NLlit_paperback_opm19def:Wereld in woorden - Frits van Oostrom ...
NLlit_paperback_opm19def:Wereld in woorden - Frits van Oostrom ... NLlit_paperback_opm19def:Wereld in woorden - Frits van Oostrom ...
566 Stem uit de stilte Levenswerk Het meest recente samenhangende beeld van deze vertaler bieden Kors 2007 en De Bundel 2009 (handelsed. in voorbereiding) en het daarop gebaseerde Claassens & De Bundel 2011. Voor de autorisatie van zijn oeuvre wordt hier de visie van De Bundel gevolgd, die de lijst van werken nog met enkele kleinere teksten uitbreidde. Datering en chronologie der werken blijven soms zwevend. (De ogenschijnlijk simpele raming van de omvang van het oeuvre bleek overigens een complexe aangelegenheid, waarvoor speciale dank aan dr. Ingrid Biesheuvel en dr. Willem Kuiper). Portret in eerdere literatuurgeschiedenissen: een kleine kern vindt men bij Jonckbloet; niets bij Kalff en Knuvelder; Van Mierlo stond op het verkeerde been omdat hij deze vertaler voor een leek hield. Respectabel is de aanzet van Te Winkel 1920, 165 e.v. die het belang van de Bijbelvertaling inzag maar ruiterlijk erkende dat het ontwarren van het complex ‘zeer ingewikkeld en tijdrovend moet worden; [daarom] heeft het mij aan moed en lust ontbroken, mij meer dan oppervlakkig met dien half theologischen, half litterarischen arbeid bezig te houden’. Gulden legende: Berteloot & Kuiper (ed.) 2011 en ter perse; Kuiper 2011 belicht de geschiedenis van dit project. Zie over (de overlevering van) de Legenda aurea Fleith 1991 en Dunn-Lardeau (ed.) 1993. Gulden legende: Deschamps 1952, Williams-Krapp 1986, 53 e.v. en Berteloot e.a. (ed.) 2003. Bijbelvertaling. Bijbel als boek in de Middel - eeuwen: Gibson 1993 en De Hamel 2001. Bijbelomgang: R. & C. Brooke 1984, 130 e.v. Bijbelvertalingen: Leclercq 1979, Schreiner 1984 287 e.v. en 1992, 72 e.v. en Lawton 1999. Bijbelvertaling en vermeende ketterij: Dove 2007. Middelnederlandse Bijbelvertalingen: Den Hollander e.a. (ed.) 2007. Veertiendeeeuwse ‘Bijbelvertalingen’ zijn in de eerste plaats de perikopenbundels die de Bijbel - plaatsen van de liturgie vertaald ter beschikking stellen: Jonker 2010. Bijbelvertaling 1360: De Bruin 1967-71; over de glossen De Bruin 1969-70, 24 e.v., Kors 2007, 47 e.v. en Warnar 2008, 164 e.v. Zie voor de Vlaamse folklore omtrent de paaskaars Van Dromme 1906. Vertaling Regel van Benedictus: Coun 1980. Vertaling Vitas patrum: Hoffmann 2003 en Bertrand 2006. Vertaling Gregorius’ Dialogi: Claassens 2001a; vertaling Cassianus’ Collationes: Claassens 2005. Gynaecologische interpolatie: Sherwood-Smith 1997 en Lie 2011. Vocabulaire van de vertaler: De Bruin 1969-70 en 1977a leverden pionierswerk, inmiddels herijkt door Kors 2007, 103 e.v. en vooral De Bundel 2009, 83 e.v. Vertaal tech - niek: Kors 2007, 47 e.v. en De Bundel 2008 en 2009. Zwijgen en schrijven Speurtocht: De Bruin 1967-1971 en 1977b, vol respect voor Coun 1980, 189 e.v. Handschrift Mazarine: Hoffmann 2003 en De Bundel 2009, 57. Zie voor Herne als