Extra Muros Activiteiten in het onderwijs: Risico-inventarisatie en ...

KU Leuven - Lucina Preventieadviseur Niveau 1 2005 - 2006
2 Methode en data voor dit project
2.1 Keuze van de RIE techniek, en motivatie van die keuze
Doel is een checklist op te stellen die gebruikt kan worden door organisatoren (leerkrachten en / of
directies) van EMA, die geen specialist zijn op vlak van preventie. Die checklist moet hen toelaten
een antwoord te geven op de voornaamste risico’s. De lijst moet voldoende algemeen zijn om
bruikbaar te zijn voor een ruime waaier van activiteiten (duurtijd van enkele uren tot een week,
stadsbezoeken, sportactiviteiten, …) en voor een divers doelpubliek (kleuters tot jong volwassenen).
Voor we tot een dergelijke lijst komen, identificeerden we de risico’s. Hiertoe deden we een brainstorming,
waarbij we poogden om algemene risico’s te identificeren voor een breed gamma van activiteiten.
Daarnaast gebruikten we documentatie over dit onderwerp. Het spectrum aan risico’s dat
op die manier is ontdekt, gebruiken we dan als basis voor de checklist voor de organisatoren.
Qua risico-evaluatie kun je proberen om zowel de kans als de ernst van het risico (zonder en met
maatregelen) in te schatten. Dat ligt echter moeilijk: voor een correcte inschatting moet je eigenlijk
vertrekken van een reële situatie, terwijl we juist proberen een hypothetische situatie voor te stellen
die een breed gamma van doelpubliek en activiteiten dekt. Blootstelling is mogelijk nog minder relevant
in te schatten, buitenschoolse activiteiten zijn zeldzaam als je het geheel van een schooljaar
bekijkt, maar anderzijds is de blootstelling manifest op het moment dat de EMA doorgaat.
De gebruikte techniek voor de identificatie van risico’s is een combinatie van een taakanalyse (we
proberen ons in te leven in de diverse activiteiten die deel uit kunnen maken van een EMA) en een
werkpostanalyse (hier kijken we naar de plaats waar de activiteit zich afspeelt). Hier opnieuw is door
het generische model niet echt sprake van een ‘zuivere’ toepassing van deze methode.
Puur technische methodes, zoals HAZOP, FMEA, …vallen uit de boot. Die zijn eerder van toepassing
op technische installaties. Wel hebben we frequent gebruik gemaakt van ‘what if’ vragen: je
probeert je steeds in te denken wat er kan gebeuren in bepaalde situaties. Gezien we ook mensen
uit de praktijk consulteerden, kun je onze methode als participatief bestempelen.
We zijn overtuigd dat een risicoanalyse moeilijk door niet getrainde personen is uit te voeren. De
kans is groot dat leken hierin verloren lopen en door de bomen het bos niet meer zien. Leerkrachten
komen maar enkele keren per jaar in contact met EMA, daarom is er nood aan een eenvoudig
hulpmiddel. Dat was onze drijfveer om de risicoanalyse te vertalen naar een checklist, die voldoende
open moet zijn om mensen aan het denken te zetten over context en risico’s van hun specifieke
situatie. Ons resultaat is vatbaar voor kritiek en verbetering, maar het is beter iets te ontwikkelen dat
praktisch bruikbaar is, dan een gesofistikeerd model dat ongebruikt onder het stof belandt.
rapportfinaal 22_03_06 6 of 20