Klik hier voor het KPMG-eindrapport. - Noordhollands Dagblad
Klik hier voor het KPMG-eindrapport. - Noordhollands Dagblad
Klik hier voor het KPMG-eindrapport. - Noordhollands Dagblad
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Gemini: <strong>het</strong><br />
systeemziekenhuis<br />
van de 21 ste eeuw<br />
Eindrapport<br />
13 maart 2012
Breukelen, 13 maart 2012<br />
Betreft: Gemini: <strong>het</strong> systeemziekenhuis van de 21ste eeuw<br />
Geachte heer Luik,<br />
U heeft ons gevraagd een onderzoek uit te voeren naar <strong>het</strong> gewenste locatieprofiel van <strong>het</strong><br />
Gemini Ziekenhuis in Den Helder. In de opdrachtbevestiging van 23 januari 2012 zijn <strong>hier</strong><br />
<strong>voor</strong> afspraken opgenomen. Het nu <strong>voor</strong>liggende rapport is de uitkomst van <strong>het</strong> onderzoek<br />
dat tussen 23 januari 2012 en 13 maart 2012 heeft plaats gevonden.<br />
Achtergrond<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus<br />
Straatweg 68<br />
3621 BR Breukelen<br />
Het MCA en <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis zijn in mei 2008 bestuurlijk gefuseerd tot de MCA<br />
Gemini Groep. Na een turbulente bestuurlijke periode in 2009 is in september 2010 de<br />
huidige raad van bestuur aangetreden.<br />
Direct na <strong>het</strong> aantreden heeft de raad van bestuur, mede op basis van diverse gesprekken<br />
met zowel interne gremia als externe stakeholders, een gezamenlijke visie <strong>voor</strong> de MCA<br />
Gemini Groep opgesteld. Onderdeel van deze visie was de conclusie dat de fusie<br />
onomkeerbaar is en niet meer ter discussie staat. Samenwerking tussen medische<br />
disciplines van de beide locaties wordt niet afgedwongen maar daar waar gewenst wordt<br />
de samenwerking door de raad van bestuur ondersteund. Onderdeel van deze visie was<br />
tevens een visie op de locaties MCA en Gemini Ziekenhuis. Hierbij is de locatie Gemini<br />
Ziekenhuis als basiszorgziekenhuis getypeerd dat circa tachtig procent van de vraag naar<br />
ziekenhuiszorg verleent en <strong>het</strong> MCA als een STZ ziekenhuis met een <strong>voor</strong> de topklinische<br />
zorg supraregionaal functiepakket.<br />
De nieuwbouw van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis, de bouw van een Regionaal Topklinisch<br />
Interventie Centrum (RTIC) in Heerhugowaard en <strong>het</strong> behoud en de renovatie van een<br />
aantal belangrijke functies op de locatie Alkmaarderhout maakt een nadere discussie over<br />
de profielen en de portfolio’s van de locaties binnen de MCA Gemini Groep noodzakelijk.<br />
In deze discussie dienen de ontwikkelingen binnen de ziekenhuiszorg in zijn algemeenheid<br />
en meer specifiek met betrekking tot <strong>het</strong> beleidsuitgangspunt “concentratie en spreiding<br />
van de zorg” nadrukkelijk te worden betrokken.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> Advisory N.V., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in<br />
Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van<br />
<strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative<br />
(‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden.<br />
Tel +31 (0)20 3010800<br />
Fax +31 (0)20 3010801<br />
All our services are subject to our general conditions, which are filed at the<br />
Amsterdam District Court under number 36/2010, and which we will send to<br />
you on request.<br />
Gezien deze ontwikkelingen heeft de raad van bestuur van de MCA Gemini Groep de<br />
wens uitgesproken om de locatieprofielen verder uit te willen werken en vast te stellen.<br />
Aangezien dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken dient te worden bekeken<br />
(zorginhoudelijk, financieel-economisch, geldende wet-en regelgeving, sociaaleconomisch,<br />
