - 26-07-2006
Johanna Gerharda Ebbers-Vreeman,
Pronsweide, Winterswijk, 89 jaar - 29-07-2006
Wim Lankhof, Prinsenstraat 52, 72 jaar -
01-08-2006
Arent Jan Somsen, Schooldijk 13, 86 jaar -
09-08-2006
Gerrit Jan Onnink, Hollenberg 1, 73 jaar -
11-08-2006
Johanna Geertruida Onnink-Vreeman,
Beth San, kamer 101, 94 jaar - 13-08-2006
Huibert Adrianus Hoogendijk, Frankenstraat 26,
69 jaar - 27-08-2006
Hendrik Luiten, Akkermateweg 1, 83 jaar -
28-08-2006
Johanna Geertruida Bongen-Aalderinks,
Leemhorstdijk 4, 76 jaar - 01-09-2006
Steven Wicher de Jonge, Haartsestraat 48,
77 jaar - 05-09-2006
Johan Christiaan Ansink, Manschotplein 36,
72 jaar - 08-09-2006
Everdina Wassink Fles, Beth San, kamer 103,
91 jaar - 17-09-2006
Laatste Zondag van
het Kerkelijk Jaar
Vrienden die zijn overleden,
al wie ons zijn voorgegaan,
vouw ze samen in de vrede
van uw ene naam.
Laat ze niet tot niets bevriezen
in de ijskou van voorbij,
laat hun namen nieuw geschieden
aan uw overzij.
Allen die zo, zonder adem
biddende zijn voorgegaan
bind ze samen in het amen
van uw vaste naam.
TEKST: WILLEM BARNARD
Hendrik Jan te Brake, Zuiderlaan 9,
41 jaar - 26-09-2006
Christiaan Mook, Manschotplein 26,
84 jaar- 09-10-2006
Frederika Engelina Tolkamp-Jansink,
Pronsweide, Winterswijk, 97 jaar - 09-10-2006
Hendrika Aleida Sellink-Rexwinkel, ’t Hoge Veld,
kamer 105, 88 jaar - 11-10-2006
Drika Aleida Veldboom-Ormel, Slaadijk 12,
91 jaar - 14-10-2006
Berendina Johanna Assink-Schoppers,
’t Hoge Veld, kamer 415, 90 jaar - 20-10-2006
Herman Smees, Ludgerstraat 12 D, 76 jaar -
31-10-2006
1. Mw. L. Heijink-Lammers,
geboren: 11 december 1928
overleden: 4 december 2005
2. Mw. Bertina te Bokkel-Beverdam
geboren: 10 juni 1924
overleden: 7 december 2005
3. Dhr. Gerhard Heinen,
geboren: 3 april 1934
overleden: 14 januari 2006
4. Dina Jansen-Pennings
geboren: 7 oktober 1918
overleden: 24 maart 2006
11
Bredevoort
5. Mw. Wilhelmina Prange-Vreemann
geboren: 28 juli 1940
overleden: 2 mei 2006
6. Mw. Hendrika Wilhelmina
Scholts-ter Horst
geboren: 20 januari 1924
overleden: 1 juli 2006
7. Mw. Johanna Hendrika
Meerdink–Klein Poelhuis
geboren: 16 juli 1916
overleden: 22 juli 2006
8. Mw. Angeneta de Bruijn-Jongewaard
geboren: 19 januari 1910
overleden: 26 juli 2006
9. Dhr. Gerrit Jan Kuenen
geboren: 25 februari 1934
overleden: 1 augustus 2006
10. Dhr. Hendrik Jan Bussink
geboren: 25 april 1921
overleden: 5 augustus 2006
11. Gerrit Albert te Lindert
geboren: 5 juni 1938
overleden: 12 augustus 2006
12. Dhr. J.A. Maas
Geboren: 5 september 1936
Overleden: 13 september 2006

12
PASTORAAT
Aalten
Nieuw in het seizoen 2006-
Pastoraat in de Protestantse
Gemeente Aalten: omzien
naar elkaar in Gods naam.
In de kerk (en daarbuiten) proberen we elkaar
bij te staan. Niet alleen in crisissituaties, maar
ook midden in het gewone leven. Een hand op
je schouder, een vraag hoe het met je gaat, een
bezoekje, een (stil) gebed...
In Gods ogen zijn wij hoeder, herder en pastor van
elkaar. Dat omzien naar elkaar doen we samen.
Samen (ambtsdragers, pastoraal medewerkers,
bezoekmedewerkers, maar ook ‘gewone’ gemeenteleden)
willen we gemeente van Christus zijn.
De predikant heeft een eigen specifieke taak
en wordt ingeschakeld waar dat nodig is. Onze
gemeente is groot, waardoor het voor een predikant
ondoenlijk is daartoe alle mensen systematisch
te bezoeken.
Wanneer u, om welke reden dan ook, graag een
persoonlijk gesprek met uw wijkpredikant wilt
hebben, belt u dan rechtstreeks! Ook bij ziekte of
ziekenhuisopname graag een berichtje (via telefoon)
naar uw wijkpredikant. Want wat hij of zij
niet weet...
De volgende afspraken zijn gemaakt aangaande
doop, huwelijk en uitvaart: bij dopen van uw kind,
kunt u zelf kerkgebouw en datum kiezen uit de lijst
met doopdiensten, maar overleg daarbij altijd (!)
met uw wijkpredikant, ook als een andere predikant
de doop zal bedienen.
Huwelijken worden in principe bevestigd door
de wijkpredikant. Ook voor uitvaartdiensten is
de eigen wijkpredikant beschikbaar en dient u met
hem of haar contact op te nemen.
Wie verhuist naar ’t Hoge Veld of Beth San (of
St. Bernardus), verandert niet van predikant, maar
blijft zijn of haar eigen wijkpredikant houden. Wel
hebben ’t Hoge Veld en Beth San ‘eigen’ ouderlingen,
pastoraal medewerkers en bezoekmedewerkers.
De Koeweide valt onder ds. H.J. Zeldenrijk.
De Ackermanshof valt onder ds. R. Faber.
De Kattenberg valt onder ds. A.J. Rotte.
Mocht uw wijkpredikant niet beschikbaar zijn vanwege
vakantie, een vrij weekeinde of studieverlof,
dan geldt een onderlinge vervangingsregeling.
De volgende drie blokken zijn gemaakt, waarin de
predikanten elkaar onderling vervangen:
1. ds. Andela, ds. Andela-Hofstede en ds. Zeldenrijk
vervangen elkaar.
2. ds. Faber en ds. Kooistra vervangen elkaar.
3. ds. Rotte, ds. Yntema en ds. Everts vervangen
elkaar.
Ook kunt u contact opnemen met de wijkscriba,
die u verder kan verwijzen.
2007: snuffelcatechese voor kinderen
van groep 5 en 6
Voor de catechisatie is een nieuwe opzet gemaakt,
waardoor we als predikanten en catecheseteam
beter hopen in te spelen op de mogelijkheden en
behoeften van deze tijd.
Nieuw in deze opzet is de snuffelcatechese voor
jongeren van groep 5 en 6 van de basisschool.
De snuffelcatechese houdt in: twee keer samen
met de dominee bij elkaar komen om op een ontspannen
manier te praten over kerk en geloof.
Belangrijk vinden we ook dat het voor de dominee
en voor de kinderen een heel leuke manier van
elkaar leren kennen is. Daarom wordt de snuffelcatechese
ook per wijk, door de eigen wijkpredikant
gegeven.
In de wijkberichten zult u (zullen jullie) de uitnodiging
t.z.t. zien staan (naast een eventuele persoonlijke
uitnodiging die in de bus kan liggen).
W.H. Everts
Wijk HAART
De Hare 19, tel. 473018.
E-mail:
wheverts@kpnplanet.nl
Scriba: mevr. H. Hoftijzer-ter
Maat, Kriegersijk 14, tel.
472172,
e-mail: hhoftijzer-termaat@planet.nl
Geboorte
UW PREDIKANTEN
Op 4 november is geboren: Vera te Welscher,
dochter van Jolanda en Erwin en zusje van Rick
(Bevrijding 2). Onze gelukwensen voor hen als
gezin met dit nieuwe leven aan hun liefde en zorg
toevertrouwd!
Verjaardagen
Op 2 december hoopt dhr. L. Lohuis, Haartseweg
5, zijn verjaardag te vieren. Wij wensen hem een
goede verjaardag toe! In het vorig kerkblad had
moeten staan dat mevr. A.J. Scholten-ter Horst, de
Hare 116, op 9 november jarig was. Onze verontschuldigingen
hiervoor dat dit niet vermeld stond.
Wij willen haar alsnog feliciteren!
Zieken
In het ziekenhuis in Winterswijk verblijft: dhr. G.A.
Wikkerink, Beestmanweg 2. Teruggekeerd uit het
ziekenhuis: mevr. G.P. Siebelink-Tijken, de Hare
144; dhr. B.G. Wikkerink, Eskesweg 6.
Catechese
Op dinsdag 14 november hoop ik van start te
gaan met een groep van 16-jarigen. De catechisatie
wordt gehouden in gebouw Elim en begint
om 19.00 uur. Ik hoop op een goed seizoen met
elkaar, met goede gesprekken!