schrijfcentrum Kwakkel 2002 en 2003a. Kartuizer orde: De Meyer & De Smet 1951, Lockhart 1985, Peeters (T.) 2003 en 2007 en Gaens & De Grauwe 2006. Monastieke gebarentaal: Umiker- Sebeok & Sebeok 1987. Kartuizer boek - cultuur: Brantley 2007, 46 e.v. Kartuizer orde in de Nederlanden: Pansters (ed.) 2009. Vertaler tussen vuren Discussie over Bijbelvertaling: Watson 1995. Aan de Rijksuniversiteit Groningen loopt onder leiding van dr. Sabrina Corbellini het project Holy Writ and Lay Readers: a Social History of Vernacular Bible Translations in the Middle Ages. Zie voor het spanningsveld rond de Bijbelvertaling van 1360 m.n. De Bruin 1979 en Kors 2007, 158 e.v. Glossen als voetnoten voor kenners: De Bundel 2008. Betekenis Vergelijking Bijbelvertaling 1360 met Guyart des Moulins: Kors 2007, 115 e.v. Zie over de Duitse traditie Gärtner 1993 en voor de Engelse Lawton 1999. Speciaal over de Wyclifbijbel: Robertson 2001, Copeland 2001 en Dove 2007. Overlevering Bijbel 1360: Biemans 1984, Kors 2007, 60, 90 en 113, en Den Hollander e.a. (ed.) 2007, 55 e.v.; overlevering Gulden legende: Williams-Krapp 1986, 155 e.v., Scheurkogel 1997, Berteloot e.a. (ed.) 2003, e.v. en Kwakkel 2007. Zie voor de Utrechtse bijbels Hindman 1977, Biemans 1984, Korte - weg 1989, Scherft 1994, Kors 2007, 163 e.v. en Meuwese 2007, 31 e.v. Kartuizers en afbeeldingen: Brantley 2006.
Recente vondst in Brugge: Geirnaert & Geirnaert 2006, 150 en Geirnaert 2009. Dedicatie-exemplaar vertaling Benedictus: Coun 1980, 31 e.v., Kwakkel 2002, 77 e.v. en 2003a, Kors 2007, 171 e.v. Zie voor de handschriften van het Vaderboec Bertrand 2006. Onthaal bij de Moderne Devotie: Williams- Krapp 1986 en Lievens 1995. Identificatie met Petrus Naghel: Kors 2007, De Bundel 2008, Claassens 2005, Claassens & De Bundel 2011 en Berteloot e.a. (ed.) 2011; kritiek bij Mertens 2008. Meester in het midden Recente basisboeken over Ruusbroec: Jan van Ruusbroec 1981, Verdeyen 1981a en 1996, Bos e.a. (ed.) 1993, Warnar 2003, Swart 2006 (met een uitvoerige inleiding over het Ruusbroeconderzoek), Faesen 2007 en Mommaers 2009. Receptiegeschiedenis: Ampe 1975. Editie van het complete werk in de 10 delen Opera omnia, uitgegeven door het Ruusbroecgenootschap: De Baere e.a. (ed.) 1981- 2006. Voor het internationale perspectief zie Ruh 1999, 26 e.v. (Over Kurt Ruh en het Middel - nederlands: Warnar 2002a en Hogenelst & Scheepsma 2003). Belangrijk is ongetwijfeld McGinn 2012, dat echter te laat verscheen om hier te kunnen worden benut. Brusselse godsvrienden Ruusbroec in Herne: Warnar 1993b en 2003, 123, Mertens 1993b en 1995a, 66 e.v. en Alaerts 2000; zie voor het citaat Verdeyen (ed.) 1981. Mogelijk vaderschap Jan Hinckaert: Lievens 1981; citaat Ruh 1999, 287. Mystiek veeleisend maar ook democratisch: Schreiner (ed.) 1992, 42 e.v; zie verder Pantin 1955, 244 e.v. en Hense & Kouwenhoven 2007, 3. Overigens heeft ook de mystiek van Eckhart stadse trekken: Koda 1997. Kopiist Ferguut / Eckhart: Kwakkel & Mulder 2001; mystieke