demografisch en technologisch) heeft de raad van bestuur <strong>hier</strong>toe een<br />
opdracht verstrekt aan <strong>KPMG</strong> Plexus om een strategisch rapport te vervaardigen<br />
waarin <strong>het</strong> profiel van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis “<strong>het</strong> systeemziekenhuis van de 21ste<br />
eeuw” op hoofdlijnen wordt omschreven. Op basis <strong>hier</strong>van kan vervolgens een<br />
uitspraak worden gedaan over de profielen van <strong>het</strong> RTIC in Heerhugowaard en de<br />
locatie Alkmaarderhout in Alkmaar.<br />
Op 7 maart 2012 is een concept van deze rapportage met u besproken. Met genoegen<br />
bieden wij u <strong>hier</strong>bij de definitieve versie van ons rapport aan: Gemini: <strong>het</strong><br />
systeemziekenhuis van de 21 ste eeuw.<br />
Wij bedanken de medewerkers <strong>voor</strong> de geleverde bijdrage aan <strong>het</strong> onderzoek.<br />
Met vriendelijke groet,<br />
<strong>KPMG</strong> Advisory N.V.<br />
dr. A.B.M. van Poucke<br />
Director
Contactpersonen <strong>voor</strong> dit<br />
rapport zijn:<br />
Anna van Poucke<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus<br />
Director, Breukelen<br />
<strong>KPMG</strong> Advisory NV<br />
Tel: + 31 20 65 68 595<br />
vanpoucke.anna@kpmg.nl<br />
Eveline van Beek<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus<br />
Manager, Breukelen<br />
<strong>KPMG</strong> Advisory NV<br />
Tel: + 31 20 3010800<br />
vanbeek.eveline@kpmg.nl<br />
Remco Bels<br />
<strong>KPMG</strong><br />
Manager, Zwolle<br />
<strong>KPMG</strong> Advisory NV<br />
Tel: +31 384 674756<br />
bels.remco@kpmg.nl<br />
Inhoudsopgave<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Pagina<br />
Management samenvatting 3<br />
Inleiding 9<br />
Basisconcept 12<br />
Toekomst van de zorg in Den Helder 13<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini 14<br />
- Zorgportfolio<br />
- Benodigde capaciteit (op hoodlijnen) en<br />
organisatie<br />
- Bespreekpunten<br />
Aanbevelingen <strong>voor</strong> vervolgonderzoek 21<br />
Bijlagen 22<br />
2
Management<br />
samenvatting
Het MCA en <strong>het</strong> Gemini<br />
Ziekenhuis zijn in mei 2008<br />
bestuurlijk gefuseerd tot de<br />
MCA Gemini Groep.<br />
Binnen de gezamenlijke visie<br />
van de MCA Gemini Groep is<br />
de locatie Gemini Ziekenhuis<br />
als basiszorgziekenhuis<br />
getypeerd.<br />
Op basis van <strong>het</strong> profiel van<br />
locatie Gemini kan een<br />
uitspraak worden gedaan<br />
over de profielen van <strong>het</strong><br />
RTIC en de locatie<br />
Alkmaarderhout.<br />
Management samenvatting<br />
Context en vraagstelling<br />
Context en vraagstelling<br />
Het MCA en <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis zijn in mei 2008 bestuurlijk gefuseerd tot de MCA Gemini Groep. Na een turbulente bestuurlijke periode in<br />
2009 is in september 2010 de huidige raad van bestuur aangetreden.<br />
Direct na <strong>het</strong> aantreden heeft de raad van bestuur, mede op basis van diverse gesprekken met zowel interne gremia als externe stakeholders,<br />
een gezamenlijke visie <strong>voor</strong> de MCA Gemini Groep opgesteld. Onderdeel van deze visie was de conclusie dat de fusie onomkeerbaar is en niet<br />
meer ter discussie staat. Samenwerking tussen medische disciplines van de beide locaties wordt niet afgedwongen maar daar waar gewenst<br />
wordt de samenwerking door de raad van bestuur ondersteund. Onderdeel van deze visie was tevens een visie op de locaties MCA en Gemini<br />
Ziekenhuis. Hierbij is de locatie Gemini Ziekenhuis als basiszorgziekenhuis getypeerd dat circa tachtig procent van de vraag naar ziekenhuiszorg<br />
verleent en <strong>het</strong> MCA als een STZ ziekenhuis met een <strong>voor</strong> de topklinische zorg supraregionaal functiepakket.<br />
