Scheut-Brussel_Pil gekopieerd door Timmermans 44-128 - Cartusiana

p. 123.
E. Het akkoord met het kapittel van Anderlecht.
Bij de kerkwijding te Scheut, op 8 September 1455, had men het geschil tussen de
kart-uizercommissarissen en het kapittel van Anderlecht verdaagd, niet opgelost 254 . Het
duurde niet lang of de kapitularissen zonden een nota naar het klooster waarin zij hun
standpunt uiteen-zetten. Volgens hen moest het nieuwe klooster afhankelijk blijven van de
Sint-Pieterscollegiale, die de ecclesia matrix was. Om deze afhankelijkheid nog meer te
accentueren, eisten zij dat de prior, of de procurator van de kartuizerij elk jaar zou deelnemen
aan de kerkelijke plechtigheid op de kerkwijdingsfeest van de collegiale 255 . Bovendien
maakten zij aanspraak op de funeralia [punten 2, 3, 4], de offergaven [punt 5], de tieden
[punten 7, 8, 11, 12], de kerkelijke beneficia [punten 9, 10] en wilden beletten, dat in de
kapel andere sacramenten dan de H. Communie werden toegediend [punt 6].
p. 124.
Naar aanleiding van die nota of, nog waarschijnlijker vòòr de komst van de monniken
te Scheut stelde Prior Hendrik van Loen, een memorie op, waarin hij, naast een korte weerlegging
van de aanspraken der kapittelheren, de princiepen uiteenzette, die volgens hem tot een
oplossing moesten leiden 256 .
Hij achtte het redelijk, dat men naar een overeenkomst zocht in de lijn van
gelijkaardige akkoorden door kartuizerkloosters afgesloten. De kanunniken van Anderlecht
zullen zich aan voorwaarden willen onderwerpen welke door andere personen - die voor hen,
wat godsvrucht, leer en goeden naam niet behoeven onder te doen -, zijn aanvaard 257 .
Kan men op deze wijze niet tot een vergelijk komen, dan moet de stad Brussel, als
stichtster van het klooster te Anderlecht, haar gezag laten gelden, om voor haar klooster de-
Als bibliotheekmerk in een klein cartularium uit 1457, ARA, Kerk. arch. , 11588, f.LV : Codex iste pertinet
domui gratie beate marie iuxta bruxellam ordinis carthusiensis Cameracensis dyocesis scriptus 1457 ARA,
Kerk. arch. , 11494: « Infrascriptus licencias Rector domus gratie beate marie prope Bruxellam petit… »
253 VOET-TOURNEUR, f.12 V : «…predicta imago beate Virginis dicto trunco inclusa nostra Domina de Gratia
apud omnes communiter est nuncupata…et sub tali appellatione domus hec ordini Cartusiensi incorporata et ab
ordine recepta etiam non sine miraculo ut sequitur. Cum enim domus ista in Capitulo generali apud maiorem
Cartusiam ordini esset incorporanda magna fuit hesitatio de eius intitulatione eo quod dum diversi super eius
nominatione diversimodo scripsissent ad capitulum…quasi sancto spriritu inspiratum et nostra domina
cooperante capitulum unanimiter ordinavit quod domus ista per totum ordinem nominaretur domus nostre
Domine de gratia iuxta Bruxellas. »
De geschiedschrijver van het klooster, prior Voet heeft dit alles tot een wonder door O.L.Vrouw van Gratie
geworcht opgeschroefd.
254 VOET-TOURNEUR, f.25. cfr. supra .
255 ARA, Kerk. arch. , 11602 is een bundel waar verschillende ongedateerde en ongetekende nota’s verzameld
wer-den in betrekking met het akkoord. Eén is zeker van de hand van rector Hendrik van Loen. Men heeft hier
ook de oorspronkelijke eisen van het kapittel. Het eerste punt is als volgt: « Primo quod in signum quod
monasterium ibidem novo fundatum filia sit ecclesie prefate anderlechtensis et infra eius methas et limites
constitutum compa-rebit singulis annis unus dictorum fratrum Prior aut procurator ad prefatum ecclesiam
anderlechtensem ibi que misse magne intererit usque ad finem eiusdem in die dedicationis eiusdem ecclesie ».
256 ARA, Kerk. arch. , 11602, in voornoemde bundel.
257 Ibid. : « Videtur rationi consonum primo quod offeratur capitulo Anderlectensi une forma compositionis iusta
rationabili sumpta ex compositionibus aliarum domorum huius provincie vel alterius. Cui forme sic presentate
Capitulum prefatum merito debet consentire qætenus amore Dei et favore ordinis cartusiensis iisdem articulis
sint contenti sicut et ceteri oie fuerunt qui auctoritate, fama atque doctrina non inferius habiti sunt »