BaO inpakken en wegwezen februari 2012 - DPB Brugge
BaO inpakken en wegwezen februari 2012 - DPB Brugge
BaO inpakken en wegwezen februari 2012 - DPB Brugge
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong><br />
jaarthema schoolpastoraal kleuter- <strong>en</strong> basisonderwijs<br />
maandelijks aanbod – <strong>februari</strong> <strong>2012</strong><br />
Ver-zo<strong>en</strong>-<strong>en</strong><br />
is zoveel meer dan<br />
“geef maar e<strong>en</strong> zo<strong>en</strong>,<br />
dan is het weer goed”.<br />
Dit aanbod voor de maand <strong>februari</strong> <strong>2012</strong> wil, in eerste aanloop naar de tijd van veertig dag<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong>d aanbod zijn rond boete <strong>en</strong> verzo<strong>en</strong>ing, schuld <strong>en</strong> vergiff<strong>en</strong>is.<br />
Het beeld van de GPS (Leeftocht) wil ons gids<strong>en</strong> <strong>en</strong> roept ons op tot: ‘nu OMker<strong>en</strong> alstublieft’.<br />
1.<br />
E<strong>en</strong> oriënter<strong>en</strong>de visietekst rond verzo<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> boete op de basisschool,<br />
aangevuld met e<strong>en</strong> beknopte bibliografie.
2.<br />
2a Het gebed van de week – <strong>februari</strong>.<br />
Dit is e<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong>d mom<strong>en</strong>t voor alle onderwijsverstrekkers.<br />
Niet bedoeld dus om te gebruik<strong>en</strong> op de werkvloer van de klas.<br />
Wel bestemd voor persoonlijke overweging <strong>en</strong> gebed, tijd<strong>en</strong>s personeelsvergadering<strong>en</strong>, … .<br />
Dit gebed van de week wordt telk<strong>en</strong>s opgebouwd vanuit het maandthema van leeftocht VSKO.<br />
Zie: www.dpbbrugge.be/schoolpastoraal. Rubriek: gebed van de week.<br />
2b Enkele gebed<strong>en</strong> om te gebruik<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong><br />
in de klas of tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> celebraties rond de gegev<strong>en</strong> thematiek.<br />
3.<br />
Vijf rituel<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> niet sacram<strong>en</strong>tele verzo<strong>en</strong>ingsviering<br />
4.<br />
Aanzett<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> celebratie rond verzo<strong>en</strong>ing .<br />
4a eerste graad: ‘spons erover’<br />
4b tweede graad: ‘in de knoop rak<strong>en</strong>’<br />
4c derde graad: ‘op zoek naar zev<strong>en</strong> sleutels’<br />
4d celebratie voor kleuters met pictogramm<strong>en</strong><br />
4e celebratie voor de derde graad rond de 10 beloftes<br />
4f CELEBRATIE ROND TOUWEN (aan hetzelfde touw trekk<strong>en</strong>) = thema broederlijk del<strong>en</strong> <strong>2012</strong><br />
tweede <strong>en</strong> derde graad<br />
5.<br />
Reeks verhal<strong>en</strong> rond verzo<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> vergiff<strong>en</strong>is<br />
6.<br />
“Het is meestal stil rond het sacram<strong>en</strong>t van vergiff<strong>en</strong>is.” E<strong>en</strong> artikel voor persoonlijke overweging<br />
7.<br />
nieuw Sterzing<strong>en</strong>-spel bij Missio<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
2
1. Ver-zo<strong>en</strong>-<strong>en</strong><br />
is zoveel meer dan<br />
“geef maar e<strong>en</strong> zo<strong>en</strong>, dan is het weer goed”.<br />
“Ik probeer altijd goed overe<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong> met mijn broer, <strong>en</strong> toch mak<strong>en</strong> we altijd weer ruzie.”<br />
“Mama moet zich zo dikwijls kwaad op me mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> ik wil dat eig<strong>en</strong>lijk niet.”<br />
“Ik wil het terug goed mak<strong>en</strong> met mijn vri<strong>en</strong>din, maar zij wil niet”.<br />
Wie d<strong>en</strong>kt dat kinder<strong>en</strong> zomaar over hun fout<strong>en</strong>, zwakhed<strong>en</strong>, tekortkoming<strong>en</strong> he<strong>en</strong> stapp<strong>en</strong>,<br />
heeft het mis. Sommige kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> echt lijd<strong>en</strong> onder wat verkeerd loopt bij zichzelf <strong>en</strong> rondom<br />
zich. Er zijn kinder<strong>en</strong> die zich zoud<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> in Paulus die schrijft in de Romein<strong>en</strong>brief 7, 19: “Wat ik<br />
verlang te do<strong>en</strong>, het goede, laat ik na; wat ik wil vermijd<strong>en</strong>, het kwade, dat doe ik.” Kinder<strong>en</strong> stot<strong>en</strong> op<br />
kwaad <strong>en</strong> fout<strong>en</strong> bij zichzelf, bij vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, bij de volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> om zich he<strong>en</strong>. Ze k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> spijt,<br />
schuldgevoel<strong>en</strong>s, pijn omwille van hun onmacht e<strong>en</strong> fout te herstell<strong>en</strong>. Kinder<strong>en</strong> belev<strong>en</strong> die<br />
schuldgevoel<strong>en</strong>s, net zoals ze rouw<strong>en</strong>, op hun eig<strong>en</strong> manier. Dit wil zegg<strong>en</strong> dat ze er bij mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
hevig kunn<strong>en</strong> door verlamd zijn, <strong>en</strong> het volg<strong>en</strong>d gewoon uitbundig weer aan het spel<strong>en</strong> zijn ‘alsof ze<br />
het verget<strong>en</strong> zijn’.<br />
In heel wat basisschol<strong>en</strong> is er aandacht voor deze gevoel<strong>en</strong>s bij kinder<strong>en</strong> “wanneer de<br />
geleg<strong>en</strong>heid zich voordoet”: er is ruzie in de klas, er was on<strong>en</strong>igheid in de turnles, er heerst e<strong>en</strong> pestsfeer<br />
op de speelplaats. Naargelang de indring<strong>en</strong>dheid van het gebeur<strong>en</strong> wordt hier kort of lang in<br />
e<strong>en</strong> klasgesprek bij stil gestaan, wordt de zorgcoördinator of directeur erbij betrokk<strong>en</strong>. Hierbij is het<br />
overduidelijk dat ‘geef elkaar e<strong>en</strong> hand’ onvoldo<strong>en</strong>de is om tot e<strong>en</strong> goede verwerking te kom<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> diepe kwetsuur. Dit gebaar doet immers ge<strong>en</strong> recht aan de gevoel<strong>en</strong>s van pijn, verdriet,<br />
ontgoocheling die het gekwetste kind met zich meedraagt. Ook kinder<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> we wat tijd krijg<strong>en</strong> om<br />
“hun ziel” te lat<strong>en</strong> herstell<strong>en</strong>. Net zoals volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn niet alle kinder<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> mondig of verbaal<br />
weerbaar. E<strong>en</strong> briefje help<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong> waarin de gevoel<strong>en</strong>s verwoord word<strong>en</strong>, de kans gev<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
tek<strong>en</strong>ing te mak<strong>en</strong>, aan de woede ook lichamelijk e<strong>en</strong> uitweg gev<strong>en</strong>… kunn<strong>en</strong> belangrijke kans<strong>en</strong> zijn.<br />
Op e<strong>en</strong> speelplaats van e<strong>en</strong> bepaalde basisschool in West-Vlaander<strong>en</strong> vind je e<strong>en</strong> boom waarrond<br />
matrass<strong>en</strong> zijn vastgemaakt. Kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> er hun kwaadheid schopp<strong>en</strong>d of klopp<strong>en</strong>d kwijt. Op<br />
diezelfde speelplaats vind je ook e<strong>en</strong> troostboom waarbij e<strong>en</strong> bank staat. Kinder<strong>en</strong> gaan er zitt<strong>en</strong> als<br />
ze ev<strong>en</strong> nood hebb<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> “time-out”.<br />
Als gelovig<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> we dat kwaad do<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> medem<strong>en</strong>s, afbreuk doet aan het goddelijke<br />
in mij. Het is onze opdracht om steeds meer te word<strong>en</strong> “het beeld van God” naar wie wij geschap<strong>en</strong><br />
zijn. Het belev<strong>en</strong> van “wat is zonde” k<strong>en</strong>de de voorbije eeuw e<strong>en</strong> grote evolutie. Van “alles is zonde”<br />
kwam<strong>en</strong> we tot “kinder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> toch ge<strong>en</strong> zond<strong>en</strong>”. Vorige g<strong>en</strong>eraties moest<strong>en</strong> de “pekelzondekes”<br />
bijna uitvind<strong>en</strong> om toch maar in de tweewekelijkse biecht iets te kunn<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>. Op die manier hoeft<br />
het inderdaad niet meer. Maar hebb<strong>en</strong> we misschi<strong>en</strong> niet al te vlug het kind met het badwater<br />
weggegot<strong>en</strong>? E<strong>en</strong> boeteviering met kinder<strong>en</strong> (<strong>en</strong> met volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>) kan zo hel<strong>en</strong>d, bevrijd<strong>en</strong>d,<br />
lev<strong>en</strong>gev<strong>en</strong>d zijn dat we het kinder<strong>en</strong> niet mog<strong>en</strong> ontzegg<strong>en</strong>! Vele jongere leerkracht<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> het<br />
zelf niet meer meegekreg<strong>en</strong>, of mocht<strong>en</strong> nog ge<strong>en</strong> positieve ervaring<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
verzo<strong>en</strong>ingsviering meemak<strong>en</strong>.<br />
“Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn <strong>en</strong> onder last gebukt gaan, dan zal ik jullie rust gev<strong>en</strong>”,<br />
zegt Jezus (Matteüs 11, 28). Op hun eig<strong>en</strong> kinderlijke wijze gaan kinder<strong>en</strong> soms gebukt onder<br />
schuldgevoel<strong>en</strong>s bij de echtscheiding van hun ouders, bij de ruzie met hun beste vri<strong>en</strong>din, bij de dood<br />
van hun dier waarvoor ze beloofd hadd<strong>en</strong> goed te zorg<strong>en</strong>… We mog<strong>en</strong> h<strong>en</strong> het vergev<strong>en</strong>de woord<br />
van God niet ontzegg<strong>en</strong>!<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
3
Verzo<strong>en</strong>ing k<strong>en</strong>t vele weg<strong>en</strong>. De meest gek<strong>en</strong>de wijze, <strong>en</strong> het meest nodig, is het uitprat<strong>en</strong><br />
wanneer e<strong>en</strong> gebeurt<strong>en</strong>is zich voor doet. Maar af <strong>en</strong> toe uitdrukkelijker stil staan bij wat niet gezegd<br />
kon word<strong>en</strong>, bij schuld- of kwaadgevoel<strong>en</strong>s die ondanks de handdruk toch blijv<strong>en</strong> bestaan, de spijt<br />
omdat we Jezus iets hadd<strong>en</strong> beloofd <strong>en</strong> het ons niet is gelukt… is ev<strong>en</strong> noodzakelijk. Als katholieke<br />
basisschool kiez<strong>en</strong> we hier voor gebedsmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> rituel<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> we het sacram<strong>en</strong>t van boete <strong>en</strong><br />
verzo<strong>en</strong>ing.<br />
Dit sacram<strong>en</strong>t is het <strong>en</strong>ige sacram<strong>en</strong>t waarvoor kinder<strong>en</strong> helemaal op school zijn<br />
aangewez<strong>en</strong>. Als de kinder<strong>en</strong> op school ge<strong>en</strong> biechtviering meemak<strong>en</strong>, zull<strong>en</strong> ze dit ook voor hun<br />
12 jaar - bij e<strong>en</strong> boeteviering ter voorbereiding op het Vormsel - niet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Het leerplan godsdi<strong>en</strong>st<br />
voorziet het thema vergeving <strong>en</strong> verzo<strong>en</strong>ing in het 3 de leerjaar. In de handleiding<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ook<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> tot viering<strong>en</strong> <strong>en</strong> rituel<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> rondvraag leert dat de meeste leerkracht<strong>en</strong><br />
wel het thema gev<strong>en</strong>, maar zonder rituel<strong>en</strong>, zonder viering, zonder de beleving van het sacram<strong>en</strong>t.<br />
Jammer! Er stek<strong>en</strong> zo’n mooie kans<strong>en</strong>, zeker ook in de klasvoorbereiding van zo’n viering.<br />
E<strong>en</strong> boete- of verzo<strong>en</strong>ingsviering is e<strong>en</strong> gebedsviering in e<strong>en</strong> religieuze ruimte die kans geeft tot<br />
persoonlijk nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, stilte, luister<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> Bijbelverhaal, symbolische handeling als uiting van spijt,<br />
uitdrukk<strong>en</strong> van het verlang<strong>en</strong> naar vergeving, sam<strong>en</strong> bidd<strong>en</strong> <strong>en</strong> zing<strong>en</strong>… De voorganger kan e<strong>en</strong><br />
gewijd – e<strong>en</strong> priester of diak<strong>en</strong> - of toegewijd iemand zijn: pastor, parochieassist<strong>en</strong>t,<br />
gebedsleid(st)er…, ev<strong>en</strong>tueel sam<strong>en</strong> met de leerkracht. E<strong>en</strong> boete- of verzo<strong>en</strong>ingsviering kan voor<br />
iedere<strong>en</strong>, ook voor kleuters.<br />
E<strong>en</strong> biechtviering is e<strong>en</strong> sacram<strong>en</strong>tele verzo<strong>en</strong>ingsviering met e<strong>en</strong> priester. De kinder<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> de<br />
kans tot e<strong>en</strong> persoonlijke belijd<strong>en</strong>is bij de priester of ontvang<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke belijd<strong>en</strong>is het<br />
sacram<strong>en</strong>t van verzo<strong>en</strong>ing. De viering wordt voorgegaan door e<strong>en</strong> priester, ev<strong>en</strong>tueel sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
diak<strong>en</strong>, pastor, parochieassist<strong>en</strong>t, gebedsleid(st)er, leerkracht…<br />
Terzijde<br />
Dit zijn zes ding<strong>en</strong> die de Heer verfoeit;<br />
zev<strong>en</strong> die voor Hem e<strong>en</strong> gruwel zijn:<br />
hoogmoedige og<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> leug<strong>en</strong>achtige tong<br />
<strong>en</strong> hand<strong>en</strong> die onschuldig bloed vergiet<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> hart dat misdadige plann<strong>en</strong> smeedt<br />
<strong>en</strong> voet<strong>en</strong> die haastig naar het kwade snell<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> valse getuige die leug<strong>en</strong>s vertelt<br />
<strong>en</strong> iemand die ruzie stookt tuss<strong>en</strong> broers.<br />
Spreuk<strong>en</strong> 6, 16-19.<br />
Barmhartigheid<br />
is e<strong>en</strong> bloem<br />