De nieuwbouw van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis, de bouw van een Regionaal Topklinisch Interventie Centrum (RTIC) in Heerhugowaard en <strong>het</strong><br />
behoud en de renovatie van een aantal belangrijke functies op de locatie Alkmaarderhout maakt een nadere discussie over de profielen en de<br />
portfolio’s van de locaties binnen de MCA Gemini Groep noodzakelijk. In deze discussie dienen de ontwikkelingen binnen de ziekenhuiszorg in<br />
zijn algemeenheid en meer specifiek met betrekking tot <strong>het</strong> beleidsuitgangspunt “concentratie en spreiding van de zorg” nadrukkelijk te worden<br />
betrokken.<br />
Gezien deze ontwikkelingen heeft de raad van bestuur van de MCA Gemini Groep de wens uitgesproken om de locatieprofielen verder uit te<br />
willen werken en vast te stellen. Aangezien dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken dient te worden bekeken (zorginhoudelijk, financieeleconomisch,<br />
geldende wet-en regelgeving, sociaal-economisch, demografisch en technologisch) heeft de raad van bestuur <strong>hier</strong>toe een opdracht<br />
verstrekt aan <strong>KPMG</strong> Plexus om een strategisch rapport te vervaardigen waarin <strong>het</strong> profiel van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis “<strong>het</strong> systeemziekenhuis van<br />
de 21ste eeuw” op hoofdlijnen wordt omschreven. Op basis <strong>hier</strong>van kan vervolgens een uitspraak worden gedaan over de profielen van <strong>het</strong> RTIC<br />
in Heerhugowaard en de locatie Alkmaarderhout in Alkmaar.<br />
Het <strong>voor</strong> u liggende profiel is opgesteld door <strong>KPMG</strong> Plexus, in opdracht van de Raad van Bestuur van de MCA Gemini Groep. Het rapport is tot<br />
stand gekomen op basis van gesprekken met verschillende in- en externe stakeholders, documentonderzoek en data-analyse. Een overzicht van<br />
de geraadpleegde partijen en literatuur is terug te vinden in de bijlagen.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
4
Het Gemini Ziekenhuis in<br />
Den Helder is een<br />
basisziekenhuis volgens <strong>het</strong><br />
principe ‘dicht bij wat kan,<br />
verder weg als <strong>het</strong> moet’. Er<br />
wordt gewerkt conform de<br />
principes en technieken van<br />
<strong>het</strong> systeemziekenhuis van<br />
de 21ste eeuw.<br />
Het ziekenhuis vervult een<br />
essentiële functie in de<br />
acute zorgketen. Een 24/7<br />
basis-SEH is een wettelijke<br />
noodzaak.<br />
Management samenvatting<br />
Portfolio (1)<br />
Uitgangspunten<br />
Het Gemini Ziekenhuis (onderdeel van de MCA Gemini Groep) is een belangrijke schakel in de zorg <strong>voor</strong> de bevolking van Den Helder en<br />
omstreken. Met <strong>het</strong> oog op de geplande nieuwbouw van <strong>het</strong> ziekenhuis is <strong>het</strong> noodzakelijk om <strong>het</strong> profiel <strong>voor</strong> de 21 ste eeuw te herijken. Vanuit<br />
de maatschappelijke functie en de ambitie van <strong>het</strong> ziekenhuis is <strong>het</strong> streven uitdrukkelijk om een zorg<strong>voor</strong>ziening neer te zetten die kan fungeren<br />
als een basisziekenhuis <strong>voor</strong> de regio waarmee kan worden voldaan aan de zorgvraag van de 21 ste eeuw. Daarbij is <strong>het</strong> adagium ‘dicht bij wat<br />
kan, verder weg als <strong>het</strong> moet’. Deze basiszorg wordt op een kwalitatief hoogwaardige wijze geleverd conform <strong>het</strong> concept van <strong>het</strong><br />
systeemziekenhuis van de 21ste eeuw. Belangrijke uitgangspunten daarbij zijn conformiteit aan -toekomstige wet- en regelgeving en<br />
richtlijnen, intensieve samenwerking in de keten met zowel <strong>het</strong> RTIC <strong>voor</strong> de complexe zorg, als de 1 e lijn <strong>voor</strong> de basiszorg, een optimale<br />
