Vitens Jaarverslag 2010

Vitens N.V.
Jaarverslag 2010
Vitens Jaarverslag 2010

Samen water
betekenis geven
Vitens Jaarverslag 2010

Inhoudsopgave
Vitens in beeld 6
Voorwoord 8
Verslag van de Directie
Het onzichtbare zichtbaar maken 10
Samen water betekenis geven 11
Vitens voor de klant 12
Thuis het verschil maken 14
Drinkwater en de samenleving 16
Structurele aandacht voor de kwaliteit van drinkwater 19
Bindmiddel in de samenleving 22
Organisatie aanpassen met het oog op de toekomst 24
Verantwoording Financiële Resultaten
Kerncijfers 26
Toelichting op de financiële resultaten Vitens N.V. 27
Geconsolideerde resultaten 29
Geconsolideerde jaarrekening 31
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 35
Water gun je iedereen 36
Verantwoording Corporate Governance 38
Cadeau voor de volgende generatie 40
Verantwoording Risico beheer 42
Verantwoording Human Resource beleid 44
Wat je leent, geef je ook weer terug 46
Verantwoording Milieubeleid 48
Bericht van de Raad van Commissarissen 52
Bericht van de Centrale Ondernemingsraad 56
Samenstelling 58
4 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 5

Het verzorgingsgebied van Vitens
Kantoor
Productiebedrijf
Reservoir
Wingebied
Ondernemingsresultaten (in mln euro)
Totaal van de opbrengsten
Netto-omzet
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (Ebitda)
Bedrijfsresultaat (Ebit)
2010
453,6
416,8
161,2
75,1
2009
445,9
408,0
165,0
81,5
2008
450,3
414,8
166,9
85,7
Aantal km leiding
Dat is
ruim1x
de aarde
rond
47.500
km
Oppervlakte
waterwingebied
Gemiddelde
oppervlakte
waterwingebied
Aantal
bedrijfswagens
569
Aantal medewerkers
Proces winnen, zuiveren en distribueren
Onderwaterpomp
Totaal verbruik 2010
350
miljoen
m³
per jaar,
Dat is ruim
37.000
zwembaden
Gemiddelde
drinkwaterprijs
1,29 euro
per 1.000 liter
Filtergebouw
Beluchting
Filter
Reinwaterkelder
2,392
miljoen
5,4 miljoen
personen
Kosten per
aansluiting
Pompgebouw
Douchen 48,6
Waterverbruik
per huishouden
per dag in liters
Wastafel 5,0
Bad 2,8
83%
17%
Gebruiker
Aantal
aansluitingen Verdeling verbruik in m³
Particulier Zakelijk
6 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 7
Vitens in beeld
Overige 5,3
Eten maken 1,4
Drinkwater 1,8
Afwassen 6,1
Klei
Zand
Wassen
kleding 15,4
Toilet 33,7

Water is de levensader van
onze samenleving
I
n de afgelopen maanden is de wereld opgeschrikt door enkele grote natuurrampen.
Overstromingen en aardbevingen hebben het dagelijks leven van honderdduizenden
mensen ontwricht en zorgden voor tal van problemen, waaronder een gebrek aan
veilig en betrouwbaar drinkwater. In ons deel van de wereld zijn we zó gewend aan de
onbeperkte beschikbaarheid van goed drinkwater, dat alleen dergelijke noodsituaties
ons doen beseffen wat er gebeurt als dat niet langer het geval is.
Drinkwater is onze levensader
Ook in onze Nederlandse samenleving rekenen we elke
dag op honderd procent betrouwbaar drinkwater. Terecht.
Maar deze vanzelfsprekendheid mag niet betekenen dat
water aan de aandacht ontsnapt. Als grootste Nederlandse
drinkwaterbedrijf heeft Vitens de opdracht om te zorgen
dat water de betekenis krijgt die het verdient. Bij iedereen.
Van consument tot beleidsmaker. Het mag dan onzichtbaar
in leidingen onder onze voeten stromen, het is wel onze
levensader. Mens, milieu, economie en maatschappij zijn
onlosmakelijk verbonden door water.
Wat betekent deze opdracht voor het dagelijks werk van
Vitens? In de eerste plaats vraagt het van ons een absolute
toewijding aan ons primaire proces: het winnen, zuiveren,
transporteren en leveren van veilig en betrouwbaar
drinkwater tegen zo laag mogelijke kosten. Met als doel:
een klant die tevreden is over ons product en onze dienstverlening.
Onze opdracht betekent verder dat we een
intensieve dialoog aangaan met al onze stakeholders over
de rol van drinkwater bij thema’s als gezondheid, milieu,
economie en duurzaam leven en werken. We willen de
betekenis van water zichtbaar maken. In dit jaarverslag
leggen we verantwoording af over deze facetten van onze
bedrijfsvoering.
Resultaten 2010
Het drinkwatertarief is in 2010 onveranderd laag gebleven
en heeft een gemiddelde prijs van 1,29 euro per duizend
liter. Ons streven is om dit tarief ook in de komende
jaren gelijk te houden. De kosten voor investeringen in
de kwaliteit van drinkwater willen we opvangen door
efficiencyvoordelen die voortvloeien uit onze schaalgrootte
en de optimalisatie van onze bedrijfsvoering. Het nettoresultaat
in 2010 is uitgekomen op 26,9 miljoen euro ten
opzichte van 25,0 miljoen euro in 2009.
Aanpassingen organisatie
In 2010 hebben we belangrijke stappen gezet op weg
naar een nieuwe organisatiestructuur die past bij ons
streven naar verdergaande efficiency en een klantgerichte
besturing. Het loslaten van de regiostructuur, het werken in
klantketens en een platter besturingsmodel passen bij een
organisatie die dichtbij de klant wil staan en ruimte biedt
voor eigen verantwoordelijkheid van de medewerker.
Vitens heeft per 1 januari 2011 ook niet langer een Raad
van Bestuur, maar een Directie, met een korte lijn naar de
operatie.
Samenwerking
Om invulling te geven aan onze ambitie ‘samen water
betekenis geven’ hebben we in 2010 op tal van fronten
samenwerking gezocht met andere organisaties binnen
en buiten het publieke domein. Daarbij denk ik in de eerste
plaats aan onze inspanningen op bestuurlijk vlak rond de
integratie van de waterketen, samen met gemeenten en
waterschappen.
Verder was het inspirerend om met diverse partijen te
spreken over projecten om klanten van Vitens kennis
te laten maken met duurzame waterwinning en de
natuur. Ook op technologisch gebied zien we veel
toegevoegde waarde van partnerships met kennisinstellingen
en bedrijven, bijvoorbeeld bij het
ontwikkelen van nieuwe producten en diensten rond
water ‘in huis’.
Internationale uitwisseling
Voorwoord
Kennis over water is een Nederlands exportproduct bij
uitstek. Vitens deelt haar kennis in steeds toenemende mate
met collega-drinkwaterbedrijven in ontwikkelingslanden.
Maar Vitens wil ook een rol spelen bij de export van
Nederlandse watertechnologische kennis en innovaties. Zo
zijn we in 2010 gesprekken gestart over samenwerking met
het drinkwaterbedrijf van Singapore. Om technologische
kennis over de waterketen uit te wisselen, maar ook om
van dat bedrijf te leren hoe je water beter ‘zichtbaar’ maakt
in de samenleving. Dit is een langetermijnambitie die vraagt
om veel energie, creativiteit en daadkracht. Een opdracht
die past bij Vitens.
Utrecht, 14 april 2011
Rik van Terwisga
Voorzitter Directie Vitens N.V.
8 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 9

Samen water betekenis geven
Focus op klant en maatschappij
Als grootste drinkwaterleverancier van Nederland zet
Vitens zich in voor thema’s die nauw zijn verbonden
met drinkwater, zoals duurzaamheid, gezondheid en
maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat vraagt
van ons voortdurende innovatie, een actieve rol in de
waterketen, interactie met lokale en regionale bestuurders,
een zorgvuldige lobby op landelijk niveau en een bijdrage
aan de versterking van de Nederlandse positie in de
internationale waterwereld.
Verslag van de Directie
2
010 was voor Vitens een intensief jaar, waarin veel is geïnvesteerd in de interactie
met klant en maatschappij en in het aanpassen van de organisatie in lijn met de
langetermijnambitie. Speerpunt van deze ambitie is de sterke verbondenheid van Vitens
met de samenleving. Deze is enerzijds inherent aan ons product drinkwater, dat als
primaire levensbehoefte een cruciale rol speelt in het leven van onze klanten. Anderzijds
komt deze verbondenheid voort uit de sterke motivatie van Vitensers om drinkwater de
betekenis en de aandacht te geven die het verdient. Zoals een plek op de agenda bij
onze klanten en bij al onze stakeholders, zowel binnen als buiten het publieke domein.
Het onzichtbare zichtbaar maken
Water is transparant. Onzichtbaar. Terwijl het zoveel betekent.
Voor je gezondheid. Voor je toekomst. Voor lekker leven. Voor
je portemonnee. Voor het milieu. Voor de samenleving. In dit
jaarverslag zijn tableaux vivants te zien rond deze thema’s,
omdat beelden meer zeggen dan woorden.
Om tegen de achtergrond van deze overwegingen zo
slagvaardig mogelijk te kunnen opereren, heeft Vitens
in 2010 veel aandacht besteed aan het ontwikkelen
van nieuwe producten en diensten, het inrichten van
klantgerichte processen en het ontwerpen van een
nieuwe hoofdstructuur.
Vitens Jaarverslag 2010 11

Vitens voor de klant
V
itens levert drinkwater aan meer dan vijf miljoen klanten verspreid over een groot
deel van Nederland. Zij draaien de kraan open en verwachten schoon, lekker en
veilig drinkwater. Onze service scoort hoge ogen maar dat is geen reden om op onze
lauweren te rusten. Vitens wil de dienstverlening aan klanten voortdurend verbeteren,
inspelen op nieuwe wensen en innoveren. Een belangrijk doel voor de Vitens-organisatie
is om wensen van klanten nog beter te vervullen en te zorgen dat we samen bewust
omgaan met drinkwater.
Voortdurend werken aan klanttevredenheid
Vitens peilt voortdurend hoe klanten de dienstverlening
waarderen en wat zij vinden dat er beter kan. De
tevredenheid van de klant scoorde in 2010 een 7,8 (bron:
onderzoek Synovate). Vitens ziet onder andere ruimte voor
verbetering van de klachtenafhandeling en heeft in 2010
het Team Klanten Informatie geformeerd, dat gegevens
verzamelt en analyseert. De kwartaal- en maandrapportages
vormen de basis voor verbetertrajecten. Het proces van
het registreren van een klacht tot het afhandelen ervan
is aanmerkelijk verbeterd. De status van de klacht en de
afspraken die met de klant worden gemaakt, zijn nu voor
alle betrokkenen direct inzichtelijk. Het onafhankelijke
keuringsinstituut KEMA oordeelde in augustus positief
over het klachtenmanagement en noemde de nieuwe
werkwijze “doordacht, goed gestructureerd en met juiste
aandacht voor communicatie”.
Tarieven gelijk
In 2010 is de tariefsharmonisatie afgerond voor kleinverbruik,
dat wil zeggen de particuliere en kleinzakelijke markt. Voor
2011 is geen tariefsstijging doorgevoerd, hetgeen betekent
dat de tarieven voor drinkwater van Vitens in de afgelopen
vier jaar gelijk zijn gebleven of zijn gedaald. Alleen in
Midden-Nederland is in het kader van de tariefsharmonisatie
in 2010 een laatste stijging doorgevoerd. Doelstelling van
Vitens is om de tarieven ook voor 2012 en 2013 niet te
verhogen.
In 2010 is de eerste stap gezet in de harmonisatie van de
tarieven voor grootverbruikers, met name de grootzakelijke
markt. Uiterlijk in 2015 zal sprake zijn van volledige
harmonisatie van alle grootzakelijke tarieven in het
gebied van Vitens.
Nieuwe innovatiestrategie
In 2010 is de basis gelegd voor een nieuwe innovatiestrategie.
In het verleden lag de nadruk binnen Vitens vooral
op procestechnologische innovaties, maar behoeften van
onze klanten en de strengere wet- en regelgeving vragen
om een bredere scope. Een gerichte keuze van strategische
partners, nationaal en internationaal, is noodzakelijk om
te komen tot het realiseren van de nieuwe producten en
diensten binnen de totale waterketen.
Impulsen voor nieuwe producten en
diensten
Vitens werkt nadrukkelijk aan het ontwikkelen van nieuwe
producten, diensten en oplossingen voor zowel particuliere
als zakelijke klanten. We signaleren nieuwe ontwikkelingen
en kansen in de markt en vertalen die naar concrete
oplossingen. Vitens Solutions richt zich op het aanbieden
van kennis en onderzoek rond water en watertechnologie
ten behoeve van de industriële markt en is verantwoordelijk
voor de uitvoering van researchprojecten voor nationale en
internationale opdrachtgevers. Ter ondersteuning van de
eigen innovatiedynamiek bouwt Vitens aan een actief
extern netwerk met partijen binnen en buiten de drinkwatersector.
In 2010 hebben we kunnen constateren dat dit
leidt tot tal van impulsen en uitdagende ontwikkelingen. Zo
zijn er nieuwe samenwerkingsverbanden gestart met onder
andere;
• IBM, gericht op de ontwikkeling van slimme applicaties
in huis;
• OptiSense, gericht op de ontwikkeling van slimme
sensoren voor het distributienetwerk;
• Public Utility Board, het waterbedrijf van Singapore,
voor onderzoek op het vlak van sensoren en
procestechnologie;
• 3M, gericht op de ontwikkeling van nieuwe
meetmethoden.
Nieuwe website
In het voorjaar van 2010 is de oude website vervangen door
een nieuw platform, waarmee de dienstverlening van Vitens
beter zichtbaar is en makkelijker toegankelijk is. Klanten
kunnen bijvoorbeeld heel eenvoudig informatie opzoeken
over de hardheid van hun drinkwater door op een kaart
in te zoomen op hun woonplaats. Het is de bedoeling dat
klanten steeds meer waterzaken zelfstandig online kunnen
regelen.
Calamiteitenplan in de praktijk
Op vrijdag 23 juli werd via regulier genomen watermonsters
duidelijk dat er een E.coli-besmetting was in Renkum. Het
Calamiteitenplan trad in werking om zo snel mogelijk de
gevolgen van de besmetting in beeld te brengen, de
communicatie met de inwoners te coördineren en de bron
te lokaliseren. Met succes; binnen enkele dagen werd de
zaak afgesloten.
Adequate draaiboeken voor calamiteiten
Voldoen aan de verwachtingen van de klant betekent ook
een goede voorbereiding op calamiteiten. In 2010 heeft
een interne projectgroep in kaart gebracht hoe het
Calamiteitenplan verbeterd kan worden. Een belangrijke
bron daarvoor is de jaarlijkse calamiteitenoefening, die
een grote hoeveelheid informatie oplevert. Dit verslagjaar
werd de calamiteitenoefening in de veiligheidsregio
IJsselland georganiseerd, samen met gemeenten,
brandweer, geneeskundige hulpverlening en politie.
De oefencasus was het vrijkomen van een zeer giftige stof
bij een brand met als hamvraag wat de consequenties
zouden zijn voor het drinkwaterproductiebedrijf van Vitens
ter plekke. De conclusie van alle betrokkenen was dat het
Calamiteitenplan de toets goed heeft doorstaan.
Zuiver water leidt tot beroering
Verslag van de Directie
In november 2010 kwamen er bij Omroep Fryslân
verschillende klachten binnen over knetterende en fluitende
waterkokers en koffiezetapparaten. Een team binnen Vitens
startte direct een onderzoek, waaruit bleek dat de oorzaak
lag bij de extra ontkleuringsstap die Vitens kort daarvoor in
het zuiveringsproces had ingebouwd. Door een natuurkundig
verschijnsel komt het extra zuivere water later en heftiger
aan de kook. Vitens heeft intensief gecommuniceerd met
klanten om mogelijke onrust weg te nemen.
Drinkwater uit eigen bron
In mei 2010 startte een campagne met als slogan ‘Drinkwater
uit eigen bron. Van Vitens Natuurlijk’. Doel van de campagne
was om mensen kennis te laten maken met hun ‘eigen’ bron.
Een belangrijke stap om te werken aan het bewustzijn dat
drinkwater uit eigen bron net zo lekker is, veel minder
belastend voor het milieu en ook nog eens veel goedkoper
dan flessenwater. De campagne bestond uit billboards, een
internetsite (vitensnatuurlijk.nl) en informatiemateriaal bij
VVV’s en bezoekerscentra. Onze waterwingebieden speelden
ook een hoofdrol in het programma ‘Lopen over water’ met
Bas Westerweel, dat RTL 4 gedurende 10 weken heeft
uitgezonden in mei en juni.
12 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 13

