NLlit_paperback_opm19def:Wereld in woorden - Frits van Oostrom ...

Doen en laten
De derde weg
Leidend voor dit hoofdstuk is Reynaert e.a.
1994 en Reynaert 1995; zie daarbij de be -
spreking door Pleij 1995 en de discussie met
Bejczy: Bejczy 2000 en Reynaert 2001b.
Verder Janssens 2011, hoofdstuk vi-vii en
Reynaert 2011b. Ridderkrijg en burgervrede:
Hugenholtz 1959 (voor een moderne echoen-meer
zie Pinker 2011). Pleij over burgermoraal:
beeldbepalend zijn Pleij 1988, 1991 en
Pleij e. a. 1991. Kardinale deugden: Pansters
2007; economische ethiek: De Kerf 2010.
Herontdekking in deze tijd: McCloskey 2006
en 2010. Moral syndromes van Jane Jacobs:
Jacobs 1992, samengevat in Appendix, 215.
(Over Jacobs zie Alexiou 2006.) Zie voor het
internationale tableau van middeleeuwse
lekenfilosofie Imbach 1996 (met Dante als spil -
figuur) en voor de receptie van Alber ta nus
van Brescia in de Lage Landen Corbellini 2002.
Citaat Joris Reynaert: Reynaert e.a. 1994, 36.
Levenslessen
Drie poente: Van Anrooij & Van Oostrom 1992;
over de geleding van Middel neder landse
teksten in poenten handelt Van Anrooij 2002a.
Voor de Dietse Cato zijn vooral de publicaties
van Van Buuren van belang: Van Buuren
1994a en 1994b, en Van Buuren e.a. (ed.) 1998.
Boekjes van zeden: Meder 1992, 1994a en
1994b; zie ook Pleij 2007a, 85-6 en 91. Paral -
lelle Duitse vertalingen en (school)gebruik:
Henkel 1988, 1997 en 2005, Baldzuhn 2009,
136 e.v. en 922 e.v; Engelse traditie: Mann
2006. Reynaert 1997a, 42 ziet de Dietse Cato
niet als voor school bedoeld. Uitvoering
handschriften gericht op ongeoefende lezers:
Kienhorst 2005, 104. Indestege (ed.) 1951
biedt een editie van Der goeder leiken reghel.
Spreuken in strofen
Over de bnm zie Biemans 1988 en 1989 en
Van Anrooij 2011b. Schuifladen met kleingoed:
Van Anrooij & Mertens 1992, 219.
Spreukstrofen: internationaal over middeleeuws
literair kleingoed: Haug & Wachinger
(ed.) 1994 en Bizzarri e.a. (ed.), 2009, voor
het Middelnederlands Reynaert 1992b,
Brinkman 1994, Van Anrooij 2000, 91 e.v.,
2002a en diens serie over middeleeuwse
opschriften in Literatuur 1997; Bange 2007,
bijlage iii. (Direct of indirect zijn al deze
studies schatplichtig aan André Jolles’ meesterwerk
Einfache Formen uit 1930). Zie over
bladvullingen Lieftinck 1952. Wat betreft
inventarisatie en analyse van het spreekwoord
is het in het buitenland beter gesteld,
zie Singer e.a. (ed.) 1995-2002.
Strofevorm aabccb: Willaert 1984, 59 e.v.,
Murk Jansen 1991, 37 e.v. en Van Anrooij &
Mertens 1992; rol met spreukstrofen: Kien -
horst 1994, 32 e.v. en Van der Poel 2007.
Spreuken in Hulthem: Van Anrooij 2008.
Zie voor de spreuken van Salomo Reynaert
1992b (m.n. ook de aantekening op p. 161 bij
vers 87-8). In het citaat over de vette beurs zijn
de laatste twee rijmwoorden geëmendeerd
naar de versie elders in handschrift-Van
Hulthem (niet op naam van Salomo, wel in
een boeket citaten): zie Brinkman & Schenkel
(ed.) 1999, 778/29-30.
Gispen en gidsen
Zie voor Jan de Weert en zijn Spiegel der
sonden allereerst de editie Jacobs (ed.) 1915,
en daarnaast Brinkman 1991 en Bange 2007,
81 e.v. Daarnaast heb ik veel te danken gehad
aan de doctoraalwerkgroep ‘Zonden van de
tijd’ (Leiden 2001). Zie voor Handlyng synne
Robertson 1995, Miller 1996 en Garrison
2010. Zie bij Toussaert 1963 ook de kritiek
van Viaene 1963, 183 e.v. en Dierickx 1965,
333. De observatie omtrent spiegelbeeldige
verhouding tussen medicus en priester dank
ik aan voormalig rector magnificus van de
Radboud Universiteit te Nijmegen Kees Blom.
Disputacie van Rogiere ende van Janne:
Gabriël 2007 en Warnar 2011a, 84 e.v.
N.B. Met de twee handschriften van de
Spiegel der sonden is iets opmerkelijks aan
de hand: het Leidse handschrift bevat talrijke
passages die in het Brusselse niet voorkomen.
In zijn voortreffelijke uitgave (1915) heeft
Jacobs duidelijk geworsteld met deze divergentie;
hij heeft de ca. tweehonderd plusverzen
uit Leiden op één uitzondering na niet in
zijn hoofdtekst opgenomen, doch enkel in de
varianten, waardoor deze verzen op de cdrom
Middelnederlands (1998) compleet ontbreken.
Dit terwijl diverse annotaties van
Jacobs duidelijk maken dat hij van heel wat
van de ‘varianten’ vermoedt dat ze toch min of
meer zo van Jan de Weert stammen. Nader
onderzoek is hier gewenst.
561
AANTEKENINGEN