Scheut-Brussel_Pil gekopieerd door Timmermans 44-128 - Cartusiana

De nalatigheid van Adriaan Dullaert, die van de voorstellen der stad en van de
kartuizers verslag moest opmaken voor de bespreking bij de wet en de brede raad van Brussel,
stelde alle verdere onderhandelingen uit tot begin Maart 1455 197 .
Op 22 Maart had een raadszitting plaats. waarvan een relaas bewaard werd. Hieruit
blijkt Uit het bewaarde relaas blijkt, dat naast ekonomische bezwaren geopperd werden door
de raad voortspruitende uit het ekonomisch nadeel dat de stad zou ondervinden. Ook eiste
men een verantwoording geëist werd van de overdracht der goederen van de Zakbroeders aan
het nieuwe klooster.
p. 100.
1. De overdracht van de goederen der zakbroeders.
Het pleidooi om de nieuwe kartuizerstichting te doteren met de prebenden van de
Zakbroeders werd gehouden door de stadspensionaris, Petrus de Thimo. Aan de hand van de
oor-konden schetste deze de ontwikkeling van deze hospitaalbroeders, waarna hij een voorstel
indiende 198 .
De Broeders waren ontstaan uit de prebendarissen van het Sint Niklaashospitaal te
Brus-sel. Zij werden Zakbroeders geheten omdat zij het huis betrokken, nabij de St.
Magdalenakapel op de Steenwech waar tot in 1299 de fratres de penitencia hadden
verbleven, die sacbrueders werden genoemd.
De hospitaalbroeders, die tevens de zorg hadden voor arme pelgrims en reizigers,
waren sinds 1253, op verzoek van de bisschop van Kamerijk onder voogdij van de stad
gesteld. De voogden legden de broeders een reformstatuut op betreffende hun levenswijze,
hun kleding en de gemeenschap van goederen. Enkele jaren later [1264] had men de
prebendarissen tot veertien herleid en in 1397 was nogmaals onderstreept, dat de prebenden
voorbehouden waren aan ouderlingen en hulpbehoevenden. In 1404 had de stadsraad bepaald,
dat één dotatie zou gebruikt worden voor het herstel en onderhoud van de St.
Magdalenakapel.
Maar geen hervorming had haar doel bereikt. Alle hervormingspogingen hadden bij de
broeders gefaald. Sommige Zakbroeders hebben, naast het inkomen, dat hun uit de gemeen-
p. 101.
schappelijke goederen toekwam, persoonlijke renten. Anderen drijven handel, of houden zich
op met winstgevende zaken tegen de bepalingen van 1253 199 . Daarom, zo besluit Petrus de
Thimo, hebben de wethouders niet alleen de macht, maar zijn zij ook, uit hoof-de van hun eed
en tot rust van hun geweten, ertoe gehouden, de goederen van de Zak-broeders tot een beter
gebruik te keren dan zij totnogtoe kenden 200 .
priores quod propter ordinem nostrum privarentur suis hereditatibus uit redditibus » ; In 1456 worden deze
kanunnikessen vervangen door Windesheimernonnen. P. LEFEVRE, L’organisation ecclésiastique… , 106.
197 A. DULLAERT, f.18 V -19 [ASHB. , IV, 106].
198 VOET-TOURNEUR, f.19-20 V : « Predicti autem dubitationi fuit incontinenti per prefati magistri os Petri de
Thimo ævocati oppidi responsum et dictum quod… » .
199 De oorkonden aangaande de Zakbroeders zijn gedeeltelijk gecopieëerd in het Cartularium van Scheut , ARA,
Kerk. arch. , 11590, f.L-VII. Het besluit waarbij de prebenden tot 14 herleid werden, ARA, Kerk. arch. ,
Chartrium Scheut, doos 11563, Maart 1264. Zie uitvoerig P. LEFEVRE, La chapelle de la Madeleine à
Bruxelles , in Bulletin de la soc. roy. d’arch. de Bruxelles , 1939, 59-66.
200 VOET-TOURNEUR, f.20: « Attamen ipsa ordinatione [a.1353] non obstante ad notitiam dominorum de lege
pervenit quod quidam dictorum fratrum de propriis bonis hereditariis et aliis satis divite sunt ad ho-neste et