Heilige Doop
Op zondag 19 november is er om 15.00 uur een
doopdienst in de Zuiderkerk. In deze dienst zal
Joël Piek, Bevrijding 71, gedoopt worden.
Op zondag 5 november zijn de volgende kinderen
gedoopt: Jochem Johannes Wisselink, Hofstraat 3
en Liam Obbink, Bosweg 6. Onze felicitaties voor
hun ouders!
Een hartelijke groet voor u allen!
W.H. Everts
M.J. Kooistra
Wijk HEURNE
De Miggelt 14, tel. 475084.
E-mail: mjkooistra@hccnet.nl
Scriba: mevr. L. Kämink-ter
Haar, Kleine Maote 23,
tel. 474605, e-mail:
lies.kamink@hetnet.nl
Zieken
Na een langdurig verblijf in het ziekenhuis te
Enschede gaat het weer wat beter met mevr.
J.G.G. van Eerden-Klein Poelhuis, Kiefteweg 1. Ze
is nu in het SKB te Winterswijk en hoopt spoedig
weer naar huis te kunnen. Mevrouw J.B. Jentink-
Ebbers is voor een heupoperatie in het ziekenhuis
te Winterswijk opgenomen geweest. De heer G.H.
Eppink, Griesdijk 1 is voor onderzoek opgenomen
in het SKB. Ook zijn er een paar mensen uit onze
wijk voor een poliklinische ingreep of onderzoek
naar het ziekenhuis geweest. Wij wensen u allen
heel veel sterkte en Gods nabijheid.
Verjaardagen
Op 24 november mevr. A.J. Oberink-Piek, Keizersweg
84. Op 28 november mevr. J.W. Meinen-
Grievink, Köstersweide 37.
Huwelijk
Na een onzekere en spannende tijd met veel
papierwerk en procedures kunnen Anke Wikkerink
en Azad Ali, Kleine Maote 38 eindelijk hun
liefde voor elkaar bekronen met een huwelijk.
De huwelijkssluiting vindt plaats op vrijdag 24
november a.s. In een kerkdienst om 13.30 uur
in de Oude Helenakerk willen Anke en Azad een
zegen vragen over hun huwelijk. Wij wensen Azad
en Anke een schitterende dag toe en een liefdevolle
en gezegende toekomst.
Geboren
Op 1 november werden twee gezinnen verblijd
met de geboorte van hun tweede kind.
Raimond, Bernadet en Jasper Piek, Kleine Maote
18 zijn dolblij met de geboorte van dochter en
zusje Sanne.
Emmanuel, Muriel en Etim Bassey, Grote Maote
70 zijn dankbaar en blij met de geboorte van zoon
en broertje Elijah Gerrit. Zij noemen hem Essiën.
Beide gezinnen willen we van harte feliciteren met
dit nieuwe leven en we hopen dat Sanne en Essiën
met veel liefde, voorspoed en Gods zegen in jullie
gezinnen mogen opgroeien.
Jongeren gespreksgroep
De jongerengespreksgroep komt weer bij elkaar
op vrijdag 24 november om 20.00 uur bij Emma
van Eerden (Kriegerdijk 13/A). We carpoolen
rond 19.45 uur vanaf de Zuiderkerk. Heb je zin in
een inspirerende avond en een zingevend en goed
gesprek, kom dan met ons meedoen. Heb je nog
vragen of wil je er iets meer over weten neem dan
gerust contact op.
Tot slot
Waar Gods belofte gehoord
en serieus genomen wordt,
daar wordt de kerk geboren...
Een vriendelijke groet en Gods onmisbare zegen,
M.J. Kooistra

R. Faber
Wijk IJZERLO
Hogestraat 54,
tel. 473676. E-mail:
faber@kerkpleinaalten.nl
Scriba : dhr. G.J. van Lochem,
Huisstededijk 1,
tel. 466723, e-mail: g.vanlochem@hetnet.nl
Overleden
Op dinsdag 31 oktober is op de leeftijd van 76 jaar
overleden Herman Smees. Hij verbleef sinds eind
vorig jaar in de Pronsweide. Zijn vrouw woont aan
de Ludgerstraat 12d. Elders in dit blad vindt u een
in memoriam.
Geboren
Vorige week ontving ik een geboortekaartje
van Luca, zoontje van Jurgen Wevers en Mirjam
Smit (Hondsdrafveld 1, Doetinchem). Luca werd
geboren op 18 september en wordt a.s. zondag
in de Zuiderkerk gedoopt. Wij wensen de ouders
van harte geluk met dit nieuwe leven.
Verjaardagen vanaf 80 jaar
In de komende weken hopen hun verjaardag te
vieren: op 22 november mevr. H. Mengerink-
Vrieze (Ludgerstraat 4c), op 23 november mevr.
M.G. Hesselink-Romp (Ludgerstraat 18b), op 28
november dhr. W.J. Koskamp Thijsweg 3a) en op
1 december dhr. B.J. Vreeman (Rengelinkweg 2)
en dhr. A.J. Rensink (Bocholtsestraatweg 8). Allen
onze hartelijke gelukwensen en Gods zegen voor
het nieuwe levensjaar.
U en jullie allen de hartelijke groeten.
H.J. Zeldenrijk
Wijk LINTELO
Varsseveldsestraatweg 39,
tel. 478500. E-mail:
zeldenrijk39@planet.nl
Scriba: mevr. W.A. van den Berg-Tolk,
Manschotplein 5, tel. 472515,
e-mail: w.a.vandenberg@kpnplanet.nl
R. Faber
Ziekenhuis
In het ziekenhuis in Winterswijk is opgenomen
geweest mevr. A.W. Vreman-Siebelink, Sondernweg
22. Op moment van schrijven (9
november) verblijft in het ziekenhuis in Winterswijk
mevr. G.G. Luijmes-Lammers, Trompstraat
87, mevr. T.G. Lievers-te Beest, Driessenshof 24
en mevr. G. Luimes-Tolkamp, Driessenshof 14.
Dhr. G.J. Luimes, Driessenshof 14, verblijft tijdelijk
in het Verzorgingshuis ‘t Hoge Veld.
Doopdienst
In de Kerk, School en Gezinsdienst op 19
november in de Zuiderkerk om 9.30 uur zal Luca
Wevers, Hondsdrafveld 1 te Doetinchem, mogen
worden gedoopt.
Verjaardagen vanaf 80 jaar
Op 18 november mevr. A. Overgaauw-Baas, Koeweide
102; op 19 november mevr. G. W. Bakker-
Köhler, Koeweide 26; 20 november mevr. H. te
Kronnie-Boom, Koeweide 94 en op 1 december
mevr. T.G. Lievers-te Beest, Driessenshof 24. Van
harte gefeliciteerd!
H.J. Zeldenrijk
W.A. Andela
M.A. Andela-Hofstede
Wijk
LINTELO-
DALE
Het Verzet 1, tel. 478797.
E-mail: andela@kerkpleinaalten.nl
E-mail: andela.hofstede@kerkpleinaalten.nl
Scriba: mevr. S. ter Horst-Krieger,
Bongenkamp 75, tel. 474173,
e-mail: j.ter.horst@hotmail.com
Zieken
Dhr. J.H. Bent, Batavenstraat 17, werd afgelopen
week in het ziekenhuis opgenomen.
Mevr. E.J. Navis-Wisselink, Richterinkstraat 29
mocht terugkeren naar huis, evenals mevr. J.
Elburg-Wechgelaer, Grevinkweg 7 en dhr.J.H.
Swijtink, Beth San (k.123).
Mevr. G.J. Grievink-van Lochem, Willemstraat 17,
is kort opgenomen geweest in het SKB te Winterswijk.
Ook mevr. G. W. Heezen-Rougoor, Beeklaan
6, was opgenomen in dit ziekenhuis. Beiden zijn
inmiddels weer thuis.
Dhr. J.W. Colenbrander, Hoge Veld 89, ging vanuit
het ziekenhuis naar verpleeghuis Pronsweide. Hij
verblijft hier tijdelijk voor revalidatie. Mevr. M.
Heusinkveld-Oversteeg, Varsseveldsestraatweg
45, dhr. J.B. Neerhof, Elshoekweg 5, en mevr. J.G.
Bloot-Wildenbeest , Lage Veld 61, verblijven daar
nog voor revalidatie.
Wij wensen onze zieken, genoemd en niet
genoemd, Gods troost en kracht toe.
Basiscatechese Triangel laag
De basiscatechese voor jongens en meisjes uit
groep 7 en 8 van de Triangel laag zal worden
gehouden in de Oosterkerk, op twee maandagen:
maandag 20 november en maandag 27 november.
We beginnen om 15.45 uur.
Catechese 16- en 17-jarigen
Onze catechese voor 16- en 17-jarigen is inmiddels
begonnen en wordt wekelijks gehouden op
maandagavond om 19.00 uur in Elim.
Huwelijk
Op 24 november hopen René Scholten en Linda te
Winkel, Kobuslaan 7, elkaar het jawoord te geven.
De kerkelijke inzegening van hun huwelijk is om
12.00 uur in de Oosterkerk. Wij wensen René
en Linda een stralende dag toe als begin van een
gezegend huwelijk.