benutting van IT-mogelijkheden en telehealth, een flexibele infrastructuur en een gezond financieel perspectief.<br />
Portfolio algemeen<br />
Op basis van de financiële en functionele bestendigheid van de zorg zijn aanpassingen in <strong>het</strong> huidige profiel van <strong>het</strong> Gemini vereist.<br />
Toegenomen IT- en telehealth toepassingen en de samenwerking met partners als <strong>het</strong> toekomstige RTIC bieden de mogelijkheid om kritisch te<br />
kijken naar de <strong>voor</strong>zieningen die in Den Helder nodig zijn om de regionale zorgvraag volwaardig in te vullen. Actieve inzet van deze middelen<br />
ondersteunt <strong>het</strong> realiseren van een optimale balans tussen nieuwe eisen aan de kwaliteit en de noodzakelijke toegankelijkheid van zorg. Vanuit<br />
deze kaders is een toekomstig zorgprofiel <strong>voor</strong> Den Helder opgesteld passend bij <strong>het</strong> adagium ‘dicht bij wat kan, ver weg wat moet’. Het<br />
toekomstige profiel richt zich op een zo breed mogelijk pakket aan zorg <strong>voor</strong> de patiëntengroepen met een hoog volume en lagere complexiteit.<br />
Verregaande samenwerking tussen <strong>het</strong> RTIC en <strong>het</strong> Gemini maakt <strong>het</strong> gezamenlijk behandelen van de patiënten met een hoger niveau van<br />
complexiteit mogelijk.<br />
Portfolio acute zorg: noodzaak tot basis-SEH in Den Helder<br />
Een belangrijke basis <strong>voor</strong> <strong>het</strong> toekomstige profiel is de essentiële rol van <strong>het</strong> Gemini in de acute regionale zorgketen. Geldende wet- en<br />
regelgeving over aanrijtijden <strong>voor</strong> spoedeisende hulp (45-minutennorm) dicteren de noodzaak van een 24/7 basis-SEH in Den Helder. De acute<br />
verloskunde en geboortezorg hebben binnen de wet- en regelgeving dezelfde positie als de overige acute zorg. Den Helder dient <strong>hier</strong>door ook in<br />
de toekomst een geboortezorg faciliteit aan te bieden aan inwoners van de regio. Recent onderzoek van <strong>het</strong> RIVM wijst uit dat er 33.500<br />
inwoners buiten de normtijden <strong>voor</strong> spoedeisende hulp komen te vallen indien de 24/7 SEH functie in Den Helder wordt opgeheven – een<br />
onbespreekbare optie onder de geldende toegangseisen. De toekomstige acute zorg<strong>voor</strong>ziening in <strong>het</strong> Gemini wordt gemodelleerd naar <strong>het</strong><br />
concept van de basis-SEH, waarbij er met behulp van een tele-IC <strong>voor</strong>ziening de mogelijkheid is om -kortdurend- zorg te bieden bij onverwachte<br />
meer complexe zorgvragen.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
5
Electieve zorg wordt zoveel<br />
mogelijk in dagbehandeling<br />
en via <strong>het</strong> short-stay<br />
principe ingericht <strong>voor</strong> de<br />
hoog volume, laagcomplexe<br />
aandoeningen.<br />
Chronische zorg vormt een<br />
basisaanbod van <strong>het</strong><br />
ziekenhuis. Verregaande<br />
samenwerking met de 1ste lijn vormt een lonkend<br />
toekomstperspectief.<br />
De vraag naar oncologische<br />
zorg neemt toe door de<br />
vergrijzing. Het Gemini levert<br />
excellente zorg op <strong>het</strong><br />
gebied van diagnostiek,<br />
<strong>voor</strong>- en nabehandeling van<br />
oncologische problematiek.<br />
Ingrepen worden uitgevoerd<br />
door middel van intensieve<br />
samenwerking met <strong>het</strong> RTIC.<br />
Management samenvatting<br />
Portfolio (2)<br />
Portfolio electieve zorg: short-stay<br />
Electieve behandelingen worden efficiënt en zoveel mogelijk volgens een short-stay principe ingericht. Daar waar mogelijk vindt de ingreep in<br />
dagbehandeling plaats om druk op <strong>het</strong> beddenhuis te minimaliseren. Risico’s van behandelingen worden door middel van protocollering duidelijk<br />
