NLlit_paperback_opm19def:Wereld in woorden - Frits van Oostrom ...

297. Begripvol jegens andersdenkenden:
Mommaers 1995. Ruusbroec en Geert Grote:
Verdeyen 1981a, 96 e.v. Citaten Joris Reynaert:
Reynaert 1981, slotzinnen.
Literaire missie
Gedichten en verhalen
Zie voor het Hooglied in het Middel neder -
lands Schepers 2006 en speciaal over de hier
belichte (berijmde) tekst Hap 1975; zie tevens
Schepers 1993. Geestelijk lied: Knuttel 1906,
recenter Willaert 1997, 33 e.v. en Van der Poel
2011; geen enkele bron van vóór 1470: Lievens
1992a, 373. Geertrui van Oosten: Axters 1953,
164 e.v. en Van Buuren 1988. Zie voor het
handschrift uit Gent Reynaert 1996a, 256 e.v.
en Lievens 2002; speciaal over het kerstlied
handelt Lievens 1992a. Over de vroegste
kerstliederen (maar zonder deze casus) handelt
Bruning 1957. Zie voor Mijn lichame es
een esel trage Lievens 1987; voor het Brusselse
handschrift met deze tekst: Ampe 1981, nr. 46.
Jonathas ende Rosafiere: Resoort 1996, Faems
2000 en 2010, als mede Sleiderink 2009 en
2010. Tondalus’ visioen en Patricius’ vagevuur:
editie van beide teksten in Verdeyen &
Endepols (ed.) 1914-17. Zie verder voor
Tondalus’ visioen Palmer 1982; voor de internationale
traditie van Sint Patricius’ vagevuur
Haren & De Pontfarcy (ed.) 1988 en
White-Le Goff 2006; zie ook Lie 1993b, alwaar
verdere literatuur. Jan van Brederode en Des
coninx summe: Van Oostrom 2009; in Pleij
2007a komt deze tekst herhaaldelijk voor het
voetlicht.
Grensganger Augustijn
Zie voor Augustijnken Asselbergs 1957, 34
e.v., Hogenelst 1997 (via register) en Warnar
2005b (en al veel eerder Jonckbloet 1855, 396
e.v.). Augustijnken en de genadeleer: Coigneau
1980-81, 99. Zie voor poëzie en prediking,
m.n. bedelorden: Owst 1966 en Fletcher 1998,
vgl. ook Steer 1993. Over Dit sijn die x
plaghen handelt Warnar 2005b, 103 e.v. en 118
e.v. (Warnar acht het trouwens denkbaar dat
Augustijnken de auteur is van deze tekst).
Zie voor het oeuvre van Augustijnken, incl.
toeschrijvingen: Hogenelst 1997, dl. 1, 97 e.v.;
speciaal over Een ridder die weldoen haet
handelt Stutterheim 1967 en 1969; Hertog van
Brunswijc: Klein 1997. Naam Augustijn: zie
Voornamenbank Meertens Instituut en voor
de familienaam Debrabandere 2003. Overigens
spreekt een quasidialoogje in het elders
besproken Bouc vanden ambachten (Brugge,
omstreeks 1370) wel degelijk van een dergelijke
voornaam: Augustin, waer bestu? Here,
hi es ter scolen (Gessler (ed.) 1931, 23).
Biografica Augustijnken: zie voor de Hollandse
en Bloise rekeningen reeds Jonckbloet 1855,
bijlage a en b; het optreden bij Dirck vander
Goude komt aan het licht in Klein 2004, 68;
over de hoogte van Augustijnkens beloningen
Hollaar & Van den Elzen 1980, 315. De Gentse
vermeldingen staan in Vuylsteke 1900 (via
register). Meer recente literatuur: Van Anrooij
1991 en Hogenelst 1997, 213 n. 8, die overigens
aarzelt t.a.v. de identificatie van beide Augus -
tijnkens. Voor Pruisenreizen zie Paravicini
1989-95. Buitenlandse parallellen voor de
dichter Augustijnken zijn niet evident; enigszins
verwant lijkt tijdgenoot Heinrich von
Mügeln (zie Mühlherr 1999), maar deze mist
de ‘frivole’ dimensie. Overigens verdient
Augustijnkens taalfilosofie nader onderzoek
dat verrassende vergezichten zou kunnen op -
leveren; vgl. Haug 1997, 579 e.v.
Maria
Mariadevotie: de vakliteratuur is uiteraard
immens; goede inleidende overzichten bieden
bijvoorbeeld Schreiner 1994 en Rubin 2009.
Een concreet beeld van Mariadevotie in de
laatmiddeleeuwse stad geeft Thompson 2005,
o.a. 11 e.v., 91 e.v., 166 e.v. en 278 e.v. Maria -
devotie in 14de-eeuwse Lage Landen:
Kronenburg 1909 en Axters 1953, 387 e.v. en
460 e.v. ‘Liever samen met God in de afgrond
van de hel’: De Bruin 1956, 18. Afbeeldingen
van meer dan 500 Mariabeelden bij Claes
2011. Maria bij Velthem: Sleiderink 2005,
Warnar 2009, 122 en Scheepsma 2009, 157;
bij Boendale: Kinable 1998, 176 e.v.; bij Ruus -
broec: Willeumier-Schalij 1981, 378 e.v. (Over
de speciale band tussen Maria en artisticiteit
zie Van Driel 2011 en 2012, 157 e.v.) Zie voor
de vertaling van Mariagetijden Desplenter
2006, 197 e.v., en voor de dialoog tussen
Maria en Anselmus van Canterbury Jonker
2010, 102 e.v. Mariaklachten: voor het
Middel nederlands De Vries 1964, De Haan
1968 en Lievens 2002; internationaal:
Mehler 1997, Petersen 2004 en McNamer
2010, 150 e.v.
569
AANTEKENINGEN