Verjaardagen vanaf 80 jaar
Op 18 november is jarig mevr. J.G. Kämink-
Hoftijzer, Hoge Veld 14, op 20 november dhr.
G.W. Lensink, Hoge Veld 18, op 22 november
dhr. W. Heinen, Varsseveldsestraatweg 29M, op
24 november dhr. H. Kalf, Molenstraat 8, op 27
november mevr. J.A. Wassink-Houwer, Varsseveldsestraatweg
9B en op 28 november mevr. H. Migchelbrink-Radstake,
Hogestraat 70D. Wij hopen
13
dat u een goede dag zult hebben en we wensen u
voor het nieuwe levensjaar Gods zegen toe.
Hartelijke groeten van ons beiden,
W.A. Andela en M.A. Andela-Hofstede
A.J. Rotte
Wijk DALE
Ludgerstraat 76,
tel: 473025. E-mail:
ds.rotte@kerkpleinaalten.nl
Scriba: dhr. A. Lammers,
De Hare 46, tel. 473895,
e-mail: tonny.lammers@hetnet.nl
Via de Ludgerhof
In het Beatrixziekenhuis te Winterswijk worden op
het moment verpleegd: dhr. J. Rhebergen (Gebouw
De Kattenberg, Varsseveldsestraatweg 16G), dhr.
J.G.H. Renskers (Lichtenvoortsestraatweg 51) en
mevr. B.W. Arentsen-Assink (Pasopweg 2). De
kans is groot dat laatstgenoemden inmiddels het
ziekenhuis weer hebben verlaten. Marion Eppink
(Romienendiek 18), mevr. G. Pikaar-Aalbers
(Gebouw de Kattenberg, Varsseveldsestraatweg
18E) en dhr. D.J. Jentink (Koningsweg 1), mochten
inmiddels weer naar huis terugkeren.
Dhr. Jan Schokkin jr. (Nijhofsweg 5) ondergaat
regelmatig een chemokuur in het Radboudziekenhuis
in Nijmegen.
U allen die met ziekte te maken hebt, ook zij die
niet met name genoemd zijn, wensen wij van harte
beterschap toe. Gemis en rouw laten zich onmogelijk
wegwensen. Daarvoor is kracht van omhoog
nodig, maar ook hartelijk begripvol medeleven om
verder te gaan. Moge u dat ten deelvallen! Onze
God neemt ons allen onder zijn hoede. In lief en in
leed, in ziekte en gezondheid. Dat wij allen voor
zijn hulp en trouw open mogen blijven staan!
Geboren
Op 20 oktober j.l. werd in het gezin van Edwin Hiddink
en Vanessa Wassink (Bredevoortsestraatweg
103) een zoontje geboren. Hij mag luisteren naar
de naam Sill. Hij is het lieve broertje van Lenn
en Dané. Van harte geluk gewenst met dit lieve
geschenk van de hemelse Vader! Op het kaartje
staat dit gedichtje: “Droom kind / droom maar
weg / op de wind. / Maak je geen zorgen / geloof
in het wonder van morgen”.
Huwelijksjubileum
Op zaterdag 25 november hoopt het echtpaar Jan
en Ali Sellink (Koningsweg 8) 40 jaar getrouwd te
zijn. Dankbaar hopen zij met hun kinderen en kleinkinderen
dat blijde feit te vieren in Partycentrum
‘t Noorden. Wij kunnen hen feliciteren tijdens de
receptie van 16.00 - 18.00 uur. Bruidspaar, van
harte geluk gewenst met elkaar, en hopelijk nog
vele zegenrijke jaren samen!
Onze jarigen
Als 80-plussers hopen binnenkort jarig te zijn:
op 18 november: mw. E. van Leeuwenkamp-
Hansen (Bredevoortsestraatweg 111-C), en op 29
november: dhr. H.J. Buessink (Julianastraat 2). Van
harte geluk gewenst met uw nieuwe levensjaar.
Catechisatie 16-jarigengroep
Jongelui, sinds woensdagavond 8 november zijn
we als 16-jarigen-catechisatiegroep van start
gegaan. De meesten waren present, enkelen
missen we nog. De afspraak is, dat we het cate-

14
cheseschema achter elkaar hopen door te nemen.
Dat betekent, dat we een aantal keren wekelijks
zullen samenkomen om 19.00 uur in gebouw Elim
tegenover de Oude Helenakerk. Zegt het voort!
Hartelijk welkom!
Start ‘Snuffelcatechese’
Inmiddels hebben alle ouders, met het oog op hun
kinderen in groep 5 en 6 op de basisschool, een
persoonlijke uitnodiging gehad voor de zgn. ‘Snuffelcatechese’.
Op resp. maandagmiddag 20 en 27
november hopen we de jongeren in de bovenzaal
(i.t.t. de benedenzaal wat eerder gemeld is) van de
Oosterkerk te ontvangen. De bedoeling is nader
kennis te maken en een ontspannen gesprek over
God en het geloof in Hem, met elkaar te hebben.
We hopen op een goede opkomst. Aanvang: 16.00
uur en de bijeenkomst duurt tot ca. 16.45 uur.
Hartelijk welkom!
Doordenkertje
“Christen worden is bekering, is een zich afwenden
van het oude leven en in een nieuw leven binnentreden,
is wedergeboorte, is Gods vergeving in de
dood en de opwekking van Christus voor zichzelf
waar laten zijn, is Christus navolgen en op Hem
gaan lijken. Dat alles gebeurt als een mens in het
krachtenveld van Gods liefde komt te staan en als
daardoor zijn leven als het ware schoongeveegd
wordt. En wanneer hem (of haar) dat overkomt,
wordt hij daarmee ingelijfd in de gemeenschap
van het wie ditzelfde overkomen is”. (Dr. E. Flesseman-van
Leer in “Geloven vandaag”).
Attentie!
Het is goed bij de start van de nieuwe Dale-wijk,
om duidelijkheid te hebben. Mocht U of jij spoedig
een ziekenhuisoproep verwachten, gelieve mij dat
dan tijdig even telefonisch te laten weten. Ik hoop
dan als uw wijkpredikant vooraf nog even langs te
komen voor ‘n gesprekje. Dat voorkomt dat er
pas kennis moet worden gemaakt in het ziekenhuis!
(telefoon: 473025).
Verenigingen
Passage NCVB
Bijeenkomst op maandagavond 27 november om
19.45 uur in Elim. Spreker op deze avond is Mr. J.P.
Wolters, advocaat te Winterswijk over “Het Recht
en de Advocaat”. Er is dan ook een verloting ten
bate van de kas. U kunt uw spulletjes ’s middags al
brengen tussen 14.00 uur en 15.00 uur.
Ook gasten zijn hartelijk welkom!
Passage (CPB)
Bijeenkomst op 21 november om 20.00 uur in de
Zuiderkerk. Ds. W.F. Sullimma uit Dinxperlo is de
spreker met het onderwerp: “Van Katholiek naar
Protestant”. Vroeger was ds. Sullimma katholiek
en nu is hij predikant in de Protestantse Kerk in
Dinxperlo. Gasten zijn hartelijk welkom.
Annie Grievink
Vrouwenclub Present
Maandagavond 20 november wil Willemien Assink
onze gastvrouw zijn. Het onderwerp dat we gaan
bespreken is: Ziekenzalving uit “In gesprek” zomer
2006. Ina en Willemien willen de avond samen verzorgen.
Graag tot dan.
Gerri Heersink
Ook is het goed bij geboorte of jubilea dit via
een kaart aan uw (nieuwe) wijkpredikant te laten
weten. Op die manier blijven we op de hoogte om
medeleven een kans te geven!
Ontvang vanuit de Ludgerhof de hartelijke groeten
in Christo van uw
A.J. Rotte
A.J. Yntema
Wijk BARLO
‘t Slaa 98, tel. 477029.
E-mail: yntema@wanadoo.nl
Scriba: dhr. G.J. Voerman,
Landstraat 49a, tel: 475957,
e-mail: gvoerman@hetnet.nl
Verjaardagen vanaf 80 jaar
Op 26 november hoopt mevr. A.H. Elburg- te
Sligte, Lichtenvoordsestraatweg 87a, haar verjaardag
te vieren. Van harte gefeliciteerd en een
gezegend nieuw levensjaar toegewenst.
Begin november vierde de Chr. Basisschool Barlo
haar 100ste verjaardag. We feliciteren deze 100jarige
dame uit onze wijk en wensen haar voor
de toekomst heel veel goede, gezonde jaren
toe. Namens de wijk en namens de protestantse
gemeente Aalten zijn we op de receptie aanwezig
geweest.
Zieken
In het ziekenhuis te Enschede verblijft: mevr.
Otten- Potze, Manschotplein 46.
Uit het ziekenhuis keerde terug: dhr. H. Lammers,
Berkenhovestraat 12-1.
Nog steeds verblijft in het Berkelpaviljoen te Zutphen:
dhr J. Lensink, Lichtenvoordsestraatweg
99.
Ouderenmiddag
Komt u woensdag 22 november ook in Elim?