van tevoren ingeschat. Risicovolle patiënten kunnen rekenen op een naadloze overgang tussen <strong>het</strong> Gemini en <strong>het</strong> RTIC waar de complexere<br />
behandelingen plaats vinden. Voor onverwachte complicaties biedt de mogelijkheid om op afstand specialistische hulp in te zetten (bij<strong>voor</strong>beeld<br />
met een tele-IC) een uitkomst.<br />
Portfolio chronisch<br />
Voor de chronische zorg biedt <strong>het</strong> Gemini excellente bereikbaarheid en toegankelijkheid van zorg op korte afstand <strong>voor</strong> de inwoners van de<br />
regio. Met <strong>het</strong> oog op de demografische ontwikkelingen zijn de verwachtingen dat de vraag naar deze zorg de komende tijd harder dan de<br />
bevolkingsgroei toe zal nemen. Een passend aanbod is, naast patiëntgericht, ook een logische keuze gezien de ontwikkelingen. Kortdurende<br />
opvangmogelijkheden <strong>voor</strong> veel<strong>voor</strong>komende chronische aandoeningen behoren derhalve ook tot <strong>het</strong> palet van <strong>het</strong> Gemini. Een lonkend<br />
toekomstperspectief op dit gebied is verregaande samenwerking met 1ste lijns partners, bij<strong>voor</strong>beeld in de vorm van huisartsenbedden of<br />
samenwerking in een 1,5ste lijns centrum.<br />
Portfolio oncologisch<br />
Ook de oncologische zorgvraag zal, vanwege de vergrijzing, in de toekomst harder groeien dan de bevolking. Diagnostiek een <strong>voor</strong>behandeling<br />
<strong>voor</strong> de oncologie dienen een speerpunt te zijn <strong>voor</strong> <strong>het</strong> ziekenhuis. Op <strong>het</strong> gebied van de oncologische chirurgie maken (toekomstige)<br />
volumenormen concentratie van de ingrepen naar <strong>het</strong> RTIC of andere oncologische centra noodzakelijk. De concentratie van deze zorg past bij<br />
<strong>het</strong> beeld van <strong>het</strong> Gemini als basisziekenhuis <strong>voor</strong> de hoog volume, laagcomplexe zorgvragen. Intensieve samenwerking met <strong>het</strong> RTIC (of<br />
oncologisch centrum) is noodzakelijk om patiënten vanaf de diagnose te ondersteunen met een eenduidig zorgpad zonder onderbreking bij<br />
overgang van een instelling naar de ander. In de fase na de ingreep (nazorg) kunnen patiënten weer dicht bij huis in Den Helder de behandeling<br />
<strong>voor</strong>tzetten.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
6
Om de zorg in Den Helder op<br />
een functionele en financieel<br />
gezonde manier te leveren is<br />
(op basis van de huidige<br />
bedrijfsvoering) een<br />
ziekenhuis nodig met +/- 100<br />
klinische bedden, 40<br />
dagbehandelingsbedden en<br />
4 operatiekamers.<br />
De gepresenteerde cijfers<br />
geven een richting en zijn<br />
geen definitieve weergave<br />
van de benodigde capaciteit.<br />
Management samenvatting<br />
Benodigde capaciteit en rand<strong>voor</strong>waarden<br />
Benodigde capaciteit<br />
Onderstaande tabel geeft op hoofdlijnen de resultaten van de financiële doorrekening en de benodigde capaciteit van <strong>het</strong> toekomstige profiel<br />
weer. De cijfers zijn richtinggevend en niet een definitieve weergave van de benodigde inrichting.<br />
Opbrengsten Financieel<br />
resultaat<br />
+/- EUR 70 miljoen +/- EUR 2,5 miljoen<br />
Bedden capaciteit<br />
(klinisch/dag)<br />
+/- 100 klinisch<br />
+/- 40 dag<br />
Rand<strong>voor</strong>waarden en organisatie<br />
Om de zorg in Gemini in te richten conform <strong>het</strong> aangegeven profiel moet worden voldaan aan een aantal rand<strong>voor</strong>waarden en organisatorische<br />
aspecten. Uitgangspunt daarbij is dat de zorg is ingericht op een vloeiende en ononderbroken logistiek proces tussen basis- en complexe zorg<br />
en/of diagnostiek, interventie en nazorg. Belangrijk daarin zijn:<br />