Drinkwater en de samenleving Maatschappelijke kosten omlaag brengen
door uniforme regelingen
A
ls publieke onderneming heeft Vitens de taak om verbindingen tot stand te brengen
in de samenleving. Vitens gaat daarbij verder dan de primaire taak van het leveren
van veilig en betrouwbaar drinkwater op elk moment van de dag. We investeren in
technische innovaties die zijn gericht op het veiligstellen van betaalbaar drinkwater voor
volgende generaties, de kwaliteit van drinkwater en de service eromheen, nieuwe
producten en diensten en in duurzaamheid.
Samenwerking met stakeholders
Wij vinden dat de maatschappelijke kosten voor drinkwater
nu en in de toekomst zo laag mogelijk moeten blijven. Om
dat te realiseren zoeken we samenwerking met stakeholders
binnen en buiten de watersector om kennis uit te wisselen,
gezamenlijk nieuwe initiatieven te ontplooien en om
efficiencyvoordelen te realiseren. We voelen ons niet
alleen verantwoordelijk voor de Nederlandse samenleving,
we spannen ons ook in voor de drinkwatervoorziening
van mensen in ontwikkelingslanden. Solidariteit zit in onze
genen.
Initiatieven tot nauwere samenwerking in
de waterketen
De Nederlandse waterwereld is nogal versnipperd. Dat
geldt ook voor de waterketen, bestaande uit drinkwatervoorziening,
riolering en afvalwaterzuivering. De gemeenten
in ons land beheren het riool, de waterschappen zijn
verantwoordelijk voor de afvalwaterzuivering en Vitens’ rol
binnen die waterketen is het produceren en distribueren
van drinkwater. Hier zijn aanzienlijke efficiencyvoordelen te
behalen door vergaande samenwerking, schaalvergroting
en professionalisering. Vitens zet zich al jaren in om binnen
haar voorzieningsgebied samenwerking tussen de partijen
tot stand te brengen.
In 2010 zijn initiatieven ontstaan in Friesland, Gelderland
en Utrecht. Met de provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân
en de Friese gemeenten is het Fries Waterketenakkoord
gesloten, waarin de intentie is vastgelegd om te komen tot
een transparantere, efficiëntere waterketen in Friesland. Dat
is een voorwaarde om te kunnen garanderen dat de kosten
voor water gelijk blijven, terwijl er wel wordt geïnvesteerd
in maatregelen om tegemoet te blijven komen aan de eisen
voor waterkwaliteit ondanks ontwikkelingen als verzilting,
verontreiniging en klimaatverandering.
Besparingspotentieel voor samenleving
Ook nationaal wordt de noodzaak van vergroting van
de doelmatigheid binnen de waterketen onderkend. In
maart 2010 heeft de Feitencommissie, bestaande uit
vertegenwoordigers van het Rijk, VNG, Unie van
Waterschappen, IPO en Vewin een rapport uitgebracht
waarin een besparingspotentieel voor de samenleving
binnen de waterketen werd vastgesteld van 550 miljoen
euro per jaar vanaf 2020.
Vitens heeft actief bijgedragen aan deze rapportage en
onderschrijft de resultaten. Ze sluiten volledig aan bij de
wens van Vitens om te komen tot waterketenbedrijven
op afstand van beleidsmakers. Voor de klant leidt dit tot
kostenbesparing, betere kwaliteit van de voorziening en
één aanspreekpunt.
De betrokken partijen zijn in 2010 begonnen met de
formulering van een bestuursakkoord waarin afspraken
moeten worden vastgesteld om de genoemde besparingsmogelijkheden
te realiseren.
Vitens is ontstaan na een aantal fusies waarmee een schaalgrootte
werd bereikt die haar vruchten afwerpt voor de
samenleving: kosten worden teruggedrongen en kennis en
expertise worden gebundeld. Op sommige punten heeft
Vitens te maken met regelingen en afspraken die dateren
uit de tijd dat er nog gemeentelijke waterbedrijven waren.
In overleg met de aandeelhouders is in 2009 besloten
de Commissie Burgering in het leven te roepen. Deze
commissie van bestuurders en onafhankelijke deskundigen
heeft in 2010 advies uitgebracht over de uniformering van
twee regelingen: het onderhoud en beheer van brandkranen
en de zogenaamde ‘verlegregeling’ (schadevergoeding bij
gedwongen verlegging van leidingen). Daarbij heeft de
commissie ook geadviseerd om samen met gemeenten
te werken aan proactieve regie in de ondergrond. In de
Aandeelhoudersvergadering van juni 2010 is groen licht
gegeven voor het uitvoeren van het advies van de
Commissie Burgering. In de komende twee jaar wordt met
alle gemeenten en veiligheidsregio’s gesproken over de
nieuwe, uniforme regelingen en de implementatie ervan
en het beter informeren van elkaar over de respectievelijke
werkprocessen.
Kosten omlaag door schaalgrootte
In juli nam Vitens Bronwaterleiding Doorn over, het laatste
particuliere drinkwaterbedrijf in Nederland. Met ingang
van 1 januari 2011 zijn de ruim vierduizend betrokken
huishoudens in Doorn en een deel van Leersum klant van
Vitens. De kosten van drinkwater zijn voor hen met
ongeveer 100 euro (34 %) per jaar omlaag gegaan, omdat
nu kan worden geprofiteerd van de voordelen van de
schaalgrootte van Vitens.
Management en beheer van
vastgoedportefeuille
In 2010 is het project Vastgoed met Ambitie uitgerold om
al het vastgoed dat eigendom is van Vitens en haar rechtsvoorgangers
beter in kaart te brengen en zodoende het
beheersproces te optimaliseren. Het betreft vastgoed op
394 plaatsen in ons verzorgingsgebied. De inmiddels
opgeleverde interactieve Topografische Basiskaart Vitens
bevat gegevens over alle locaties en objecten. Deze gege-
Verslag van de Directie
vens zijn ook voor andere belanghebbenden beschikbaar.
Met ingang van 1 juni 2010 is het hoofdkantoor van Vitens
gehuisvest op de Reactorweg in Utrecht. Het voormalige
hoofdkantoor op bedrijventerrein Papendorp is niet langer
door Vitens in gebruik, hetgeen een jaarlijkse besparing
oplevert van meer dan 0,5 miljoen euro. Het voormalig
Laboratoriumgebouw aan de Reactorweg in Utrecht is
verhuurd aan de firma’s Ducares en Regilabs. Dit gebouw
werd niet meer door Vitens gebruikt na het samenvoegen
van de laboratoriumactiviteiten in het Vitens Laboratorium
in Leeuwarden.
Vitens heeft besloten de personele ondersteuning voor het
Nederlands Waterleidingmuseum in Utrecht per 1 januari
2011 te beëindigen. Het aantal bezoekers bleef beperkt
en er waren grote investeringen nodig. Het bestuur van
het museum heeft naar aanleiding daarvan besloten
het museum per die datum te sluiten. Vitens wil blijven
bijdragen aan het in stand houden van de collectie van de
Stichting Nederlands Waterleidingmuseum, maar dan als
een gezamenlijk initiatief van de gehele drinkwatersector.
Een besluit over de bestemming van de watertoren, de
vestigingsplaats van het museum, wordt nog genomen.
Een andere concrete stap op weg naar een integrale benadering
van de waterketen is onze samenwerking met Wetterskip
Fryslân op het eiland Schiermonnikoog. In januari tekenden
Vitens en het Wetterskip een overeenkomst waardoor het
toezicht op de hele waterketen - van drinkwaterproductie tot
afvalwaterzuivering, evenals peilbeheer en dijkbewaking - de
verantwoordelijkheid is geworden van Vitens. De taken op
het gebied van rioolbeheer en drinkwaterproductie worden
gezamenlijk met het Wetterskip uitgevoerd.
16 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 17

Klanten dragen Water for Life
De stichting Water for Life is een initiatief van de drinkwaterbedrijven
Vitens en Evides. Klanten van beide bedrijven en
anderen kunnen vaste donateur worden, of een gift doen.
Via vaste donateurs is in 2010 30.000 euro meer aan fondsen
geworven dan in 2009. Het aantal vaste donateurs is
toegenomen met 2.050 tot 23.524 donateurs. De stichting
kon in 2010 1,2 miljoen euro inzetten, waardoor ruim 72.000
mensen in staat zijn om veilig drinkwater te gebruiken.
Bijdragen aan de Millenniumdoelen
van de VN
Niet alleen in eigen land maar ook over de grens neemt
Vitens haar verantwoordelijkheid en werken we mee aan
de drinkwatervoorziening van ruim twintig miljoen mensen
wereldwijd. Omdat de trek naar de steden blijft doorgaan,
neemt de behoefte aan veilig water nog steeds toe. Het
doel is om te komen tot een verdubbeling van dit aantal
naar veertig miljoen in 2015. Daarmee sluiten we aan bij
een van de Millenniumdoelen van de Verenigde Naties uit
het jaar 2000: voor 2015 moet het aantal mensen dat
geen toegang heeft tot schoon drinkwater en sanitaire
voorzieningen gehalveerd zijn.
In veel steden in Azië, Afrika en Latijns-Amerika kan de
lokale wateroperator de behoefte aan veilig water niet aan.
Vitens zet haar eigen deskundigen en expertise in om
deze wateroperators een sprong te laten maken in hun
ontwikkeling. Samen met collega-waterbedrijf Evides, onder
de noemer Vitens-Evides International, wordt via meerjarige
partnerships gewerkt aan ‘capacity building’, ofwel het
helpen van het lokale management om hun organisatie
door te ontwikkelen tot een wateroperator met een
toekomstbestendige bedrijfsvoering. Daarmee worden
deze operators kredietwaardig, waardoor internationale
financiers de broodnodige investeringen willen doen.
Vitens-Evides International in 2010
Vitens-Evides International had in 2010 langdurige
projecten lopen in Mozambique, Mongolië, Vietnam,
Malawi en Ghana. Kortlopende projecten waren er in
onder meer de Filippijnen en Moldavië. In 2010 werden
er zesenzestig medewerkers van Vitens en Evides
uitgezonden naar deze projecten.
Structurele aandacht
voor de kwaliteit van drinkwater
Kennisuitwisseling in de sector
Steeds efficiëntere zuiveringsinstallaties, actieve monitoring
en een goede calamiteitenorganisatie waarborgen dat
Vitens haar klanten altijd en constant van goed en veilig
drinkwater kan voorzien. Voor innovaties op watertechnologisch
gebied werkt Vitens samen met kennisinstituten
als KWR, Wetsus, Universiteit Twente en TU Delft. In 2010
maakten Vitens en drinkwaterbedrijf Oasen bekend
gedurende drie jaar kennis te zullen delen op het gebied
van watertechnologie. Het gaat daarbij om het uitwisselen
van expertise en ervaringen rond thema’s als zuivering van
brak grondwater, ionenwisseling voor ontkleuring van
drinkwater en optimalisatie van de klassieke zuivering.
Duurzaam zuiveren van medisch afvalwater
Vitens levert sinds 2010 een belangrijke bijdrage aan het
onder andere door de Europese Unie ondersteunde project
voor duurzame zuivering van medisch afvalwater. Op het
terrein van Waterschap Groot Salland in Zwolle startte
de bouw van een innovatieve zuiveringsinstallatie voor
het afvalwater van de nabijgelegen locatie van de Isala
Klinieken. Doelstelling is om te zorgen dat medicijnresten
direct worden afgevangen, zodat ze niet via het afvalwater
in het milieu terechtkomen. Het project moet uitwijzen
Verslag van de Directie
D
e kwaliteit van ons drinkwater is hoog. Dankzij innovaties en investeringen weet
Vitens die kwaliteit op peil te houden en waar mogelijk verder te optimaliseren.
Vitens investeerde in 2010 in totaal 44,2 miljoen euro in winning, zuivering en distributie.
We spelen in op ontwikkelingen in de samenleving, zoals de groei van steden en dorpen
in ons voorzieningsgebied en we werken voortdurend aan het veiligstellen van onze
bronnen voor de toekomst. Ook de ‘footprint’ van water heeft volop onze aandacht;
het is onze ambitie om onze bedrijfsvoering nog verder te verduurzamen. Meer hierover
in het hoofdstuk Verantwoording Milieubeleid.
of deze decentrale manier van zuiveren van afvalwater
duurzamer en effectiever is dan zuivering na lozing op het
riool. Vitens levert actieve koolfilters, de Reversed Osmoseinstallatie,
doet de laboratoriumanalyses en neemt een deel
van de uitvoering van de pilot voor haar rekening. De totale
kosten van het project bedragen circa 3,1 miljoen euro.
Project Luchtfiltratie
Grondwater is microbiologisch betrouwbaar, lucht is dat
niet. In lucht bevinden zich stofdeeltjes en aerosolen
die bacteriën, virussen en schimmels kunnen bevatten.
Lucht wordt gebruikt in het zuiveringsproces en vooral bij
intensieve beluchting is het belangrijk dat de lucht wordt
gefiltreerd. Daarom heeft Vitens een pilotproject luchtfiltratie
uitgevoerd en is op basis van de resultaten besloten
het project volledig uit te rollen.
Investeringen in winning, zuivering en
distributie
De belangrijkste projecten voor verbetering in winning,
zuivering en distributie in 2010 zijn:
18 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 19