Iedereen van 60 jaar en ouder wordt door dit
schrijven van harte uitgenodigd. We beginnen om
14.30 uur. De zaal is om 14.00 uur open. Wanneer
u geen vervoer heeft, neem dan contact op
met R. Salemink, tel.nr. 461227. Graag maandagof
dinsdagavond voorafgaand aan de middag
bellen tussen 17.00 uur en 19.00 uur. Deze keer
willen wij via KerkVenster de vrijwillig(st)er, die
de bezoekers die niet op eigen gelegenheid op
ouderenmiddag kunnen komen, ophalen en
weer thuisbrengen, heel hartelijk danken voor
hun inzet. We zijn erg gelukkig met deze mensen.
Nogmaals dank!
Noteert u even!? De kerstmiddagen voor de
ouderen worden per wijk gehouden (zie Kerk-
Venster d.d. 3 november 2006 blz. 12). De
Ni’jjaorsvisite is op 10 januari 2007 in de Zuiderkerk.
We hopen velen te mogen ontmoeten.
Ouderencommissie van de Protestantse Bezoekdienst
Vrouwengespreksgroep Aalten-West
Dinsdag 21 november a.s. is onze gastvrouw Anneke
Houwers, Meiberg 10 tel. 473533. We beginnen zoals
gebruikelijk om 20.00 uur. Het onderwerp van deze
avond is uit het oktobernummer van “In gesprek”
Geboren
Op 24 oktober werd geboren: Arthur Willem
Mateman, zoon van Wim Mateman en Alice
Schokkin en broertje van Jurgen, Maurits en Judith,
Lichtenvoordsestraatweg 70. We feliciteren Wim,
Alice, Jurgen, Maurits en Judith met de geboorte
van hun lieve, kleine Arthur. En we wensen Arthur
toe, dat hij zal opgroeien in voorspoed en geluk
onder de zegen van God.
Op 27 oktober werd geboren: Mats Wamelink,
zoon van Marcel en Mieke Wamelink-te Brake en
broertje van Merel, Lijsterbeslaan 9. We feliciteren
Marcel, Mieke en Merel met de geboorte van hun
lieve, kleine Mats en we wensen Mats toe, dat ook
hij zal opgroeien in voorspoed en geluk onder de
zegen van God
Buurtmiddag en –avond
Op donderdag 23 november is er een buurtmiddag
in gebouw Elim voor de secties 7 en 8 van de wijk
Barlo. Tijd: vanaf 14.00 uur. En op woensdag 29
november is er een buurtavond in het Verenigingsgebouw
te Barlo voor de secties 1 en 2. De
bedoeling van beide bijeenkomsten is vooral dat
we nader kennis maken met elkaar.
Catechese
De catechesegroep van mij is begonnen. Op
woensdagavond komen we bij elkaar bij mij aan
huis (’t Slaa 98 ) om 19.15 uur. Mocht je je nog
willen aansluiten, neem dan even contact met mij
op. De basiscatechese en de snuffelcatechese gaan
binnen kort ook van start. Je krijgt daarvoor een
telefoontje of een uitnodiging.
Giften
In de afgelopen weken ontvingen we een gift van
20 euro voor de Kerk, een gift van 20 euro voor
de bloemen in de kerk en een gift van 15 euro,
eveneens voor de Kerk. Nogmaals heel hartelijk
bedankt. Een hartelijke groet aan uw allen,
A.J. Yntema.
getiteld: “Macht verheffen”. Em Luijmes en Ali Gros
bereiden het voor.
Ali Gros
Praothuusken
Het was gezellig, het was vol, we hebben een mooie
middag gehad de 25ste oktober, de bazaar van ’t
Praothuusken. Alle gevers hartelijk dank. De opbrengst
van deze middag was € 3.523,74. Een prachtig bedrag
waar we weer een heel jaar mee vooruit kunnen. De
onkosten moeten er nog wel af, maar dan blijft er nog
een mooi bedrag over.
Op 22 november komt Joanne Noordink ons iets vertellen
over de reis van Livingstone naar Oeganda waar
ze 3 weken lang hebben geholpen met de opbouw
van een kindertehuis. Daar kunnen ze vast nog wel
meer geld gebruiken en daarom vinden wij van ’t
Praothuusken het fijn om van onze opbrengst ook wat
te geven aan mensen over de grenzen waar zij dan
weer zoveel mee kunnen doen. En zo zijn er nog wel
meerdere projecten die wat kunnen gebruiken.
Op 29 november hebben we een spelletjesmiddag en
dan is het alweer Sinterklaas, dus laten we maar lief
zijn voor elkaar want anders zijn de surprises nog lang
niet klaar. Dit was het voor deze keer.
Namens de werkgroep een hartelijke groet.
Sinie Bussink

IS DAT GIN WONDER ...
“Is dat gin wonder...”
In november brengen Thea Onnink uit Barlo en
Derk Jan ten Hoopen uit Zuidwolde een verhalenbundel
uit in het dialect. In deze bundel
vertellen negen mensen in elf korte verhalen
openlijk over hun geloofsbelevenis: hoe zij als
kind hiermee zijn opgegroeid en hoe dit in de
loop van de jaren is veranderd.
Thea en Derk Jan kennen elkaar van de ‘Dialectkring
‘Achterhook en Liemers’. Zij hebben al
eerder boeken uitgebracht. Zo heeft Derk Jan
twee gedichtenbundels gemaakt en heeft Thea
meegeholpen aan het schrijven van drie boeken
met betrekking tot de buurtschap Barlo.
De dialectkring komt vier keer per jaar bij elkaar
in Erve Kots te Lievelde, om daar te luisteren
naar dialectverhalen die men voordraagt uit eigen
werk. De kring heeft als doelstelling om het Achterhoekse
en Liemerse dialect te promoten en
onder de mensen warm te houden.
Derk Jan: ‘We kenden elkaar al langer van de
dialectkring. Toen we het een keer over geloven
hadden, vertelde Thea dat ze daarover een verhaal
had geschreven. Daar was ik benieuwd naar
en zij heeft me dat toen laten lezen.’
Thea: ‘Derk Jan schreef daarop als antwoord zijn
persoonlijke verhaal over zijn kijk op het geloof.
Het verwoorden van deze gedachten over iets
persoonlijks, zoals het geloof, was een aanleiding
om ook eens anderen te vragen hun verhaal op
papier te zetten.’
Dit is ook de opzet van het boek ‘Is dat gin
wonder...’: Negen mensen vertellen hierin openlijk
over hun kijk op het geloof. Allen hebben zij
hun gedachten over het geloof verwoord en willen
daarmee aan de lezer hun kijk geven op het geloof.
Niet om anderen van een geloof te overtuigen,
maar om de verwoorde gedachten te laten lezen
en daardoor weer andere gedachten bij de lezer
los te maken.
Het boek kan voor de lezer een eye-opener zijn in
de trant van : “Hé, van die kant had ik het nog nooit
bekeken” of het kan herinneringen oproepen van:
“Hé, zo dacht ik er vroeger ook over” . Als kind
krijg je een basis mee van het geloof en opvoeding,
waar je als individu later mee aan de slag gaat. Dit
boek kan een aanvulling geven op die basis.
De pen opgepakt ...
Oproep voor een Gideonsbestand
Soms gebeurt er iets dat heilige verontwaardiging
oproept, dat te krom is voor woorden of
waarbij je het gevoel bekruipt: dit kan toch
niet! Maar ja, wat kan ik er aan doen?
Is dat het geval, dan kun je dat het Gideonsbestand
laten weten en kan er iets gebeuren.
Gideon stond voor een grote overmacht. Hij ging
niet bij de pakken neerzitten, hij wist zich door
God geroepen en trad creatief, met onconventionele
middelen de onverslaanbaar geachte tegenstander
tegemoet. En zie, het onwaarschijnlijke
gebeurde.
Het boek kan door iemand persoonlijk worden
gebruikt, maar ook als discussiemateriaal voor bijvoorbeeld
een vrouwenvereniging. Het geeft net
even een andere invalshoek, waardoor mensen er
over na gaan denken.
De negen schrijvers kennen elkaar niet of nauwelijks.
Er is ook bewust gekozen om de verhalen
anoniem te plaatsen. Het gaat er namelijk niet om,
om aan te geven wélke schrijver wát denkt.
Thea en Derk Jan hebben zelf ook een persoonlijk
verhaal in ‘Is dat gin wonder...’ gezet. Voor de
rest hadden zij een coördinerende functie bij het
samenstellen van het boek.
Thea en Derk Jan hebben geen verplichtingen
gesteld voor het aanleveren van de verhalen.
Zo hebben zij de schrijvers vrij gelaten in de
schrijftaal. Desalniettemin heeft elke schrijver er
voor gekozen om in het dialect te schrijven. Ook is
er geen deadline gesteld bij het aanleveren van de
verhalen. Het geloof is tijdloos en door het meer
Tekst MARIJN KRAAIJENBRINK - Foto JAN EBBERS
15
tijd te gunnen, kunnen de gedachten ook beter
worden verwoord in een eigentijds verhaal.
Voorproefje
Thea Onnink en Derk Jan ten Hoopen met de nieuwe verhalenbundel.