uit de voorjaarstuin<br />
van de veertigdag<strong>en</strong>tijd.<br />
Mgr. Bonny<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
4
JONGE KLEUTERS<br />
bibliografie<br />
Konijn <strong>en</strong> zus will<strong>en</strong> de grootste zijn,<br />
auteur: Brigitte Minne, illustraties Merel Eyckeman, uitgeverij: De E<strong>en</strong>hoorn.<br />
Conflict tuss<strong>en</strong> broer <strong>en</strong> zus om de grootste te zijn. Ze will<strong>en</strong> bij de snoepjes kom<strong>en</strong><br />
maar vall<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ze er wel bij.<br />
Het vervel<strong>en</strong>de lieveheersbeestje<br />
auteur: Eric Carle, illustraties: collagetechniek, uitgeverij: Gottmer<br />
Zowel de tekst als de dier<strong>en</strong> evoluer<strong>en</strong> van klein naar groot. Het vervel<strong>en</strong>de<br />
lieveheersbeestje wil met niemand del<strong>en</strong>. Dat je zo ge<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> maakt, daar is hij<br />
aan het eind van het verhaal wel achter. Kunstmatig einde?<br />
Echte vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
auteur <strong>en</strong> illustraties: Manuela Olt<strong>en</strong>, uitgeverij: Lannoo<br />
Heel herk<strong>en</strong>baar verhaal. Heel “simplistisch” weergegev<strong>en</strong> qua taal <strong>en</strong> illustraties.<br />
Het verhaal gaat over ‘van kwaad tot erger tot overdrijv<strong>en</strong>’. De verzo<strong>en</strong>ing gebeurt<br />
vlug, e<strong>en</strong>voudig… te vlug? Te e<strong>en</strong>voudig?<br />
OUDERE KLEUTERS + 1ste GRAAD<br />
Boze draak<br />
auteur: Philippe Gooss<strong>en</strong>s, illustraties: Thierry Robberecht, uitgeverij Clavis<br />
Heel herk<strong>en</strong>baar verhaal met illustraties die de gevoel<strong>en</strong>s goed weergev<strong>en</strong>. De<br />
lettergrootte versterkt de expressie van de tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Het verhaal toont de<br />
ommekeer van de ik-figuur: hij schaamt zich <strong>en</strong> is verdrietig.<br />
Het verhaal van het jongetje <strong>en</strong> het meisje<br />
auteur <strong>en</strong> illustraties: Dominique Maes, uitgeverij Clavis<br />
Heel herk<strong>en</strong>baar verhaal over sam<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> elk e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> weg gaan die tot ruzie<br />
leidt. De kinder<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> tot verzo<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> tot sam<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. Bij de illustraties kan<br />
heel wat gepraat word<strong>en</strong>.<br />
VOLWASSENEN<br />
De zo<strong>en</strong> van God, 1999<br />
auteur: Halewijn<br />
Het sacram<strong>en</strong>t van de verzo<strong>en</strong>ing voor jonge m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van 8 tot 13 jaar<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
5
Sam<strong>en</strong> verder<br />
auteur: Adriaan van Luyn<br />
De auteur schreef dit boek in de vorm van neg<strong>en</strong> briev<strong>en</strong>, gericht aan zijn fictieve<br />
petekind Ir<strong>en</strong>e. Zij belichaamt niet alle<strong>en</strong> de petekinder<strong>en</strong> van de auteur, maar alle<br />
jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> alle gelovig<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van goede wil die met dit boek tot e<strong>en</strong> verdere<br />
bezinning will<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> over schuld, boete, vergeving <strong>en</strong> verzo<strong>en</strong>ing.<br />
Over vergeving <strong>en</strong> verzo<strong>en</strong>ing, uitgeverij Lannoo, 2006<br />
auteur: B<strong>en</strong>oït Standaert, uitgeverij Lannoo, 2009<br />
Monnik B. Standaert gaat in dit boek op zoek naar e<strong>en</strong> antwoord op vrag<strong>en</strong> als ‘Hoe<br />
vergev<strong>en</strong>?’, ‘Hoe kom<strong>en</strong> tot verzo<strong>en</strong>ing?’, ‘Hoe elkaar weer op<strong>en</strong>lijk in het gelaat<br />
zi<strong>en</strong>?’. Hij liet zich daarbij inspirer<strong>en</strong> door de oudste tradities van wijsheid, verzameld<br />
bij de grote monastieke auteurs, bij jod<strong>en</strong> <strong>en</strong> christ<strong>en</strong><strong>en</strong>, moslims <strong>en</strong> boeddhist<strong>en</strong>. Het<br />
resultaat is e<strong>en</strong> boek vol k<strong>en</strong>nis, ervaring, fijne humor.<br />
Luister nu e<strong>en</strong>s naar mij<br />
auteur Lut Celie, uitgeverij Van Halewyck, 2008<br />
Dit ontwap<strong>en</strong><strong>en</strong>de boek is gevuld met verhal<strong>en</strong> over pijn, onmacht, angst, verlies maar<br />
ook hoop. Hoe kunn<strong>en</strong> we kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>? Wat te do<strong>en</strong> met hun<br />
gekraste ziel, bekraste arm<strong>en</strong>, hun ontploffing<strong>en</strong>, ontembare emoties, hun apathisch<br />
gedrag?<br />
Er is soms zoveel emotionele woekering <strong>en</strong> achtergeblev<strong>en</strong> pijn, ondergesneeuwde<br />
gevoel<strong>en</strong>s die we niet altijd zi<strong>en</strong>. Vaak blijk<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> veel kwetsbaarder dan op het<br />
eerste zicht wordt gedacht. Zeker als de veilige grond onder hun voet<strong>en</strong> aan het<br />
verschuiv<strong>en</strong> ging. Van onlust over kleine kwetsur<strong>en</strong> tot grote trauma’s: dit boek gaat<br />
over wat kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> vandaag kan overkom<strong>en</strong>, hoe ze dat zelf belev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vooral over de signal<strong>en</strong> die ze gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> die voor volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> niet altijd begrijpelijk<br />
zijn. Hel<strong>en</strong> kan, mits wat geloof in h<strong>en</strong> én op voorwaarde dat er echt geluisterd wordt<br />
naar wat ze in hun eig<strong>en</strong> taal zegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> ton<strong>en</strong>.<br />
Terzijde<br />
Verwacht ge<strong>en</strong> vergeving,<br />
als je met de kleur<strong>en</strong> van de wraak verft.<br />
Hoop niet op barmhartigheid,<br />
als je ge<strong>en</strong> barmhartigheid toont.<br />
Droom niet van kwijtschelding,<br />
als je haat zaait.<br />
Verwacht ge<strong>en</strong> zoetheid,<br />
als je bitterheid sch<strong>en</strong>kt.<br />
Verwacht ge<strong>en</strong> lof,<br />
als je niets van e<strong>en</strong> ander<br />
door de vingers ziet.<br />
Zoek niet naar het positieve,<br />
als je het negatieve plant.<br />
Isaac Odyongo Paulo, Soedan; uit: Geef ons hed<strong>en</strong> ons dagelijks brood.<br />
Word<strong>en</strong> wat GOD is.<br />
En m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op het spoor van God br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
André Zegveld<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
6
En to<strong>en</strong> zei Jezus…<br />
2b. gebed<strong>en</strong><br />
De kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> meedo<strong>en</strong> door telk<strong>en</strong>s hun hand bij het g<strong>en</strong>oemde lichaamsdeel te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>…<br />
En to<strong>en</strong> zei Jezus: Ik hou van jou.<br />
Ik hou van je oog, dat wil zi<strong>en</strong> naar de mooie ding<strong>en</strong>.<br />
Ik hou van je oor, dat wil luister<strong>en</strong> naar elke vraag.<br />
Ik hou van je mond, die wil zegg<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> ander iets goeds heeft gedaan.<br />
Ik hou van je hand die wil verzorg<strong>en</strong>, spel<strong>en</strong>, del<strong>en</strong>.<br />
Ik hou van je voet, die naar e<strong>en</strong> ander toe wil gaan.<br />
Ik hou van je hart, dat wil voel<strong>en</strong> hoe de ander is.<br />
Ik hou van je verstand, dat wil zoek<strong>en</strong> naar wat waar is.<br />
Ik hou van je droom van vrede <strong>en</strong> geluk.<br />
Ik hou van je, zegt Jezus, ik hou van je, helemaal zoals je b<strong>en</strong>t!<br />
Naar: Bob Babijns, naar goede gewoonte. Gebed<strong>en</strong> uit de grote godsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>, Averbode<br />
Heer ik wil U zegg<strong>en</strong><br />
dat ik fout<strong>en</strong> heb gemaakt<br />
ding<strong>en</strong> die ik zei<br />
ding<strong>en</strong> die ik dacht<br />
ding<strong>en</strong> die ik heb gedaan<br />
of juist niet gedaan<br />
het spijt me, Heer<br />
het spijt me, jullie allemaal.<br />
Lat<strong>en</strong> wij bidd<strong>en</strong> met elkaar:<br />
Heer, maak ons lev<strong>en</strong> nieuw <strong>en</strong> waar.<br />
Goede God,<br />
als ik in mijn hart kijk,<br />
dan is er nog veel te do<strong>en</strong><br />
om alles wat niet goed is beter te mak<strong>en</strong>.<br />
Ik doe wel mijn best<br />
maar soms wil ik niet zi<strong>en</strong><br />
hoe lelijk het is wat ik doe.<br />
Help mij e<strong>en</strong> lieve m<strong>en</strong>s te zijn<br />
voor Jou <strong>en</strong> voor alle m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
7
Van de wind<br />
Als de wind waait uit het west<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ze iemand steeds maar pest<strong>en</strong><br />
sta dan stevig <strong>en</strong> zeg: nee<br />
wees jezelf <strong>en</strong> waai niet mee<br />
Als de wind waait uit het noord<strong>en</strong><br />
met gescheld <strong>en</strong> harde woord<strong>en</strong><br />
doe niet mee met dat gekrijs<br />
praat maar op je eig<strong>en</strong> wijs<br />
Als de wind waait uit het oost<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ze zegg<strong>en</strong>: iemand troost<strong>en</strong><br />
da's niet stoer, da's niet in tel<br />
wees dan wijs <strong>en</strong> doe het wel<br />
Als de wind waait uit het zuid<strong>en</strong><br />
luister dan naar de geluid<strong>en</strong><br />
van je hart, want in dat zwijg<strong>en</strong><br />
hoor je soms de stem van God<br />
die jou wel k<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> zegt: 'Blijf jij maar wie je b<strong>en</strong>t!'<br />
'Ga je mee?' Bijbelverhal<strong>en</strong> <strong>en</strong> versjes voor kinder<strong>en</strong> door Gerrie Huiberts <strong>en</strong> Anne Westerduin<br />
Lied<br />
Ik kan nog net iets beter.<br />
Fout<strong>en</strong> die maak ik goed.<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die om me gev<strong>en</strong>,<br />
dat geeft me nieuwe moed.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
8
3. Vijf rituel<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> niet sacram<strong>en</strong>tele verzo<strong>en</strong>ingsviering<br />
In e<strong>en</strong> kerk waar e<strong>en</strong> kruis teg<strong>en</strong> de muur hangt. Tuss<strong>en</strong> de verticale balk van het kruis<br />
<strong>en</strong> de muur is er e<strong>en</strong> kleine afstand, op de hoogte van de kinder<strong>en</strong>. De kinder<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
uitg<strong>en</strong>odigd om één voor één, rustig naar het kruis te gaan, op te kijk<strong>en</strong> naar het kruis, kort<br />
ev<strong>en</strong> te sprek<strong>en</strong> met Jezus <strong>en</strong> dan hun briefje met hun spijt <strong>en</strong> fout<strong>en</strong> achter het kruisbeeld te<br />
stopp<strong>en</strong>. Wanneer iedere<strong>en</strong> geweest is bidt de voorganger het vergevingsgebed bij dit<br />
kruisbeeld.<br />
Vooraan staat e<strong>en</strong> groot aquarium gevuld met water. In e<strong>en</strong> stiltemom<strong>en</strong>t legg<strong>en</strong> de<br />
kinder<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kbeeldig hun spijt <strong>en</strong> fout<strong>en</strong> in de palm van hun hand<strong>en</strong> die op<strong>en</strong> op hun schoot<br />
rust<strong>en</strong>. Ze sluit<strong>en</strong> hun hand<strong>en</strong> <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> ze tot vuist<strong>en</strong>. Ze kom<strong>en</strong> naar het aquarium, stek<strong>en</strong> hun<br />
vuist<strong>en</strong> in het water <strong>en</strong> op<strong>en</strong><strong>en</strong> de hand<strong>en</strong>… God maakt ons mooi!<br />
Bij het verbrand<strong>en</strong> van de “schuldbriefjes” is het belangrijk om met de as iets te do<strong>en</strong>.<br />
Vergev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> is nooit vrijblijv<strong>en</strong>d, betek<strong>en</strong>t niet dat alle m<strong>en</strong>selijke pijn die ik e<strong>en</strong> ander<br />
heb aangedaan, of die mij werd aangedaan, weg is. De as blijft over. Maar as is ‘voedsel<br />
voor de aarde’, is meststof… Niets is zo slecht, of God kan het ombuig<strong>en</strong> tot iets goeds. Wat<br />
‘as’ is, wat overblijft van onze fout<strong>en</strong>, kan omgebog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> tot vruchtbaarheid, tot nieuwe<br />
kans<strong>en</strong>. Nadat de kinder<strong>en</strong> hun schuldbriefje in de vuurpot hebb<strong>en</strong> gesmet<strong>en</strong>, krijg<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong><br />
boontje. “God heeft e<strong>en</strong> boontje voor jou”. Dit boontje plant<strong>en</strong> ze in de gro<strong>en</strong>tetuin van de<br />
school of in e<strong>en</strong> pot gevuld met aarde. Op het eind van de boeteviering, wanneer de as wat<br />
afgekoeld is, wordt de as over de aarde gestrooid.<br />
Sommig<strong>en</strong> merk<strong>en</strong> op dat het verbrand<strong>en</strong> van schuldbriefjes de suggestie wekt dat er<br />
niets over blijft van het kwaad dat werd aangedaan <strong>en</strong> rad<strong>en</strong> dit ritueel af. Dit zou<br />
juist zijn als er met de as verder niets gebeurt.<br />
Wij suggerer<strong>en</strong> echter om de schuldbriefjes wel te verbrand<strong>en</strong> <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> de as, wat<br />
overblijft van onze fout<strong>en</strong> (pijn, verdriet, littek<strong>en</strong>, spijt…), e<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>is. Dit om e<strong>en</strong><br />
aantal red<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
As = altijd stof tot nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong>! As verwijst naar Aswo<strong>en</strong>sdag… Wat e<strong>en</strong>s glorie<br />
<strong>en</strong> één <strong>en</strong> al belofte was, is nu dor, schraal, lev<strong>en</strong>loos…<br />
‘Ged<strong>en</strong>k o m<strong>en</strong>s dat gij van stof <strong>en</strong> as zijt <strong>en</strong> tot stof <strong>en</strong> as zult wederker<strong>en</strong>.’<br />
As = ge<strong>en</strong> eindpunt / As = meer dan restafval<br />