Spannenburg (Tjerkgaast)
Op 29 september werd Vitens’ grootste drinkwaterproductiebedrijf
Spannenburg in het Friese Tjerkgaast opnieuw
geopend. Met een installatie om water te ‘ontkleuren’
en een nieuw filtersysteem wordt nu drinkwater van nog
betere kwaliteit gemaakt. Ook is het productieproces verder
verduurzaamd - onder meer door een nieuwe spoelwaterhergebruikinstallatie.
Totale investering over de afgelopen
jaren bedroeg 12,6 miljoen euro.
In de toekomst wordt op Spannenburg methaangas uit
het grondwater afgevangen en opnieuw gebruikt. Het
innovatieve ontwerp voor de installatie die daarvoor nodig
is wordt in de komende tijd uitgewerkt. In het project zal
Vitens in totaal 7,0 miljoen euro investeren, inclusief een
netto subsidie van 0,6 miljoen euro van het Ministerie van
Economische Zaken.
Schiermonnikoog
In mei werd het enige productiebedrijf voor drinkwater op
Schiermonnikoog na een renovatie opnieuw in gebruik
genomen. Hiermee rondde Vitens een project van 2,7
miljoen euro af. Door het installeren van een nieuwe
permanente zuiveringsinstallatie op basis van membraantechnologie
is de levering van betrouwbaar drinkwater ook
voor de toekomst geborgd. De tijdelijke zuiveringsinstallatie
is vervangen door een nieuwe permanente installatie in
het filtergebouw, waardoor het drinkwater een meer
constantere kwaliteit heeft gekregen, met name wat
betreft de hardheid en de kleur.
Twente
Op 13 september verlengde Vitens het contract voor de
levering van drinkwater met het Duitse waterbedrijf
Nordhorner Versorgungs Betriebe (NVB) uit Nordhorn.
NVB levert al vanaf mei 2004 drinkwater aan Vitens als
alternatieve oplossing voor het uitvallen van het Twentekanaal
als bron voor de drinkwatervoorziening. Met het
nieuwe contract verzekert Vitens zich voor een periode
van vijftien jaar van de levering van één miljoen m3 drinkwater per jaar voor Twente.
Tull en ’t Waal
In Tull en ’t Waal bouwt Vitens sinds 2006 aan een nieuw
productiebedrijf, dat de Gemeente Nieuwegein van drinkwater
gaat voorzien. Er komt een nieuwe zuiverings- en
onthardingsinstallatie. In 2011 gaat het drinkwater leveren
aan de Gemeente Nieuwegein. Het nieuwe productiebedrijf
Tull en ’t Waal levert een zo constant mogelijke hoeveelheid
drinkwater en bij een verhoogde vraag springen andere
productiebedrijven van Vitens bij. Het totale investeringsbudget
voor dit nieuwe productiebedrijf is 19,2 miljoen euro.
Kolff (Waardenburg)
Vitens bouwt in Waardenburg een nieuw, modern waterzuiveringsgebouw
voorzien van een onthardingsinstallatie.
Van het productiebedrijf Kolff uit 1956 blijven alleen de
reinwaterkelder en de spoelwaterbehandelingsinstallatie
gehandhaafd. De oplevering van dit project, waarmee een
investering van 15,5 miljoen euro is gemoeid, is gepland in
2011.
Westerterp (Almere)
Distributiebedrijf Westerterp in Almere bereidt zich voor op
groei van de stad. Om de drinkwaterproductie op onverminderd
hoog kwaliteitspeil te houden, begon Vitens in 2010
met de bouw van twee nieuwe drinkwaterreservoirs. Met
de nieuwe reservoirs wordt de totale opslagcapaciteit vijftien
miljoen liter, het drievoudige van de huidige capaciteit. Ook
de technische installatie wordt gemoderniseerd. De locatie
Westerterp heeft zelf geen winning en krijgt het drinkwater
van de productielocaties Fledite en Harderbroek. Om de
nieuwe reservoirs bij Westerterp gevuld te houden, worden
er halverwege de bestaande leidingen – op de locatie
Spiekzand – extra pompen geplaatst. Met de werkzaamheden
in Almere is een budget gemoeid van 7,5 miljoen
euro.
Investeringen in het leidingnetwerk
In totaal werd in 2010 51,4 miljoen euro geïnvesteerd in
het aanleggen van nieuwe leidingen. Vitens heeft een
leidingnetwerk van 47.500 kilometer, dat 2,4 miljoen
aansluitingen koppelt aan de drinkwatervoorziening.
In 2010 is bovendien een uitgebreide inventarisatie
gemaakt van de kwaliteit van de leidingen bij rijkswegen,
spoorwegen en primaire waterkeringen. Ruim 21.000
leidingen bleken een risico te vormen voor de omliggende
infrastructuur. Daarvan zorgden 2.300 leidingen voor een
potentieel hoog risico. In oktober 2010 is goedkeuring
gegeven voor de plannen voor investeringen om deze
leidingen vanaf 2011 te saneren. De totale kosten zijn
geraamd op 35 tot 40 miljoen euro, over een periode van
circa tien jaar.
Sinds dit verslagjaar heeft Vitens te maken met de nieuwe
wet die de verplichte uitwisseling voorschrijft van gegevens
over leidingen en waar deze liggen.
Verslag van de Directie
ari maart april mei juni juli augustus september oktober november decemb
Piek in waterverbruik door warme zomer
De zomer van 2010 was warm en dat zorgde ervoor dat er in
de zomermaanden aanzienlijk meer water verbruikt werd dan
normaal. Vitens deed het dringende verzoek aan haar klanten
om het waterverbruik te beperken. Dit voorkwam extreme
drukverschillen in het leidingnet, veroorzaakt door pieken in
het verbruik.
20 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 21

Organisatie aanpassen met
het oog op de toekomst
V
itens heeft in 2010 veel energie gestoken in het vertalen van de langetermijnambitie
naar nieuwe producten en diensten, klantgerichte processen en een nieuwe
structuur. Interne actieteams hebben aanbevelingen gedaan voor zaken als
procesgericht werken, klantketens, nieuw leiderschap, innovatie, duurzaamheid en
internationale samenwerking. In mei 2010 zijn hun adviezen gepresenteerd en besproken
tijdens een Vitens-brede Forumdag. De Directie ontwierp een nieuwe hoofdstructuur die
na goedkeuring door de Raad van Commissarissen per 1 januari 2011 van kracht is.
Inmiddels is een nieuw team van eerstelijnsmanagers benoemd dat in de tweede helft
van 2010 heeft gewerkt aan de langetermijnplanning voor hun afdelingen.
ari maart april mei juni juli augustus september oktober november decem
De zaak in kaart
Tijdens de Forumdag in Ede eind mei 2010 kwamen ruim
zeshonderd Vitensers bij elkaar. Onder de noemer De Zaak in Kaart
rapporteerden interne Actieteams over plannen voor de toekomst. Er
werden discussies gevoerd en workshops gegeven over onderwerpen
als klanttevredenheid, innovatie, duurzaamheid, leiderschap en
klantketens. Op basis van deze dag werd de nieuwe koers voor
Vitens vastgesteld.
Van ambitie naar doelen
De Directie heeft de eind 2009 geformuleerde ambitie
vertaald naar vijf organisatiedoelen. Leidraad bij het
realiseren van deze doelen is het hart van Vitens, oftewel
de kernwaarden vertrouwen, verbinding en uitdaging.
De vijf geformuleerde doelen zijn:
1. Dichter bij de klant staan.
2. Maatschappelijke kosten verlagen.
3. Bedrijfsvoering verder verduurzamen.
4. Internationale activiteiten uitbouwen.
5. Eigen verantwoordelijkheid nemen.
Nieuwe hoofdstructuur en besturingsmodel
Het realiseren van de ambitie vraagt om aanpassingen in de
organisatiestructuur van Vitens. Belangrijke verbeterpunten
waren onder meer de historisch ontstane regiostructuur en
het besturingsmodel. De nieuwe hoofdstructuur is tot stand
gekomen op basis van onderstaande principes:
1. Duidelijke organisatorische scheiding tussen regie/beleid
en uitvoering.
2. Verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie.
3. Inbedden van procesoptimalisaties.
4. Centraliseren van activiteiten en bundeling van expertise.
5. Borgen van stakeholdermanagement in ieder proces.
De nieuwe hoofdstructuur zal leiden tot een vermindering
van het aantal managementlagen en een bundeling van
werkzaamheden op één plaats in de organisatie. Dit heeft
gevolgen voor het aantal arbeidsplaatsen. In de komende
jaren zullen procesverbeteringen worden doorgevoerd.
Uniformering en verdergaande automatisering in de
processen hebben op termijn verdere gevolgen voor het
aantal arbeidsplaatsen.
Werken in klantketens
Verslag van de Directie
Vitens heeft in de nieuwe hoofdstructuur klantketens
binnen één afdeling zoveel mogelijk geclusterd. Op die
manier worden overdrachtsmomenten en doorlooptijden
gereduceerd, wordt efficiënter samengewerkt en is centrale
regie geborgd. Vragen van klanten en stakeholders worden
op één plek gesignaleerd en afgehandeld. De regierol over
de klantketens is centraal belegd in de nieuwe afdeling
Managen Assets, die tevens verantwoordelijk is voor
technische beleidsuitgangspunten. De processen ‘Winnen
en Zuiveren’ en ‘Transporten en Leveren’ zijn per 1 januari
2011 in nieuwe afdelingen ondergebracht. De regie op
duurzaamheid en innovatie van producten en diensten is
belegd bij de afdeling Business Development.
Nieuwe eerstelijnsmanagers
In de zomer van 2010 zijn na een interne sollicitatieronde
nieuwe eerstelijnsmanagers benoemd die per 1 januari 2011
de leiding hebben gekregen over de diverse afdelingen en
vanaf die datum rapporteren aan de Directie. In het tweede
half jaar van 2010 hebben de nieuwe eerstelijnsmanagers
op basis van de vijf doelen een bedrijfsplan voor de lange
termijn voor hun afdeling opgesteld en gepresenteerd
aan de intern betrokkenen. Al deze plannen zijn eind 2010
samengevoegd tot een concept integraal bedrijfsplan
dat de instemming heeft gekregen van de Raad van
Commissarissen. Het plan is begin 2011 onderwerp van
een interne adviesronde, waaronder een formele
Adviesaanvraag bij de Centrale Ondernemingsraad. Er is
bovendien een start gemaakt met de transitiefase die nodig
is om de veranderingen in 2011 en 2012 door te voeren.
24 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 25

Kerncijfers
2010 2009 2008 2007
Klanten
Aantal aansluitingen per 31 december x1.000 2.392 2.374 2.340 2.301
Gemiddelde drinkwaterprijs per m3 kleinverbruik € 1,29 1,29 1,28 1,32
Verbruik per aansluiting kleinverbruik m3 119 119 120 121
Personeel
Aantal medewerkers in vaste dienst per 31 december 1.486 1.485 1.487 1.428
Ondernemingsresultaten
Totaal van de opbrengsten mln € 453,6 445,9 450,3 457,2
Netto-omzet mln € 416,8 408,0 414,8 423,2
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (Ebitda) mln € 161,2 165,0 166,9 179,9
Bedrijfsresultaat (Ebit) mln € 75,1 81,5 85,7 99,7
Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders Vitens N.V. mln € 26,9 25,0 28,6 42,1
Winstmarge % 5,9 5,6 6,4 9,2
Rentedekking 3,3 2,9 2,9 3,1
Eigen vermogen mln € 359,0 353,8 342,1 361,4
Totaal vermogen mln € 1.681,6 1.668,7 1.638,2 1.664,4
Totaal rentedragende schulden mln € 1.145,3 1.157,9 1.139,8 1.166,3
Investeringen mln € 101,7 115,5 85,6 81,2
Solvabiliteit % 21,3 21,2 20,9 21,7
Materiële vaste activa per aansluiting € 680 685 674 685
Kosten per aansluiting[1]
Operationele kosten € - 79 83 81
Belastingen € - 31 31 30
Afschrijvingen € - 35 35 35
Financieringslasten € - 24 25 25
Resultaat € - 11 11 19
Vermogenskosten € - 35 36 44
Totale kosten € - 180 185 190
Niet-financieel
Productie en inkoop, exclusief engros mln m3 350,3 348,8 350 350,1
Levering aan klanten [2] mln m3 329,9 329,0 334,1 332,2
Niet in rekening gebracht (NIRG) [2] % 5,8 5,7 4,5 4,9
Aantal actieve productiebedrijven 96 96 96 96
[1] Berekend volgens Vewin-Benchmarkdefinities. Benchmarkgegevens over 2010 zijn in september 2011 beschikbaar.
[2] De werkelijke m3 levering aan klanten en de NIRG in 2009 zijn uitgekomen op respectievelijk 329,7 miljoen m3 en 5,5%
Financieel beleid
In de aandeelhoudersvergadering van december 2010 is
besloten het financieel beleid op onderdelen aan te passen.
De ontwikkeling van de drinkwatertarieven is aangescherpt
met de ambitie om de aankomende drie jaren het drinkwatertarief
niet te verhogen. De continuïteitsdoelstelling is
gehandhaafd en het dividendbeleid is aangepast. Het
dividend is niet langer gerelateerd aan de boekwaarde van
het eigen vermogen. Jaarlijks zal de directie een voorstel
doen van het dividend in de range van 40% tot 75% van
het nettoresultaat en dit ter goedkeuring voorleggen
aan de Raad van Commissarissen en vervolgens voor
finale instemming aan de Algemene vergadering van
Aandeelhouders. Dit dividendvoorstel houdt rekening
met de specifieke financiële omstandigheden van de
onderneming.
Investeringen
Over 2010 heeft Vitens een bedrag van 110,2 miljoen euro
(2009: 138,2 miljoen euro) aan investeringen gerealiseerd,
exclusief bijdragen van anderen. Het lagere volume is het
gevolg van de economische crisis en van niet voorziene
Verantwoording Financiële Resultaten
Toelichting op de financiële resultaten
Vitens N.V.
V
itens wil een bijdrage leveren aan het verlagen van de maatschappelijke kosten. Het
is de verantwoordelijkheid van een drinkwaterbedrijf met een natuurlijk monopolie
om het geld van klanten en publieke aandeelhouders op een verantwoorde wijze te
besteden. Om ook op lange termijn de continuïteit te garanderen en te voldoen aan de
wensen en eisen van de stakeholders, streeft Vitens naar efficiency en effectiviteit, zeker
in het licht van de huidige financiële crisis en de druk vanuit overheden om bezuinigingen
te realiseren. In dat kader passen de initiatieven die Vitens heeft genomen om te komen
tot optimalisatie van de waterketen, hetgeen voor de Nederlandse samenleving een
besparing van circa 550 miljoen euro per jaar zou kunnen opleveren.
vertragingen in aanvraagprocedures, waardoor minder
hoofd- en aansluitleidingen zijn aangelegd. Bovendien heeft
Vitens in 2009 waar mogelijk projecten vervroegd om een
impuls te geven aan de economische situatie. Belangrijke
projecten die in 2010 zijn afgerond zijn o.a. de ontkleuring
Spannenburg, ontharding Wierden en uitbreiding
puttenveld Manderveen. Belangrijke investeringsprojecten
met een doorloop naar 2011 zijn de aanpassingen aan de
productielocatie Het Engelse Werk in Zwolle met het oog op
de aanleg van de Hanzelijn, een nieuw te bouwen productielocatie
in Tull en ‘t Waal en de nieuwbouw en uitbreiding
van productielocatie Kolff in Geldermalsen/Zaltbommel.
Financieringsbehoefte
Als gevolg van het hoge investeringsniveau in 2009/2010,
de geplande investeringen in de komende jaren en de
herfinanciering van aflopende leningovereenkomsten is
sprake van een blijvend hoge financieringsbehoefte. In een
belangrijk deel zal moeten worden voorzien door het
aantrekken van vreemd vermogen, hetgeen als gevolg
van de kredietcrisis wordt bemoeilijkt. Banken hanteren
strengere voorwaarden, verstrekken minder lang lopende
leningen en houden scherper toezicht op het nakomen van
26 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 27