In een Gideonsbestand worden mailadressen verzameld
van mensen die zich bij tijd en wijle onbehagelijk
voelen in onze samenleving (zo gericht
op individu, consumptie en carrière), maar zich
ook vaak machteloos voelen en die het als een
opsteker ervaren te merken dat er soms mensen
in beweging komen, en die soms ook zelf met
geestverwanten in beweging willen komen.
Via mail-communicatie kan hulp voor iemand
gevraagd worden (of een vraag om hulp te helpen
organiseren), kunnen oproepen verspreid worden
tot solidariteit of tot strijdbare actie. Ook kunnen
af en toe initiatieven genomen worden om bij
elkaar de moed (de spirit) er in te houden.
Wij geven u alvast een voorproefje op een stukje
uit ‘Is dat gin wonder...’
“Ondertussen is der völle veranderd. Lang neet iederene
sprök maer met dee zekerheid. Völle mensen
spraekt teggenweurdeg eure vraogen uut. Den biebel
wordt neet maer van kaft töt kaft as letterlek waor
an-enommen. ’t Veult as ne bevri-jding veur mien.
Iederene hef zien eigen relatie met God, da’s eigenlek
altied zo ewest, maor teggenweurdeg krie’j ‘t neet
maer, zoas vrogger, zo zwaor op-elegd. ’t Geleuven is
vrolekker ewodden, ha’k bi-jnao ezegd.”
De bundel ‘Is dat gin wonder’ is vormgegeven
door Benny Lammers en wordt uitgegeven door
het Staring Instituut te Doetinchem. Het is binnenkort
verkrijgbaar in uw boekhandel. Het boek kost
9 euro.
Mocht u het alvast willen bestellen, dan kunt u dagelijks
tussen 19:00 en 20:00u contact opnemen met
Thea Onnink: telefoonnummer 0543-451232.
Gerard Beltman
Het Gideonsbestand opent de mogelijkheid om
ideeën te vormen en te zien of er mensen in geïnteresseerd
zijn. Daarom de uitnodiging toe te
treden tot dit emailbestand.
Het verplicht tot niets, u bepaalt altijd zelf of u wel
of niet aan iets meedoet, maar het maakt wel veel
mogelijk.
Een mailtje met de mededeling gaarne opname in
Gideonsbestand naar gideonsbestand@planet.nl
is voldoende.

16
LEVEN MET VERSCHIL
Leven met verschil
‘Leven met verschil, menswaardige verscheidenheid
in een tijd van botsende culturen’ is
een boek dat ik achterelkaar heb uitgelezen.
De schrijver is Jonathan Sacks, opperrabbijn
in het Britse Gemenebest. Je kunt geen krant
opslaan en geen avond TV kijken of etnische
spanningen, extremisme en globalisering
komen aan de orde. Daarover gaat ook dit
boek, maar op een manier die je niet de moed
in de schoenen doet zakken. De recensie in de
Daily Telegraph luidde: “‘Leven met verschil’
steekt met kop en schouders uit boven andere
boeken over globalisering en de zogenoemde
botsing der culturen. Dat betreft zowel de
boodschap zelf als de goede toon waarop die
wordt gebracht”. Zelf zegt Sacks ervan: “Dit
boek is een pleidooi voor verdraagzaamheid in
een tijd van extremisme. In het toenemende
crescendo van etnische spanningen, culturele
botsingen en religieuze rechtvaardiging van
terreurdaden zie ik een concreet gevaar dat de
mensheid bedreigt. Al te lang zijn de bladzijden
van de geschiedenis besmeurd met bloed
dat in de naam van God werd vergoten. Als
een extremistische religieuze houding een verbond
aangaat met massavernietigingswapens,
wordt het leven rechtstreeks bedreigd. Nu onze
wereld één groot netwerk is geworden, moeten
we leren om ons door diversiteit niet bedreigd
maar juist verrijkt te voelen.”
De wereld is een dorp
Er zijn enkele thema’s die deze tijd bepalen. Eén
ervan is de globalisering. Door de steeds betere
en snellere communicatiemogelijkheden leven we
inmiddels in een ‘global village’. Afstanden worden
met groot gemak overbrugd. Wat in Nieuw Zeeland
gebeurt, weten we op bijna hetzelfde moment
Shanghai by night.
hier en omgekeerd. Alles is met alles verweven. Het
wereldkapitalisme is een machtig systeem. Het heeft
welvaart gebracht aan landen die het omarmden,
zoals Singapore, Zuid-Korea, Taiwan, India en China.
De levensstandaard is er spectaculair gestegen. Het
wereldkapitalisme en de technische verworvenheden
bieden in principe positieve mogelijkheden.
Zij bieden uitzicht op terugdringing van armoede en
van gebrek aan scholing en ook op het behandelen
van ziekten op een schaal die tot nu toe ondenkbaar
was. Maar de globalisering creëert ook een immense
ongelijkheid en heeft daardoor een destabiliserend
effect. Er zijn winnaars en verliezers, zowel binnen
landen als tussen landen onderling. En de verschillen
tussen rijk en arm nemen nog steeds toe. Ongelijkheid
is er altijd geweest. Nieuw is de manier waarop
wij er ons bewust van zijn. Van oudsher is ons
gevoel van betrokkenheid bij het lot van anderen
omgekeerd evenredig aan de afstand die ons van die
anderen scheidt. De grote verandering is gekomen
door de televisie en het internet. Zij hebben met de
afstand korte metten gemaakt. Veel ellende wordt
ons rechtsreeks in de huiskamer gepresenteerd. We
voelen deernis, maar wat moeten wij ermee? We
voelen dat we iets moeten doen, maar de ellende
is zo groot, we voelen ons gefrustreerd en machteloos.
De welvaart in het Noorden wekt afgunst
en vijandschap in het Zuiden. De stromen economische
vluchtelingen komen niet zomaar uit de lucht
vallen en het moslim-extremisme heeft er ook mee
te maken. Naast de schaalvergroting en groei naar
eenheid in de wereld, zien we tevens een tegengestelde
beweging, een hang naar vroeger, terug naar
de vertrouwde omgeving van familie, stam of dorp,
toen alles nog overzichtelijk en begrijpelijk was. De
mens is kennelijk niet gebouwd op heel veel veranderingen
in korte tijd.
Anders is mooi
Er is veel geschreven over economische en politieke
aspecten van globalisering, maar weinig over morele
door HANS DE BOER - foto's AANGELEVERD
en geestelijke vragen die ermee zijn verbonden. Toch
zijn die erg belangrijk als we de menselijke waardigheid
willen versterken, de kansen op vrede willen
bevorderen en de botsing van de culturen willen
voorkomen. Sacks betoogt dat elk mens uniek is,
zelfs eeneiige tweelingen zijn, ondanks alle overeenkomsten,
verschillend. Niettemin zijn alle mensen
geschapen naar Gods beeld en gelijkenis, daarin zijn
zij universeel. Alle reden om elkaar lief te hebben.
Toch zien we vanuit een oerinstinct dat teruggaat
tot het stamverleden van de mensheid verschil als
een bedreiging. Dat instinct is in een tijdperk waarin
onze lotgevallen onderling verbonden zijn alles
behalve praktisch. Sacks benadert de schijnbare
tegenstelling tussen uniciteit en universalisme (uiteraard)
vanuit een joodse visie. De God van de Israëlieten
is de God van alle mensen, maar wat van Israël
wordt gevraagd, wordt niet van alle mensen geëist.
Als God, de Schepper van de mensheid, eerst een
verbond sluit met alle mensen (het verbond met
Noach) en zich vervolgens vanaf de berg Horeb tot
één volk (Israël) richt met de opdracht anders te
zijn, wil Hij de mensen ertoe brengen plaats in te
ruimen voor verschil. Soms zul je God tegenkomen
in de mens die anders is, die niet is zoals jij. Het bijbels
monotheïsme is niet de opvatting dat er maar
één God is en daarom ook maar één toegangsweg
tot zijn aanwezigheid. Integendeel, het is de opvatting
dat de éénheid van God gevonden wordt in de
diversiteit van de schepping. Interessant is de visie
van Sacks op de opvatting van Plato dat het zoeken
naar waarheid dient te gebeuren opklimmend van
het bijzondere naar het algemene. Hiermee is Sacks
het zeer oneens. Deze universalistische zienswijze
ligt volgens hem ten grondslag aan veel ellende in
de wereld. Een nieuw respect voor het plaatselijke,
bijzondere en unieke dient hieraan tegenwicht te
bieden.
Religie terug van weggeweest
Religie speelt sinds begin deze eeuw weer een rol
van belang in de samenleving. Sacks vertelt over
bijeenkomsten van geestelijk leiders van de wereldgodsdiensten
met economen en politici. Dat aan die
bijeenkomsten nauwelijks aandacht is besteed in de
media wijt hij aan het gebrek aan nieuwswaarde dat
eraan werd toegekend vanwege het positieve verloop
van de gesprekken.