1. Een verdere intensieve samenwerking tussen <strong>het</strong> MCA en Gemini op <strong>het</strong> uitvoerend niveau;<br />
2. Een intensieve samenwerking tussen de maatschappen al dan niet bekrachtigd met een fusie;<br />
3. Roulatie van medewerkers over de verschillende locaties (met name waar dit <strong>voor</strong> <strong>het</strong> op peil houden van expertise en ervaring nodig is);<br />
4. Inzet van IT- en telehealth om te zorgen <strong>voor</strong> een goede ondersteuning van de zorg op de beide locaties (denk aan tele-IC, telediagnositiek,<br />
gezamenlijk EPD en ondersteunende IT);<br />
5. Gezamenlijke ondersteunende <strong>voor</strong>zieningen en een gezamenlijk beleid;<br />
6. Een goede samenwerking met de 1e lijn en ambulance<strong>voor</strong>zieningen, zowel ten behoeve van de basiszorg in de regio als ten behoeve van<br />
optimalisatie van doorverwijsprocessen;<br />
7. Doorzetten van de efficiencymaatregelen (programma Marsroute).<br />
De daadwerkelijke invulling van <strong>het</strong> definitieve profiel dient in een volgende stap in samenwerking met <strong>het</strong> RTIC en overige ketenpartners tot<br />
stand te komen. Een belangrijke eerste stap is <strong>het</strong> creëren van betrokkenheid en <strong>het</strong> mobiliseren van de relevante partijen. Een deel van de<br />
oriënterende werkzaamheden zijn reeds door middel van <strong>het</strong> huidige onderzoek gestart.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
OK<br />
4<br />
7
Rapport
Het MCA en <strong>het</strong> Gemini<br />
Ziekenhuis zijn in mei 2008<br />
bestuurlijk gefuseerd tot de<br />
MCA Gemini Groep.<br />
Binnen de gezamenlijke visie<br />
van de MCA Gemini Groep is<br />
de locatie Gemini Ziekenhuis<br />
als basiszorgziekenhuis<br />
getypeerd.<br />
Op basis van <strong>het</strong> profiel van<br />
locatie Gemini kan een<br />
uitspraak worden gedaan<br />
over de profielen van <strong>het</strong><br />
RTIC en de locatie<br />
Alkmaarderhout.<br />
Inleiding<br />
Context en vraagstelling<br />
Context en vraagstelling<br />
Het MCA en <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis zijn in mei 2008 bestuurlijk gefuseerd tot de MCA Gemini Groep. Na een turbulente bestuurlijke periode in<br />
2009 is in september 2010 de huidige raad van bestuur aangetreden.<br />
Direct na <strong>het</strong> aantreden heeft de raad van bestuur, mede op basis van diverse gesprekken met zowel interne gremia als externe stakeholders,<br />
een gezamenlijke visie <strong>voor</strong> de MCA Gemini Groep opgesteld. Onderdeel van deze visie was de conclusie dat de fusie onomkeerbaar is en niet<br />
meer ter discussie staat. Samenwerking tussen medische disciplines van de beide locaties wordt niet afgedwongen maar daar waar gewenst<br />
wordt de samenwerking door de raad van bestuur ondersteund. Onderdeel van deze visie was tevens een visie op de locaties MCA en Gemini<br />
Ziekenhuis. Hierbij is de locatie Gemini Ziekenhuis als basiszorgziekenhuis getypeerd dat circa tachtig procent van de vraag naar ziekenhuiszorg<br />
verleent en <strong>het</strong> MCA als een STZ ziekenhuis met een <strong>voor</strong> de topklinische zorg supraregionaal functiepakket.<br />
De nieuwbouw van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis, de bouw van een Regionaal Topklinisch Interventie Centrum (RTIC) in Heerhugowaard en <strong>het</strong><br />
behoud en de renovatie van een aantal belangrijke functies op de locatie Alkmaarderhout maakt een nadere discussie over de profielen en de<br />
portfolio’s van de locaties binnen de MCA Gemini Groep noodzakelijk. In deze discussie dienen de ontwikkelingen binnen de ziekenhuiszorg in<br />
zijn algemeenheid en meer specifiek met betrekking tot <strong>het</strong> beleidsuitgangspunt “concentratie en spreiding van de zorg” nadrukkelijk te worden<br />
betrokken.<br />