financiële ratio’s als solvabiliteit. De verwachting is dat deze
ontwikkeling zich voortzet in de komende jaren, waardoor
het voor Vitens van belang is om ook andere manieren voor
het aantrekken van vreemd vermogen te onderzoeken.
Omzetverantwoording
In het afgelopen jaar is gewerkt aan verbetering van
de omzetverantwoording, dat wil zeggen de totale
hoeveelheid water die is geleverd aan klanten maal de
prijs, waarbij de belasting op leidingwater niet wordt
meegerekend. Vitens hanteert een systematiek van
omzetbepaling waarbij het werkelijk gemeten verbruik
wordt toegerekend aan maanden/jaren. Dit heeft als
consequentie dat per jaareinde circa 40% van de omzet
over het betreffende boekjaar is gefactureerd op basis van
daadwerkelijke meterstanden en circa 60% op basis van
aannames/ inschattingen over het verbruik. In 2010 is
de methodiek van inschattingen verder verfijnd door
optimalisaties op basis van het SAP-systeem.
ari maart april mei juni juli augustus september oktober november
Open dag Spannenburg
Op zaterdag 2 oktober bezochten ruim duizend mensen de open
dag van drinkwaterproductiebedrijf Spannenburg in het Friese
Tjerkgast dat drie dagen eerder na een forse verbouwing weer was
geopend. Vitens wilde haar klanten laten zien hoe het drinkwater op
Spannenburg wordt gezuiverd. Iedereen kon rondwandelen door de
gebouwen en uitleg krijgen bij de filters, de onthardingsreactoren en
de lange leidingen en ketels waarmee het drinkwater wordt ontkleurd.
Acquisitie
Op 2 juli 2010 heeft Vitens de activiteiten van N.V.
Bronwaterleiding Doorn overgenomen voor 4,1 miljoen
euro. De overname is op basis van overdracht van activa en
passiva en de resultaten zijn per 1 juli 2010 meegenomen
in de cijfers van Vitens N.V.
Geconsolideerde resultaten
Netto omzet
Het waterverbruik over 2010 van huishoudens en bedrijven
(329,9 miljoen m³) is nagenoeg gelijk aan 2009 (329,0
miljoen m³). Er is sprake van een doorzettende trend van
een reductie in waterverbruik per huishouden die in 2010 is
gecompenseerd door een relatief warme en droge periode
in juni en juli met een hoog waterverbruik. De netto-omzet
is 8,8 miljoen euro hoger uitgekomen op 416,8 miljoen
euro (2009: 408,0 miljoen euro). Voor een groot deel wordt
dit verklaard door een negatieve omzetcorrectie in 2009
over boekjaar 2008 (4,1 miljoen euro). Daarnaast is de
wateromzet van N.V. Bronwaterleiding Doorn over het
tweede halfjaar 2010 in de cijfers verwerkt.
De afgifte van water aan het net over 2010 is 350,3 miljoen
m³. Het ‘Niet In Rekening Gebracht’ percentage (NIRG)
komt voorlopig uit op 5,8% en is marginaal gestegen ten
opzichte van het NIRG percentage over 2009 (5,7%).
Het definitieve NIRG percentage voor 2010 zal worden
vastgesteld in 2011.
De overige opbrengsten zijn in 2010 met 1,1 miljoen euro
gedaald ten opzichte van 2009 omdat met ingang van
dit verslagjaar de ontvangen bijdragen voor aanleg van
aansluitleidingen worden gepassiveerd.
Bedrijfskosten
Het saldo van de bedrijfskosten is ten opzichte van 2009
gestegen met 14,1 miljoen euro. Belangrijke factoren zijn
de opname van een reorganisatievoorziening met het oog
op de nieuwe organisatiestructuur (10,5 miljoen euro),
stijgende afschrijvingskosten door een verhoogd
investeringsniveau in 2009/2010 (3,8 miljoen euro), de
betaalde premie inzake de overname N.V. Bronwaterleiding
Doorn (1,5 miljoen euro) en inflatiestijging op de grondwaterbelasting-
en heffingen (1,5 miljoen euro). Daarnaast zijn
er ook besparingen ten opzichte van 2009 door het minder
uitbesteden van werk en lagere inhuur van personeel (2,3
miljoen euro) en lagere energietarieven (4,1 miljoen euro).
Verantwoording Financiële Resultaten
Bedrijfsresultaat
Het bedrijfsresultaat over 2010 bedraagt 75,1 miljoen euro
(2009: 81,5 miljoen euro).
Financiële baten en lasten
Het saldo financiële baten en lasten is in 2010 gedaald naar
49,0 miljoen euro (2009: 57,0 miljoen euro). Dit is debet
aan de zeer lage kortetermijnrente en de afwikkeling van in
het verleden afgegeven garanties voor het Watermuseum in
Arnhem. In 2010 is bij herfinanciering maximaal gebruikgemaakt
van kasgeldleningen en de rekening courant faciliteit.
Resultaat toe te rekenen aan
aandeelhouders
Het nettoresultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van
Vitens N.V. bedraagt in 2010 26,9 miljoen euro (2009: 25,0
miljoen euro).
Eigen Vermogen
Het eigen vermogen stijgt in 2010 met 5,2 miljoen euro
naar een niveau van 359,0 miljoen euro als gevolg van het
resultaat 2010 (26,9 miljoen euro), de vermindering van
de afdekkingsreserve als gevolg van een verdere daling van
de waarde van derivaten (9,1 miljoen euro) en het in 2010
uitgekeerde dividend over 2009 (12,5 miljoen euro).
De afdekkingsreserve voor ongerealiseerde aanpassingen
in de reële waarde van financiële instrumenten, als gevolg
van toepassing van ‘cash flow hedge accounting’, daalt in
2010 met 9,1 miljoen euro naar een negatieve waarde van
28,6 miljoen euro (2009: 19,5 miljoen euro). De solvabiliteit
komt daarmee per 31 december 2010 uit op 21,3% (2009:
21,2%).
28 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 29

Kasstroom/financiering
De kasstroom uit operationele activiteiten, 127,1 miljoen
euro (2009: 109,8 miljoen euro), is toereikend om de
investeringsactiviteiten van 102,9 miljoen euro te financieren.
De kasstroom uit operationele activiteiten is gestegen met
17,3 miljoen euro door een stijging van de netto-omzet en
de ontvangen bijdragen van derden.
De netto-investeringen bedragen in 2010 101,7 miljoen
euro (2009: 115,5 miljoen euro). De verwachting is dat het
investeringsniveau in 2011 op eenzelfde hoog niveau zal
blijven (circa 110 miljoen euro).
In 2010 zijn minder nieuwe leningfaciliteiten aangetrokken
(2010: 64 miljoen euro; 2009: 80 miljoen euro) dan aan
leningen afgelost (2010: 68,6 miljoen euro; 2009: 71,7
miljoen euro), voornamelijk als gevolg van lagere
investeringen in 2010. Het bedrag aan uitgekeerd
dividend is ten opzichte van 2009 licht gedaald met 1,8
miljoen euro tot 12,5 miljoen euro.
De renteniveaus zijn voor 78% (2009: 81%) van het vreemd
vermogen gefixeerd voor meerdere jaren. Dit geeft stabiliteit
in de rentekosten over de jaren en vermindert de invloed
van schommelingen in de marktrente.
Dividend
Na vaststelling van de winst zal over 2010 13,5 miljoen
euro worden toegevoegd aan de reserves en een gewoon
dividend van 13,4 miljoen euro worden uitgekeerd, na
behandeling van het dividendbesluit in de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders.
Tarieven en harmonisatie
In 2010 is de tariefsharmonisatie voor kleinverbruik
afgerond en voor 2011 is geen tariefsstijging doorgevoerd.
Dit betekent dat de tarieven van Vitens in de afgelopen vier
jaar gelijk zijn gebleven of zijn gedaald, met uitzondering
van het voorzieningsgebied Midden Nederland, waar in het
kader van de tariefsharmonisatie een laatste stijging in 2010
is doorgevoerd.
In 2010 is de eerste stap gezet in de harmonisatie van
de tarieven voor grootverbruik. Uiterlijk in 2015 zal sprake
zijn van volledige harmonisatie van alle tarieven in het
voorzieningsgebied.
nuari februari maart april mei juni juli augustus september oktober
Ondertekening Fries Bestuursakkoord Waterketen
Op vrijdag 19 februari ondertekenden de Provincie Fryslân,
de Friese gemeenten en Vitens het Fries Bestuursakkoord
Waterketen om in de toekomst door samenwerking te
komen tot een transparantere en efficiëntere waterketen
in hun provincie. Ook de inwoners kunnen meehelpen
aan het verkrijgen van schoon en betaalbaar water. Via
een publiekscampagne worden adviezen gegeven voor
besparing en het voorkomen van vervuiling.
Geconsolideerde jaarrekening
Geconsolideerde balans per 31 december
Activa
In miljoenen euro’s
Vaste activa
31-12-2010 31-12-2009
Materiële vaste activa 1.626,5 1.609,2
Immateriële vaste activa 0,2 0,2
Geassocieerde deelnemingen en joint ventures 8,0 7,3
Overige financiële activa 1,0 1,2
Vlottende activa
1.635,7 1.617,9
Voorraden 4,9 5,1
Handels- en overige vorderingen 41,0 45,6
Liquide middelen - 0,3
45,9 51,0
Totaal activa 1.681,6 1.668,9
Passiva
In miljoenen euro’s
Eigen vermogen
31-12-2010 31-12-2009
Aandelenkapitaal 5,5 5,5
Agioreserve 132,8 132,8
Herwaarderingsreserve 0,8 0,8
Wettelijke reserve 2,8 3,0
Afdekkingsreserve -28,6 -19,5
Overige reserves 218,8 206,1
Resultaat boekjaar
Eigen vermogen toe te rekenen aan
26,9 25,0
aandeelhouders van Vitens N.V. 359,0 353,7
Aandeel derden - 0,1
Totaal eigen vermogen
Verplichtingen
Langlopende verplichtingen
359,0 353,8
Egalisatierekening bijdragen van derden 9,0 -
Achtergestelde geldleningen 125,7 138,3
Langlopende geldleningen 907,6 904,1
Derivaten 28,6 19,5
Voorzieningen personeelsbeloningen 18,1 11,1
Overige voorzieningen 11,4 9,8
Kortlopende verplichtingen
1.100,4 1.082,8
Handelsschulden en overige te betalen posten 136,8 145,2
Belastingverplichtingen 15,0 14,6
Rentedragende verplichtingen 39,5 46,3
Korte termijn personeelsbeloningen 21,5 16,1
Overlopende passiva 9,4 10,1
222,2 232,3
Totaal passiva 1.681,6 1.668,9
Verantwoording Financiële Resultaten
30 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 31

Geconsolideerde winst- en verliesrekening
In miljoenen euro’s 2010 2009
Netto-omzet uit hoofde van levering van
goederen en diensten 416,8 408,0
Overige opbrengsten
Totaal bedrijfsopbrengsten uit
36,8 37,9
doorlopende bedrijfsactiviteiten 453,6 445,9
Bedrijfskosten
Kosten uitbesteed werk en inhuur personeel 37,6 39,9
Grondwaterbelastingen- en heffingen 73,4 71,9
Overige kosten 98,7 98,3
Personeelskosten
Afschrijvingen op en bijzondere waarde-
82,7 70,8
vermindering van materiële vaste activa 86,1 83,5
Totaal bedrijfskosten 378,5 364,4
Bedrijfsresultaat 75,1 81,5
Financiële baten 0,1 0,1
Financiële lasten
Aandeel in resultaat in geassocieerde
-49,1 -57,1
deelnemingen en joint ventures 0,6 0,4
-48,4 -56,6
Belastingen 0,1 -
Resultaat na belastingen 26,8 24,9
Waarvan:
Resultaat toe te rekenen aan derden
Resultaat toe te rekenen aan aandeel-
-0,1 -0,1
houders van Vitens N.V. 26,9 25,0
Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
In miljoenen euro’s
Geconsolideerd resultaat na belastingen
2010 2009
toekomend aan de rechtspersoon 26,8 24,9
Mutatie in effectief dekkende renteswaps -9,1 0,1
Totaal gerealiseerde resultaten 17,7 25,0
Herwaardering van kantoorgebouwen - 0,8
Totaal niet-gerealiseerde resultaten - 0,8
Totaal gerealiseerde en
niet-gerealiseerde resultaten 17,7 25,8
Waarvan:
Resultaat toe te rekenen aan derden
Resultaat toe te rekenen aan
-0,1 -0,1
aandeelhouders van Vitens N.V. 17,8 25,9
Geconsolideerde kasstroomoverzicht
In miljoenen euro’s 2010 2009
Resultaat na belastingen
Aanpassingen voor:
26,8 24,9
Financiële baten en lasten
Afschrijvingen op en bijzondere waarde-
49,0 57,0
vermindering van materiële vaste activa 86,1 83,5
Herwaardering materiële vaste activa
Amortisatie egalisatierekening bijdragen
- 0,8
van derden -0,1 -
Mutatie voorzieningen 10,4 -3,3
Overige mutaties financiële vaste activa -0,8 -0,4
144,6 137,6
Veranderingen in werkkapitaal:
Handelsvorderingen en overlopende activa 4,6 0,9
Voorraden 0,2 -0,4
Handelsschulden en overlopende passiva -8,3 2,1
-3,5 2,6
Ontvangsten egalisatierekening bijdragen
van derden
Kasstroom uit operationele
9,1 -
bedrijfsactiviteiten 177,0 165,1
Ontvangen rente 0,1 0,1
Betaalde rente -50,0 -55,4
-49,9 -55,3
Kasstroom uit operationele activiteiten 127,1 109,8
Ontvangen aflossingen op leningen 0,3 0,2
Verkoop deelnemingen - 0,1
Acquisitie N.V. Bronwaterleiding Doorn
Investeringen in materiële en immateriële
-2,5 -
vaste activa -101,7 -115,5
Desinvesteringen 1,0 0,5
Kasstroom uit investeringsactiviteiten -102,9 -114,7
Opgenomen langlopende geldleningen 63,4 80,1
Aflossingen langlopende geldleningen -56,0 -59,2
Aflossingen achtergestelde geldleningen -12,6 -12,5
Betaalde dividend -12,5 -14,3
Kasstroom uit financieringsactiviteiten -17,7 -5,9
Nettokasstroom 6,5 -10,8
Mutatie liquide middelen -0,3 -0,8
Mutatie rentedragende verplichtingen 6,8 -10,0
Mutatie in geldmiddelen 6,5 -10,8
Verantwoording Financiële Resultaten
32 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 33