As = voedsel voor de grond, is mest “avant la lettre”<br />
We stek<strong>en</strong> de blaadjes aan met het vuur van de Paaskaars.<br />
Vuur, verbrand<strong>en</strong>, opbrand<strong>en</strong> = ‘versterv<strong>en</strong>’ om iets nieuws kans te gev<strong>en</strong>…<br />
Vergev<strong>en</strong> = ver gaan in het gev<strong>en</strong>…<br />
As is e<strong>en</strong> symbool dat in onze cultuur aan belang wint door het veelvuldig<br />
kiez<strong>en</strong> voor crematie van onze overled<strong>en</strong><strong>en</strong>. Ook daar is de as ge<strong>en</strong> eindpunt<br />
(zou het niet mog<strong>en</strong> zijn)… As wordt aan de aarde toevertrouwd, om terug<br />
één te word<strong>en</strong> met de aarde, <strong>en</strong> de aarde vruchtbaar te mak<strong>en</strong>…<br />
As, wat overblijft van ons kwaad… Wanneer we omgaan met eig<strong>en</strong> schuld <strong>en</strong><br />
onmacht, moet<strong>en</strong> we soms bek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> dat we soms niet verder kom<strong>en</strong> dan ‘het<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
9
kwaad, onze onmacht e<strong>en</strong> plaats gev<strong>en</strong>’, ‘het kanaliser<strong>en</strong>’, ‘het isoler<strong>en</strong>’… de<br />
asurne van het kwaad… E<strong>en</strong> verdere stap is dan, het kwaad kunn<strong>en</strong> loslat<strong>en</strong>,<br />
opdat nieuw lev<strong>en</strong> groeikans<strong>en</strong> krijgt…<br />
Concreet voorbeeld uit e<strong>en</strong> verzo<strong>en</strong>ingsviering waarin werd gewerkt met as…<br />
Wat blijft er over van onze fout<strong>en</strong>? As… grauw <strong>en</strong> grijs…<br />
Als we fout<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, blijft er altijd iets over… pijn, ontgoocheling, verdriet…<br />
Niets is zo slecht of Jezus maakt er iets goeds van!<br />
Jezus zegt ons:<br />
“Ik kijk door de harde bolster he<strong>en</strong>, naar het zachte in jou, het goede…<br />
En zoals je b<strong>en</strong>t, zo zie ik je graag…<br />
Wat je fout deed, dat wil Jezus je vergev<strong>en</strong>… dat wil niet zegg<strong>en</strong>, dat het er<br />
niet geweest is, maar we krijg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nieuwe kans om het beter, anders te<br />
do<strong>en</strong>.”<br />
We kunn<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> uit onze fout<strong>en</strong>…<br />
Als e<strong>en</strong> ruzie is bijgelegd, dan zijn we supercont<strong>en</strong>t.<br />
Het gebeurt dat de vri<strong>en</strong>dschap sterker wordt na e<strong>en</strong> ruzie.<br />
Dat is ook wat as doet… as is wat over blijft na het brand<strong>en</strong>d vuur, maar as<br />
ook is ‘voedsel voor de aarde’… as maakt de grond vruchtbaar, is e<strong>en</strong> vorm<br />
van meststof…<br />
Jezus zegt aan jullie: ‘Ik heb e<strong>en</strong> boontje voor jou!’<br />
We kunn<strong>en</strong> de as bij e<strong>en</strong> plant, struik, boom, … als voeding do<strong>en</strong>, maar we<br />
kunn<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> nieuw plantje zaai<strong>en</strong>.<br />
Kijk, we hebb<strong>en</strong> hier per klas e<strong>en</strong> bloempot gevuld met aarde <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
boontjes.<br />
Mag ik vrag<strong>en</strong> dat de leerkracht e<strong>en</strong> putje maakt in de aarde <strong>en</strong> er de<br />
boontjes in legt.<br />
Dan zal ik uit onze vuurpot wat as nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat rond het boontje legg<strong>en</strong>…<br />
Daarna do<strong>en</strong> we het putje toe… <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> de boontjes ontkiem<strong>en</strong>!<br />
Ons verzo<strong>en</strong><strong>en</strong> met Jezus <strong>en</strong> met elkaar, maakt niet alle<strong>en</strong> onze bolster op<strong>en</strong>,<br />
maar helpt ook opdat het goede kan groei<strong>en</strong>!<br />
We krijg<strong>en</strong> weer nieuwe moed om het in de toekomst beter te do<strong>en</strong>.<br />
Tuss<strong>en</strong> de voorganger <strong>en</strong> de kinder<strong>en</strong> staat e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>bord op pekkel (uit de<br />
kleuterklas, cf. beschrijfbare reclamebord<strong>en</strong> aan winkels of in restaurants). De schrijfzijde staat<br />
naar de kinder<strong>en</strong> toe. De kinder<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd om één voor één hun spijt uit te<br />
schrijv<strong>en</strong> op het bord, of terwijl ze het in hun hart verwoord<strong>en</strong>, ‘e<strong>en</strong> figuur’ te tek<strong>en</strong><strong>en</strong> op het<br />
bord. Als ze klaar zijn, kijk<strong>en</strong> ze de voorganger aan. Met e<strong>en</strong> (nieuwe) spons wrijft de<br />
voorganger de fout<strong>en</strong> weg. Wanneer alle kinder<strong>en</strong> geweest zijn stopt de voorganger de spons<br />
in e<strong>en</strong> emmer vers water <strong>en</strong> spreekt het vergevingsgebed uit. De emmer wordt groeiwater voor<br />
de plant<strong>en</strong> in de kerk, voor de bloem<strong>en</strong> rondom de kerk.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
10
De kinder<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> hun ‘schuldbriefje’ tot bij de voorganger die de hand<strong>en</strong> op<strong>en</strong><br />
houdt. De kinder<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> hun ‘schuldbriefje’ in de hand<strong>en</strong> van de voorganger die het briefje<br />
neemt <strong>en</strong> scheurt. De snippers kunn<strong>en</strong> in het vuur word<strong>en</strong> geword<strong>en</strong> (zie hoger), kunn<strong>en</strong> ook in<br />
e<strong>en</strong> grote bak met zand word<strong>en</strong> gestopt. Indi<strong>en</strong> je dichtbij het strand b<strong>en</strong>t, waarom niet e<strong>en</strong><br />
verzo<strong>en</strong>ingsviering tijd<strong>en</strong>s de zeeklass<strong>en</strong>? Kan het zand terug naar het strand word<strong>en</strong> gebracht.<br />
Wanneer het vloed wordt, neemt de zee alles met zich mee…<br />
Bij e<strong>en</strong> niet-sacram<strong>en</strong>tele viering is het toch belangrijk om de kinder<strong>en</strong> de kans te gev<strong>en</strong>, iets wat echt<br />
op hun maag ligt, te kunn<strong>en</strong> uitsprek<strong>en</strong>. Daartoe zal de toegewijde voorganger in de buurt staan van<br />
het kruis, de aquarium, zal het bord of de vuurpot op e<strong>en</strong> rustig plekje in de kerk staan – op wat<br />
afstand van de wacht<strong>en</strong>de kinder<strong>en</strong>. De ervaring leert dat er toch altijd wel <strong>en</strong>kele kinder<strong>en</strong> dankbaar<br />
van deze kans gebruik mak<strong>en</strong>. Hun “verlichte” gezichtjes sprek<strong>en</strong> boekdel<strong>en</strong>!<br />
Bij e<strong>en</strong> sacram<strong>en</strong>tele viering kunn<strong>en</strong> dezelfde rituel<strong>en</strong> gebruikt word<strong>en</strong>. De voorganger is dan de<br />
priester die elk kind individueel vergeving toezegt.<br />
“Het is belangrijk dat we met kwetsur<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> omgaan.<br />
Er zijn m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die zegg<strong>en</strong>: zwijg daarover, verdring het maar.<br />
Ander<strong>en</strong> reager<strong>en</strong> met zoek<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> schuldige.<br />
Het zijn onheilzame weg<strong>en</strong>.<br />
Wie niet eerst zelf in de pijn van eig<strong>en</strong> kwetsur<strong>en</strong> heeft gestaan,<br />
zal nooit vruchtbaar bij ander<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
Word als kinder<strong>en</strong>.<br />
Zoek het kind in uzelf.<br />
Dat betek<strong>en</strong>t het ongeschokte vertrouw<strong>en</strong> in de ander<strong>en</strong>.<br />
Durf terug te gaan naar het mom<strong>en</strong>t dat het volslag<strong>en</strong> basisvertrouw<strong>en</strong> voor het eerst geschokt werd.<br />
We mog<strong>en</strong> in onszelf op zoek gaan naar dat deel dat gekwetst is.<br />
En daar mog<strong>en</strong> we herder word<strong>en</strong> van onszelf.<br />
Eerst dan kan ik pastor zijn voor ander<strong>en</strong>:<br />
in de erk<strong>en</strong>ning dat in elk van ons e<strong>en</strong> koninklijk m<strong>en</strong>s aanwezig is”<br />
Walter Corneillie<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
11
4a. eerste graad: ‘spons erover’<br />
1. We mak<strong>en</strong> het stil <strong>en</strong> start<strong>en</strong> met het kruistek<strong>en</strong>.<br />
2. Op<strong>en</strong>ingsgebed:<br />
Goede God,<br />
vandaag zijn we hier sam<strong>en</strong><br />
om na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> Jou vergeving te vrag<strong>en</strong> voor wat we niet zo goed ded<strong>en</strong> de voorbije tijd.<br />
Dank Je wel dat Je ons graag ziet <strong>en</strong> graag blijft zi<strong>en</strong> – wat er ook gebeurt.<br />
Goede God, help ons om Jouw Liefde diep in ons hartje te voel<strong>en</strong>,<br />
vandaag <strong>en</strong> alle verdere dag<strong>en</strong>. Am<strong>en</strong>.<br />
3. Bijbelverhaal:<br />
‘De hartelijke koning <strong>en</strong> de harteloze di<strong>en</strong>aar.’ (Leerkracht leest voor)<br />
Averbodes jeugdbijbel blz. 135 – 136<br />
4. Gesprekje:<br />
Navertell<strong>en</strong> van het verhaal + duiding van de twee woord<strong>en</strong>: hartelijke <strong>en</strong> harteloze.<br />
Wat d<strong>en</strong>k je bij dit verhaal ?<br />
Wie is die koning?<br />
Wat moet<strong>en</strong> we d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> bij de di<strong>en</strong>aar?<br />
Wie zou jij het liefst ontmoet<strong>en</strong>: de koning of de di<strong>en</strong>aar?<br />
5. Verzo<strong>en</strong>ingsmom<strong>en</strong>t:<br />
God is de koning die al onze schuld<strong>en</strong>, onze zond<strong>en</strong> <strong>en</strong> fout<strong>en</strong> wil vergev<strong>en</strong>…<br />
D<strong>en</strong>k goed na over wat jij al verkeerd hebt gedaan <strong>en</strong> spijt over hebt.<br />
De kinder<strong>en</strong> tek<strong>en</strong><strong>en</strong> dit op e<strong>en</strong> lei, die de juf aan elk kind geeft.<br />
Daarna legt de juf uit: water zuivert, maakt mooi, wast het vuil weg… ‘spons erover’<br />
zo wil God dit do<strong>en</strong> met jullie fout<strong>en</strong>… alles wegwass<strong>en</strong>…<br />
De juf komt langs met de spons <strong>en</strong> wast hun tek<strong>en</strong>ing af.<br />
In plaats van e<strong>en</strong> harteloze di<strong>en</strong>aar, kunn<strong>en</strong> we ook e<strong>en</strong> hartelijke di<strong>en</strong>aar zijn…<br />
Schrijf op het hartje: wat je e<strong>en</strong> ander wilt vergev<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of e<strong>en</strong> goed voornem<strong>en</strong><br />
voor na deze bezinning.<br />
(De juf/meester schrijft op wat de kinder<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>)<br />
Het hart<strong>en</strong>zakje nem<strong>en</strong> we mee naar de klas.<br />
Zing<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kele mal<strong>en</strong> na elkaar:<br />
Ik kan nog net iets beter,<br />
fout<strong>en</strong> die maak ik goed.<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die om me gev<strong>en</strong>,<br />
dat geeft me nieuwe moed.<br />
6. Slotgebed<br />
Goed God,<br />
dank U wel dat U voor ons e<strong>en</strong> hartelijke koning wilt zijn,<br />
dat U al wat fout was bij ons hebt vergev<strong>en</strong>…<br />
Wilt U ons verder help<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> hartelijke di<strong>en</strong>aar te zijn,<br />
die steeds aan ander<strong>en</strong> probeert te vergev<strong>en</strong>.<br />
Am<strong>en</strong>.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
12
4b. tweede graad: ‘in de knoop rak<strong>en</strong>’<br />
1. We mak<strong>en</strong> het stil <strong>en</strong> start<strong>en</strong> met het kruistek<strong>en</strong>.<br />
2. Op<strong>en</strong>ingsgebed:<br />
God, nog nooit hebt Gij iemand in de steek gelat<strong>en</strong>, want Gij zijt er altijd voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Gij wilt steeds onze knop<strong>en</strong> losmak<strong>en</strong>.<br />
Gij wilt dat wij m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> word<strong>en</strong> die over niemand de baas spel<strong>en</strong>.<br />
Help ons, wees hier bij ons, want we zitt<strong>en</strong> nog aan zoveel ding<strong>en</strong> vast<br />
die in de weg staan om echt te lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> die ons teg<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> om goed te zijn. Am<strong>en</strong>.<br />
3. Neg<strong>en</strong> knop<strong>en</strong>:<br />
(Kinder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> elk e<strong>en</strong> stuk touw gekreg<strong>en</strong>, legg<strong>en</strong> bij elk voorbeeld e<strong>en</strong> knoop in hun touw)<br />
Op vele manier<strong>en</strong> rak<strong>en</strong> we in de knoop.<br />
Hoe rak<strong>en</strong> we in de knoop, door onszelf, door ander<strong>en</strong>.<br />
Luister<strong>en</strong> we naar volg<strong>en</strong>de voorbeeld<strong>en</strong> <strong>en</strong> tracht te ontdekk<strong>en</strong> wat er op volg<strong>en</strong>de kaartjes<br />
staat.<br />
Jaloersheid: als je niet kunt verdrag<strong>en</strong> dat het ander<strong>en</strong> goed gaat.<br />
Trots: als je van jezelf vindt dat je alles toch beter wéét of dat je alles beter kunt of<br />
dat je beter b<strong>en</strong>t dan de ander<strong>en</strong>.<br />
Oordel<strong>en</strong>: als je steeds met je kritiek klaar staat <strong>en</strong> alles afbreekt wat de ander<strong>en</strong><br />
do<strong>en</strong>, zonder zelf iets te do<strong>en</strong>.<br />
Uitsluiting: als je weigert met andere kinder<strong>en</strong> te spel<strong>en</strong> of er zelfs niet wil teg<strong>en</strong><br />
sprek<strong>en</strong>.<br />
Ruzie: als je steeds maar met andere jong<strong>en</strong>s of meisjes overhoop ligt <strong>en</strong> meedoet met<br />
dat eeuwig geruzie om e<strong>en</strong> "niets".<br />
Egoïsme: Je d<strong>en</strong>kt alle<strong>en</strong> aan jezelf: "Ikke <strong>en</strong> de rest kan stikke…"<br />
Opschepp<strong>en</strong>: je zal zeker ook dikwijls hebb<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> luister<strong>en</strong> naar de<br />
held<strong>en</strong>dad<strong>en</strong> van sommige jong<strong>en</strong>s <strong>en</strong> meisjes. Ze vertell<strong>en</strong> in geur<strong>en</strong> <strong>en</strong> kleur<strong>en</strong> wat ze<br />