Religie kan een bron van twist zijn, maar ook een
vorm van conflictoplossing. De eerstgenoemde
hoedanigheid komt velen het bekendst voor. Sacks
ziet voor religies een belangrijke taak weggelegd
bij het overwinnen van de huidige problemen. Hij
wijst erop dat machtige wereldrijken, in tegenstelling
tot jodendom, christendom en islam, na kortere
of langere tijd zijn verdwenen. Ondanks het feit
dat godsdiensten vaak zijn misbruikt voor economische
en politieke doelen, bieden zij de mensheid
iets wat noch in de economie noch bij de politiek
te vinden is. Zij houden zich bezig met de ultieme
levensvragen, zoals : wat is mijn oorsprong, wat doe
ik hier en waar ga ik heen? Religies herinneren ons
eraan dat beschavingen niet overleven door kracht,
maar door de manier waarop ze op de zwakken
reageren; niet door rijkdom, maar door de zorg die
zij aan de armen besteden. Sacks waarschuwt voor
relativisme. Hij haalt een mooie definitie aan van het
begrip vrijheid: ‘dat men de betrekkelijke geldigheid
van zijn eigen overtuigingen beseft, maar ze toch vastberaden
verdedigt, dát onderscheidt een beschaafd
mens van een barbaar’. Het wordt gevaarlijk als
mensen zeggen: ‘waarom
zal ik verdedigen wat ik Vervolg op pagina 17

Herman Smees
Geboren:19 mei 1930
Overleden: 31 oktober 2006
Op 31 oktober is op de leeftijd van 76 jaar vrij
onverwacht overleden Herman Smees. Hij verbleef
sinds eind vorig jaar in de Pronsweide.
Herman Smees werd geboren aan de Bosweg
op de Haart, waar hij later de boerderij van zijn
vader overnam. Naast boer was hij ook nog melkrijder.
In 1956 trouwde hij met Willemien Stronks
uit Dale. Afgelopen 3 oktober mochten zij in de
Pronsweide nog hun 50-jarig huwelijksjubileum
vieren. Herman en Willemien kregen vier kinderen.
In 1991 verhuisden ze naar het Verzet.
Daar hebben ze met veel plezier gewoond. Hij
had er zijn volkstuintje. En hij ging ook nog regelmatig
naar de boerderij om te helpen. Maar daarnaast
kwam er ook meer tijd voor andere dingen.
Een grote hobby van hem was zingen. Maar liefst
45 jaar was hij lid van Soli Deo Gloria. Herman
Smees is ook jarenlang in het kerkenwerk actief
LEVEN MET VERSCHIL
VERVOLG VAN PAGINA 16
De toren van Babel - P. Bruegel (1563)
zelf als betrekkelijk beschouw?’ Zulk relativisme is
niet bestand tegen de stormwinden van godsdienstige
ijver van types als Bin Laden.
Er is hoop
Sachs pleit voor contacten tussen de grote godsdiensten
onderling, met respect voor elkaars geloof
en heilige teksten, een theologie van gemeenschappelijkheid.
Elke religie heeft de strijd aan te binden
met onverdraagzaamheid en fundamentalisme in
eigen kring. Er is echter ook een theologie van het
verschil nodig. Geen beschaving heeft het recht zich
met geweld op te dringen aan anderen. God vraagt
van ons de vrijheid en waardigheid te respecteren
van wie niet zijn zoals wij. Verder bepleit Sacks het
voortgaande gesprek van de wereldreligies met
kopstukken uit economie en politiek.
Lukt dat met die menswaardige verscheidenheid?
Sacks is niet optimistisch, hij heeft hoop. Optimisme
is het geloof dat de dingen beter zullen worden.
Hoop is het vertrouwen dat wij samen de dingen
beter kunnen maken.
Leven met verschil. Jonathan Sacks. Uitg. Meinema /
Pelckmans. 278 blz.. ISBN 90 211 4081 0.
Ca. € 15,50
geweest. Als lid van de commissie van administratie,
als diaken en als ouderling.
De laatste jaren van zijn leven kwam er moeite
en zorg. Bijna drie jaar geleden werd hij getroffen
door een herseninfarct. Een lange tijd van revalidatie
volgde. Hij en zijn vrouw verhuisden naar de
Ackermanshof. Maar eind vorig jaar ging ook dat
niet meer en werd hij opgenomen in de Prons-
PROTESTANTSE GEMEENTE AALTEN - LUTHERSE GEMEENTE EISENACH
Wist u dat:
- onze partnergemeente Eisenach in de prachtige
deelstaat Thüringen ligt?
- in de bijna volledig gerestaureerde stad Eisenach,
Johann Sebastian Bach geboren is?
- bij Eisenach het beroemde kasteel “De Wartburg”
staat? (Ja, juist , waar Maarten Luther een schuilplaats
kreeg)
- in 1221 prinses Elisabeth, in 1207 geboren als
dochter van de Hongaarse koning Andreas ll, op
14-jarige leeftijd trouwde met de landgraaf van
Thüringen en woonde op de Wartburg?
- deze Elisabeth vanuit haar geloof een taak zag om
de mensen op sociaal gebied te helpen?
- haar “werken van barmhartigheid” er mede toe
hebben bijgedragen dat de bevolking meer vrijheid
en ontwikkeling kreeg?
- de invloed van Elisabeth van Thüringen ver over de
landsgrenzen heen reikte tot in Polen, Roemenïe,
Hongarije en Oostenrijk?
- Maarten Luther in bescherming werd genomen
door de toenmalige landgraaf en op de Wartburg
kon wonen en werken? (van mei 1521 tot maart
1522).
weide. Al met al een moeilijke tijd. Maar Herman
Smees behield zijn geloof en zijn vertrouwen.
Want dat zat diep geworteld. Hij had ook zijn
karakter mee. Hij was een man die zich gemakkelijk
aan kon passen en gemakkelijk met mensen
om kon gaan. Daar heeft hij in de Pronsweide
veel profijt van gehad. Hij kende veel mensen en
veel mensen kenden hem.
Op zaterdag 4 november hebben wij in een dienst
in de Oosterkerk zijn leven herdacht aan de hand
van de tekst, waarmee hij en zijn vrouw in het
huwelijk traden: “Vrees niet, ik ben uw schild;
uw loon zal zeer groot zijn.” (Genesis 15:1).
In dat vertrouwen mogen wij hem loslaten. We
mogen hem veilig weten in de armen van Jezus,
die gezegd heeft: “In het huis mijns Vaders zijn
vele woningen”. Moge dat geloof zijn vrouw,
kinderen en kleinkinderen tot troost zijn, nu zij
zonder hem verder moeten.
R. Faber
17
- nu, na de Wende en de eenwording van Duitsland,
de kerken in Thüringen en Hessen samen
met mensen uit Polen, Hongarije en Oostenrijk
herdenken willen hoe groot de betekenis van deze
(heilige in de R.K. kerk) Elisabeth geweest is voor
Europa?
Wij zullen u in de komende tijd aan de hand van een
programma-overzicht op de hoogte houden van de
festiviteiten, herdenkingen, speciale concerten, enz.
in de, historisch zo belangrijke, stad Eisenach.
Op 19 november 2006 worden feestelijke diensten
gehouden in de Evangelisch-Lutherse kerken in heel
Thüringen en natuurlijk ook in Eisenach om het Elisabeth-jaar
te openen. Op 17 december 2006 vindt er
een Cantatedienst plaats in de Georgenkirche. Uitgevoerd
wordt: “Jauchzet, frolocket” van J.S. Bach.

18
ECUADOR ... EEN DAGBOEK
Ecuador ... een dagboek
Van zondag 12 november tot zondag 26
november verblijft ds. Anne van Voorst in
Quito, Ecuador, waar hij les geeft op het
theologisch seminarie van Pinksterkerken in
Zuid-Amerika. Van zijn verblijf maakt hij voor
KerkVenster een dagboek. In deze aflevering
de eerste dagen van zijn verblijf.
Zaterdag 11 november 2006
Het loopt tegen tien uur ‘s avonds en de vertrekhal
van Schiphol is nu bijna uitgestorven. Hier en daar
loopt nog een verdwaalde reiziger rond en zo naar
het uiterlijk te zien, gaat die ook naar Quito. Het
verblijf in zo’n vertrekhal is altijd bijzonder. Je bent
nog wel in Nederland, maar toch ook weer niet.
Per mobiele telefoon nog wel bereikbaar, maar
verder is contact niet meer mogelijk. Omdat het
zo rustig is, kom ook ik tot rust en stap daardoor
ontspannen het vliegtuig in. De reis gaat voorspoedig.
Midden in de nacht maken we een tussenstop
in Bonaire. Met een trap dalen we af uit
het vliegtuig en lopen via de landingsbaan naar de
wachtruimte. De wind is zwoel en warm. Ik geniet
ervan, want ik weet dat het kort zal zijn: in Quito
zal het koeler zijn omdat dit op 3000 meter hoogte
ligt en het nu het regenseizoen is.
Mijn buurvrouw in het vliegtuig is een eenvoudige
vrouw met duidelijke indiaanse trekjes. Er zitten
meer zulke vrouwen in het vliegtuig. Vrouwen die
in Nicaragua als hulp in de huishouding zouden
werken of als kindermeisje. Vermoedelijk doen
deze vrouwen dit werk ook, maar dan voor een
familie in het buitenland. De vrouw naast mij blijkt
inderdaad in de zorg te zitten. Ze heeft een ouder
echtpaar in Italië verzorgd. 4 Jaar lang woonde
ze bij hen in. Maar nu is ze erachter gekomen
dat haar man met andere vrouwen gaat en daardoor
de twee jongste kinderen aan hun lot overlaat.