Bezoldiging directie
De bezoldiging bestaat uit een basissalaris, pensioen en overige vergoedingen. De opsplitsing is hieronder vermeld:
Salaris Variabele Pensioenen Overig Totaal Totaal
beloning 2010 2009
ir. R.H. van Terwisga 212.184 - 33.266 24.540 269.990 268.970
prof.dr.ir. W.G.J. van der Meer (per 23 september 2009) 170.978 7.451 24.586 9.809 212.824 57.345
drs. W.H.J. Odding (per 23 september 2009) 171.311 8.694 24.586 9.492 214.083 58.450
Totaal 554.473 16.145 82.438 43.841 696.897 384.765
De variabele beloning van prof.dr.ir. W.G.J. van der Meer en drs. W.H.J. Odding heeft betrekking op de periode 1 januari 2009
tot en met 22 september 2009 voor het toetreden tot de directie en is uitbetaald in 2010.
Onder overig zijn opgenomen de kosten betaald voor sociale lasten en uitgekeerde vakantiedagen.
Bezoldigingsbeleid directie Vitens N.V.
Bij de vaststelling van het bezoldigingsbeleid dat geldt voor leden van de directie van Vitens N.V. is de richtlijn van de Commissie
Dijkstal gevolgd. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft ter vergadering van 17 december 2009 ingestemd met
onderstaand bezoldigingsbeleid.
Vast salaris
- De directievoorzitter ontvangt een jaarsalaris, inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering overeenkomstig het salarismaximum
zoals vastgesteld door de Commissie Dijkstal (met indexatie overeenkomstig de salarisontwikkeling bij de Rijksoverheid).
- De overige leden van de directie ontvangen een jaarsalaris overeenkomstig het salarismaximum -/- 15%. Hierbij wordt
uitgegaan van een collegiaal bestuursmodel.
Variabel salaris
- Geen
Aan de directieleden zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt.
Bezoldiging commissarissen
De bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen bestaat uit vacatiegeld, een onkostenvergoeding en
bijdrage ZVW.
2010 2009
ir. A. van der Velden (voorzitter) 25.424 25.126
drs. R.J.N. Abrahamsen (tot 17 juni 2010) 10.563 21.097
L.V. Elfers (tot 17 juni 2010) 10.563 21.097
prof. dr. J.C. Looise (tot 17 juni 2010) 10.561 21.097
drs. M.L. Van Kleef 21.125 21.097
mr. J.G. Bijl (tot 17 juni 2010) 10.563 21.097
Chr. Westerlaken (tot 17 juni 2010) 10.563 21.097
A.W.M. Spruit (tot 17 juni 2010) 10.563 21.097
ir. T.A. de Man (per 17 juni 2010) 11.383 -
ir. T. Menssen MBA (per 17 juni 2010) 11.383 -
drs. M.C.J. Poulussen MSM (per 17 juni 2010) 11.383 -
Totaal 144.074 172.805
Aan: de Algemene vergadering van Aandeelhouders en de
Raad van Commissarissen van Vitens N.V.
Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit
de samengevatte balans per 31 december 2010, de
samengevatte winst-en-verliesrekening, het samengevatte
mutatieoverzicht eigen vermogen en het samengevatte
kasstroomoverzicht over 2010 met bijbehorende
toelichtingen, is ontleend aan de gecontroleerde
jaarrekening van Vitens N.V. per 31 december 2010.
Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die
jaarrekening in onze controleverklaring van 14 april 2011.
Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan,
bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben
plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring
van 14 april 2011.
De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen
die zijn vereist op basis van de International Financial
Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese
Unie en Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende
Burgerlijk Wetboek (BW). Het kennisnemen van de
samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats
treden van het kennisnemen van de gecontroleerde
jaarrekening van Vitens N.V.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van
een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in
overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in
de toelichting.
Verantwoording Financiële Resultaten
Controleverklaring van de onafhankelijke
accountant
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel
over de samengevatte jaarrekening op basis van onze
werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met
Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard
810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende
samengevatte financiële overzichten”.
Oordeel
Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in
alle van materieel belang zijnde aspecten consistent
met de gecontroleerde jaarrekening van Vitens N.V. per
31 december 2010 en in overeenstemming met de
grondslagen zoals beschreven in de toelichting.
Zwolle, 14 april 2011
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. drs. J. Hetebrij RA
34 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 35

Transparantie staat voorop
W
ater is van iedereen. Als publiek bedrijf heeft Vitens de taak om van water
schoon en veilig drinkwater te maken en het is onze plicht om openheid van
zaken te geven over de manier waarop dat gebeurt.
Code
Transparantie is een belangrijk uitgangspunt van Vitens en
daarom wordt op vrijwillige basis de Nederlandse Corporate
Governance Code (de Code) gehanteerd, die richtlijnen
geeft over goed en verantwoord bestuur. Daarnaast geeft
de Code een kader voor de relatie met belanghebbenden
van de onderneming, zoals de aandeelhouders, werknemers,
klanten en de samenleving als geheel. Op www.vitens.nl
zijn de diverse reglementen en overige documentatie over
Corporate Governance van Vitens te vinden.
Directie
Vitens N.V. (in dit verslag genoemd Vitens) is een naamloze
vennootschap die dagelijks wordt bestuurd door de Directie.
De Directie bestaat uit drie personen. Ten gevolge van de
wijziging van de hoofdstructuur in juni 2010, wordt de Raad
van Bestuur per 1 januari 2011 Directie genoemd.
Raad van Commissarissen
Het toezicht op de Directie en op de algemene gang van
zaken bij Vitens ligt bij de Raad van Commissarissen, de
leden worden benoemd door de Algemene Vergadering
van Aandeelhouders. In het reglement van de Raad van
Commissarissen is een bepaling opgenomen inzake de
maximale zittingsduur van Commissarissen conform de
best practice bepaling III.3.5 van de Code. In 2010 liep de
zittingstermijn van de gehele Raad van Commissarissen af
en is de verkleining van acht naar vijf commissarissen in
gang gezet. Uit het oogpunt van continuïteit is besloten
twee commissarissen te herbenoemen.
Commissies Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen kent drie vaste commissies. De
Projectencommissie houdt zich bezig met de grote projecten
binnen Vitens; dit zijn projecten waarmee grote bedragen
en langetermijnplannen gemoeid zijn zoals verwoord in
het investeringsplan. De Auditcommissie buigt zich over de
financiële kant van Vitens en de verantwoording daarvan.
De Remuneratie- en Benoemingscommissie houdt zich
onder meer bezig met het bezoldigingsbeleid en de
benoemingen van bestuurders.
De Algemene Vergadering van
Aandeelhouders
Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt
18 miljoen aandelen met een nominale waarde van elk
1 euro. Houders van aandelen zijn uitsluitend geheel voor
eigen rekening en risico handelende publiekrechtelijke
rechtspersonen. Een overzicht van de Aandeelhouders is
opgenomen in de aparte uitgave Financiële Resultaten 2010
en ook te vinden op www.vitens.nl.
Commissie van Aandeelhouders
In 2008 is door en uit de aandeelhoudersvergadering een
Commissie van Aandeelhouders benoemd. Deze commissie
komt twee keer per jaar bijeen en heeft een adviesfunctie
voor de Aandeelhoudersvergadering, de Directie en de Raad
van Commissarissen. Het gaat hierbij om onderwerpen als
benoeming en ontslag van bestuurders van Vitens, het
bezoldigingsbeleid van de Directie en beleidsmatige
onderwerpen als het tarief- en dividendbeleid.
Water is een vak: taskforce jongeren
In 2010 is de taskforce jongeren van start gegaan om
de instroom van goed gekwalificeerde jonge mensen
binnen Vitens te bevorderen. In dat kader is een flinke
groep leerlingmonteurs bij Vitens aan de slag gegaan.
Zij combineren hun opleiding monteur infratechniek
(gas, warmte, water) aan het Deltion College in Zwolle
met werken bij Vitens.
Verantwoording Corporate Governance
aart april mei juni juli augustus september oktober november decem
38 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 39

Waarborgen van waterkwaliteit
en leveringszekerheid
D
e Corporate Governance Code vereist dat Vitens een op de vennootschap
toegesneden intern risicobeheersings- en controlesysteem heeft. De Directie
kent hieraan dan ook een hoge prioriteit toe en heeft Risicomanagement een plaats
gegeven in de reguliere plannings- en controlcyclus van het bedrijf.
Rapportage
Per kwartaal wordt gerapporteerd aan de Directie over de
risico’s en de beheersmaatregelen. Daarnaast wordt de
effectiviteit van de beheersmaatregelen getoetst conform
de methodiek van Risk Based Auditing. Over verschillende
zaken is tevens gerapporteerd aan de Auditcommissie en de
Raad van Commissarissen.
Waterkwaliteit en leveringszekerheid
Om een goede waterkwaliteit te kunnen waarborgen, zorgt
Vitens voor een adequate winning, zuivering en distributie;
het drinkwater wordt op verschillende punten in het proces
en bij de klant thuis gecontroleerd. Alle belangrijke risico’s
zijn in dit kader geïdentificeerd en daar waar overschrijdingen
plaats (dreigen te) vinden, zijn in overleg met de inspecteur
van Volksgezondheid adequate maatregelen getroffen.
Om de leveringszekerheid ook op de lange termijn veilig
te stellen, zijn plannen opgesteld met betrekking tot de
winning en de benodigde infrastructuur (productielocaties,
leidingen, reservoirs) met een, binnen praktische grenzen,
aanwezige vervangingsreserve. Een leveringsplan met
beheersmaatregelen ten behoeve van situaties van rampen
en calamiteiten wordt volgens overheidsvoorschrift
opgesteld en bijgehouden.
Wet- en regelgeving
De voornaamste wet- en regelgeving waaraan Vitens is
onderworpen wordt gevormd door de Drinkwaterwet,
het Waterleidingbesluit, de Europese Kaderrichtlijn
Water, wat- en regelgeving op milieugebied en de
Arbeidsomstandighedenwet. Vitens beheerst de risico’s
door kennis van de wetgeving te borgen in de organisatie
en indien noodzakelijk adequate beheersmaatregelen te
treffen.
Ontwikkeling in risico’s
In het verslagjaar heeft een organisatiebrede risicoinventarisatie
plaatsgevonden. Hierop volgend werden
alle risico’s door het management gewogen op kans,
effect en verbeterpotentieel. Dit heeft geresulteerd in een
prioriteitenlijst waarbij is vastgesteld dat de zes bovenste
risico’s worden gekenmerkt als topbedrijfsrisico.
1. Aanpassingsvermogen
Vitens maakt de komende jaren een verandering door,
genaamd Vitens 2.0. Deze verandering vraagt een groot
aanpassingsvermogen van alle medewerkers binnen de
organisatie.
2. IT: juistheid en relevantie
De kwaliteit van de gegevens die Vitens uit haar systemen
haalt, is van groot belang. Onjuiste, onvolledige of niet
actuele data kunnen leiden tot onjuiste afwegingen of
suboptimale oplossingen met betrekking tot advisering in
de huidige en toekomstige infrastructuur.
3. Klantgerichtheid
Wanneer Vitens haar ambities wil realiseren, kan de
mate van klantgerichtheid een cruciale rol gaan spelen.
Klanttevredenheidsonderzoeken en klachtenmanagement
vormen belangrijke input voor het werken aan
klantgerichtheid.
4. Leiderschap
Vitens maakt de komende jaren een verandering door,
genaamd Vitens 2.0. De wijze waarop het management zijn
rol hierin vertolkt, is cruciaal voor het al dan niet succesvol
zijn van dit verandertraject.
5. Procesbeheersing
Door regionale verschillen in methodiek, in combinatie met
de huidige inrichting van de organisatie, is het ingewikkeld
om bepaalde processen te beheersen en te optimaliseren.
Hierdoor kan een situatie ontstaan waarin Vitens
onvoldoende in staat is aan de wensen en eisen van de
stakeholders te voldoen.
Uitreiking Jong Vitens prijs
De Jong Vitens prijs was in 2010 voor Dave Krüger,
Operationeel/Tactisch Inkoper. Volgens de jury is Dave in twee
jaar tijd uitgegroeid tot een volwaardige gesprekspartner voor
het lijnmanagement, die durft te kiezen voor zichzelf zonder
de ander daarbij uit het oog te verliezen.
Verantwoording Risicobeheer
6. Arbeidskrachten en vakbekwaamheid
Door personele leegloop, onder andere als gevolg van
de vergrijzing, kan een situatie ontstaan waarin Vitens
geconfronteerd wordt met het verdwijnen van de gewenste
kennis en expertise.
Om deze topbedrijfsrisico’s te verkleinen zijn
beheersmaatregelen geformuleerd en verwerkt in het
integrale bedrijfsplan 2011-2013. Ten slotte is over de
ontwikkelingen in de operationele risico’s en de effectiviteit
van de beheersmaatregelen gerapporteerd aan de
Auditcommissie en aan de Raad van Commissarissen.
uni juli augustus september oktober november december janua
42 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 43