allemaal hebb<strong>en</strong> gedaan of wat ze allemaal hebb<strong>en</strong> of kunn<strong>en</strong>. Maar: je moet h<strong>en</strong><br />
niet altijd gelov<strong>en</strong>.<br />
Kwaadsprek<strong>en</strong>: Dat zal je nog niet dikwijls gehoord hebb<strong>en</strong>. Het gebeurt meestal<br />
over jou, als je er niet bij b<strong>en</strong>t… Of jij roddelt ook wel e<strong>en</strong>s mee achter de rug van<br />
iemand anders.<br />
Oneerlijkheid: Als je oneerlijk b<strong>en</strong>t, dan b<strong>en</strong> je niet betrouwbaar, dan kan m<strong>en</strong> niet op<br />
je rek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Je liegt of steelt…<br />
Al die voorbeeld<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ons lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> op hoeveel manier<strong>en</strong> we in de knoop gerak<strong>en</strong>.<br />
Terwijl Jezus juist zo graag al die knop<strong>en</strong> wil losmak<strong>en</strong>.<br />
4. Evangelie<br />
Lat<strong>en</strong> we nu ev<strong>en</strong> stil staan bij het verhaal van Zacheüs, de oppertoll<strong>en</strong>aar, e<strong>en</strong> klein mannetje<br />
dat Jezus wilde zi<strong>en</strong>. En Jezus zag Zacheüs <strong>en</strong> wilde zelfs bij hem gaan et<strong>en</strong>.<br />
Luister goed want door dit verhaal wil Jezus ons heel wat ler<strong>en</strong> over onszelf <strong>en</strong> over God.<br />
Leerkracht leest voor: Lc, 19, 1-10<br />
5. Duiding<br />
Zacheüs was oppertoll<strong>en</strong>aar, rijk, klein van stuk. De ander<strong>en</strong> dacht<strong>en</strong> niet veel goeds over hem.<br />
Ze vertrouw<strong>en</strong> hem niet, ze wet<strong>en</strong> goed g<strong>en</strong>oeg dat hij teveel geld vraagt.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
13
Jezus k<strong>en</strong>t de gedacht<strong>en</strong> van deze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Iedere<strong>en</strong> blijft zoveel mogelijk bij Zacheüs uit de<br />
buurt omdat hij e<strong>en</strong> zondaar is, maar Jezus doet juist het teg<strong>en</strong>overgestelde. Hij gaat naar die<br />
man toe <strong>en</strong> zegt: "Vandaag wil ik bij jou verblijv<strong>en</strong>. Ik wil je gast zijn."<br />
En wat do<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, ze gaan niet akkoord, sprek<strong>en</strong> er schande over. Hoe kan die Jezus nu<br />
bij zo iemand op bezoek gaan? Omdat Jezus iedere<strong>en</strong> vergeeft, ook dieg<strong>en</strong><strong>en</strong> die eerst met<br />
zichzelf in de knoop zat<strong>en</strong> <strong>en</strong> ding<strong>en</strong> verkeerd ded<strong>en</strong>. Jezus wil die knop<strong>en</strong> losmak<strong>en</strong>!<br />
Als we nog ev<strong>en</strong> naar de knop<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> de woord<strong>en</strong> die er aan hang<strong>en</strong>: trots, jaloersheid,<br />
oordel<strong>en</strong>, uitsluiting, <strong>en</strong>z. …. Woord<strong>en</strong> die ons vertell<strong>en</strong> over m<strong>en</strong>selijke fout<strong>en</strong>, zond<strong>en</strong> die ons<br />
lev<strong>en</strong> onaang<strong>en</strong>aam mak<strong>en</strong>. We hoev<strong>en</strong> ons daarover niet te scham<strong>en</strong> we moet<strong>en</strong> ook niet<br />
zegg<strong>en</strong> dat we die fout<strong>en</strong> nooit mak<strong>en</strong>. Jezus ons leert dat we om onze fout<strong>en</strong> niet<br />
veroordeeld word<strong>en</strong> ALS we het beter will<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />
6. Verzo<strong>en</strong>ingsmom<strong>en</strong>t<br />
Gaan jullie stilletjes bij jezelf na op welke manier jijzelf nog vastgeknoopt b<strong>en</strong>t. Telk<strong>en</strong>s als de<br />
kinder<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat ze daaraan nog will<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>, lat<strong>en</strong> ze die knoop vastzitt<strong>en</strong>. De andere<br />
do<strong>en</strong> ze los!<br />
Voor de knop<strong>en</strong> die nog vastzitt<strong>en</strong>, mog<strong>en</strong> de kinder<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong> hoe ze eraan kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>,<br />
om die knoop terug los te krijg<strong>en</strong>!<br />
(Het is wel belangrijk dat de lkr regelmatig tijd<strong>en</strong>s de veertigdag<strong>en</strong>tijd aan de kinder<strong>en</strong> vraagt of<br />
ze aan die knoop werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het prober<strong>en</strong> beter te do<strong>en</strong>.)<br />
Zing<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kele mal<strong>en</strong> na elkaar:<br />
Ik kan nog net iets beter,<br />
fout<strong>en</strong> die maak ik goed.<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die om me gev<strong>en</strong>,<br />
dat geeft me nieuwe moed.<br />
7. Slotgebed<br />
God, wij dank<strong>en</strong> U<br />
dat Gij veel van ons houdt,<br />
Ook al mak<strong>en</strong> wij veel fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> rak<strong>en</strong> met onszelf in de knoop.<br />
Wij dank<strong>en</strong> U omdat Gij altijd vergeeft.<br />
Wij will<strong>en</strong> prober<strong>en</strong> het beter te do<strong>en</strong>.<br />
Nu onze knop<strong>en</strong> verwijderd zijn, kunn<strong>en</strong> wij echt vrij gaan lev<strong>en</strong>.<br />
Am<strong>en</strong>.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
14
4c. derde graad: ‘op zoek naar zev<strong>en</strong> sleutels’<br />
1. We mak<strong>en</strong> het stil <strong>en</strong> start<strong>en</strong> met het kruistek<strong>en</strong>.<br />
2. Op<strong>en</strong>ing:<br />
Als de ander zijn werk niet maakt, is hij lui.<br />
Als jij het niet doet, heb je ge<strong>en</strong> tijd gehad.<br />
Als de ander niet opschiet, is hij e<strong>en</strong> trage,<br />
als het om jezelf gaat, wil je je werk heel precies do<strong>en</strong>.<br />
Als de ander op zijn stuk blijft staan, is hij koppig.<br />
Als jij hetzelfde doet, is het omdat je overtuigd b<strong>en</strong>t van de waarheid.<br />
Als de ander over zichzelf praat, is hij vol van zichzelf.<br />
Als jij over jezelf praat, wil je de ander lat<strong>en</strong> profiter<strong>en</strong> van je ervaring<strong>en</strong>.<br />
Als de ander vri<strong>en</strong>delijk is, heeft hij bijbedoeling<strong>en</strong>.<br />
Als jij hetzelfde doet, heb je goede voornem<strong>en</strong>s gemaakt.<br />
Als de ander met e<strong>en</strong> nieuw idee aankomt, doet hij eindelijk e<strong>en</strong>s iets.<br />
Als je er zelf mee aankomt, b<strong>en</strong> je vindingrijk.<br />
Als de ander mislukt, kan hij nooit iets.<br />
Als je zelf mislukt, heb je toevallig pech.<br />
(Kort gesprek over de bedoeling van deze tekst.)<br />
Lkr: Vandaag is het de bedoeling dat je leert nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over jezelf, in je eig<strong>en</strong> hart te kijk<strong>en</strong>,<br />
wat er soms verkeerd gaat <strong>en</strong> hoe we het beter kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. Luister daarvoor naar volg<strong>en</strong>de<br />
tekst.<br />
3. Verhaal: e<strong>en</strong> kist! … bij de Romein<strong>en</strong><br />
Kist<strong>en</strong> zijn van alle tijd<strong>en</strong>.<br />
De Griek<strong>en</strong> k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> kast<strong>en</strong> <strong>en</strong> legd<strong>en</strong> hun kledij in kist<strong>en</strong>.<br />
Romeinse vrouw<strong>en</strong> borg<strong>en</strong> er allerlei ding<strong>en</strong> in op.<br />
In onze tijd vind<strong>en</strong> we die kist<strong>en</strong> vaak terug in de woonkamer,<br />
bv: vol met tijdschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong> gezelschapsspelletjes.<br />
Of op zolder, gevuld met oude snuisterij<strong>en</strong>.<br />
Soms bevatt<strong>en</strong> ze wel e<strong>en</strong>s belangrijke <strong>en</strong> waardevolle zak<strong>en</strong>.<br />
In de Middeleeuw<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> sommige sted<strong>en</strong> heel belangrijke kist<strong>en</strong>.<br />
De Middeleeuw<strong>en</strong>, je weet wel, de tijd van ridders <strong>en</strong> vazall<strong>en</strong>, …<br />
Vroeger werd in e<strong>en</strong> kist ‘de keure’ bewaard.<br />
De keure: e<strong>en</strong> soort perkam<strong>en</strong>t waarin alle<br />
vrijhed<strong>en</strong> van de stad nauwkeurig werd<strong>en</strong> opgesomd.<br />
Je begrijpt wel dat voor e<strong>en</strong> stad e<strong>en</strong> uiterst belangrijk docum<strong>en</strong>t was,<br />
want het maakte van e<strong>en</strong> groepering m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> e<strong>en</strong> heuse stad.<br />
Daardoor kreg<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> bestuur, e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> rechtbank,<br />
Soms e<strong>en</strong> leger, <strong>en</strong> was iedere<strong>en</strong> vrij te gaan waarhe<strong>en</strong> hij wilde.<br />
Zorgvuldig borg de stad haar keure op<br />
in e<strong>en</strong> met ijzer<strong>en</strong> band<strong>en</strong> beslag<strong>en</strong> koffer,<br />
die in e<strong>en</strong> brandvrij st<strong>en</strong><strong>en</strong> gebouw werd ondergebracht, het belfort!<br />
Er war<strong>en</strong> zev<strong>en</strong> slot<strong>en</strong> rond de koffer.<br />
Gemakkelijk was die niet te op<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Zev<strong>en</strong> slot<strong>en</strong> <strong>en</strong> zev<strong>en</strong> sleutels.<br />
Nooit kon iemand alle sleutels <strong>en</strong> de macht bezitt<strong>en</strong> om erin te gerak<strong>en</strong>.<br />
Zev<strong>en</strong> sleutels, <strong>en</strong> zev<strong>en</strong> magistrat<strong>en</strong>;<br />
of in sommige sted<strong>en</strong>; schep<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
15
ezat<strong>en</strong> één sleutel.<br />
Sam<strong>en</strong> kon de kist geop<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>.<br />
Alle<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>.<br />
4. Uitleg van de zev<strong>en</strong> sleutels.<br />
De lkr legt elke sleutel uit <strong>en</strong> houdt e<strong>en</strong> kort gesprek. Elk kind krijgt e<strong>en</strong> touwtje met de zev<strong>en</strong><br />
sleutels aan.<br />
Sleutel één: ‘het goede zi<strong>en</strong>’: Het is belangrijk dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> het goede in elkaar zi<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat<br />
onthoud<strong>en</strong>. Als iemand e<strong>en</strong>s iets fout do<strong>en</strong>, lat<strong>en</strong> we dan prober<strong>en</strong> te zegg<strong>en</strong>: zand erover,<br />
verget<strong>en</strong> <strong>en</strong> vergev<strong>en</strong>.<br />
Sleutel twee: ‘elkaar (ver)drag<strong>en</strong>’: Wat je sam<strong>en</strong> doet, lukt zoveel beter!<br />
Sleutel drie: ‘e<strong>en</strong> help<strong>en</strong>de hand’: Brood dat m<strong>en</strong> deelt, smaakt beter. Gedeelde pijn is halve<br />
pijn, gedeelde vreugde, is heel veel vreugde.<br />
Sleutel vier: ‘de pijn rad<strong>en</strong> – <strong>en</strong> nabij zijn’: Klopt jouw hart ook niet alle<strong>en</strong> voor jezelf? Niet<br />
<strong>en</strong>kel in je eig<strong>en</strong> hart kijk<strong>en</strong>, maar ook e<strong>en</strong>s bij de ander <strong>en</strong> prober<strong>en</strong> die persoon te help<strong>en</strong>.<br />
Sleutel vijf: ‘e<strong>en</strong> goed woord, doet wonder<strong>en</strong>’: Geef m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> e<strong>en</strong> pluim <strong>en</strong> ze krijg<strong>en</strong> vleugels.<br />
Iedere<strong>en</strong> heeft deugd van e<strong>en</strong> schouderklop of e<strong>en</strong> bemoedig<strong>en</strong>d woord.<br />
Sleutel zes: ‘heb vertrouw<strong>en</strong> in je kunn<strong>en</strong>, geloof in jezelf.’: Je kunt meer dan je d<strong>en</strong>kt, geloof in<br />
jezelf!<br />
Sleutel zev<strong>en</strong>: ‘vri<strong>en</strong>dschap’: Dit heb je nodig in je lev<strong>en</strong>! Zonder vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> sta je nerg<strong>en</strong>s.<br />
5. Duiding<br />
Welke sleutel wil jij wel e<strong>en</strong>s meer gebruik<strong>en</strong>? Waarom?<br />
Elke leerling<strong>en</strong> vertelt over één bepaalde sleutel die ze meer will<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarom. Ze<br />
‘plaats<strong>en</strong>’ die ook vooraan in ‘e<strong>en</strong> sleutelbos’, nem<strong>en</strong> dit mee naar de klas <strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de<br />
veertigdag<strong>en</strong>tijd wordt af <strong>en</strong> toe gepolst of daaraan gewerkt wordt.<br />
De leerkracht vertelt ook dat Jezus e<strong>en</strong> beetje e<strong>en</strong> ‘loper’ (sleutel waarmee je alle deur<strong>en</strong> kan<br />
op<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, zoals de directeur op onze school) heeft. Hij heeft alle 7 die sleutels in Hem <strong>en</strong> kan<br />
ze altijd op<strong>en</strong><strong>en</strong>. Wij niet, we hebb<strong>en</strong> er soms maar e<strong>en</strong> paar <strong>en</strong> moet<strong>en</strong> daaraan werk<strong>en</strong>.<br />
Zing<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kele mal<strong>en</strong> na elkaar:<br />
Ik kan nog net iets beter,<br />
fout<strong>en</strong> die maak ik goed.<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die om me gev<strong>en</strong>,<br />
dat geeft me nieuwe moed.<br />
6. Slotgebed<br />
God, dit zijn onze zev<strong>en</strong> sleutels…<br />
Het is niet altijd gemakkelijk om die sleutels te gebruik<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> zo ‘e<strong>en</strong> goede verbinding’ met elkaar te hebb<strong>en</strong>…<br />
Toch wet<strong>en</strong> wij dat ze diep in de koffer van ons hart aanwezig zijn.<br />
Geef ons de kracht, God<br />
eerder te ontsluit<strong>en</strong> dan te sluit<strong>en</strong>,<br />
eerder te op<strong>en</strong><strong>en</strong> dan op te sluit<strong>en</strong>,<br />
eerder te vergev<strong>en</strong> dan af te sluit<strong>en</strong>.<br />
Geef ons daarom uw Liefdessleutel, uw Geest.<br />
Wij vrag<strong>en</strong> dit vandaag <strong>en</strong> vooral de dag<strong>en</strong> van het harde slot.<br />
Mog<strong>en</strong> wij zoals de zev<strong>en</strong> magistrat<strong>en</strong><br />
sterk <strong>en</strong> goed verbond<strong>en</strong> met elkaar<br />
werk<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> goed sam<strong>en</strong>lev<strong>en</strong> met elkaar.<br />
