vereniging - Nieuw in de Zoogdierwinkel

ZOOGDIER 1994 5 (3)
De Nederlal1dse vleermuizen behoren al ruim
Iwil1tig jaar lol de beschermde zoogdieren. Mel1
zou dus mogen verwachten dat elke Nederlander
de lijd heeft gehad om dil tol zich Ie laten doordringen
en daarom al/es zal doen 0111 vleermuÎzen
altijd Ie beschermen. Ik vraag mij echler af of de
wellelijke bescherm.il1g en de vele goede acties voor
het behoud Vlm de inhee/J1se vleermuizen wel het
beoogde resultaat hebben gehad. Voor velen blijven
vleennuize/1 griezelige el1gerds, die ook 110g
gevaarlijke ziekien kunnen overbrengen.
Naluurlijk zijn er mensen 'bekeerd' tot de betrekkelijk
kleine groep van actieve vleermuisbescherlners,
Inaar het leger van de onverscllil1igel1 el1
anli's is nog altijd erg graal.
El1kele voorbeelden!
Er is in Nederland sedert 1973 voor zover ik
weet nooil iC1nand beboet vanwege het doden of
benadelen van vleermuizen, hoewel hel vaslstaat
dal er in die periode veel dieren opzeIlelijk zijn
gedood. Veel belangrijke vleermuisverblijven (o.a.
oude holle bomen) worden nog ongecontroleerd in
alle seizoenen onbnanteld.
Jaren geleden werd ik opgebeld door een
bewoonster va11 een villa die onder haar dak ook
een vleennuiskolonie had. Ze was haar medebewoners
ronduil vijandig gezind. Ze ging zo ver
om dieren, die per ongeluk haar huis waren binnengevlogen,
op gruwelijke wijze Ie doden door
deze ongelukkige afdwalers in de badkuip mei
gloeiend heel water Ie besproeien"""
Ik neem aan dat de siluatie in de ons omringende
landen over hel algemeen niet veel beier is.
Bijna overal zijn de vleermuizen officieel
beschermd, maar in de praktijk min of meer
vogelvrij. Alleen in Engeland zijn er personen of
instanties veroordeeld omdat zij vleermuizen wil·
ImB en welens óf door grove onachtzaamheid in
gevaar hadden gebracht.
Nu kunnen we ons afvragen of hel incidenteel
doden van enkele vleermuizen de inheemse soor-
len werkelijk in gevlUJr brengl. ZO I1U Cll dan
zullen dieren in hel verkeer ol"komen, 501115 sneuvelen
ze als prikkeldraad-slachtoffer of als drenkeling
in een zwembad. Deze doodsoorzaken vallen
in hel niel bij de slerfle door predatie, ziekie
en zuigelingen-slerfte. Ik geloof dal wij hU111C11
slellen dal de mens belrekkelijk weinig gevaar
oplever! voor solitair in hel veld operere11de vleermuizen.
Heel iels anders wordl hel als we kijkCl1 naar
de gevaren die vleermuizen lopen als ze sociaal
verenigd zij11 in kraam-, paar- of winlerkolonies.
Deze samenscholingen zijn weken lol maanden
gelokaliseerd op één plaals. De volwassen leden
van één kraamgroep van de Rosse vleermuis
kunnen 's nachts uilzwermen over een gebied van
honderden vierkante kilometers, maar overdag
zijn dezelfde diere11 samen mei hun jOl1gw verenigd
op een gebiedje van minder dan ééJl vierkante
meter. Dil betekent dal een plaalselijk
ongeluk (brand, het vellen van een bomn, hel
afsluiten van een vliegopwing) de ondergang kan
bete1cenen van ew gehele kolonie, alle dieren uil
de wijde omgeving.
Mei deze wetenschap in hel achlerhoofd moeten
wij hel behoud van alle kolonie-verblijven naslreven,
zeker als het zeldzame soorlen belref!, Inaar
ook als hel gaal om de meer algemwe vleermnissoorlen.
Alle onderkomens waar ze sociaal verenigd
zijn vormen immers steunpunten in een
netwerk van onderlinge vleermuis-relalies, waarvan
wij de sa111whang eersl 1111 "" klein beetje
beginnw Ie begrijpen. Vallen deze sleunpunten
weg dan is de samenhang in gevaar. Het behoud
van de verblijven is naluurlijk op zich niet
genoeg, ook het fourageerbiotoop moet beschermd
en ontwikkeld roorden. Voor een zinvolle bescherming
van vleermuizen moel de nadmk echter niet
op biotoopbeheer of op verblijfbeheer alléén liggen,
maar moel er een goed evenwicht lussen beide
worden nagestreefd.
Aldo Voûte
3