Vertrouwen, verbinding en uitdaging
H
et zijn mensen die Vitens maken. Zij zijn het hart van het bedrijf, de motor achter
het dagelijks proces en de verandering. Het realiseren van de ambitie kan niet
zonder de inzet en ideeën van Vitensers. Aan hen wordt gevraagd persoonlijk leiderschap
te tonen en verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen ontwikkeling.
Human resources-strategie
Iedere medewerker is in staat persoonlijk leiderschap te
tonen. Vitens werkt aan een bedrijfscultuur die dat
stimuleert. Diversiteit in teams wordt bewust nagestreefd
en benut. Dit zijn speerpunten van de nieuwe Human
Resources-strategie die in 2010 is ontwikkeld. De
kernopdracht van de afdeling Human Resources is om
in samenwerking met de directie en het management de
organisatie te ontwikkelen en om een optimaal inzetbaar
personeelsbestand te waarborgen.
Inspirerend, persoonlijk en mensgericht
leiderschap
De manier van werken binnen Vitens verandert en dat
stelt nieuwe eisen aan het management. De gewenste
leiderschapsstijl laat zich samenvatten als ‘inspirerend,
persoonlijk en mensgericht leiderschap’. De kernwaarden
‘vertrouwen’, ‘verbinding’ en ‘uitdaging’ vormen hiervoor
het uitgangspunt. In 2010 werden diverse workshops
georganiseerd om de lijnmanagers te ondersteunen bij de
nieuwe manier van leidinggeven.
Diversiteit in de interne samenwerking
Het erkennen en waarderen van de verschillen tussen
mensen is van belang om ambities waar te maken. Vitens
kent een diversiteitsbeleid om ervoor te zorgen dat het
personeelsbestand een afspiegeling wordt van de verscheidenheid
in de samenleving. Daarnaast is het bij de samenstelling
van teams van belang te kijken naar een goede mix
van voorkeursstijlen. In de tweede helft van 2010 is onderzoek
gedaan naar de bestaande en gewenste diversiteit als
basis voor een beleid dat medio 2011 gereed moet zijn.
Het Nieuwe Werken
Om medewerkers optimaal in staat te stellen
verantwoordelijkheid te nemen voor hun werk is in
2010 gestart met het ontwikkelen van het programma
Flex@Vitens. Uitgangspunt is dat mensen het beste zelf
kunnen bepalen hoe, wanneer en waar ze werken. Dat
betekent dat het werk zo georganiseerd is dat Vitensers
zelf kiezen of ze thuis werken, op een decentrale flexplek
of centraal. Flex@Vitens betekent een cultuuromslag waarin
Vitensers leren omgaan met een grotere mate van vrijheid
en managers leren die vrijheid te geven. Het programma
wordt vanaf 2011 uitgerold.
Sociaal plan
In maart 2010 gingen de onderhandelingen van start met
de vakbonden over een nieuw Sociaal Plan, met als doel
de afspraken vast te leggen voor de organisatiewijzigingen
binnen Vitens. In september werd een akkoord afgesloten
dat van toepassing is van 1 juli 2010 tot 1 juli 2012. De
totstandkoming van het Sociaal Plan zorgde voor enige
onrust binnen de organisatie.
Persoonlijke ontwikkeling
Persoonlijke ontwikkeling is een kernpunt van het Human
Resources-beleid. Medewerkers worden gestimuleerd het
beste uit zichzelf te halen. Zo hebben 28 medewerkers
zich in 2010 aangemeld voor een EVC (Erkenning van
Verworven Competenties). Een groot deel van deze
medewerkers heeft zich opgegeven voor de Bachelor
Management-opleiding. Vitens College heeft samen met
NCOI een incompany training georganiseerd, die in februari
2011 van start is gegaan. Voor de ontwikkeling van de
professionals binnen Vitens startte in 2009 het Professional
Development Programma. Bij de evaluatie in 2010 gaven
deelnemers aan gegroeid te zijn in hun rol als professional
en verbinding te hebben gelegd met andere professionals.
Vitaal blijven werken
Het Loopbaancentrum van Vitens was in 2010 actief
voor begeleiding van boventallige medewerkers en voor
diegenen die zich willen bezinnen op hun loopbaan.
Specifiek voor 45-plussers werd de pilot ‘Vitaal blijven
werken’ gestart. Voor de meeste deelnemers heeft de
pilot geleid tot een nieuwe stap in hun loopbaan binnen
of buiten Vitens. Voor de betrokken managers was het
verhelderend om loopbaanvraagstukken te verweven met
het managen van hun afdeling.
Arbo
Om de arbeidsomstandigheden te verbeteren zijn in
2010 vrijwel alle maatregelen uit het Plan van Aanpak
Risicoinventarisatie en –evaluatie gerealiseerd. Met name
de Arbo-toetsing van ontwerpen voor nieuwe installaties
en gebouwen heeft geleid tot een structurele aanpak van
risico’s. Ook het toezicht tijdens de uitvoering van bouwwerkzaamheden
heeft extra aandacht gekregen waarbij is
gebleken dat externe partijen zich houden aan de veiligheidsmaatregelen
die Vitens voorschrijft. Er zijn geen
ongevallen gemeld bij de Arbeidsinspectie. In de externe
audits is vastgesteld dat het arbomanagementsysteem
voldoet aan de gecertificeerde norm.
Top 50 Beste Werkgevers
Vitens is in de Intermediair Top 50 van beste werkgevers
van een 23ste plaats in 2009 naar de 47ste in 2010 gezakt.
Een van de oorzaken van de daling is de lagere score op
‘werkzekerheid’, iets wat in deze tijd van verandering
begrijpelijk is.
Arbeidsmarkt
Vitens wil een stevige positie op de arbeidsmarkt creëren,
omdat in de komende jaren een piek in de uitstroom wordt
verwacht als gevolg van de hoge gemiddelde leeftijd van
medewerkers. Onder de noemer Taskforce Jongeren is
begonnen met het aantrekken van nieuw talent. In 2010
Verantwoording Human Resources Beleid
zijn veertien leerling-monteurs aangenomen. Om het
watervak onder jongeren te promoten is een scholenoffensief
gestart in het voortgezet onderwijs en
het beroepsonderwijs.
Het traineeprogramma van Vitens is naar aanleiding van de
evaluatie met begeleiders en deelnemers verder ontwikkeld.
Het programma heeft een herkenbaar ontwerp en heeft nu
meer kaders voor zowel trainees als begeleiders, zonder de
ruimte voor eigen inbreng en creativiteit van de deelnemers
te verliezen. Daarnaast is er een Talentportfolio ontwikkeld.
Dit geeft trainees handvatten om hun ervaringen, resultaten
en reflecties tijdens het traineeprogramma vast te leggen.
Vitensers in cijfers
2010 2009
Medewerkers 1486 1485
Vrouwen 367 378
Mannen 1119 1107
Personen uit dienst 48 83
Personen in dienst 49 81
Budget Online
Op 1 januari 2010 heeft Vitens de eerste budgetten uit de in
2009 afgesloten CAO ingevoerd, het Inzetbaarheidsbudget en
het Employabilitybudget. Per 1 januari 2011 is het Flexibel arbeidsvoorwaardenbudget
hieraan toegevoegd. De essentie is dat iedere
medewerker zelf kan bepalen hoe hij of zij de diverse budgetten
wil inzetten. Om de mogelijkheden inzichtelijk te maken en het
keuzeproces te vereenvoudigen is eind 2010 Budget Online van
start gegaan. Budget Online is een voor Vitens ontwikkelde
applicatie, toegankelijk via intranet en gekoppeld aan de salarisadministratie
waarmee Vitensers op ieder gewenst moment
online hun budgetten kunnen beheren.
44 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 45

Bedrijfsvoering verder verduurzamen
B
ij Vitens staat duurzaamheid hoog in het vaandel. We halen ons product uit onze
leefomgeving en zijn ons ervan bewust dat we het weer op een verantwoordelijke
manier moeten teruggeven. We willen daarom de milieubelasting van onze activiteiten zo
laag mogelijk houden en daar waar mogelijk helemaal voorkomen. Het is onze ambitie de
bedrijfsvoering verder te verduurzamen.
ISO-gecertificeerd
milieumanagementsysteem
Het milieubeleid is gebaseerd op deze ambitie alsmede op
een milieuaspecteninventarisatie, wettelijke en andere eisen
en een externe analyse. Het milieumanagementsysteem
binnen Vitens is ingericht en gecertificeerd volgens de ISO
14001:2004 norm. De werking van het milieumanagementsysteem
wordt continu getoetst door medewerkers die
opgeleid zijn tot auditor. Daarnaast wordt het managementsysteem
twee keer per jaar getoetst door keuringsinstituut
DEKRA (voorheen bekend als KEMA).
Aantal audits in 2010: 29
Resultaat: aantal verbeterpunten, geen ernstige
tekortkomingen
Wettelijke en andere eisen
Vitens wil voldoen aan wet- en regelgeving en stelt zich
daarin proactief op.
In 2010 is geanticipeerd op nieuwe wetgeving zoals de
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de
Waterwet. In 2010 zijn de eerste aanvragen via het
omgevingsloket online (OLO) ingediend.
Vitens werkt projectmatig met een groot aantal overheden
samen om het milieutoezicht op onze locaties efficiënter
en effectiever te laten verlopen. In de provincie Overijssel is
een van de eerste pilotprojecten geformaliseerd waarbij de
overheid de zogenaamde concernbenadering op deze grote
schaal toepast. In Gelderland heeft het samenwerkingsverband
Noord-Oost Veluwe in 2010 controles uitgevoerd
waarbij gebruikgemaakt is van concernbenadering. In 2010
heeft Vitens een aantal gemeenten in Utrecht benaderd
voor een project concern- en systeemtoezicht. In 2011 zal
dit verder uitgevoerd worden.
Alle informatie die toezichthouders nodig hebben voor het
uitvoeren van milieucontroles wordt door Vitens beschikbaar
gesteld via Concernloket.
Milieucontroles overheid
2010
Aantal milieucontroles Overheid
2009 2008
49 45 46
Meer informatie is te vinden op
www.vitens.nl/milieujaarverslag.
Milieu-incidenten en klachten
De drinkwaterproductiebedrijven van Vitens liggen in
grondwaterbeschermingsgebieden. De meeste van deze
gebieden zijn toegankelijk voor verkeer en personen. Het
is van groot belang dat de kwaliteit van het grondwater
in deze gebieden niet negatief beïnvloed wordt door
bijvoorbeeld illegale dumpingen van afvalstoffen door
derden. Mocht dit wel gebeuren, dan handelt Vitens snel
en doeltreffend.
2010
Aantal milieu-incidenten
2009 2008
21 26 28
Meer informatie is te vinden op
www.vitens.nl/milieujaarverslag.
Klachten op het gebied van milieuvervuiling zijn voor ons
van groot belang. Als we weten wat er misgaat, kunnen
we onze zorg voor het milieu verder verbeteren. In 2010
hebben wij geen interne of externe klachten ontvangen.
CO2 -reductie
In 2007 hebben we de emissie van broeikasgassen in beeld
gebracht. Hieraan hebben we een reductiedoelstelling
gekoppeld: in 2013 moet de emissie gedaald zijn met 30
procent. Een klimaatneutrale bedrijfsvoering is onze ultieme
ambitie. In 2010 heeft Vitens verschillende inspanningen
verricht om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen:
Methaanverwijdering Spannenburg
Een belangrijke reductiemaatregel is het stoppen van de
methaanemissie op het productiebedrijf Spannenburg. Door
middel van vacuümontgassing wordt het in het grondwater
aanwezige methaan afgevangen en ingezet als energie.
Met dit project reduceren we ongeveer 30 procent van onze
totale emissie van broeikasgassen.
Omdat het project zo innovatief en uniek is, heeft Vitens
hiervoor verschillende prijzen ontvangen. Zoals de IWA
Project Innovation Award, een belangrijke innovatieprijs van
de internationale drinkwatersector. Vitens kreeg de award
voor het ontwerp van de productielocatie. Ook het Ei van
Columbus was voor Vitens in 2010. Het Ei van Columbus is
een prijs voor innovatie en duurzaamheid waarnaar kleine
en grote bedrijven, overheden, non-profitorganisaties en
kennis- en onderwijsinstellingen kunnen meedingen. Deze
prijs is een gezamenlijk initiatief van een aantal ministeries.
Tenslotte ontving Vitens in 2010 de PIA (Project Innovation
Award) voor het ontwerp van Spannenburg.
Het project Spannenburg bevindt zich momenteel in de
voorbereidingsfase. De eerste werkzaamheden zullen in
2011 plaatsvinden.
Energie
Onze klanten bepalen voor een groot gedeelte ons
elektriciteitsverbruik. Met het opendraaien van de
waterkraan gaan onze distributiepompen draaien. Vitens
zorgt ervoor dat haar installaties energiezuinig worden
ontworpen en onderzoekt continu of er mogelijkheden
zijn om energie te besparen.
Verantwoording Milieubeleid
2010
Energieverbruik in GW
2009 2008
161* 156 154
* Toename energieverbruik door warme zomer
Vitens voorzag in 2010 voor bijna 100 procent in haar
energiebehoefte door middel van duurzaam opgewekte
energie. In 2010 is van de benodigde energie door Vitens
160 GW met certificaten van oorsprong (energie uit
waterkracht) verduurzaamd.
Cradle to cradle islands: duurzaam vakantiehuisje
op Ameland
Vitens is betrokken bij het Europese project ‘Cradle to cradle
islands’, waaraan tien eilanden in de Noordzee, van de Shetlands
tot de Lofoten, deelnemen. Nederlandse partner in het project is
de Provincie Fryslân. Een vakantiehuisje op Ameland is als proef
ingericht volgens de ‘cradle to cradle’-aanpak. Onder meer met
een vacuümtoilet dat per spoeling slechts 1 liter water verbruikt,
een vermaler van zacht groente- en fruitafval in de keuken en een
speciale recycledouche waarmee het douchewater na het schoonwassen
opnieuw te gebruiken is. Doel is om resultaten te meten
en dit deelproject te gebruiken om anderen te stimuleren en te
inspireren voor de ‘cradle tot cradle’-filosofie.
48 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 49