Am<strong>en</strong>.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
16
4d. celebratie voor kleuters met pictogramm<strong>en</strong><br />
Juf geeft in de klas uitleg bij de pictogramm<strong>en</strong> (zie volg<strong>en</strong>d blad).<br />
Kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> op de achterkant van het pictogram e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing mak<strong>en</strong>.<br />
We wet<strong>en</strong> veel goede ding<strong>en</strong> over Jezus. Jezus vertelt dat zijn Vader in de hemel alle m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> graag<br />
ziet, ook als ze e<strong>en</strong>s stout zijn geweest. Ook juf blijft nooit e<strong>en</strong> hele dag kwaad als we iets verkeerds<br />
do<strong>en</strong>. En mama of papa, oma of opa? Nee, ook zij niet. Ze kunn<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong>s boos zijn omdat we iets<br />
fout do<strong>en</strong>, maar ze blijv<strong>en</strong> ons wel graag zi<strong>en</strong>! Altijd! Zo blijft de goede Vader in de hemel ons ook<br />
graag zi<strong>en</strong>. Altijd! Dat heeft Jezus ons gezegd.<br />
Ook de grote m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> e<strong>en</strong>s fout<strong>en</strong>: juf in de klas, mama, papa, oma of opa…. Allemaal do<strong>en</strong><br />
we wel e<strong>en</strong> keer iets fout, of do<strong>en</strong> we iemand pijn. Daarover hebb<strong>en</strong> jullie verteld in de klas <strong>en</strong><br />
getek<strong>en</strong>d of e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing (=pictogram) gekoz<strong>en</strong>. Als mama of papa niet meer kwaad zijn, dan gev<strong>en</strong><br />
ze e<strong>en</strong> dikke knuffel. Als juf niet meer boos is, dan steekt ze haar duim in de hoogte: “Goed van jou”…<br />
Weet je wat de goede Vader in de hemel met onze foutjes doet? Die foutjes mog<strong>en</strong> verdwijn<strong>en</strong>, we<br />
moet<strong>en</strong> niet langer verdrietig zijn, of e<strong>en</strong> beetje boos op onszelf. De goede Vader zegt: “Br<strong>en</strong>g de<br />
foutjes maar bij Mij. En zie wat Ik er mee doe.”<br />
De kinder<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing hebb<strong>en</strong> gemaakt of e<strong>en</strong> pictogram hebb<strong>en</strong> meegebracht, br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> deze<br />
nu naar de vuurpot.<br />
Ondertuss<strong>en</strong> is er rustige instrum<strong>en</strong>tale muziek…<br />
Onze foutjes zijn weg. Alle<strong>en</strong> wat as blijft er over. Jezus ziet ons heel graag. We kunn<strong>en</strong> opnieuw ons<br />
best do<strong>en</strong> om ge<strong>en</strong> foutjes meer te mak<strong>en</strong>, alle oude foutjes zijn weg. Dat is zeker!<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
17
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
18
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
19
4e. celebratie voor de derde graad rond de 10 beloftes<br />
Ti<strong>en</strong> richtingwijzers<br />
Vergelijk in klasgesprek de ti<strong>en</strong> ‘woord<strong>en</strong>’ van God met afsprak<strong>en</strong> / richtingwijzers die zegg<strong>en</strong> op<br />
welke manier m<strong>en</strong> moet lev<strong>en</strong> om het goed te hebb<strong>en</strong> met elkaar <strong>en</strong> met God.<br />
1. God is er<br />
2. Ik eerbiedig<br />
3. Deze dag is heilig<br />
4. Ik respecteer mijn afkomst<br />
5. Ik wil lev<strong>en</strong><br />
6. Ik b<strong>en</strong> trouw<br />
7. Ik heb g<strong>en</strong>oeg<br />
8. Ik b<strong>en</strong> eerlijk<br />
9. Mijn liefde is puur<br />
10. Ik b<strong>en</strong> dankbaar<br />
bron KRO<br />
Nodig de kinder<strong>en</strong> uit om in hun eig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> voorbeeld<strong>en</strong> te zoek<strong>en</strong> die ton<strong>en</strong> hoe ze die woord<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> realiser<strong>en</strong>.<br />
Stimuleer ze om zo dicht mogelijk bij hun lev<strong>en</strong> te blijv<strong>en</strong>, zodat ze niet vervall<strong>en</strong> in clichés <strong>en</strong><br />
stereotiepe opsomming<strong>en</strong>.<br />
De veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>en</strong> de woord<strong>en</strong> van God<br />
De veertigdag<strong>en</strong>tijd is e<strong>en</strong> tijd waarin m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> dichter bij God <strong>en</strong> de ander<strong>en</strong> will<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
Hierna staan drie verkeersbord<strong>en</strong>. Laat de kinder<strong>en</strong> bij elk bord e<strong>en</strong> 'woord' van God zoek<strong>en</strong>, dat ze<br />
zelf belangrijk of niet zo belangrijk vind<strong>en</strong>. Laat ze nadi<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gesprek hun keuze toelicht<strong>en</strong>.<br />
Woord van God:<br />
......................................................................<br />
.<br />
......................................................................<br />
.<br />
Deze weg wil ik volg<strong>en</strong> want:<br />
......................................................................<br />
.<br />
......................................................................<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
20
.<br />
.<br />
Woord van God:<br />
......................................................................<br />
.<br />
......................................................................<br />
.<br />
Hier geef ik voorrang aan want:<br />
......................................................................<br />
......................................................................<br />
Woord van God:<br />
......................................................................<br />
.<br />
......................................................................<br />
.<br />
Deze weg wil ik niet nem<strong>en</strong>, want:<br />
......................................................................<br />
.<br />
......................................................................<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
Chantal Leterme<br />
21
4f. verzo<strong>en</strong>ingsviering voor tweede <strong>en</strong> derde graad<br />
aansluit<strong>en</strong>d bij thematiek ‘wij trekk<strong>en</strong> mee’<br />
broederlijk del<strong>en</strong> <strong>2012</strong><br />
Kruistek<strong>en</strong> <strong>en</strong> welkom <strong>en</strong> duiding<br />
Bijbelverhaal<br />
locatie: wij suggerer<strong>en</strong> e<strong>en</strong> turnzaal (zie inhoud viering)<br />
Voor de 3de graad<br />
Het ezeltje wist natuurlijk precies waar hij de koningszoon naartoe moest br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, dat wist hij al<br />
eeuw<strong>en</strong>: naar het tempelplein, naar het hart van de stad van de vrede. Wil er iets t<strong>en</strong> goede<br />
verander<strong>en</strong> in het land, dan zal het daar moet<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> <strong>en</strong> nerg<strong>en</strong>s anders. Jezus reed het plein op<br />
<strong>en</strong> stapte van de ezel af. Hij streek hem over zijn kop. “Dank je wel,” zei Hij, “je hebt het goed<br />
gedaan, hier moet ik zijn.” En teg<strong>en</strong> de twee discipel<strong>en</strong>: “Br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> jullie hem ev<strong>en</strong> terug?” Jezus keek<br />
om zich he<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> hij twaalf jaar oud was, vond Hij dit huis van God het grootste <strong>en</strong> mooiste gebouw<br />
van de wereld, met zijn hoge witte mur<strong>en</strong>, schitter<strong>en</strong>d in het felle licht van de zon. Maar nu was het niet<br />
de schoonheid van de tempel die hem trof, het was het gesjoemel eromhe<strong>en</strong>. Het leek er wel e<strong>en</strong><br />
markt: voor grof geld kon je er je offerdier<strong>en</strong> kop<strong>en</strong>, schap<strong>en</strong> <strong>en</strong> runder<strong>en</strong>. De duiv<strong>en</strong>verkopers<br />
maakt<strong>en</strong> het helemaal bont: de arm<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> dure offerdier<strong>en</strong> kop<strong>en</strong>, alle<strong>en</strong> maar e<strong>en</strong> duif,<br />
maar wat die afzetters voor één zo’n duif durfd<strong>en</strong> te vrag<strong>en</strong>! Ev<strong>en</strong> verderop stond<strong>en</strong> de tafeltjes van<br />
de geldwisselaars <strong>en</strong> de priesters, die woekerwinst<strong>en</strong> maakt<strong>en</strong> van het wissel<strong>en</strong> van gewoon geld in de<br />
vereiste tempelp<strong>en</strong>ning<strong>en</strong>. Het leek wel of alles hier om geld draaide <strong>en</strong> niet om God. E<strong>en</strong> geweldige<br />
woede maakte zich van Jezus meester. “Eruit”, schreeuwde Hij, “Dit is het huis van God, maar jullie<br />
hebb<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> rovershol van gemaakt. Waar liefde moet won<strong>en</strong>, woont nu verloedering. Wegwez<strong>en</strong>!”<br />
Zo kwaad was Jezus dat Hij de kram<strong>en</strong> van kooplied<strong>en</strong> <strong>en</strong> de tafeltjes van de geldwisselaars<br />
omvergooide, de munt<strong>en</strong> rold<strong>en</strong> over het tempelplein. “Verdwijn!” De kooplui <strong>en</strong> de priesters war<strong>en</strong><br />
ook woed<strong>en</strong>d. “Jij moet zelf verdwijn<strong>en</strong>.” “Misschi<strong>en</strong> gaat dat wel gebeur<strong>en</strong>,” zei Jezus, “maar eerst wil<br />
Ik nog zegg<strong>en</strong> wat er gezegd moet word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> do<strong>en</strong> wat mijn hand vindt om te do<strong>en</strong>.” Maar er war<strong>en</strong><br />
er ook in Jeruzalem die hun geluk niet opkond<strong>en</strong>. Deze rabbi had oog voor de arm<strong>en</strong>, Hij kon het niet<br />
aanzi<strong>en</strong> dat van de godsdi<strong>en</strong>st e<strong>en</strong> handeltje was gemaakt. Net als de profet<strong>en</strong> van vroeger kwam Hij<br />
in opstand teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> koud, verstard <strong>en</strong> liefdeloos geloof.<br />
uit: ‘Koning op e<strong>en</strong> ezel’ van Nico ter Lind<strong>en</strong>: blz. 174-177<br />
Voor de 2de graad<br />
De ezel br<strong>en</strong>gt Jezus naar het tempelplein, naar het ‘hart van Jeruzalem’. Daar staat het huis van God,<br />
de tempel. De tempel is het grootste <strong>en</strong> mooiste gebouw dat Jezus k<strong>en</strong>t. Het heeft hoge witte mur<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
schittert in de zon. Jezus komt graag naar de tempel… Daar droomt hij over vrede. Maar wat ziet Hij<br />
op het plein voor de tempel? Wat is daar aan het gebeur<strong>en</strong>? Het lijkt er wel e<strong>en</strong> markt. Daar staan<br />
duiv<strong>en</strong>verkopers. Ze verkop<strong>en</strong> hun duiv<strong>en</strong> voor veel te veel geld (Weet je nog dat Jozef <strong>en</strong> Maria ook<br />
duiv<strong>en</strong> meebracht<strong>en</strong> naar de tempel to<strong>en</strong> Jezus nog e<strong>en</strong> baby was?). En er staan ook<br />
schap<strong>en</strong>verkopers. Ook zij vrag<strong>en</strong> te veel geld voor hun schap<strong>en</strong>. De m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> will<strong>en</strong> nochtans heel<br />
graag e<strong>en</strong> schaap kop<strong>en</strong> om het klaar te mak<strong>en</strong> op het paasfeest. Er zitt<strong>en</strong> ook mann<strong>en</strong> aan tafels om<br />
geld te wissel<strong>en</strong>. Immers in deze tijd van het jaar kom<strong>en</strong> er uit alle land<strong>en</strong> Joodse m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> naar<br />
Jeruzalem om het paasfeest te vier<strong>en</strong>. En omdat niet in alle land<strong>en</strong> hetzelfde geld wordt gebruikt,<br />
moest het geld gewisseld word<strong>en</strong>. Maar wat gebeurt daar? Wat ziet Jezus? Het wissel<strong>en</strong> gebeurt niet<br />
eerlijk. De m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> te weinig geld terug. Dat alles maakt Jezus kwaad. Hij loopt naar de<br />
geldwisselaars <strong>en</strong> gooit hun tafels omver, Hij gaat naar de duiv<strong>en</strong>verkopers <strong>en</strong> laat de duiv<strong>en</strong> los<br />
zodat ze verschrikt wegvlieg<strong>en</strong>. Jezus gaat naar de schap<strong>en</strong>verkopers <strong>en</strong> gooit hun geldkist op de<br />
grond. “Eruit,” roept Jezus, “Eruit! Wat jullie hier do<strong>en</strong>, dat kan niet! Jullie zijn niet eerlijk, jullie zijn<br />
diev<strong>en</strong>. Jullie moet<strong>en</strong> hier verdwijn<strong>en</strong>!” De verkopers <strong>en</strong> de priesters zijn kwaad op Jezus. Ze zegg<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> elkaar: Niet wij moet<strong>en</strong> verdwijn<strong>en</strong>, maar die Jezus moet verdwijn<strong>en</strong>! …” En Jezus antwoordt:<br />
“Dat zal misschi<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong>, ….”<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
22
Duiding: buit<strong>en</strong>spel, over de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> gaan<br />
We zi<strong>en</strong> het niet zo vaak gebeur<strong>en</strong> dat Jezus zich kwaad maakt. Hier gaat hij wel heel fel tekeer.<br />
Wat is er zo erg? Jezus begrijpt anders zoveel! Wat is er dan wel gebeurd ginds op het tempelplein?<br />
God geeft aan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vrijheid, de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> zelf kiez<strong>en</strong> hoe ze lev<strong>en</strong>, wat ze met hun lev<strong>en</strong><br />
do<strong>en</strong>. Die vrijheid, die leefruimte, kan je vergelijk<strong>en</strong> met ‘ruimte om te spel<strong>en</strong>’, zoals op e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>nisveld<br />
bijvoorbeeld. Je mag spel<strong>en</strong>, je mag lev<strong>en</strong>, voluit, maar… Het spel moet binn<strong>en</strong> de lijn<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong>.<br />
Soms gaat de bal over de lijn, dan wordt het spel stilgelegd, dan moet er opnieuw begonn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
De vrijheid die Jezus geeft om te lev<strong>en</strong>, is als e<strong>en</strong> speelruimte met eig<strong>en</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>. De belangrijkste<br />
gr<strong>en</strong>s die we krijg<strong>en</strong> is: ‘Doe aan e<strong>en</strong> ander wat je graag hebt dat de ander voor jou doet.’ Dat is de<br />
gr<strong>en</strong>s van onze vrijheid.<br />