Ze begrijpt dat haar kinderen haar nu nodig
hebben. En dus heeft ze besloten terug te gaan,
voorgoed. Vier jaar lang heeft het gezin geleefd
van haar inkomsten uit Italië. Wat ze nu moet,
weet ze niet. Voor vrouwen van haar leeftijd is
het moeilijk om werk te vinden. De vrouw straalt
een mengeling van vreugde en wanhoop uit. Op
mijn vraag wie verder voor de kinderen zorgde, is
haar antwoord: mijn oudste dochter. Aangespoord
door mijn belangstelling vertelt een andere, veel
jongere vrouw, dat zij ook terugkeert, na ook een
tijd in Italië gewerkt te hebben, maar zij heeft meer
reden tot vreugde. Ze kan weer terug naar Italië
en reist nu naar Ecuador om haar dochtertje, ooit
achtergelaten bij familie, op te halen en naar Italië
te brengen. Met één klap ben ik weer in Latijns-
Amerika met de zo herkenbare problemen.
Zondag 12 november 2006
Na een zeer voorspoedige reis kom ik zondagochtend
om 9 uur ‘s ochtends (lokale tijd) aan.
Bij de uitgang staat de decaan van het seminarie
me al op te wachten om mij naar het seminarie
te brengen. Het terrein van het seminarie is
prachtig. Alles ziet er zeer goed verzorgd uit met
veel bloemen en planten. Mij wordt een logeerkamer
toebedeeld, dat gerust een klein appartementje
genoemd mag worden. Ik word geweldig
ontvangen. “Trouwens” zo meldt de decaan mij,
“om 11 uur begint de kerkdienst, kom je ook?”
En zo zit ik haast direct vanuit het vliegtuig in een
kerkdienst. Ik word heel enthousiast begroet door
verschillende broeders en zusters. De voorganger
(en ook rector van het seminarie) omhelst mij en
als hij ontdekt dat ik degene ben die de komende
twee weken les ga geven in het spaans nog wel,
krijg ik een nog stevigere omhelzing. Tijdens de
dienst zit ik naast hem en regelmatig legt hij zijn
hand op mijn knie als hij weer wat tegen me wil
zeggen. Ook dat is Latijns-Amerika. De mensen
gaan hier heel lichamelijk met elkaar om. Er speelt
een band/combo en de gemeente kan de liederen
mee zingen omdat die met twee beamers op de
muren worden vertoond. Tijdens de preek van
de voorganger worden de punten uit de preek
ook nog geprojecteerd… Het geheel is erg goed
gedaan en ik neem me voor eens te vragen, wie
zorg draagt voor deze Beamerpresentatie’s.
De liederen spreken me qua tekst niet zo aan,
maar ineens realiseer ik me dat ik toch maar hier
zit. Zomaar… En dat ik me hier thuis voel in deze
vreemde omgeving, die ik voor het eerst zie. Er
wordt ook Avondmaal gevierd. Het gaat allemaal
anders dan bij ons. Veel rommeliger zouden wij
zeggen, maar toch klinken ook hier weer die oude
vertrouwde woorden: ‘toen nam Hij, in de nacht
dat Hij…..’ Ineens ervaar ik aan den lijve de eenheid
van christenen, wereldwijd. Nog geen vierentwintig
uur geleden bracht Dieneke Cornelissen
mij het kado dat ik namens de kinderen mee mag
nemen voor een project hier. Een uitdrukking
van verbondenheid met de mensen hier. En nu
zie ik hoe God mensen samenbindt, wereldwijd..
omdat ze allemaal Hem de lof toe zingen. Allemaal
Hem gedenken… Daarna worden er voorbeden
gedaan. Niet door de voorganger, die vraagt alleen
maar als je ergens voorbeden voor nodig hebt,
voor jezelf of voor een ander, om dan naar voren
te komen. Spontaan staan wel twintig mensen op
Door ANNE VAN VOORST
om naar voren te gaan. En nog meer mensen staan
op: even denk ik dat de hele gemeente voorbeden
nodig heeft. Maar dan zie ik dat de één voor de
ander bidt. Het is bijna niet meer duidelijk voor
wie nu gebeden wordt en wie bidt. Voorbeden
worden hier gedaan door de hele gemeente. Terwijl
ik ontroerd toekijk, wordt ik door de decaan
aangesproken. Hij raadt me aan om snel mijn jas
uit mijn kamer te halen, want er is regen op komt.
En daarmee blijkt de dienst ten einde.
Maandag, 14 november 2006
Na gelukkig een redelijk goede nachtrust, begint
‘s ochtends klokslag om acht uur de eerste les.
Daarvoor heb ik al ontbeten met iemand die hier
werkt. Elke maaltijd wordt er voor gezorgd dat
ik met iemand kan eten, want ten eerste is het
ondenkbaar dat je iemand alleen zou laten eten
en ten tweede is het ook een manier om elkaar
beter te leren kennen. Het maakt de maaltijden
erg afwisselend en zo leer je een aantal mensen
toch een beetje kennen.
De studenten van mijn groep verschijnen allemaal
op tijd en zijn afkomstig uit allerlei landen uit Zuid-
Amerika hetgeen de gesprekken tijdens de lessen
erg boeiend maakt. Vandaag hebben we het gehad
over de indiaanse achtergrond van veel studenten
en hoe er voorheen door de Indianen over de
schepping werd gedacht. Wat is daarvan nog van
waarde? Eén ding is duidelijk: de Indiaan ziet zichzelf
als onderdeel van de natuur en wanneer hij iets
onttrekt aan de aarde (de oogst) dan hoort daarvoor
ook weer iets teruggedaan te worden. Dat
idee zou best meer naar voren gebracht mogen
worden in de kerken.
Om 13.00 uur is de eerste les afgelopen. Er wacht
mij een heerlijke lunch, want er wordt hier twee
keer per dag warm gegeten. De middag besteed
ik aan het schrijven naar het thuisfront en de voorbereiding
van het college van de volgende dag. Dat
doe ik met een gerust hart want de eerste dag is
mij alles meegevallen.

HET WINKELCENTRUM VAN HET LEVEN
Het Winkelcentrum van het Leven
Een relaas over een schakelaar, een DVD,
een wegenkaart en een boot.
Ik liep met God door het winkelcentrum van het
Leven. Hij liet me alle facetten zien die belangrijk
zijn voor het Leven. Na een eeuwigheid ( want ja:
God kent geen tijd ) stopten we voor een viertal
winkels. Het was een bouwmarkt, een videotheek,
een VVV-kantoor en een vrijetijdswinkel.
God zei: ‘Heb je er ooit over nagedacht hoe een
mensenleven ontstaat, of hoe mensen interpreteren
hoe het Leven er uit ziet?’
Ik was blij dat ik samen met God al deze winkels
mocht zien, maar als ik eerlijk was, had ik over
deze gestelde vraag nog nooit echt nagedacht.
“Kom maar mee dan”, zei God, “dan laat ik het
je zien”.
“Laten we eerst naar de bouwmarkt gaan”,
zei God.
Ik voelde me een
beetje verlegen,
maar natuurlijk
was ik apetrots
dat ik met zo’n
bebaarde oude man
de bouwmarkt van
het Leven in mocht
gaan. We stopten
bij de schappen met
elektrisch materiaal.
God liet me een schakelaar zien en zei: “Sommige
mensen geloven dat het Leven per toeval is ontstaan
en dat het geen spirituele waarde heeft. Het
Leven gaat aan als er toevallige energieën samenkomen,
zodat er Leven ontstaat, maar het gaat ook
zo weer uit: en het is dan ook echt uit. Het is net
als een schakelaar: je zet hem aan er is licht: het
Leven. Je zet hem uit en het is donker: de dood.”
God deed de schakelaar weer terug in het schap
en verliet samen met mij de bouwmarkt. Ik zag de
gelijkenis die God mij liet zien, maar ik begreep
niet helemaal waar Hij naar toe wilde.
“Laten we nu naar de videotheek gaan”,
zei God.
Ik was de deur van de winkel nog niet door, of ik
werd overweldigd door een enorme gang van wel
kilometers lang. Ik had nog nooit zoveel DVD’s bij
elkaar gezien: het waren er wel miljarden! God
pakte een DVD met het opschrift: “Jan Jansen”.
Hij zei: “Sommige mensen geloven dat alles in
het Leven is vastgelegd. Als je geboren wordt, is
je hele Leven reeds uitgestippeld. Alle patronen,
beslissingen en gebeurtenissen staan al vast. Het
is net als een DVD: je kiest hem uit, voordat je
wordt geboren en leidt het Leven dat vastgebrand
is op een cd, als je een eenvoudig Leven kiest en
een DVD, als je een uitgebreid Leven hebt.
Als de DVD uit is, kies je een andere uit en
ervaar je die in je
volgende karma.
God stopte Jan
Jansen weer
terug in het schap
“Nederland”, het
laatje “Groningen”
en verliet samen
met mij de videotheek.