Gezien deze ontwikkelingen heeft de raad van bestuur van de MCA Gemini Groep de wens uitgesproken om de locatieprofielen verder uit te<br />
willen werken en vast te stellen. Aangezien dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken dient te worden bekeken (zorginhoudelijk, financieeleconomisch,<br />
geldende wet-en regelgeving, sociaal-economisch, demografisch en technologisch) heeft de raad van bestuur <strong>hier</strong>toe een opdracht<br />
verstrekt aan <strong>KPMG</strong> om een strategisch rapport te vervaardigen waarin <strong>het</strong> profiel van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis “<strong>het</strong> systeemziekenhuis van de<br />
21ste eeuw” op hoofdlijnen wordt omschreven. Op basis <strong>hier</strong>van kan vervolgens een uitspraak worden gedaan over de profielen van <strong>het</strong> RTIC in<br />
Heerhugowaard en de locatie Alkmaarderhout in Alkmaar.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
9
Het gewenste profiel van <strong>het</strong><br />
Gemini, systeemziekenhuis<br />
van de 21ste eeuw, is<br />
gebaseerd op de volgende<br />
uitgangspunten:<br />
• Voldoen aan wet- en<br />
regelgeving;<br />
• Financieel haalbaar;<br />
• Voldoen aan zorgvraag;<br />
• Samenwerking met<br />
ketenpartners volgens<br />
stepped care principe:<br />
vlekkeloze overgang<br />
tussen 1ste en 2e lijn en<br />
naadloze samenhang<br />
tussen <strong>het</strong> Gemini en <strong>het</strong><br />
RTIC;<br />
• Moderne infrastructuur en<br />
technologie.<br />
Inleiding<br />
Uitgangspunten <strong>voor</strong> profiel Gemini ziekenhuis<br />
Het Gemini Ziekenhuis (onderdeel van de MCA Gemini Groep) is een belangrijke schakel in de zorg <strong>voor</strong> de bevolking van Den Helder en<br />
omstreken. Met <strong>het</strong> oog op de geplande nieuwbouw van <strong>het</strong> ziekenhuis is <strong>het</strong> noodzakelijk om <strong>het</strong> profiel <strong>voor</strong> de 21 ste eeuw te herijken. Vanuit<br />
de maatschappelijke functie en de ambitie van <strong>het</strong> ziekenhuis is <strong>het</strong> uitdrukkelijke streven om een zorg<strong>voor</strong>ziening neer te zetten die kan<br />
fungeren als een basisziekenhuis <strong>voor</strong> de regio waarmee kan worden voldaan aan de zorgvraag van de 21 ste eeuw. Daarbij is <strong>het</strong> adagium ‘dicht<br />
bij wat kan, verder weg als <strong>het</strong> moet’. Om de basiszorg op een kwalitatief hoogwaardige wijze aan te bieden zal worden gewerkt conform <strong>het</strong><br />
concept van <strong>het</strong> systeemziekenhuis van de 21ste eeuw. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten en rand<strong>voor</strong>waarden belangrijk:<br />
1. Het zorgconcept dient te voldoen aan alle bestaande en toekomstige (<strong>voor</strong> zover duidelijk) wet- en regelgeving en richtlijnen <strong>voor</strong><br />
kwalitatief hoogstaande en verantwoorde zorg.<br />
2. Het zorgconcept dient een positief financieel resultaat op te leveren. De geleverde zorg in <strong>het</strong> Gemini wordt doelmatig en efficiënt<br />
geleverd.<br />
3. Het zorgconcept dient aan de huidige en toekomstige zorgvraag van de bevolking in de regio te voldoen, binnen de visie: Dicht bij wat<br />
kan, ver weg als <strong>het</strong> moet. Het Gemini streeft dan ook naar een zo breed mogelijk aanbod binnen de eerste twee genoemde<br />
rand<strong>voor</strong>waarden aan te bieden.<br />
4. Het zorgconcept komt tot stand door samenwerking met ketenpartners volgens <strong>het</strong> stepped care principe: de juiste zorg op de juiste<br />
plaats. De overgang van de eerste lijn in Den Helder en <strong>het</strong> Gemini dient vlekkeloos ter verlopen. Ook zal complexe zorg door naadloze<br />
samenhang tussen <strong>het</strong> Gemini en <strong>het</strong> RTIC in de eerste instantie goed in Den Helder worden opgevangen.<br />