Kijk<strong>en</strong> we ev<strong>en</strong> terug naar het tempelplein in de tijd van Jezus. Wat do<strong>en</strong> de verkopers? De m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> uitgebuit, bestol<strong>en</strong>, bedrog<strong>en</strong>…. Wat daar gebeurt, ‘is er over’, dat is buit<strong>en</strong> de gr<strong>en</strong>s, ‘buit<strong>en</strong><br />
de speelruimte’. Uitbuit<strong>en</strong>, stel<strong>en</strong>, bedrieg<strong>en</strong> is ‘over de gr<strong>en</strong>s’, zegt Jezus. Ook wij gaan soms over de<br />
gr<strong>en</strong>s, ook wij do<strong>en</strong> soms aan e<strong>en</strong> ander, wat we juist niet will<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> ander aan ons doet! Dit is het<br />
touw (touw lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>) dat onze speelruimte bepaalt. (Touw op de lijn<strong>en</strong> van de turnzaal legg<strong>en</strong>) Net<br />
zoals hier in de turnzaal de lijn<strong>en</strong> op de grond e<strong>en</strong> bepaald spelterrein aanduid<strong>en</strong>. Maar… wat<br />
gebeurt er als we de speelruimte niet respecter<strong>en</strong>?<br />
Dan brek<strong>en</strong> we het touw stuk, we mak<strong>en</strong> de spelregels kapot, er zijn ge<strong>en</strong> lijn<strong>en</strong> meer, de afsprak<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> niet langer gerespecteerd…<br />
Bij elk concreet voorbeeld, knipt e<strong>en</strong> leerkracht het touw stuk.<br />
We war<strong>en</strong> onvri<strong>en</strong>delijk teg<strong>en</strong> elkaar als het niet nodig was,<br />
we hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ander geplaagd of gepest,<br />
we hebb<strong>en</strong> iemand uitgelach<strong>en</strong>,<br />
we hebb<strong>en</strong> gelog<strong>en</strong>,<br />
we war<strong>en</strong> niet eerlijk,<br />
we maakt<strong>en</strong> ruzie,<br />
…<br />
Hier ligg<strong>en</strong> nu de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van de speelruimte. Als we met vel<strong>en</strong> de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> doorbrek<strong>en</strong>, wordt de<br />
sam<strong>en</strong>leving onmogelijk. Wie of wat houdt die nog sam<strong>en</strong>?<br />
Met dit gevoel van onmacht mog<strong>en</strong> wij bidd<strong>en</strong>, zoals reeds honderd<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bidd<strong>en</strong> met<br />
woord<strong>en</strong> uit de Bijbel…<br />
E<strong>en</strong> leerkracht:<br />
Ik vertrouw op Jou,<br />
mijn God.<br />
Op Jou vestig ik<br />
al mijn hoop.<br />
D<strong>en</strong>k steeds<br />
met liefde aan mij.<br />
En wees de gids op mijn lev<strong>en</strong>sweg.<br />
Vergeef mij<br />
wat ik fout deed.<br />
Laat mij del<strong>en</strong> in<br />
jouw warmhartigheid. (liefde)<br />
En blijf mij<br />
altijd nabij.<br />
Want bij Jou<br />
wil ik schuil<strong>en</strong>.<br />
Naar: ‘psalm 25’, Erwin Roos<strong>en</strong><br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
23
Bidd<strong>en</strong> om vergeving, de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> herstell<strong>en</strong>, boet<strong>en</strong><br />
Als we dit touw nog will<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> we het herstell<strong>en</strong>. We noem<strong>en</strong> dat: ‘het touw boet<strong>en</strong>’.<br />
‘Boet<strong>en</strong>’ wil zegg<strong>en</strong>: herstell<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> touw herstell<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kel door er e<strong>en</strong> ander stukje touw<br />
tuss<strong>en</strong> te knop<strong>en</strong> (want anders wordt het touw veel te kort…). Waar hal<strong>en</strong> we zo’n stukje touw? Het<br />
stukje touw om te herstell<strong>en</strong>, om te boet<strong>en</strong>, wordt ons aangereikt. Het is God die ons helpt om de<br />
gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van het sam<strong>en</strong>spel te herstell<strong>en</strong>. God reikt ons e<strong>en</strong> touwtje aan als we zelf prober<strong>en</strong> het goed<br />
te mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> ander, als we onze spijt uitdrukk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gebed.<br />
Daarom bidd<strong>en</strong> wij:<br />
Lieve God,<br />
ondanks al mijn goede voornem<strong>en</strong>s,<br />
doe ik vaak ding<strong>en</strong> verkeerd.<br />
… (ev<strong>en</strong> tijd om zelf in te vull<strong>en</strong>)<br />
Nu kom ik met e<strong>en</strong> klein hartje bij Jou.<br />
Wil Je het nog e<strong>en</strong> keer met mij prober<strong>en</strong>?<br />
Ik weet wel dat Je me altijd opnieuw vergeeft.<br />
Dat vind ik geweldig van Jou, God.<br />
Jij schrijft me nooit af.<br />
En Je blijft gelov<strong>en</strong> dat ik het kan.<br />
Dat is e<strong>en</strong> fijn gevoel.<br />
Zo wil ik het ook vergev<strong>en</strong><br />
als iemand mij iets heeft aangedaan.<br />
Dan lijk ik e<strong>en</strong> beetje op Jou. Am<strong>en</strong>.<br />
Naar: ‘Ev<strong>en</strong> stil’, Kolet Jans<strong>en</strong><br />
De voorganger neemt stukjes rood<br />
(doet d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan Gods liefde voor ons)<br />
touw <strong>en</strong> knoopt dit tuss<strong>en</strong><br />
de stukjes kapot geknipt touw.<br />
We nem<strong>en</strong> dit herstelde touw mee naar de klas als e<strong>en</strong> ‘wasdraad’ om GOED NIEUWS aan op te<br />
hang<strong>en</strong>!<br />
We bidd<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>, in e<strong>en</strong> kring het Onzevader.<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
24
Kaïn <strong>en</strong> Abel<br />
5. reeks verhal<strong>en</strong> rond verzo<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> vergiff<strong>en</strong>is<br />
Eva werd moeder, ‘Zij werd moeder van twee zon<strong>en</strong>. Eerst werd Kaïn gebor<strong>en</strong>. “Wat e<strong>en</strong> mooi<br />
schepsel heb ik van God gekreg<strong>en</strong>,“ zei Eva dankbaar. Daarom noemde ze hem Kaïn: Schepsel. Ev<strong>en</strong><br />
later versche<strong>en</strong> haar tweede zoon. Kaïn moest e<strong>en</strong> beetje opschuiv<strong>en</strong> in de wieg, zijn broertje moest<br />
erbij. Zo te zi<strong>en</strong> was Kaïn daar helemaal niet blij mee, hij begon driftig te trappel<strong>en</strong>, hij was liever<br />
alle<strong>en</strong> geblev<strong>en</strong>. Als je e<strong>en</strong> broertje hebt, moet je altijd alles del<strong>en</strong>, je b<strong>en</strong>t niet meer de baas over je<br />
eig<strong>en</strong> spull<strong>en</strong>. Nee, Kaïn vond het maar niets, <strong>en</strong> zo heette dat broertje toevallig ook: Abel. Dat<br />
betek<strong>en</strong>t Niets, Lucht. Kaïn wilde nooit met Abel spel<strong>en</strong>, hij deed net alsof hij niet bestond <strong>en</strong> to<strong>en</strong> ze<br />
groot war<strong>en</strong> geword<strong>en</strong>, ging<strong>en</strong> ze ieder e<strong>en</strong> andere kant op : Kaïn werd landbouwer, Abel<br />
schaapherder. Hoefd<strong>en</strong> ze elkaar niet zo vaak te zi<strong>en</strong>. Maar op e<strong>en</strong> dag zag<strong>en</strong> ze elkaar weer. Dat<br />
kwam zo: Kaïn had bedacht dat hij God wilde bedank<strong>en</strong> voor de oogst. Er stond prachtig kor<strong>en</strong> op zijn<br />
land, de druiv<strong>en</strong>tross<strong>en</strong> in de wijngaard zat<strong>en</strong> vol sap <strong>en</strong> aan de bom<strong>en</strong> hing<strong>en</strong> de mooiste vrucht<strong>en</strong>.<br />
Kaïn vulde er e<strong>en</strong> mand mee <strong>en</strong> ging naar e<strong>en</strong> heilige plaats op de heuvel om de Heer te dank<strong>en</strong> voor<br />
alle goede gav<strong>en</strong> die hij hem had gegev<strong>en</strong>. Net to<strong>en</strong> hij zijn dankgebed wilde uitsprek<strong>en</strong>, hoorde hij<br />
het gemekker van e<strong>en</strong> bokje achter zich. Hij keek om. Waarachtig, daar had je Abel. Dacht hij eindelijk<br />
van zijn broer verlost te zijn, duikt hij ine<strong>en</strong>s weer op. Wat moet die hier nu ? Abel had hetzelfde<br />
bedacht als Kaïn. Er war<strong>en</strong> lammetjes <strong>en</strong> bokjes in zijn kudde gebor<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook hij wilde naar de heilige<br />
plaats op de heuvel om de Heer te dank<strong>en</strong> voor al zijn goede gav<strong>en</strong>. God was ook in de buurt. Hij<br />
wilde net kijk<strong>en</strong> hoe de jong<strong>en</strong>s het maakt<strong>en</strong>, to<strong>en</strong> hij h<strong>en</strong> de heuvel op zag kom<strong>en</strong>. God keek naar<br />
Abel <strong>en</strong> zijn gesch<strong>en</strong>k, naar Kaïn <strong>en</strong> zijn gesch<strong>en</strong>k keek hij niet, want hij kon natuurlijk niet naar twee<br />
kant<strong>en</strong> tegelijk kijk<strong>en</strong>. En als God moet kiez<strong>en</strong> welke kant hij opkijkt, kiest hij altijd voor de kleinste, de<br />
minste. En had Kaïn nu ook maar naar Abel gekek<strong>en</strong>, net zo liefdevol als God, dan was er niets<br />
gebeurd, dan had hij zijn broer zi<strong>en</strong> staan. Maar dat was nu net de narigheid met Kaïn, hij zag Abel<br />
nooit staan, hij dacht alle<strong>en</strong> maar aan zichzelf. Kaïn keek kwaad naar de grond. „Wat is er met jou<br />
aan de hand?“ vroeg God. „Je kijkt mij niet aan, je kijkt je broer niet aan. Waarom b<strong>en</strong> je zo boos?“<br />
Kaïn zei niets terug. Hij kon God wel vermoord<strong>en</strong>. En Abel erbij. Hij draaide zich woed<strong>en</strong>d om <strong>en</strong> liep<br />
snel de heuvel af. Hij wilde niets met ze te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Niet lang daarna war<strong>en</strong> de twee broers in<br />
het op<strong>en</strong> veld, ver van huis. “Nu moet het gebeur<strong>en</strong>, “zei Kaïn teg<strong>en</strong> zichzelf, “nu sla ik hem dood.” De<br />
aarde kleurde rood van het bloed. De eerste m<strong>en</strong>s die uit e<strong>en</strong> vrouw werd gebor<strong>en</strong>, was e<strong>en</strong><br />
moord<strong>en</strong>aar geword<strong>en</strong>. De eerste dode was e<strong>en</strong> vermoorde. E<strong>en</strong> vermoorde broeder. “Kaïn, waar is<br />
Abel, je broeder?” De stem van God! “Ik weet het niet. Moet ik soms voor hém zorg<strong>en</strong>? B<strong>en</strong> ik de<br />
hoeder van mijn broeder?” “Wat je zegt, Kaïn, wat je zegt! Jij b<strong>en</strong>t de hoeder van je broeder. Maar je<br />
wilde het niet zijn. Jij wilde het rijk alle<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Hoor, Abels bloed roept tot mij vanuit de aarde. Je<br />
bracht wel je goede gav<strong>en</strong> naar de heuvel, maar je broer zag je niet staan. Daarom zeg ik: weg van<br />
hier, jij, weg uit dit land! Weg van de grond die nu rood is gekleurd van Abels bloed . Zwalk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zwerv<strong>en</strong> zul je over de aarde, steeds op de vlucht.” Kaïn viel op zijn knieën. “O God, “ zei hij, “mijn<br />
schuld is te groot om te drag<strong>en</strong>. Ik moet uit uw og<strong>en</strong> verdwijn<strong>en</strong>. Als e<strong>en</strong> vluchteling zal ik zwalk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zwerv<strong>en</strong> over de aarde, vogelvrij, <strong>en</strong> wie mij vindt, zal mij dod<strong>en</strong>.” “Nee, dat zal niet gebeur<strong>en</strong>,” zei<br />
God. “Wie jou wil vermoord<strong>en</strong>, zal daar e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> lang voor moet<strong>en</strong> boet<strong>en</strong>. Ik verlies je niet uit het<br />
oog, Kaïn Ik zal ervoor zorg<strong>en</strong> dat niemand je doodt.” Omdat God kiest voor de zwakke, het altijd<br />
opneemt voor wie in verdrukking zit, ontfermde hij zich eerst over de weerloze Abel <strong>en</strong> daarna, trouw<br />
aan zichzelf, over de ontredderde Kaïn. God laat ook hem niet vall<strong>en</strong>.<br />
De zon <strong>en</strong> de wind - Naar Aesopus<br />
Op e<strong>en</strong> dag zei de wind teg<strong>en</strong> de zon : ‘Ik b<strong>en</strong> sterker dan jij.’ En hij blies zichzelf op van trots. “Ik heb<br />
ge<strong>en</strong> kracht nodig,” zei de zon. “Vri<strong>en</strong>delijkheid wint het van sterk-zijn.” “Lat<strong>en</strong> we dat e<strong>en</strong>s<br />
uitprober<strong>en</strong>”, stelde de wind voor. “Kijk! Daar loopt e<strong>en</strong> meisje op de weg. We gaan e<strong>en</strong> wedstrijd<br />
do<strong>en</strong>. Wie haar jas kan uittrekk<strong>en</strong> is de winnaar.” “Goed, begin jij maar,” zei de zon <strong>en</strong> verdwe<strong>en</strong><br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
25
achter e<strong>en</strong> wolk. De wind blies <strong>en</strong> blies… Hij probeerde de jas van de rug van het meisje te blaz<strong>en</strong>. Ze<br />
begon te huiver<strong>en</strong> van de koude sterke wind <strong>en</strong> knoopte haar jas goed dicht. De wind werd boos <strong>en</strong><br />
blies nog harder. Het meisje werd bang <strong>en</strong> ze trok haar jas nog steviger om zich he<strong>en</strong>. De zon kwam<br />
achter de wolk vandaan <strong>en</strong> zag dat het meisje bibberde van de kou. De zon lachte haar vri<strong>en</strong>delijk<br />
toe <strong>en</strong> gaf haar warmte. Het meisje maakt haar jas weer los. Ze werd zo lekker warm van de<br />
zonnestral<strong>en</strong> dat ze begon te lach<strong>en</strong> <strong>en</strong> haar jas uitdeed. Zo won de zon de wedstrijd door vri<strong>en</strong>delijk<br />
te zijn <strong>en</strong> warmte te gev<strong>en</strong>.<br />
Bauke Offringa – De goud<strong>en</strong> sleutel. Verhal<strong>en</strong> bij thema’s uit de bijbel, 1991<br />
Zeep<br />
E<strong>en</strong> Portugese zeepfabrikant zei teg<strong>en</strong> de priester: ‘Het Christ<strong>en</strong>dom heeft niets bereikt. Het wordt al<br />
meer dan tweeduiz<strong>en</strong>d jaar verkondigd, maar de wereld is er niet beter op geword<strong>en</strong>. Er is nog steeds<br />
kwaad <strong>en</strong> er zijn nog steeds slechte m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>”. De priester wees op e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>gewoon vuil kind, dat op<br />
straat in de modder speelde, <strong>en</strong> merkte op: ‘Zeep heeft niets bereikt. Er is nog steeds modder <strong>en</strong> nog<br />
steeds zijn er smerige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op de wereld’. ‘Zeep’, zei de fabrikant, ‘helpt alle<strong>en</strong> als het aangew<strong>en</strong>d<br />
wordt’. ‘Christ<strong>en</strong>dom ook’, antwoordde de priester.<br />
Napoleon<br />