Er zijn mensen die geloven in een schakelaar en
een vastgelegde DVD van het Leven. Ik werd erg
benieuwd wat God mij nog meer zou laten zien in
de andere 2 winkels.
“Laten we nu naar het VVV-kantoor gaan”,
zei God.
“Een VVV-kantoor heeft heel veel symboliek met
het Leven en met God. Je kunt er altijd terecht om
je weg te laten wijzen en meer te laten informeren
over toeristische info van het Leven. Waar we nu
alleen voor komen is een wegenkaart.”
God pakte een willekeurige kaart uit een van de
schappen en klapte het open. Hij zei: “Sommige
mensen geloven, dat het Leven voor een groot
deel is vastgelegd, maar dat je zelf besluit welke
wegen je bewandelt. Het is net als een wegenkaart.
Het bestaat uit talloze (zij)weggetjes en hoogte-
en dieptepunten die je kunt bewandelen. Je kunt
de veilige hoofdweg kiezen of een onbekend
pad inslaan. Ook kun je bouwen aan een nieuwe
weg en deze bijwerken op je wegenkaart van het
Leven. Tot op heden loopt het Leven uiteindelijk
nog steeds uit op een doodlopende weg.”
Ik had er nooit bij stilgestaan dat een wegenkaart
zo veel symboliek zou kunnen hebben. We lieten
de kaart achter en verlieten het VVV-kantoor.
“Laten we nu naar de vrijetijdswinkel gaan”,
zei God.
Het Leven zien als – vrije tijd – gaf mij wat moeite.
We zijn toch op aarde met een bepaald doel en we
moeten toch werken om te kunnen Leven? God
nam me mee naar de grote vakantieattributen en
liet mij een boot zien.
God zei: “Voor de meeste mensen is het schip
heden ten dage een goed vergelijk met de visie op
het Leven. Als een mens van wal vaart wordt hij
geboren. Een groot deel van het Leven begeeft hij
zich op het woeste, onzekere, water. Toch heeft
een boot een vrije wil. Hij gaat elke kant op, die
Tekst MARIJN KRAAIJENBRINK - Foto INTERNET (OAKRIDGE MALL)
19
hij wil, kan er voor kiezen zijn Leven snel of langzaam
te bevaren en te kiezen voor de rustige of de
woeste wateren. Als het einde van de boot nadert,
keert hij terug aan wal in een prachtig, verre van
een onbewoond, paradijs.”
God en ik verlieten de vrijetijdsmarkt en kwamen
terug op de winkelstraat.
God vroeg:
“ Welke van de vier winkels of artikelen
heb jij of ik voor je Leven gekozen ?”
Zo’n moeilijke vraag had ik nog nooit gehad. Ben
ik iemand die in het Leven staat als een aan- en uitschakelaar,
een voorgeprogrammeerde DVD, een
beslissingsafhankelijke wegenkaart of een boot
met een vrije wil?
Ik zei: “Ik weet het niet God, het zou makkelijk
zijn dat er maar één visie was op het Leven of dat
ik juist nog meer keuze had.”
God zei: “Kies waarvoor je kiest, geloof waarin
je gelooft. Ik zeg niet dat het ene artikel beter of
slechter is dan een ander. Als je je prettig voelt bij
een bepaalde visie op het Leven, kies je daarvoor.
Als je je niet kunt vinden bij 1 van de 4 artikelen,
kun je ze combineren.
Een DVD op zich zelf doet namelijk niet zo veel.
Je hebt een schakelaar nodig om de DVD-speler
aan te zetten.
Verder is een DVD lang niet altijd geheel vastgelegd.
Er zijn namelijk ook genoeg herschrijfbare
DVD’s, die ook aangevuld kunnen worden met
nieuwe gegevens.
Een wegenkaart in een boot is misschien niet
handig, maar wel nodig als je aan wal raakt en je
weg moet vinden op het land.
Een boot kun je zelf besturen in je Leven, maar je
kunt ook een navigator of wegwijzer in je Leven
kiezen, zoals Jezus, Mohammed of Boeddha.
Het Leven is een reeks van keuzes en beslissingen
en is met werkelijk alles te vergelijken.”
Ik liep met God mee en hij liet mij een immens
groot warenhuis zien. Hij zei: “Ga naar binnen
jongen, creëer je Leven in mijn warenhuis. Maak
je Leven zo makkelijk of moeilijk, zoals je het zelf
wilt”.
Tevreden ging ik heen en genoot toen intens van
het shoppen in mijn Leven.

20
andersumme
VAN EN VOOR JONGEREN IN AALTEN EN BREDEVOORT
HALLO ALLEMAAL
Hebben jullie je verlanglijstje al gemaakt? Het is bijna zover! Morgen komt Sinterklaas weer in
het land...Dit is altijd een spannende, gezellige tijd. Genieten van speculaasjes, pepernoten en
andere lekkernijen. Jullie zijn in deze tijd vast ook extra lief voor iedereen! Doen hoor!
Groetjes Everdien en Marije
De andere kant van de medaille
Hij was Nederlands kampioen geweest, Euro pees en wereldkampioen.
Hij had honderden medailles, gouden, zilveren en bronzen. Hij was met
gejuich onthaald op Schiphol door al zijn fans. De koningin had hem
ontvangen op paleis Noordeinde en hij was geridderd. In zijn woonplaats
was hij rondgereden op een kar met tien Friese paarden ervoor
en het hele dorp was voor hem uitgelopen. En nu nog, na al die jaren,
kwam hij in elk tv-programma om over zijn sport te vertellen. Hij was
de geschiedenis in gegaan als de meest succesvolle sporter ooit. Wat
een prestaties had hij geleverd. Ongeloofl ijk. Nooit meer te evenaren.
Maar weinig mensen kenden de andere kant van die medailles.
De ruzies die hij maakte over geld. De boze buien als iemand
kritiek op hem had. Zijn harde optreden achter de schermen.
Zijn jaloezie als het om anderen ging die ook goed in zijn sport waren.
Zijn gedraai en gelieg om gekozen te worden in belangrijke commissies.
Het geld dat hij gaf om mensen om te kopen en het zomaar in de steek
laten van vrienden. Voor de camera lachen, erachter schelden.
In het licht stralen, als het licht uit was chagrijnen.
Welke prestaties had hij geleverd? Ongeloofl ijke? Niet te evenaren?
Hallo jongens en meisjes
De decembermaand komt er weer aan
met natuurlijk Sinterklaas en Kerst.
Tijdens Advent gaan wij in de kindernevendienst
luisteren, kijken en
werken over,ja, kijk maar naar het
plaatje... ENGELEN! Dit belooft dus
een engelachtige kerst te worden.
Wij hopen jullie allemaal te zien bij
de kindernevendienst,dan beloven
wij er iets leuks van te maken!
Vriendelijke groetjes de leiding van de kindernevendienst.
Marije stopt
Dit is een van de laatste keren dat ik voor Andersumme schrijf. Per 1
december stop ik ermee. Ik heb namelijk een nieuwe baan gekregen verderop
in het land en zal dus gaan verhuizen. Hierdoor wordt het lastig voor
mij om voor Andersumme te blijven ‘werken’.
Voor jullie betekent dit dat de stukjes voortaan alleen nog bij Everdien
ingeleverd kunnen worden of naar haar gemaild kunnen worden. Zij zal er
dan, net als nu, voor zorgen dat het op Andersumme komt.
Ik wil jullie bedanken voor alle reacties die wij/ik van jullie gehad hebben
op vragen van ons of jullie spontane stukjes. Ga daar vooral mee door!
Groetjes Marije
Diensten voor jongeren:
Kerk-, school- en gezinsdienst
Wanneer? zondag 19 november
Waar? Zuiderkerk
Hoe laat? 09.30 uur
Thema? Goed maken
Wie werken mee? De kinderen van de
Groen van Prinsterer school.
Wanneer? Zondag 26 november
Jeugddienst:
Waar? St.Joriskerk in Bredevoort
Hoe laat? 19.00 uur
Wie werken er mee? “BVanVerhalengroep” uit Dieren
Dit is een groep mensen, waaronder
o.a. ds. Frans Ort, die in de huid van
een bijbels persoon kruipen en ons zo
wat vertellen...........
Tienernevendienst
Gebed
God van alle mensen,
help ons niet alleen in geld te denken,
in ‘voor wat, hoort wat’
en ‘wat levert het op.’
Geef dat we af en toe
gewoon spontaan iets voor een ander doen,
zonder ons af te vragen,
of we er zelf beter van worden.
We bidden u voor alle mensen
die zich belangeloos inzetten voor anderen,
die niet willen weten van een beloning
of bedankje.
Geef dat we hun inzet genoeg waarderen.
Amen
Stukjes voor Andersumme
kun je mailen naar:
termaat@hotmail.com
of naar
everdien.
lammers@planet.nl
Je kunt het ook afgeven bij de
Bodendijk 33a
of Spinkatstraat 7 in Aalten.
Wanneer? zondag 26 november
Waar? Oude Helenakerk en Zuiderkerk
Hoe laat? tijdens morgendienst
Voor wie? eerste drie klassen van het
voortgezet onderwijs