geschriften bij Brusselse burgers: Warnar 1997b. Heilwig Bloemaerts: Warnar 2003, 69 e.v. en Janssens 1984. Rulman Merswin: Willeumier-Schalij 1981, 381. Dat rijcke der ghelieven: ed. dl. 4 (2002) in de Opera omnia; studie: Noë 2001 en zie ook Wackers 2000. Vertaling citaat Daar wordt het rijk van God… naar Faesen 2007, 68. Ruusbroec binnen de kerk: Burger 1993. Zie voor de dansers rond 1370 Warnar 2003, 256 en Fraeters 2004, 75. Herders zijn tirannen: Kors 1992, 16. Citaat kardinaal Danneels: Dan - neels 2001, 16. Ruusbroec en Porete: Verdeyen 1981b, 293 en 1992; Ruusbroec tegen de ketterij Janssens 1984, 15 e.v. Vanden kersten ghe - love: editie dl. 10 (1991) in de Opera omnia, met uitvoerige inleiding. Lievens 1983 bespiegelt over de migratie naar Groenendaal als annus jubilaeus (zie wel de scepsis van Mertens 1997, 125). Overigens besteedde het kapittel van Sint Goedele op zijn minst vanaf 1358 de uiterste zorg aan de koorzang en het knapenkoor der boni infantes (9-18 jr.): vgl. Haggh 1988, 154 e.v. Had men zich de ergernis van Ruusbroec aangetrokken? De kring van Groenendaal Zie voor de geschiedenis van Groenendaal Drie Augustijnerpriorijen 1981 en Ruusbroec: de luister 1993. Voor kluizenaars in de Lage Landen Axters 1953, 126 e.v.; voor de prijsvraag 1908 Ampe 1975, 576 e.v. Over de Ruusbroec-miniatuur handelen Warnar 2000 en 2003, 119 e.v. Groenendaalse corpus - vorming rond Ruusbroec: Kienhorst & Kors 1998a en 1998b, en Alaerts 2000; boekbinderij Groenendaal: Verheyden 1943. Zie voor de Nacomelinc Mertens 1995a, 69 e.v. Zie voor Godfried Wevel Axters 1953, 329 e.v. en voor Willem Jordaens Willeumier-Schalij 1981, 309 e.v., Noë 1993 en Schepers 2004. Editie De mystieke mondkus: Reypens (ed.) 1967. De goede kok Jan van Leeuwen: lang zijn Axters (ed.) 1943 en Delteijk 1947 de laatste goede studies gebleven. Pas in recente jaren is hierin ver - betering gekomen: zie Geirnaert & Reynaert 1993, Reynaert 1979 en 2005b, Geirnaert 2008 en Desplenter 2010 en 2011; zie ook Ruh 1999, 100 e.v. en Warnar 2003. Van Leeuwens werk is slechts gedeeltelijk gepubliceerd: De Vooys 1915-6 (fragmenten), Axters (ed.) 1943 (bloemlezing) en Stoop 2001. Eens te meer speciale dank aan dr. Dirk Geirnaert voor geregelde e-mailcorrespondentie en infor - matie over Jan van Leeuwens teksten (zoals over zijn behandeling van het vierde gebod, overigens wel een extreem geval). Jan van Leeuwen aan het Brabantse hof: Avonds 1982 en 1991, 67 e.v. Over de Rolie: De Vooys 1910, 30. Citaat Dat is algader valsche etc.: Delteijk 1947, 123. Over Van Leeuwen en Eckhart zie 567 AANTEKENINGEN
- Page 1 and 2: Aantekeningen
- Page 3 and 4: Profiel van een eeuw Ambassadeur Va
- Page 5 and 6: toepasbaarheid van Schumpeter op de
- Page 7 and 8: historiografie: Stein 1994 en 1995,
- Page 9 and 10: Doen en laten De derde weg Leidend
- Page 11 and 12: Sociale schrijver Polemiek over pol
- Page 13: zamelhandschriften Hulthem en Combu
- Page 17 and 18: 297. Begripvol jegens andersdenkend