5. De infrastructuur van <strong>het</strong> Gemini is zoveel mogelijk gericht op de toekomst en maakt gebruik van state-of-the-art technologie om<br />
doelmatigheid, kwaliteit en betaalbaarheid van zorg te borgen.<br />
Tussen half januari 2012 en half februari 2012 heeft <strong>KPMG</strong> Plexus gewerkt aan <strong>het</strong> definiëren van <strong>het</strong> gewenste toekomstige profiel van <strong>het</strong><br />
Gemini. Er is <strong>hier</strong> <strong>voor</strong> gebruik gemaakt van data uit diverse bronnen, onder andere: Gemini data systemen, publieke bronnen, interviews met<br />
interne en externe stakeholders (overzicht terug te vinden in de bijlage). Het resultaat is een profiel waar op hoofdlijnen <strong>het</strong> volgende wordt<br />
omschreven: zorgportfolio, financiële haalbaarheid, benodigde capaciteit en rand<strong>voor</strong>waarden <strong>voor</strong> de organisatorische inrichting.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
10
<strong>KPMG</strong> Plexus hanteert <strong>voor</strong><br />
de analyse een model die<br />
zorg indeelt in een viertal<br />
categorieën.<br />
Het profiel kent een opbouw<br />
die gebaseerd is op een<br />
gestructureerd stappenplan.<br />
Basisconcept<br />
Indeling van zorg naar vier categorieën<br />
Een concept van “de zorg” bestaat niet; <strong>voor</strong> verschillende diagnosegroepen zal de optimale inrichting van zorg anders zijn. Om een goed<br />
strategisch profiel <strong>voor</strong> <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis op te bouwen hanteert <strong>KPMG</strong> Plexus een model dat de zorg in een viertal categorieën indeelt:<br />
acute zorg, oncologische zorg, chronische zorg en electieve zorg. In elke categorie is een onderverdeling naar de assen ‘complex’ en<br />
‘enkelvoudig’ mogelijk. Voor elke categorie gelden er andere normen, ontwikkelingen en rand<strong>voor</strong>waarden ten aanzien van kwaliteit,<br />
toegankelijkheid en betaalbaarheid.<br />
Acute zorg<br />
•Zorg is meteen nodig:<br />
patiënt met hartstilstand<br />
•Moet altijd beschikbaar<br />
zijn<br />
Oncologische zorg<br />
•Zorg binnen bepaalde tijd:<br />
vrouw met tumor in borst<br />
•Termijn tot behandeling is<br />
beperkt<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus heeft <strong>het</strong> profiel van <strong>het</strong> Gemini opgebouwd door middel van 5 stappen:<br />
Chronische zorg<br />
•Zorg bij chronisch zieken<br />
•Continu van aard<br />
•Samenwerking<br />
zorgverleners<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Electieve zorg<br />
•Alle zorg die niet in<br />
andere 3 zorgstromen valt<br />
•Veel keuzes mogelijk; kan<br />
kosteneffectief<br />
complex enkelvoudig complex enkelvoudig complex enkelvoudig complex enkelvoudig<br />
Literatuur<br />
onderzoek<br />
Relevante wet- en<br />
regelgeving en<br />
richtlijnen<br />
Technologische<br />
ontwikkelingen<br />
Interviews met<br />
interne en<br />
externe<br />
stakeholders<br />
Relevante<br />
contextfactoren en<br />
rand<strong>voor</strong>waarden<br />
Reële inschattingen<br />
Draagvlak<br />
Data analyse<br />
Analyse toekomstige<br />
zorgvraag<br />
Analyse reistijden<br />
Productie en financiën<br />
Benutting infrastructuur<br />
Toetsing<br />
tussen<br />
resultaten<br />
Verificatie cijfers<br />
Draagvlak<br />
Eindrapport<br />
Profiel sc<strong>het</strong>s<br />
11
Basisconcept<br />
Het zorg keuzemodel<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus heeft <strong>het</strong> Gemini profiel uitgewerkt aan de hand van onderstaand keuzemodel. De pijlen in <strong>het</strong> model geven weer hoe door samenwerking <strong>het</strong> zorgaanbod van <strong>het</strong><br />
Gemini verandert. Het uitgangspunt in alle gevallen is dat <strong>het</strong> