Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
eportage <strong>Lofoten</strong><br />
Een zaak die stinkt<br />
Denk aan het aroma van één rotte vis en vermenigvuldig die geur met duizend. Zo kom je in de buurt van wat je ruikt in de Lofootse<br />
vissersdorpen. Van februari tot juni tenminste, wanneer honderdduizenden kabeljauwen hangen te drogen aan houten rekken.<br />
Voor de locals zijn deze metershoge massagraven business as usual. Vaak staan de stellages pal naast woonhuizen. Bovendien<br />
hebben veel mensen een privévoorraadje stokvis, zoals de gedroogde kabeljauw uiteindelijk zal heten. Onder de carport, op het<br />
balkon, soms zelfs gezellig voor het slaapkamerraam. Het aroma van rottende vis zit hier in de genen. Aan de meeste rekken<br />
hangen onthoofde, op lengte gesorteerde kabeljauwen. Ook zie je stellages die van een afstandje vol lijken te hangen met trossen<br />
appels of citroenen. Pas dichterbij blijkt dat dat geen vruchten zijn, maar samengeknoopte kabeljauwkoppen, waarvan honderden<br />
glazige ogen je kil aanstaren. Ze worden vooral geëxporteerd naar West-Afrika, waar ze als delicatesse verdwijnen in een currysoep.<br />
Ruwweg tussen februari en half april, tijdens de kabeljauwvangst, kun je in elk visserdorp zien hoe de vissen worden opgehangen.<br />
Een spektakel: behendige jongens in feloranje overalls, verdeeld over onmogelijke posities in de rekken, gooien de vissen vanuit<br />
laadbakken in hoog tempo van hand naar hand. Het is jongleren met vis. Voor deze foto stond onze fotograaf enkele minuten<br />
onder zo’n rek. Druipend van het vissenbloed keerde hij terug. De weeë geur van dood uit de diepzee hing dagen later nog<br />
in de huurauto.<br />
Donkere wolken boven de kabeljauwhemel<br />
Vis, vis, vis: daar draait het hier allemaal om. Al tienduizend<br />
jaar wordt hier vooral op kabeljauw gevist, van holbewoner via<br />
Viking tot hedendaagse Noor. Rond de <strong>Lofoten</strong> liggen dan ook<br />
enkele van ‘s werelds rijkste visgronden, met veelzeggende<br />
namen als ‘het pakhuis’ en ‘de kabeljauwhemel.’<br />
Op de kade van prachtdorp Henningsvær ontmoeten we visverwerker<br />
Alf Kenneth Johansen. Hij staart een beetje sip over zee,<br />
want ondanks de onderwaterweelde gaat het niet goed met de<br />
visserij. ‘We beoefenen we hier een zeer ecologische manier van<br />
vissen. Met kleine boten die nooit verder dan een paar uur<br />
varen, want rond de eilanden zit meer dan genoeg vis. Iedere<br />
visser is eigen baas, elke boot is een zelfstandig bedrijf.’<br />
Toch verdwijnt deze traditionele bedrijfstak in ijltempo. Waarom?<br />
De kabeljauwprijzen staan onder druk, de crisis slaat ook hier toe<br />
en dan zijn er nog de steeds grotere schepen. Johanssen: ‘De<br />
nieuwste generatie trawlers vangt in één dag net zoveel vis als<br />
alle vissersboten van de <strong>Lofoten</strong> bij elkaar. Daarom is iedereen<br />
hier tegen de EU: wanneer Noorwegen toetreedt komt Europa<br />
onze wateren leeg vissen.’ In Henningsvær zijn de gevolgen nu<br />
al pijnlijk zichtbaar. Johansen: ‘Dertig jaar geleden telden we<br />
hier in Henningsvaer nog tientallen vissers en lag de haven vol<br />
met boten. Nu zijn er nog tien mannen en zeven schepen over.<br />
Onlangs heb ik met pijn in het hart onze visverwerkingsfabriek,<br />
een familiebedrijf uit 1923, definitief moeten sluiten.’<br />
76 | | 77
Change language