Gebruik van hulpstoffen
Op een aantal productielocaties worden hulpstoffen
gebruikt voor ontharding of behandeling van het afvalwater.
De CO2 die vrijkomt bij de productie van hulpstoffen moet
in onze klimaatafdruk worden meegeteld. Vitens doet er
alles aan om het gebruik van hulpstoffen te voorkomen
of te reduceren. Daarnaast zal in het kader van duurzaam
inkopen vanaf 2011 aandacht worden besteed aan het
gebruiken van duurzaam geproduceerde hulpstoffen.
2010
Gebruik hulpstoffen in tonnen*
2009 2008
16.079 16.369 15.171
* Meest gebruikte hulpstoffen: Natronloog,
Calciumhydroxide en vlokmiddelen
Meer informatie is te vinden op
www.vitens.nl/milieujaarverslag
Rest en afvalstoffen
Vitens maakt onderscheid tussen reststoffen en afvalstoffen.
Reststoffen zijn afvalstoffen die direct vrijkomen bij de
productie van drinkwater, zoals drinkwaterslib en
kalkkorrels. Doelstelling is om deze reststoffen voor
honderd procent nuttig in te zetten.
Onderscheiding voor duurzaam terreinbeheer
De manier waarop Vitens haar honderd waterwingebieden beheert is
door de Stichting Milieukeur beloond met een gouden certificering,
het hoogst haalbare niveau. Vitens mag daarom het predikaat
‘Milieukeur’ voeren. De barometer is ontwikkeld in samenwerking
met provincies en waterschappen en de audits worden uitgevoerd
door kwaliteitzorgbedrijf KIWA. Op de foto neemt Walter van der
Meer (links), directielid van Vitens, het certificaat in ontvangst uit
handen van Herman Docters van Leeuwen van de Stichting
Milieukeur.
In 2010 is 100 procent van de reststoffen nuttig toegepast
(bv. In de kalk, staal en betonindustrie)
2010
Hoeveelheid Reststoffen
2009 2008
62.739 ton 60.296 ton 55.149 ton
Onze afvalstoffen bestaan hoofdzakelijk uit
leidingmaterialen, kantoorafval, puin, restanten van
chemicaliën en restafval.
Afvalstoffen in ton 2010 2009
Bedrijfsafval 3006* 2517
Gevaarlijk afval 1799** 1164
* toename door optimalisatie van registraties (2010 één
centraal registratiesysteem voor geheel Vitens)
** Toename in 2010: meer projecten waarbij
AC-leidingmateriaal is verwijderd
Verwerking afvalstoffen 2010 (in procenten)
Hergebruik Verbrand Gestort
51 13 36*
* Betreft AC leidingmateriaal waar nog geen
verwerkingsmethode voor beschikbaar is
Meer informatie is te vinden op
www.vitens.nl/milieujaarverslag.
ni juli augustus september oktober november december januar
Afvalwater
Bij vrijwel alle productiebedrijven komt afvalwater vrij. In
bijna alle gevallen gaat het om spoelwater dat vrijkomt bij
het schoonmaken van waterfilters. Dit water bevat veel
ijzeroxide. In zuiveringsinstallaties wordt dit ijzeroxide in
de vorm van slib uit het afvalwater verwijderd voordat het
geloosd wordt.
Op een aantal locaties blijken de installaties storingsgevoelig,
waardoor het kan voorkomen dat het te lozen water niet
voldoet aan de kwaliteitseisen. In bijna alle gevallen betreft
het een minimale overschrijding van de ijzernorm. Bij
overschrijdingen wordt het Waterschap altijd geïnformeerd.
Vitens heeft in 2010 een plan opgesteld om de storingsgevoelige
installaties te optimaliseren en de kwaliteit per
kwartaal te monitoren. Op een aantal locaties zijn de
installaties al technisch aangepast of is overgegaan op een
ander vlokmiddel. In 2011 moeten alle storingsgevoelige
installaties optimaal functioneren.
Certificering voor Duurzaam Terreinbeheer
Vitens beheert in totaal ongeveer drieduizend hectare aan
terreinen. In 2009 zijn we gestart met duurzaam terreinbeheer
volgens het certificatiesysteem van de Stichting
Milieukeur (Barometer duurzaam terreinbeheer, niveau
goud). In 2010 is Vitens volledig gecertificeerd volgens
de Barometer.
Bronnen
Langetermijnvisie
In 2010 is de langetermijnvisie ‘Zicht op Water’ vastgesteld.
In het document wordt aangegeven hoe Vitens haar ambitie
om bronnen op langere termijn duurzaam in te zetten wil
waarmaken. Vitens wil over haar eigen grenzen heen
kijken bij het vinden van een optimale oplossing voor
verduurzaming en zoekt samenwerking met stakeholders
als provincies, waterschappen, landbouw-, natuur- en
milieuorganisaties. Transparantie zien we als een
randvoorwaarde voor samenwerking, reden om de visie
‘Zicht op Water’ aan de genoemde stakeholders voor te
leggen. De reacties zijn vervolgens verwerkt tot een nota.
Verantwoording Milieubeleid
Convenant Utrechtse Heuvelrug
In 2010 heeft Vitens samen met twee Waterschappen en
negen gemeenten haar handtekening gezet onder het
afkoppelbeleid Utrechtse Heuvelrug. Het afkoppelbeleid
schrijft voor dat het terugbrengen van vervuild water in
de bodem zoveel mogelijk wordt voorkomen. Het streven
is regenwater op een veilige wijze te infiltreren in dit
kwetsbare gebied.
Verdroging
In sommige gebieden kan het oppompen van water leiden
tot verlaging van de grondwaterstand. Zo kan er schade
ontstaan aan het ecosysteem. In deze gebieden neemt
Vitens maatregelen om verlaging van de grondwaterstand
zoveel mogelijk te voorkomen. Deze maatregelen kunnen
bestaan uit het aanvoeren van water uit niet verdrogingsgevoelige
gebieden, het verplaatsen of sluiten van winningen
of het infiltreren van gezuiverd spoelwater of oppervlaktewater
in de bodem.
Locatie Maatregel
Manderheide Sluiten winveld. Reductie verdroging
brongebieden en beeksystemen van het
stuwwallencomplex Noord-Oost Twente
Wierden Winvergunning voor alternatief winterrein
verleend. Draagt bij aan reductiemaatregelen
Wierdenseveld.
Eerbeek Maatregel uit ODDG* (verdiepen winning)
gerealiseerd: ondiepe deel winning verlaten,
diepe onttrekking uitgebreid. Hierdoor
minimalisering effecten op beken in de
omgeving.
Schalterberg Maatregel uit ODDG (infiltratieproject) in
voorbereiding: vergunningaanvragen voor
Waterwet en Natuurbeschermingswet zijn
ingediend.
Epe Maatregel uit ODDG (uitbreiding
infiltratieproject) in voorbereiding:
MER-procedure gestart.
* ODDG: Overeenkomst Duurzame Drinkwatervoorziening
Gelderland
50 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 51

Kwaliteit van product en dienstverlening
op hoog niveau
H
et jaar 2010 mag met recht een turbulent jaar genoemd worden. Het verandertraject
kreeg in dit verslagjaar gestalte door de vaststelling van de hoofdstructuur en de
gedetailleerde uitwerkingen van de afdelingsplannen. Ondanks de energie die een
dergelijk verandertraject vraagt, heeft Vitens er in dit verslagjaar wederom voor gezorgd
dat de drinkwaterkwaliteit, de leveringsbetrouwbaarheid en de dienstverlening op een
hoog niveau zijn blijven staan.
De Raad van Commissarissen beoordeelt dat hoge niveau
als zeer bevredigend. Verder kwam de turbulentie dit jaar
tot uiting in de bezetting van de Raad van Commissarissen
zelf. Maar liefst zes commissarissen namen dit verslagjaar
afscheid van hun commissariaat bij Vitens vanwege de
beëindiging van hun benoemingstermijn. Tegelijkertijd
konden we drie nieuwe commissarissen verwelkomen,
waarmee de vernieuwing en verkleining van de Raad van
Commissarissen werden afgerond.
Jaarrekening en dividendvoorstel
Dit jaarverslag bevat naast het verslag van de Directie de
jaarrekening van Vitens N.V. die na controle van Ernst &
Young Accountants LLP is goedgekeurd door de Raad van
Commissarissen. Wij stellen de Algemene Vergadering
van Aandeelhouders voor om de jaarrekening 2010 zoals
voorgelegd vast te stellen en de leden van de Directie en de
leden van de Raad van Commissarissen kwijting te verlenen
voor het blijkens de jaarrekening en het verslag door de
Directie gevoerde beleid en voor het door onze Raad van
Commissarissen uitgeoefende toezicht.
De winst over het boekjaar 2010 bedraagt 26,8 miljoen
euro Het resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van
Vitens N.V. bedraagt 26,9 miljoen euro. De Directie heeft
vastgesteld dat daarvan een bedrag van 13,5 miljoen euro
wordt toegevoegd aan de reserves, welke vaststelling door
de Raad van Commissarissen is goedgekeurd. Het deel dat
ter beschikking komt van de aandeelhouders bedraagt
13,4 miljoen euro. Wij stellen voor dit bedrag als dividend
over 2010 uit te keren, waarmee het dividend over 2010
uitkomt op 2,68 euro per gewoon aandeel. Het dividendvoorstel
is conform het huidige dividendbeleid.
Samenstelling Raad van Commissarissen
Conform de afspraken gemaakt ten tijde van de fusie in
2006 is de Raad van Commissarissen medio dit verslagjaar
vernieuwd en verkleind van acht naar vijf personen. Uit het
oogpunt van continuïteit is besloten twee commissarissen
te herbenoemen. De samenstelling van de Raad en de
personalia van alle leden zijn te vinden op pagina 58.
Samenstelling en taakverdeling Directie
In 2010 is de samenstelling van de Directie niet gewijzigd.
Wel heeft er een wijziging van de hoofdstructuur
plaatsgevonden in juni 2010. Ten gevolge hiervan wordt
de Raad van Bestuur per 1 januari 2011 Directie genoemd
en is de verdeling van de aandachtsgebieden als volgt:
de heer ir. R.H. van Terwisga
Human Resources, Communicatie, Bestuurlijke en
Juridische Zaken, Kwaliteit en AO/IC, Business Development,
Industriewater BV, Vitens-Evides International BV en
Water for Life.
de heer prof. dr. ir. W.G.J. van der Meer
Realiseren Infrastructuur, Winnen en Zuiveren, Transporteren
en Leveren, Managen Assets en Laboratorium.
de heer drs. W.H.J. Odding
Klantcentrum Factureren, Finance & Control, ICT Demand
Management, ICT Architectuur en Projecten, ICT Service
Delivery, IFV (Inkoop, Facility Management en Vastgoedbeheer)
Aquario BV, Legyon BV en Facturatie BV.
Vergaderingen 2010
De Raad van Commissarissen heeft in de verslagperiode
negen keer plenair vergaderd in aanwezigheid van de
Directie. De Raad vergaderde tweemaal voltallig. Viermaal
was een commissaris verhinderd, tweemaal konden twee
commissarissen en eenmaal drie commissarissen niet
aanwezig zijn. De voorzitter van de Raad en de voorzitter
van de Directie hebben regelmatig overleg gevoerd.
De eerste vergadering van dit verslagjaar was hoofdzakelijk
gewijd aan het programma Werken aan Vitens 2.0. Het
strategisch plan werd door de Raad van Commissarissen
geaccordeerd. Daarnaast werd in deze vergadering afscheid
genomen van mevrouw drs. N.A.M. Rigter als Secretaris
van de Onderneming. Zij heeft een andere functie bij
Vitens aanvaard. De functie van Secretaris van de
Onderneming werd ad interim ingevuld door mevrouw
mr. C.E.A.J. Oerlemans.
De Raad van Commissarissen
Vitens N.V per 17 juni 2010
Van links naar rechts mevrouw Poulussen,
de heer Van der Velden, mevrouw Van Kleef,
de heer De Man en mevrouw Menssen.
Bericht van de Raad van Commissarissen
De kwartaalvergaderingen waren gewijd aan de
ontwikkelingen binnen Vitens. Daarbij werden onder andere
de jaarcijfers en de tussentijdse cijfers, het investeringsplan,
de budgetten en de drinkwatertarieven voor 2011
behandeld. De vergadering waarin de jaarrekening, het
accountantsrapport, de managementletter en het
milieuverslag aan de orde waren, werd bijgewoond door
de externe accountant.
In de vergadering van 17 juni 2010 werden de dames ir. T
Menssen en drs. M.C.J. Poulussen en de heer ir. Th.A. de
Man verwelkomd. Zij werden die dag door de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders benoemd tot lid van de
Raad van Commissarissen. Mevrouw Menssen is bestuurder
bij het Havenbedrijf Rotterdam en heeft ruime ervaring op
het gebied van Finance and Accounting. Mevrouw Poulussen
heeft ruime kennis van en ervaring op het gebied van HRM,
bedrijfsorganisatie en verandermanagement. Momenteel is
zij werkzaam als directeur HR bij Eneco Energie.
De heer De Man is werkzaam bij Heineken als President
Africa and Middle East en is Member of the Executive
Committee. Hij beschikt over een grote deskundigheid en
ervaring op het gebied van internationaal ondernemerschap
en internationale bedrijfsvoering, klantrelaties, marketing en
communicatie.
Daarnaast stond deze vergadering in het teken van het
afscheid van de commissarissen mevrouw A.W.M. Spruit,
de heer drs. R.J.N. Abrahamsen, de heer mr. J.G. Bijl, de
heer L. Elfers, de heer prof.dr. J.C. Looise en de heer
52 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 53

Chr. Westerlaken. Zij werden bedankt voor hun jarenlange
deskundige inbreng en de voorbeeldige invulling die zij
hebben gegeven aan hun toezichthoudende rol bij Vitens N.V.
Op 16 augustus 2010 heeft de Raad van Commissarissen
voor het eerst in de vernieuwde samenstelling vergaderd.
De heer ing. G. van Beek werd benoemd als nieuwe
Secretaris van de Onderneming. Mevrouw drs. M.L. van
Kleef werd tot vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen
benoemd en in deze vergadering werd tevens de
bemensing van de Remuneratie- en Benoemingscommissie,
Auditcommissie en Projectencommissie vastgesteld. Tijdens
deze vergadering heeft de Raad intensief overleg gevoerd
met de Directie over de nieuwe organisatie en de inhoud
van het Sociaal Plan 2010-2012.
In de vergadering van 29 oktober 2010 werd door de
Directie het integrale bedrijfsplan 2011-2013 gepresenteerd
en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van
Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft
ingestemd met dit bedrijfsplan en wenst de Directie veel
succes met de uitvoering ervan. Daarnaast heeft de Raad
van Commissarissen in diezelfde vergadering het vernieuwde
financieel beleid vastgesteld. Dit beleid doet recht aan de
belangen van de klant, is uitdagend voor de onderneming,
betrekt de aandeelhouders meer bij het resultaat van de
onderneming en heeft een aantal knelpunten in het vorige
dividendbeleid opgelost.
Commissies in 2010
De Raad van Commissarissen werkt met drie commissies: de
Auditcommissie, de Projectencommissie en de Remuneratieen
Benoemingscommissie.
De Auditcommissie
De Auditcommissie kwam viermaal bijeen in 2010. De
commissie bestaat per ultimo 2010 uit mevrouw ir. T.
Menssen (voorzitter) en de heer ir. A. van der Velden. Twee
vergaderingen van de Auditcommissie zijn bijgewoond door
de externe accountant. De Auditcommissie boog zich ter
voorbereiding op de vergadering van de voltallige Raad over
de jaarcijfers en besprak de accountantsrapporten en de
managementletter. Daarnaast werden het integraal
bedrijfsplan 2011-2013, het investeringsplan 2011-2015,
het auditplan, het financieel beleid, de topbedrijfsrisico’s
en de drinkwatertarieven 2011 besproken. Tevens werd
aandacht geschonken aan de investeringsprojecten van
meer dan 1 miljoen euro.
De Projectencommissie
De commissie bestaat per ultimo 2010 uit de heren ir. Th.A.
de Man (voorzitter) en ir. A. van der Velden en kwam in 2010
tweemaal bijeen. Gesproken is over de voortgang van de
lopende projecten met een investeringsbedrag van meer
dan 1 miljoen euro. Daarnaast is het investeringsplan
2011-2015 aan de orde geweest.
maart april mei juni juli augustus september oktober november december
Vitens op Singapore International Water Week
In 2010 heeft Vitens voor de eerste keer deelgenomen aan de
Singapore International Water Week (SIWW) van 28 juni tot 2
juli, als onderdeel van het Nederlandse Paviljoen gecoördineerd
door het Netherlands Water Partnership. Deelname aan dit
evenement past bij de doelstelling van Vitens om contacten
te leggen met internationale partners om te komen tot
gezamenlijke projecten rond drinkwatertechnologie.
De Remuneratie- en Benoemingscommissie
De Remuneratie- en Benoemingscommissie heeft in 2010
viermaal vergaderd. Dit hing samen met de vernieuwing van
de Raad van Commissarissen en de ontwikkelingen rondom
Vitens 2.0. De commissie bestaat per ultimo 2010 uit de
dames drs. M.C.J. Poulussen (voorzitter) en drs. M.L. Van
Kleef. In de vergaderingen is gesproken over de werving
en selectie van de nieuwe commissarissen, de realisatie
van de prestatieafspraken van de Directie over 2009, het
Sociaal Plan 2010-2012, de benoeming van het eerstelijnsmanagement
en het HR-beleid van Vitens.
Aandeelhouders en Algemene Vergadering
van Aandeelhouders
Naast de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is
in 2008 door en uit de aandeelhoudersvergadering een
Commissie van Aandeelhouders benoemd.
Commissie van Aandeelhouders
De Commissie van Aandeelhouders heeft een adviesfunctie
voor de Aandeelhoudersvergadering, de Directie en de Raad
van Commissarissen. De Commissie van Aandeelhouders is
in het verslagjaar tweemaal bijeengeweest. Aansluitend
aan deze bijeenkomsten vond overleg plaats tussen de
Commissie van Aandeelhouders, de voorzitter van de
Raad van Commissarissen en de voltallige Directie. In de
vergaderingen is gesproken over de jaarstukken 2009,
de benoeming van de nieuwe leden van de Raad van
Commissarissen, het buitenlandbeleid, het dividendbeleid,
het integrale bedrijfsplan 2011-2013 en het eindadvies
inzake de Commissie Nadeelcompensatie Brandkranen
(Commissie Burgering). De samenstelling van de Commissie
van Aandeelhouders is te vinden op pagina 59.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders
Er zijn twee Algemene Vergadering van Aandeelhouders
gehouden. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
van 17 juni is gesproken over de jaarstukken 2009 en is de
jaarrekening 2009 vastgesteld. Bovendien is het dividendvoorstel
2009 goedgekeurd. Daarnaast heeft de Commissie
van Aandeelhouders aan de Algemene Vergadering van
Aandeelhouders gerapporteerd over haar werkzaamheden.
Ten slotte heeft in deze Algemene Vergadering van
Aandeelhouders de (her)benoeming van de Commissarissen
plaatsgevonden.
Bericht van de Raad van Commissarissen
In december heeft de Algemene Vergadering van
Aandeelhouders het budget voor 2011 besproken en
geaccordeerd alsmede het tariefvoorstel 2011. Tevens is
het dividendbeleid besproken en geaccordeerd. De
Commissie van Aandeelhouders heeft ook in december
2010 gerapporteerd over haar werkzaamheden.
Contacten met de Centrale
Ondernemingsraad
Leden van de Raad hebben in verschillende delegaties
Overlegvergaderingen met de Centrale Ondernemingsraad
bijgewoond. Daarnaast heeft er op 30 september 2010
een Radenbijeenkomst plaatsgevonden. Deze Radenbijeenkomst
stond in het teken van Maatschappelijk Verantwoord
Ondernemen en Corporate Governance. Het overleg met de
Centrale Ondernemingsraad verliep steeds op prettige wijze
en was constructief van aard.
Tegenstrijdige belangen
Op grond van de Corporate Governance Code moet een
commissaris of een bestuurder een (potentieel) tegenstrijdig
belang dat van materiële betekenis is voor de vennootschap
en/of de betreffende commissaris of bestuurder, direct aan
de voorzitter van de Raad van Commissarissen melden en
daarover alle relevante informatie verschaffen. In dit
verslagjaar zijn geen meldingen ontvangen.
Tot slot
De Raad van Commissarissen spreekt waardering uit voor
de inzet van de Directie en van alle medewerkers voor zowel
de normale bedrijfsvoering en de behaalde resultaten over
2010 als voor de betrokkenheid bij het Vitens 2.0-proces.
De Raad van Commissarissen ziet met grote interesse en
vertrouwen de verdere resultaten van het veranderproces
tegemoet.
Utrecht, 14 april 2011
De Raad van Commissarissen
54 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 55

Continuïteit is sleutelwoord
D
e Centrale Ondernemingsraad (COR) van Vitens zet zich in om verbinding tot stand
te brengen tussen het bestuur en de medewerkers, zowel tijdelijke als vaste.
Continuïteit is een sleutelwoord voor onze organisatie en dat geldt niet alleen voor ons
product, maar ook voor tal van andere zaken. De COR staat ook voor continuïteit. Wij
streven naar een goede samenwerking met alle partijen. Ook is het belangrijk om
zichtbaar te zijn, niet alleen met onze aanwezigheid maar ook met onze standpunten. In
2010 zijn we daarin goed geslaagd.
In 2010 besproken thema’s
In het verslagjaar heeft de COR onder andere geadviseerd
over de aanschaf van een Business Proces Management
Systeem (BPMS) en over de inschakeling van een andere
uitvoerder voor de Wet Gedeeltelijke Arbeidsongeschiktheid
(WGA). Ook heeft de COR zich intensief beziggehouden
met de concernbrede doelstellingen 2010 voor de Resultaat-
Afhankelijke Beloning (RAB), een uitvloeisel van de CAO.
De COR heeft ingestemd met voorstellen van de Directie
over arbeidsmarkttoeslag, consignatiedienstroosters, aanpassing
van de ambassadeursregeling en het onderbrengen
van een premiekeuzemodel arbeidsvoorwaarden in het
flexibele arbeidsvoorwaardenpakket (FAB). De COR heeft
mevrouw drs. M.C.J. (Maaike) Poulussen voorgedragen als
nieuw lid van de RvC. Zij is primair deskundig op het gebied
van HRM en arbeidsverhoudingen.
Werken aan Vitens 2.0
Het verandertraject Werken aan Vitens 2.0 heeft voor een
groot gedeelte de agenda van de COR bepaald. Omdat
nagenoeg alle ontwikkelingen binnen het bedrijf onder dit
traject vallen en het regiomodel is verlaten, is het werk van
de lokale ondernemingsraden op een laag pitje komen te
staan.
De COR heeft begin 2010 advies gegeven over de strategie
en het plan van aanpak van Vitens 2.0 en medio 2010 over
de nieuwe hoofdstructuur voor de organisatie per 1 januari
2011. Om ons advies zorgvuldig tot stand te brengen zijn
bijeenkomsten met medewerkers georganiseerd op alle vijf
kantoorlocaties van Vitens. Deze bijeenkomsten werden
zeer goed bezocht.
Belangrijke adviezen die de COR gegeven heeft, hebben
betrekking op de relatie tussen het bereiken van ambities
en financiële kaderstelling en op een balans tussen
zorgvuldigheid en snelheid in het veranderingsproces,
waarbij de COR nadrukkelijk aandacht heeft gevraagd
voor de continuïteit van de drinkwatervoorziening.
Eind augustus is een werkconferentie georganiseerd voor
alle OR-leden van Vitens rondom de verwachte adviesaanvraag
en de nieuwe medezeggenschapstructuur.
Adviesaanvraag afdelingsplannen
Er is geanticipeerd op de verwachte adviesaanvraag (eind
2010) voor implementatieplannen voor dertien afdelingen
door zoveel mogelijk medezeggenschappers in een vroeg
stadium te betrekken bij de advisering. Voor elke afdeling is
een werkgroep gevormd die de conceptplannen uitvoerig
heeft besproken met de betreffende eerstelijnsmanager.
Eind 2010 is door de Directie advies gevraagd aan de COR.
Nieuwe medezeggenschapsstructuur
De huidige medezeggenschapsstructuur is verbonden
met de regio’s. Deze komen in de nieuwe hoofdstructuur
per 1 januari 2011 te vervallen. De COR heeft hiertoe een
werkgroep samengesteld die medio 2011 verslag zal doen.
Volgend op de nieuw voor te stellen medezeggenschapsstructuur
worden in het najaar van 2011 nieuwe
verkiezingen gepland.
Relatie met Raad van Commissarissen
Belangrijk voor de COR in dit verslagjaar was het intensiveren
van de relatie met de Raad van Commissarissen (RvC). Dit
past in ons streven om een driehoek van Directie, RvC en
COR tot stand te brengen. Vanaf nu is een afvaardiging
van de RvC enkele malen per jaar aanwezig bij het overleg
tussen COR en Directie. Tenminste één keer per jaar
wordt op initiatief van de COR een zogenaamde
Radenbijeenkomst gepland waarbij COR, RvC en Directie
om de tafel gaan en spreken over actuele thema’s. Op 30
september stond deze Radenbijeenkomst in het teken van
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Corporate
Governance.
Bericht van de Centrale Ondernemingsraad
januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober
Nieuw medewerkersmagazine: BRON
In januari 2010 viel het eerste nummer van ‘BRON’, het
nieuwe medewerkersmagazine van Vitens thuis in de bus bij
alle medewerkers. ‘BRON’ kwam in de plaats van het blad
‘Spetters’ en is een eigentijds magazine dat tot stand komt in
nauwe samenwerking met een redactieraad die bestaat uit
zeven medewerkers uit alle geledingen van Vitens. Uit een
lezersonderzoek in september bleek dat ‘BRON’ door
medewerkers wordt gewaardeerd met een 7,2.
56 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 57

Raad van Commissarissen
Per 31 december 2010
de heer ir. A. van der Velden voorzitter (70, Nederlands)
Voormalig Executive director Corus Group plc.
Nevenfuncties
• Vicevoorzitter Raad van Commissarissen N.V. T.K.H.
Group (tot oktober 2010)
• Voorzitter Raad van Commissarissen Nedap N.V.
• Plaatsvervangend voorzitter Commissie voor de
Milieueffectrapportage
• Lid Commissie Ontwikkelingssamenwerking van de
Adviesraad Internationale vraagstukken (COS/AIV)
Datum benoeming
Vanaf mei 2002 tot juni 2010
Herbenoemd vanaf juni 2010 tot juni 2012
mevrouw drs. M.L. van Kleef (58, Nederlands)
Algemeen Directeur Raad voor de Kinderbescherming
Nevenfuncties
• Lid van de Raad van Toezicht Stichting Sociale
Huisvesting Utrecht
Datum benoeming
Vanaf december 2006 tot juni 2010
Herbenoemd vanaf juni 2010 tot juni 2013
de heer ir. Th.A. de Man (63, Nederlands)
Regional President Africa and Middle East Heineken
International
Member of Heineken’s Executive Committee
Nevenfuncties
geen
Datum benoeming
Vanaf juni 2010 tot juni 2014
mevrouw ir. T. Menssen MBA (43, Nederlands)
Directeur Infrastructuur & Maritieme Zaken (COO) en
lid Directie Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Nevenfuncties
Lid Raad van Toezicht Maritiem Museum
Lid Raad van Toezicht Stichting Rotterdams Philharmonisch
Orkest
Datum benoeming
Vanaf juni 2010 tot juni 2014
mevrouw drs. M.C.J. Poulussen MSM (48, Nederlands)
Directeur HRM Eneco Holding N.V.
Nevenfuncties
geen
Datum benoeming
Vanaf juni 2010 tot juni 2014
Samenstelling
Samenstelling Commissie van Aandeelhouders
De heer P. Jansen (namens de provincie Overijssel)
De heer H.J. Dannenberg (namens overige aandeelhouders Overijssel)
De heer ing. H.W.C.G. Keereweer (namens de provincie Gelderland)
De heer drs. C.J.G. Luesink (namens overige aandeelhouders Gelderland)
De heer J. Binnekamp, voorzitter (namens de provincie Utrecht)
Mevrouw M. de Rijk (namens de gemeente Utrecht)
De heer B. Scholten MBA (namens de gemeente Almere)
Commissies
Auditcommissie
mevrouw ir. T. Menssen MBA (voorzitter)
de heer ir. A. van der Velden
Remuneratie- en benoemingscommissie
mevrouw drs. M.C.J. Poulussen MSM (voorzitter)
mevrouw drs. M.L. van Kleef
Projectencommissie
de heer ir. Th.A. de Man (voorzitter)
de heer ir. A. van der Velden
mei juni juli augustus september oktober november december ja
Eerste bijeenkomst
In augustus kwamen de Directie en de nieuwe
eerstelijnsmanagers van Vitens voor de eerste keer
bijeen. Tijdens een informele sessie was er gelegenheid
om kennis te maken en de basis te leggen voor het
verder uitwerken van de ambitie en de bedrijfsdoelen.
58 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 59

Samenstelling Directie
Per 31 december 2010
de heer ir. R.H. van Terwisga – voorzitter
Nevenfuncties:
• Lid Raad van Toezicht Martini Ziekenhuis Groningen
• Lid Raad van Toezicht Wetsus, Centre of Excellence for
Sustainable Water Technology, Leeuwarden
• Lid Bestuur Water for Life
• Lid van Maatschappelijk Advies Raad van Kennis voor
Klimaat en Klimaat voor Ruimte
• Lid curatorium Post Graduate Opleiding Management
Consultancy aan de Vrije Universiteit
• Lid commissie van Aanbeveling Neuroscience Campus
Amsterdam
• Lid Raad van Advies architectenbureau Zwarts en Jansma
te Amsterdam
de heer prof. dr. ir. W.G.J. van der Meer – lid
Nevenfuncties:
• Hoogleraar Membraanprocestechnologie aan de
Universiteit Twente (1 dag per week tot 1 april 2011)
• Hoogleraar TU Delft (1 dag per week)
• Penningmeester Stichting Beheer Boeier Catharina
• Lid Raad van Toezicht Centre of Expertise
Watertechnology
de heer drs. W.H.J. Odding – lid
Nevenfuncties:
• Lid Raad van Commissarissen Legyon BV
• Lid Raad van Commissarissen Aquario BV
• Bestuurslid Nederlands Watermuseum Arnhem
• Penningmeester Stichting Sportaccommodaties Ermelo
de heer ing. G. van Beek – secretaris van de vennootschap
Vanaf 1 september 2010
Samenstelling Centrale Ondernemingsraad
Per 31 december 2010
• de heer G.L. Bakker
• de heer J.A.H. van Dam
• de heer ir. J.H.A. Driessen MGM - vice voorzitter
• de heer J.M. Galama
• de heer F.M. Hulsteijn
• mevrouw A.F. Kok-van Dongeren
• mevrouw L. Rorije
• de heer E. Stelling
• de heer J.M. Teunisse - voorzitter
• de heer J.J. Velgersdijk
• mevrouw L. Beekman
Samenstelling
De Directie van Vitens N.V
Van links naar rechts Wolter Odding,
Rik van Terwisga en Walter van der Meer
60 Vitens Jaarverslag 2010 Vitens Jaarverslag 2010 61

Uitgave Vitens N.V.
Postbus 1090
8200 BB Lelystad
www.vitens.nl
Vormgeving
De Amsterdamse School
Realisatie tableaux vivants
Concept en art direction, Shootmedia
Fotografie, Harold Koopmans (VentoBoreale)
Styling, Elise Klinkert
Infographic Vitens in beeld
Shootmedia
Redactie
HubertNiessenVis Communicatie
Eindredactie en projectcoördinatie
Afdeling Communicatie Vitens
Druk
Drukkerij Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
klimaatneutraal
natureOffice.com | NL-001-325071
gedrukt