- Page 19 and 20: 3 De verbeelding De ridderroman voo
- Page 21 and 22: Liefdesbrieven in handschrift-Van H
- Page 23 and 24: Schelden en slaan Studies: Van Dijk
- Page 25 and 26: Drie milieus omstreeks 1400 Het Hol
- Page 27 and 28: geven en vertaald door R.R. Post; i
Recente vondst <strong>in</strong> Brugge: Geirnaert &<br />
Geirnaert 2006, 150 en Geirnaert 2009.<br />
Dedicatie-exemplaar vertal<strong>in</strong>g Benedictus:<br />
Coun 1980, 31 e.v., Kwakkel 2002, 77 e.v. en<br />
2003a, Kors 2007, 171 e.v. Zie voor de handschriften<br />
<strong>van</strong> het Vaderboec Bertrand 2006.<br />
Onthaal bij de Moderne Devotie: Williams-<br />
Krapp 1986 en Lievens 1995.<br />
Identificatie met Petrus Naghel: Kors 2007,<br />
De Bundel 2008, Claassens 2005, Claassens<br />
& De Bundel 2011 en Berteloot e.a. (ed.) 2011;<br />
kritiek bij Mertens 2008.<br />
Meester <strong>in</strong> het midden<br />
Recente basisboeken over Ruusbroec: Jan <strong>van</strong><br />
Ruusbroec 1981, Verdeyen 1981a en 1996, Bos<br />
e.a. (ed.) 1993, Warnar 2003, Swart 2006 (met<br />
een uitvoerige <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g over het Ruusbroeconderzoek),<br />
Faesen 2007 en Mommaers 2009.<br />
Receptiegeschiedenis: Ampe 1975. Editie <strong>van</strong><br />
het complete werk <strong>in</strong> de 10 delen Opera<br />
omnia, uitgegeven door het Ruusbroecgenootschap:<br />
De Baere e.a. (ed.) 1981- 2006.<br />
Voor het <strong>in</strong>ternationale perspectief zie Ruh<br />
1999, 26 e.v. (Over Kurt Ruh en het Middel -<br />
nederlands: Warnar 2002a en Hogenelst &<br />
Scheepsma 2003). Belangrijk is ongetwijfeld<br />
McG<strong>in</strong>n 2012, dat echter te laat verscheen<br />
om hier te kunnen worden benut.<br />
Brusselse godsvrienden<br />
Ruusbroec <strong>in</strong> Herne: Warnar 1993b en 2003,<br />
123, Mertens 1993b en 1995a, 66 e.v. en Alaerts<br />
2000; zie voor het citaat Verdeyen (ed.) 1981.<br />
Mogelijk vaderschap Jan H<strong>in</strong>ckaert: Lievens<br />
1981; citaat Ruh 1999, 287. Mystiek veeleisend<br />
maar ook democratisch: Schre<strong>in</strong>er (ed.) 1992,<br />
42 e.v; zie verder Pant<strong>in</strong> 1955, 244 e.v. en<br />
Hense & Kouwenhoven 2007, 3. Overigens<br />
heeft ook de mystiek <strong>van</strong> Eckhart stadse trekken:<br />
Koda 1997. Kopiist Ferguut / Eckhart:<br />
Kwakkel & Mulder 2001; mystieke geschriften<br />
bij Brusselse burgers: Warnar 1997b. Heilwig<br />
Bloemaerts: Warnar 2003, 69 e.v. en Janssens<br />
1984. Rulman Mersw<strong>in</strong>: Willeumier-Schalij<br />
1981, 381.<br />
Dat rijcke der ghelieven: ed. dl. 4 (2002) <strong>in</strong><br />
de Opera omnia; studie: Noë 2001 en zie ook<br />
Wackers 2000. Vertal<strong>in</strong>g citaat Daar wordt<br />
het rijk <strong>van</strong> God… naar Faesen 2007, 68.<br />
Ruusbroec b<strong>in</strong>nen de kerk: Burger 1993. Zie<br />
voor de dansers rond 1370 Warnar 2003, 256<br />
en Fraeters 2004, 75. Herders zijn tirannen:<br />
