Download PDF - Inbo

Inleiding
Zoektocht door China
Het oude China staat bekend om zijn historie
en cultuur. Het is het land van de rijstvelden en
de lotusbloemen, van de thee en de stokjes, de
ingebonden voeten en Yin Yang, Confucius en
Lao Tse, van porselein en keizers, van dynastieën
en rode boekjes, van communisme en Mao, de
rode gardisten en de Culturele Revolutie.
Het moderne China is het land van de globalisering,
de grote economische groei, van de éénkind-politiek,
de grote verschillen tussen arm en
rijk, de kleurrijke culturele underground en de
miljoenensteden. Maar het is ook het land van
corruptie, kinderarbeid, censuur en doodstraf.
De explosieve ontwikkelingen in China zijn
door het Westen nauwelijks bij te benen. Sinds
Deng Xiaoping begin jaren ‘80 het kapitalisme
via een achterdeur naar binnen liet glippen, is
China bezig met een onstuimige opmars. Met
een haast ongelimiteerde beschikbaarheid aan
goedkope arbeidskrachten, een groeiende dosis
zelfvertrouwen, kennis van de westerse handelsmentaliteit
en een in sneltreinvaart ontwikkelende
kenniseconomie kan Europa haar borst
nat maken.
Nergens ter wereld is op dit moment meer
bedrijvigheid en dynamiek te vinden dan in
China. De Yangtze-delta van Shanghai is hét
economische brandpunt van de wereld. Een
combinatie van een ambitieuze staat, een
zeer ondernemende nieuwe middenklasse en
een hard werkende bevolking transformeert
China in een verbazingwekkend tempo tot een
hypermoderne wereldstaat. De maatschappelijke
omslag en de bouwkundige opgave die hiermee
samenhangt is niet te bevatten. Ze past in de
tumultueuze historie van China van de afgelopen
eeuwen.
De urbanisatiegraad die nu al bijna de 50%
overstijgt is illustratief voor het tempo. China
kende in 1980 15 steden van meer dan 1
miljoen mensen. In 1995 waren dit 32 steden
waarvan 9 met meer dan 5 miljoen inwoners.
Voor de komende 10 jaar zijn naast de ontwik-
kelingen in Beiing, Shanghai, Chongqing en
Tanjin nog eens 20 stedelijke gebieden van 10
miljoen inwoners gepland. Van de huidige plattelandbewoners
zullen 200 miljoen mensen in
stedelijk gebied komen te wonen. China is zeer
voortvarend in armoedebestrijding maar heeft
inmiddels ook de Verenigde Staten ingehaald als
meest vervuilende natie ter wereld.
Deze onwerkelijke expansiedrift en het ontwikkelingstempo
maken het China van nu tot een
interessant onderzoeksgebied wat betreft sociaal-economische
en cultureel-maatschappelijke
thema’s. Hoewel in een ander tempo en op een
ander schaalniveau dringen zich veel parallellen
op met de situatie in onze eigen werkomgeving.
Een veranderd wereldbeeld levert een voortdurende
zoektocht op naar de werkelijkheid in
het krachtenveld van globalisering en indivi-
dualiteit. Wat betekent globalisering voor de
architectuur en de identiteit van de gebouwde
omgeving? Hoe zijn we verbonden met onze
omgeving en samenleving en waar liggen gren-
zen? Wat is de betekenis en de identiteit van
ruimte, gebouwen en landschap?
Belangrijke vraag is hoe de kritische jonge
generatie Chinezen reageert op de razendsnelle
transformatie van de samenleving? Wat is hun
reactie op de veranderende maatschappelijke en
sociaal-economische verhoudingen?
Om een doordacht antwoord te kunnen blijven
geven op dit soort vragen is kennisontwikkeling
en -verbreding een voorwaarde. Wij zullen
onze visie op de samenleving en zijn gebouwde
omgeving moeten toetsen en aanscherpen.
Beijing verandert van landelijke agglomeratie
naar metropool terwijl Shanghai reeds wordt
geconfronteerd met de gevolgen van jarenlange
groei. Daarom is het bezoeken van beide steden
zo interessant.
Zeker is dat China een grote rijkdom aan (nu
nog) verborgen talent in zich herbergt. Als
20 inleiding
Inbo in China 21