Op e<strong>en</strong> dag stond Napoleon… - je weet wel, die uit de geschied<strong>en</strong>isless<strong>en</strong> - zich te rekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> te strekk<strong>en</strong><br />
op de topp<strong>en</strong> van zijn t<strong>en</strong><strong>en</strong>, om e<strong>en</strong> boek te nem<strong>en</strong> dat net iets te hoog stond op één van zijn<br />
boek<strong>en</strong>plank<strong>en</strong>… Je weet het misschi<strong>en</strong> niet, maar onze figuurlijk grote man uit de geschied<strong>en</strong>is was<br />
letterlijk - fysisch nogal klein van gestalte. Net op het mom<strong>en</strong>t van zijn rek- <strong>en</strong> strekmom<strong>en</strong>t kwam zijn<br />
maarschalk de kamer binn<strong>en</strong>. Die zag gebeur<strong>en</strong> wat er aan de hand was, (of beter juist net niet aan de<br />
hand geraakte) <strong>en</strong> zei: “Majesteit sta me toe dat ik het boek voor u neem, ik b<strong>en</strong> immers groter dan u”.<br />
Waarop Napoleon geantwoord zou hebb<strong>en</strong>: “Excuseer, u b<strong>en</strong>t langer, niet groter…”<br />
Kostuum<br />
E<strong>en</strong> m<strong>en</strong>eer wilde e<strong>en</strong> kostuum bestell<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> kleermaker. To<strong>en</strong> hij de zaak binn<strong>en</strong>kwam had één <strong>en</strong><br />
ander hem al aan het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zett<strong>en</strong>. De kleermaker lag half te slap<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> oude luie stoel<br />
in de hoek van de zaak. Maar de m<strong>en</strong>eer bestelde zijn pak, <strong>en</strong> verwachtte dat de kleermaker zijn<br />
mat<strong>en</strong> zou opnem<strong>en</strong>. Maar die zei: “Ach nee, m<strong>en</strong>eer, dat is helemaal niet nodig. Ik zie het al. Iemand<br />
met mijn ervaring heeft aan één blik g<strong>en</strong>oeg. U krijgt e<strong>en</strong> pak van mijn hart.” To<strong>en</strong> hij e<strong>en</strong> weekje later<br />
kwam pass<strong>en</strong>, bleek de jas veel te ruim in de kraag. Maar de kleermaker zei: ‘M<strong>en</strong>eer, het pak is<br />
perfect, u staat alle<strong>en</strong> niet helemaal goed. U moet wat meer achterover leun<strong>en</strong>.’ To<strong>en</strong> de man dat<br />
deed, bleek de broek om de taille niet te pass<strong>en</strong>. Maar de kleermaker zei: ‘Ach m<strong>en</strong>eer, e<strong>en</strong> perfect<br />
pak, u moet alle<strong>en</strong> uw buik naar vor<strong>en</strong> houd<strong>en</strong>.’ T<strong>en</strong>slotte was ook de <strong>en</strong>e broekspijp langer dan de<br />
andere. Maar de kleermaker zei: ‘M<strong>en</strong>eer, e<strong>en</strong> mooier pak heb ik nooit gemaakt, u moet alle<strong>en</strong><br />
voortaan wat schever lop<strong>en</strong>.’ En de m<strong>en</strong>eer, hij geloofde de kleermaker, nam het pak <strong>en</strong> betaalde<br />
eig<strong>en</strong>lijk veel te veel. To<strong>en</strong> het zondag was ging hij wandel<strong>en</strong> in zijn nieuwe pak. En hij liep precies<br />
zoals de kleermaker hem had voorgehoud<strong>en</strong>: hij hield zijn linkerbe<strong>en</strong> stijf, hij zette e<strong>en</strong> hoge rug op <strong>en</strong><br />
stak zijn buik naar vor<strong>en</strong>. Zo strompelde hij over de straat. To<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hem zag<strong>en</strong> lop<strong>en</strong>, zeid<strong>en</strong><br />
ze teg<strong>en</strong> elkaar: ‘Wat moet dat e<strong>en</strong> knappe kleermaker zijn, dat hij voor zo’n ongelukkige man nog<br />
e<strong>en</strong> pak wist te mak<strong>en</strong>.’<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
26
In het hart legg<strong>en</strong><br />
Over de dichter Rainer Maria Rilke bestaat er e<strong>en</strong> verhaal uit de tijd van zijn eerste verblijf in Parijs.<br />
Met e<strong>en</strong> jonge Française kwam hij op het middaguur over e<strong>en</strong> plein waar e<strong>en</strong> bedelares zat. Zij zat<br />
daar steeds op dezelfde plaats zonder ooit naar iemand op te kijk<strong>en</strong>, zonder op e<strong>en</strong> andere manier<br />
haar verzoek of haar dank te uit<strong>en</strong> dan door ononderbrok<strong>en</strong> de hand op<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>. Rilke gaf nooit<br />
iets, zijn gezellin vaak e<strong>en</strong> geldstuk. Op zekere dag vroeg ze waarom hij niets gaf. Rilke antwoordde:<br />
‘In plaats van iets in haar hand te stopp<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> we iets in haar hart moet<strong>en</strong> legg<strong>en</strong>’. E<strong>en</strong> paar<br />
dag<strong>en</strong> later bracht Rilke één pas op<strong>en</strong>gebloeide roos mee, legde ze in de uitgestok<strong>en</strong> b<strong>en</strong>ige hand<br />
van de bedelares <strong>en</strong> wilde verder gaan. To<strong>en</strong> gebeurde er iets onverwachts: de vrouw keek op naar<br />
de gever. Stond moeizaam van de grond op, greep de hand van de onbek<strong>en</strong>de man, kuste ze <strong>en</strong> ging<br />
met de roos he<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> week lang was de bedelares niet meer te zi<strong>en</strong>, de plaats waar ze had zitt<strong>en</strong><br />
bedel<strong>en</strong> bleef leeg… De gezellin van Rilke vroeg zich tevergeefs af van wie de oude vrouw nu e<strong>en</strong><br />
aalmoes zou krijg<strong>en</strong>. Acht dag<strong>en</strong> later zat zij er weer, op haar gewone plaats, stom als voorhe<strong>en</strong> met<br />
als <strong>en</strong>ig tek<strong>en</strong> van haar behoeftigheid de opgehoud<strong>en</strong> hand. “Waar heeft zij dan de hele tijd dat zij<br />
niets kreeg van geleefd?, vroeg de Française. ‘Van de roos’, zei Rilke.<br />
De wereld verbeter<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> bekwaam onderzoeker zit in zijn bureau te werk<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> project om de wereld te verbeter<strong>en</strong>,<br />
als plots zijn dochtertje van vijf jaar binn<strong>en</strong>komt. “Ik wil spel<strong>en</strong>”, zegt ze. Maar de man antwoordt dat<br />
hij ge<strong>en</strong> tijd heeft <strong>en</strong> dat ze hem moet lat<strong>en</strong> verder werk<strong>en</strong>. Na wat aandring<strong>en</strong> geeft het dochtertje<br />
toe <strong>en</strong> verandert van tactiek. “Laat mij dan help<strong>en</strong>, zodat je vlugger klaar b<strong>en</strong>t met de wereld te<br />
verbeter<strong>en</strong>,” zegt ze. De man is vertederd <strong>en</strong> zoekt e<strong>en</strong> oplossing. Hij vindt in e<strong>en</strong> tijdschrift e<strong>en</strong><br />
wereldkaart, scheurt die aan stukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> geeft alles aan zijn dochtertje met de opdracht dat zij de<br />
wereld opnieuw ‘in orde moet br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>’. Hij hoopt zo voor de rest van de dag van haar af te zijn,<br />
aangezi<strong>en</strong> hij weet dat zijn dochter nog te klein is <strong>en</strong> het beeld van de wereldkaart niet k<strong>en</strong>t. Maar na<br />
e<strong>en</strong> kwartiertje komt ze fier terug met de wereldkaart netjes aane<strong>en</strong>geplakt. “Klaar!”, roept ze uit.<br />
“Hoe heb je dat gedaan?”, vraagt de papa verbaasd. “Simpel”, zegt het meisje, “to<strong>en</strong> je het blad uit<br />
het tijdschrift scheurde, zag ik dat er op de achterkant e<strong>en</strong> foto van e<strong>en</strong> man stond. To<strong>en</strong> ik de wereld<br />
niet ine<strong>en</strong> kon puzzel<strong>en</strong>, heb ik alle stukk<strong>en</strong> omgedraaid <strong>en</strong> eerst ‘de m<strong>en</strong>s in orde gebracht’. To<strong>en</strong> ik<br />
daarna het blad omdraaide, zag ik dat de wereld ook in orde was.<br />
Nobelprijswinnaar Esquivel.<br />
Twee broers<br />
Dit is e<strong>en</strong> verhaal van twee broers. Ze woond<strong>en</strong> naast elkaar <strong>en</strong> werkt<strong>en</strong> al heel erg lang sam<strong>en</strong>. Tot<br />
er op e<strong>en</strong> dag e<strong>en</strong> misverstand ontstond. De twee broers kreg<strong>en</strong> ruzie. Ze wild<strong>en</strong> niet meer<br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> de <strong>en</strong>e broer gooide de deur voor de ander dicht <strong>en</strong> wilde hem niet meer op<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />
Na e<strong>en</strong> tijdje wist<strong>en</strong> ze allebei niet meer hoe het conflict nu eig<strong>en</strong>lijk was ontstaan. Maar de ruzie bleef<br />
<strong>en</strong> ze wild<strong>en</strong> elkaar nog steeds niet zi<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> dag groef de oudste broer in het weiland dat tuss<strong>en</strong><br />
hun twee huiz<strong>en</strong> in lag e<strong>en</strong> kanaal, zodat heel duidelijk te zi<strong>en</strong> was wat van de één was <strong>en</strong> wat van de<br />
ander was. De jongste broer was woed<strong>en</strong>d. E<strong>en</strong> dag later stond er plotseling e<strong>en</strong> timmerman voor de<br />
deur van de jongste broer <strong>en</strong> hij vroeg aan de man: “Heeft u werk voor mij?” De jongste broer zei: “Ja<br />
hoor, zie je die <strong>en</strong>orme stapel hout? Maak nu langs het kanaal e<strong>en</strong> schutting van 2,5 meter hoog zodat<br />
ik mijn broer niet meer zie…” Zelf ging de jongste broer daarna op reis. To<strong>en</strong> hij terug kwam, was de<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
27
timmerman juist klaar met zijn werk: hij had met het hout e<strong>en</strong> mooie <strong>en</strong> stevige brug gebouwd <strong>en</strong><br />
precies to<strong>en</strong> de jongste broer uit zijn auto stapte, kwam zijn oudste broer over de brug aangelop<strong>en</strong>. Hij<br />
stak zijn hand uit <strong>en</strong> zei: ”Jij b<strong>en</strong>t me er ook één, na alles wat ik je heb aangedaan, bouw jij e<strong>en</strong> brug<br />
naar mij toe! Wil je me vergev<strong>en</strong>?” En de jongste broer vergaf de oudste <strong>en</strong> ze omhelsd<strong>en</strong> elkaar. De<br />
broers zag<strong>en</strong> nog net de timmerman zijn spull<strong>en</strong> <strong>inpakk<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> vroeg<strong>en</strong> of hij nog ev<strong>en</strong> wilde blijv<strong>en</strong>,<br />
want ze hadd<strong>en</strong> nog wel wat klusjes. Nee, zei de timmerman, ik moet nog heel wat brugg<strong>en</strong> bouw<strong>en</strong>…<br />
Uit: Soms helpt e<strong>en</strong> verhaal.<br />
De vlucht vogels<br />
E<strong>en</strong> vogelvanger wierp e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> net uit over e<strong>en</strong> tarweveld.<br />
Teg<strong>en</strong> de middag kwam<strong>en</strong> er allerlei vogels voedsel zoek<strong>en</strong>.<br />
De vogelvanger trok het net dicht<br />
<strong>en</strong> ze war<strong>en</strong> gevang<strong>en</strong>.<br />
Maar de vogels sloeg<strong>en</strong> hun vleugels uit<br />
<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> wist<strong>en</strong> ze met net <strong>en</strong> al te ontsnapp<strong>en</strong>.<br />
To<strong>en</strong> de vogelvanger dit zag,<br />
begon hij ze te achtervolg<strong>en</strong>.<br />
‘Waar loop je zo haastig naartoe?’ vroeg e<strong>en</strong> wandelaar.<br />
‘Ik wil die vogels vang<strong>en</strong>’, antwoordde de vogelvanger,<br />
‘ze zijn er met mijn net vandoor.’<br />
‘Dat wordt heel moeilijk,’ zei de wandelaar,<br />
‘Zie je niet hoe e<strong>en</strong>sgezind ze vlieg<strong>en</strong>?’<br />
To<strong>en</strong> de zon onderging,<br />
wild<strong>en</strong> de vogels erg<strong>en</strong>s overnacht<strong>en</strong>.<br />
‘Lat<strong>en</strong> we naar de rivier vlieg<strong>en</strong>,’ steld<strong>en</strong> de e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> voor.<br />
‘Ne<strong>en</strong>, naar e<strong>en</strong> banan<strong>en</strong>boom,’ schreeuwd<strong>en</strong> de papegaai<strong>en</strong>.<br />
‘We gaan beter naar het moeras,’ riep<strong>en</strong> de ibiss<strong>en</strong>,<br />
‘Naar de rivier,’ hield<strong>en</strong> de e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> vol.<br />
‘Naar e<strong>en</strong> banan<strong>en</strong>boom,’ krijst<strong>en</strong> de papegaai<strong>en</strong>.<br />
‘Het moeras,’ riep<strong>en</strong> de ibiss<strong>en</strong>.<br />
En de e<strong>en</strong>d<strong>en</strong> keerd<strong>en</strong> zich naar de rivier, de papegaai<strong>en</strong><br />
naar e<strong>en</strong> banan<strong>en</strong>boom <strong>en</strong> de ibiss<strong>en</strong> vlog<strong>en</strong> richting moeras.<br />
Het net begon te dal<strong>en</strong>. Het kwam steeds lager <strong>en</strong> lager<br />
De vogelvanger kwam precies op tijd om het te grijp<strong>en</strong>.<br />
De volg<strong>en</strong>de dag werd<strong>en</strong> alle vogels op de markt verkocht.<br />
Bespreking<br />
Bespreek sam<strong>en</strong> met de kinder<strong>en</strong> de situatie van de vogels: tijd<strong>en</strong>s de vlucht, bij de gevang<strong>en</strong>neming.<br />
Sta daarna stil bij situaties waarbij afsprak<strong>en</strong> gemaakt word<strong>en</strong>: sportclub, school, jeugdbeweging,<br />
buurt, thuis... Besluit: Afsprak<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> mogelijk dat m<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> iets kan realiser<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> parel voor elke dag, Averbode 2007<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
28
6. “Het is meestal stil rond het sacram<strong>en</strong>t van vergiff<strong>en</strong>is.”<br />
E<strong>en</strong> artikel voor persoonlijke overweging<br />
In onze tijd is het meestal stil rond het sacram<strong>en</strong>t van de verzo<strong>en</strong>ing. De biecht komt nog e<strong>en</strong>s ter<br />
sprake bij het ophal<strong>en</strong> van oude <strong>en</strong> soms weinig aang<strong>en</strong>ame herinnering<strong>en</strong>. Het zoek<strong>en</strong> naar goede<br />
vorm<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> vernieuwde beleving van dit sacram<strong>en</strong>t gaat nog steeds verder. Op weg naar Pas<strong>en</strong><br />
loont het de moeite ev<strong>en</strong> stil te staan bij de waarde <strong>en</strong> de betek<strong>en</strong>is van dit wat verget<strong>en</strong> <strong>en</strong> nieuw<br />
te ontdekk<strong>en</strong> sacram<strong>en</strong>t.<br />
Als christ<strong>en</strong><strong>en</strong> wet<strong>en</strong> we ons geroep<strong>en</strong> om ons lev<strong>en</strong> uit te bouw<strong>en</strong> in sterke verbond<strong>en</strong>heid met<br />
