Scheut-Brussel_Pil gekopieerd door Timmermans 44-128 - Cartusiana

p. 90.
Deze zorg was nochtans opgedragen aan de toezichters over de offergaven 161 . Ook een
kluizena-res verbleef bij de kapel: zuster Beatrijs uit Hulterlo, die door de hertogin
onderhouden werd. Zij vertrok toen zij hoorde van de komst der kartuizers 162 .
§2. De komst der kartuizers.
De oprichting van de kartuizerij te Scheut was geen initiatief van de orde zelf.De stad
Brussel bood de monniken aan zich op die plaats te vestigen. Een onontwarbare samenhang
van religieuse en stoffelijke belangen speelde hierbij zijn rol. Om deze te waarborgen werkten
de stichters een statuut uit dat als fundatiekeure kan gelden. Later ervoer men nog tegenstand
van de parochiale rechtsmacht, die het Anderlechtse kapittel over Scheut bezat. Toen hierover
ook een overeenkomst bereikt was, mocht men de stichting als voltrokken beschouwen.
p. 91.
A. De stad Brussel als kloosterstichster.
De talrijke offergaven bij de eerste volkstoeloop te Scheut
hadden geleid tot naijver tussen de curatus van Molenbeek, Maarten Steenberg 163 , en deze
van Anderlecht. De cumulant van beneficiën, Steenberg, aangetrokken door de talrijke
offergaven, beweerde dat de kapel onder zijn rechtsmacht lag. Een onderzoek beslechtte de
twist aangaande de rechtsmacht over Scheut ten voordele van Anderlecht 164 . Maar reeds in
1454 luwde dit godsdienstig enthoesiasme. De gevoelige vermindering van de offergaven
schreef men toe aan de beroerde tijden, oorlog en sterfte 165 . Tevrgeefs drong men aan bij de
bisschop van Kamerijk, Jan van Boergondië, dat hij de toelating zou geven de kapel te
consacreren; de luister die men dan de goddelijke diensten zou kunnen bijzetten, was een
aantrekkingskracht voor het volk 166 .
Blijkbaar uit éénzelfde bezorgdheid opperden zowel de burgers als de
verantwoordelijke voogden, - stadsbestuur en beheerders van de kapel, - het idee de kapel aan
een religieuse orde toe te vertrouwen. Volgens ieders voorkeur stelde men namen voorop:
Minderbroedersobser-vanten, Wilhelmieten, of Brigitinnenmonialen. Sommige regulieren
meenden het ogenblik guns-tig om voorstellen te doen. Een kruisheer verzekerde aan de
stadsraad dat hij, met toestemming van de Paus, een convent van zijn orde zou
161
VOET-TOURNEUR, f.14.
162
?
163 r-v
A. DULLAERT, f.6 [ASHB , IV, 91-92]. Maarten Steenberg, secretaris bij de hertog Filips, werd door hem
bevoorrecht met talrijke kerkelijke beneficia . Cfr. JONGKEES, Staat en Kerk in Holland en Zeeland onder de
Boergondische hertogen , blz. 283.
164 V
A. DULLAERT, f.6 [ASHB. , IV, 91]
165 A. DULLAERT, f.15 r [ASHB. , IV, 101]
166 A. DULLAERT, f.15 r [ASHB. , IV, 101]