Kors 1992, 16. Citaat kard<strong>in</strong>aal Danneels: Dan -<br />
neels 2001, 16. Ruusbroec en Porete: Verdeyen<br />
1981b, 293 en 1992; Ruusbroec tegen de ketterij<br />
Janssens 1984, 15 e.v. Vanden kersten ghe -<br />
love: editie dl. 10 (1991) <strong>in</strong> de Opera omnia,<br />
met uitvoerige <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g. Lievens 1983 bespiegelt<br />
over de migratie naar Groenendaal als<br />
annus jubilaeus (zie wel de scepsis <strong>van</strong><br />
Mertens 1997, 125). Overigens besteedde het<br />
kapittel <strong>van</strong> S<strong>in</strong>t Goedele op zijn m<strong>in</strong>st <strong>van</strong>af<br />
1358 de uiterste zorg aan de koorzang en het<br />
knapenkoor der boni <strong>in</strong>fantes (9-18 jr.): vgl.<br />
Haggh 1988, 154 e.v. Had men zich de ergernis<br />
<strong>van</strong> Ruusbroec aangetrokken?<br />
De kr<strong>in</strong>g <strong>van</strong> Groenendaal<br />
Zie voor de geschiedenis <strong>van</strong> Groenendaal<br />
Drie Augustijnerpriorijen 1981 en Ruusbroec:<br />
de luister 1993. Voor kluizenaars <strong>in</strong> de Lage<br />
Landen Axters 1953, 126 e.v.; voor de prijsvraag<br />
1908 Ampe 1975, 576 e.v. Over de<br />
Ruusbroec-m<strong>in</strong>iatuur handelen Warnar 2000<br />
en 2003, 119 e.v. Groenendaalse corpus -<br />
vorm<strong>in</strong>g rond Ruusbroec: Kienhorst & Kors<br />
1998a en 1998b, en Alaerts 2000; boekb<strong>in</strong>derij<br />
Groenendaal: Verheyden 1943. Zie voor de<br />
Nacomel<strong>in</strong>c Mertens 1995a, 69 e.v. Zie voor<br />
Godfried Wevel Axters 1953, 329 e.v. en voor<br />
Willem Jordaens Willeumier-Schalij 1981, 309<br />
e.v., Noë 1993 en Schepers 2004. Editie De<br />
mystieke mondkus: Reypens (ed.) 1967.<br />
De goede kok<br />
Jan <strong>van</strong> Leeuwen: lang zijn Axters (ed.) 1943<br />
en Delteijk 1947 de laatste goede studies<br />
gebleven. Pas <strong>in</strong> recente jaren is hier<strong>in</strong> ver -<br />
beter<strong>in</strong>g gekomen: zie Geirnaert & Reynaert<br />
1993, Reynaert 1979 en 2005b, Geirnaert 2008<br />
en Desplenter 2010 en 2011; zie ook Ruh<br />
1999, 100 e.v. en Warnar 2003. Van Leeuwens<br />
werk is slechts gedeeltelijk gepubliceerd: De<br />
Vooys 1915-6 (fragmenten), Axters (ed.) 1943<br />
(bloemlez<strong>in</strong>g) en Stoop 2001. Eens te meer<br />
speciale dank aan dr. Dirk Geirnaert voor<br />
geregelde e-mailcorrespondentie en <strong>in</strong>for -<br />
matie over Jan <strong>van</strong> Leeuwens teksten (zoals<br />
over zijn behandel<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het vierde gebod,<br />
overigens wel een extreem geval). Jan <strong>van</strong><br />
Leeuwen aan het Brabantse hof: Avonds 1982<br />
en 1991, 67 e.v. Over de Rolie: De Vooys 1910,<br />
30. Citaat Dat is algader valsche etc.: Delteijk<br />
1947, 123. Over Van Leeuwen en Eckhart zie<br />
567<br />
AANTEKENINGEN
Change language