onze medem<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> stevige verbondsrelatie met onze God <strong>en</strong> Vader. In dit verbond ligt ons<br />
geluk, onze toekomst, de zin van ons lev<strong>en</strong>. Het is GODS SCHEPPINGSDROOM dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vreugde<br />
vind<strong>en</strong> in sterke onderlinge band<strong>en</strong> van goedheid <strong>en</strong> zorg én zich geborg<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> bij Hem. Die droom<br />
wordt waar als we lev<strong>en</strong> in de bidd<strong>en</strong>de band met God <strong>en</strong> in onderlinge solidariteit. Zo komt Gods<br />
Rijk dichterbij <strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> we mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> waarop lev<strong>en</strong> hier op aarde HEMELS is.<br />
Maar dikwijls laat de uitkomst van die droom op zich wacht<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zonder<strong>en</strong> zich af,<br />
rukk<strong>en</strong> zich los uit m<strong>en</strong>selijke verbond<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> ker<strong>en</strong> God de rug toe om zoals de jongste verlor<strong>en</strong><br />
zoon hun geluk te zoek<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> comfort, goesting <strong>en</strong> visie. Ze gaan zichzelf overdadig soigner<strong>en</strong> t<strong>en</strong><br />
koste van andere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. En dat is ZONDE. Het zou niet mog<strong>en</strong> dat relaties met God <strong>en</strong> medem<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
verkill<strong>en</strong> <strong>en</strong> verzwakk<strong>en</strong>. Waar contactlijn<strong>en</strong> verbrok<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, rak<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> geïsoleerd <strong>en</strong> vind<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> diep <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>d geluk in e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> voor zichzelf alle<strong>en</strong>. We zijn daar best op<strong>en</strong> <strong>en</strong> eerlijk in.<br />
We zijn arme zondaars. Soms uit zwakheid, maar soms ook will<strong>en</strong>s <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>s verkiez<strong>en</strong> we zelf op de<br />
troon te zitt<strong>en</strong> om gedi<strong>en</strong>d te word<strong>en</strong> in plaats van God <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te di<strong>en</strong><strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kwets<strong>en</strong> elkaar,<br />
houd<strong>en</strong> zich niet aan e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> woord, kleiner<strong>en</strong> elkaar, verget<strong>en</strong> Gods gebod<strong>en</strong> om zogezegd<br />
veel vrijer ‘hun eig<strong>en</strong> ding te kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>’. Het is zonde telk<strong>en</strong>s verband<strong>en</strong> scheur<strong>en</strong> <strong>en</strong> drad<strong>en</strong> van<br />
verbond<strong>en</strong>heid word<strong>en</strong> doorgeknipt. E<strong>en</strong> droevig verhaal… Maar heeft die zonde het laatste<br />
woord?<br />
ALS GELOVIGE MENSEN durv<strong>en</strong> we daar “ne<strong>en</strong>” op antwoord<strong>en</strong>. Sinds ons doopsel klinkt Gods<br />
belofte dat het aanbod van Zijn vergeving altijd geldt. Nooit laat Hij m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vall<strong>en</strong>. Hij wordt ons<br />
nooit moe. Altijd staat Hij gereed om te vergev<strong>en</strong>. Jezus heeft ons de boodschap gebracht dat Zijn<br />
Vader vol liefde blijft ook voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die Hem hebb<strong>en</strong> teleurgesteld. Dit is VOOR ONS ECHT GOED<br />
NIEUWS. Nooit mog<strong>en</strong> we twijfel<strong>en</strong> aan het nieuwekans<strong>en</strong>beleid dat God wil voer<strong>en</strong>. Zondaars die tot<br />
inkeer kom<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> van Hem e<strong>en</strong> nieuwe kans. Hij schrijft niemand af. Hij draagt ons ge<strong>en</strong> zonde<br />
achterna. Hij wil steeds zijn goed hart lat<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong>, ook voor wie van Hem vervreemd zijn geraakt.<br />
Het verbond dat Hij in het doopsel met ons sloot, blijft – wat Hem betreft – steeds van kracht. In deze<br />
veertigdag<strong>en</strong>tijd mog<strong>en</strong> we ons verheug<strong>en</strong> over Gods geduld <strong>en</strong> vergevingsgezindheid. Het is de<br />
geschikte tijd om Zijn barmhartigheid te vier<strong>en</strong>. Hij wil ons van onze ontrouw g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>. Wonder bov<strong>en</strong><br />
wonder komt Hij nooit liefde tekort om het beste voor te hebb<strong>en</strong> met iedere m<strong>en</strong>s hoe diep die ook<br />
gevall<strong>en</strong> is. Het doet deugd te hor<strong>en</strong> dat God de hand reikt aan de arme zondaars die wij zijn.<br />
Wat God betreft, hoeft de zonde niet het laatste woord te hebb<strong>en</strong>. Zelf hoev<strong>en</strong> we ook niet<br />
steeds dieper weg te zink<strong>en</strong> in het kwaad dat we hebb<strong>en</strong> gesticht. Sinds ons doopsel is ons de kracht<br />
van de Geest beloofd die ons - na gevall<strong>en</strong> te zijn - weer doet opstaan. Diep in ons blijft er e<strong>en</strong><br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
29
verlang<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> goed m<strong>en</strong>s te zijn, e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s-van-het-verbond. Als christ<strong>en</strong><strong>en</strong> gaan we heel ons<br />
lev<strong>en</strong> lang de weg van bekering <strong>en</strong> vernieuwing. Wij zijn ge<strong>en</strong> bekeerd<strong>en</strong>, maar BEKEERLINGEN.<br />
Steeds weer kom<strong>en</strong> er kracht<strong>en</strong> vrij om verzwakte <strong>en</strong> gebrok<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sdrad<strong>en</strong> te herstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
vernieuw<strong>en</strong>. We do<strong>en</strong> heel wat poging<strong>en</strong> om het weer goed te mak<strong>en</strong> met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die we pijn ded<strong>en</strong>;<br />
met God die we uit het oog verlor<strong>en</strong>. De veertigdag<strong>en</strong>tijd is vanouds e<strong>en</strong> boetetijd, e<strong>en</strong> tijd om uit<br />
onszelf te brek<strong>en</strong> <strong>en</strong> brugg<strong>en</strong> te slaan naar medem<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> God. Het vraagt soms veel, maar we<br />
kunn<strong>en</strong> werk mak<strong>en</strong> van onderlinge verzo<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> vrede, van vergiff<strong>en</strong>is sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>. We<br />
mog<strong>en</strong> voor God staan met onze eerlijke inzet om nieuwe m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te word<strong>en</strong>. Zo rak<strong>en</strong> we wat<br />
g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong> van de kramp van de ik-zucht <strong>en</strong> word<strong>en</strong> we steeds meer de m<strong>en</strong>s die God gedroomd heeft.<br />
Zo klinkt onze Bijbelse, gelovige kijk op zonde, barmhartigheid <strong>en</strong> bekeringswerk. Maar dit<br />
mag niet blijv<strong>en</strong> bij mooie ideeën, Bijbelse verhal<strong>en</strong>, theorieën bov<strong>en</strong> ons hoofd. Als zondaars op de<br />
weg van de bekering will<strong>en</strong> we zo graag de barmhartige God ontmoet<strong>en</strong>. Het volstaat niet dat we<br />
daar veel over wet<strong>en</strong>. We will<strong>en</strong> het ook gewaar word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>selijke ervaring. Het sacram<strong>en</strong>t<br />
van de verzo<strong>en</strong>ing biedt ons de kans tot e<strong>en</strong> sterk doorleefde ontmoeting met de Heer. De Heer<br />
Jezus heeft Zijn apostel<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd om midd<strong>en</strong> de geloofsgeme<strong>en</strong>schap de di<strong>en</strong>aars te zijn van de<br />
verzo<strong>en</strong>ing. Bij de priester die God <strong>en</strong> de Kerk verteg<strong>en</strong>woordigt, mog<strong>en</strong> we in e<strong>en</strong>voudige woord<strong>en</strong><br />
het verhaal do<strong>en</strong> van onze zondigheid, van ons berouw, van onze poging<strong>en</strong> om verbond<strong>en</strong>heid te<br />
herstell<strong>en</strong>. Er is e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s die in Jezus’ Naam naar ons luistert: niet om ons te beoordel<strong>en</strong>, maar om<br />
e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d tek<strong>en</strong> te zijn van Gods hart dat naar onze belijd<strong>en</strong>is luistert. Na ons beluisterd te<br />
hebb<strong>en</strong>, mag de priester ons in Jezus’ Naam verzeker<strong>en</strong> van Gods vergeving hier <strong>en</strong> nu voor ons.<br />
Wat e<strong>en</strong> GELUK, wat e<strong>en</strong> TROOST te mog<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> dat je als zondaar op de weg van de bekering<br />
welkom blijft in de kerkgeme<strong>en</strong>schap én e<strong>en</strong> kostbare plaats behoudt in Gods Hart. Zo’n int<strong>en</strong>se<br />
ontmoeting is voor God, voor de Kerk <strong>en</strong> voor ons e<strong>en</strong> red<strong>en</strong> tot feest <strong>en</strong> vreugde. We war<strong>en</strong> wat<br />
verlor<strong>en</strong> op eig<strong>en</strong>zinnige weg<strong>en</strong>. We zijn teruggevond<strong>en</strong> <strong>en</strong> vind<strong>en</strong> weer onze plaats in de<br />
geme<strong>en</strong>schap. Het is e<strong>en</strong> klein Pas<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> klein WONDER. We war<strong>en</strong> gevall<strong>en</strong>, maar hoord<strong>en</strong> het<br />
blijde nieuws dat we niet gedoemd zijn te blijv<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>. We mocht<strong>en</strong> opstaan om als vergev<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
vertrouwvol verder te gaan.<br />
Zusters <strong>en</strong> broeders, op die blijde toon mag ik nog niet eindig<strong>en</strong>. De VOLLE VREUGDE zal pas<br />
doorbrek<strong>en</strong> als we het gesch<strong>en</strong>k van Gods vergeving gaan del<strong>en</strong> met ander<strong>en</strong>. Vergeet het nooit:<br />
we krijg<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> vergiff<strong>en</strong>is om die op te sluit<strong>en</strong> in de bankkluis van ons hart <strong>en</strong> te rust<strong>en</strong> in de<br />
gedachte ‘het is weer in orde met God’. We krijg<strong>en</strong> Zijn vergiff<strong>en</strong>is als e<strong>en</strong> kracht in ons lev<strong>en</strong> om ander<strong>en</strong><br />
– naar Gods voorbeeld – mild <strong>en</strong> vergevingsgezind tegemoet te tred<strong>en</strong>. Het kan echt niet dat wij<br />
profiter<strong>en</strong> van Gods goedheid, maar g<strong>en</strong>adeloos hard zoud<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die ons hebb<strong>en</strong><br />
misdaan. Wie dikwijls Gods vergiff<strong>en</strong>is mocht ervar<strong>en</strong>, zal zelf ook graag <strong>en</strong> van harte vergiff<strong>en</strong>is<br />
sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Het is dan ook niet verrass<strong>en</strong>d dat we na de viering van het sacram<strong>en</strong>t van de verzo<strong>en</strong>ing<br />
gezond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om waar we kunn<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong>heid tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te versterk<strong>en</strong>.<br />
Op weg naar Pas<strong>en</strong> w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> we elkaar zo’n sterke ontmoeting met de Heer in het sacram<strong>en</strong>t<br />
van de verzo<strong>en</strong>ing. Laat de Heer niet staan met zijn uitgestok<strong>en</strong> hand. Ga naar Hem toe met e<strong>en</strong><br />
berouwvol hart. Maak het wonder van bevrijding mee: de last van schuld valt van je af. Leef dan als<br />
paasm<strong>en</strong>s die het ‘ikk<strong>en</strong>’ van de oude m<strong>en</strong>s heeft afgeleerd om steeds meer te gelijk<strong>en</strong> op Jezus, de<br />
opgestane Heer.<br />
Ko<strong>en</strong> Vanhoutte<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
30
7. nieuw Sterzing<strong>en</strong>-spel bij Missio<br />
Missio stelde e<strong>en</strong> nieuw spel bij de actie Sterzing<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>. “Dat nieuwe spel van Missio heet<br />
‘WegWijzer’ <strong>en</strong> richt zich op de leeftijd van vormeling<strong>en</strong>. Het spel kan voor verscheid<strong>en</strong>e jar<strong>en</strong><br />
gebruikt word<strong>en</strong>, ook buit<strong>en</strong> de periode van Sterzing<strong>en</strong>, bijvoorbeeld in de catecheseles of<br />
godsdi<strong>en</strong>stles”, zegt Melanie Six (Missio bisdom <strong>Brugge</strong>).<br />
“Kinder<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> ‘WegWijzer’ met twee tot zes person<strong>en</strong> of in groepjes. De spelers ban<strong>en</strong> zich e<strong>en</strong><br />
weg in het WegWijzer-dorp. Onderweg krijg<strong>en</strong> ze vrag<strong>en</strong> over Missio, de bijbel, godsdi<strong>en</strong>st <strong>en</strong><br />
algem<strong>en</strong>e k<strong>en</strong>nis. Ook moet<strong>en</strong> ze leuke doe-opdrachtjes uitvoer<strong>en</strong>. Om de groepsgeest te bevorder<strong>en</strong><br />
zijn er opdracht<strong>en</strong> rond ontmoeting <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking.”<br />
De WegWijzer, waarmee ti<strong>en</strong>ers dus wijzer op weg gaan, kost 8 euro (zonder verz<strong>en</strong>dingskost<strong>en</strong>) <strong>en</strong><br />
is te bestell<strong>en</strong> op elke diocesane missio-di<strong>en</strong>st of via de website www.missio.be<br />
Meer info: Missio-<strong>Brugge</strong>, diocesaan c<strong>en</strong>trum Kontin<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, Doornikseste<strong>en</strong>weg 149, 8500 Kortrijk, tel.<br />
056/23 15 67 <strong>en</strong> email kinder<strong>en</strong>.brugge@missio.be<br />
Bron: MISSIO<br />
Carmino Bohez – Rik Depré<br />
<strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> domeinbegeleiding pastoraal@school<br />
aanbod <strong>DPB</strong>-<strong>Brugge</strong> secundair onderwijs veertigdag<strong>en</strong>tijd <strong>2012</strong><br />
VERZOENING <strong>en</strong> boete – fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> VERGIFFENIS<br />
31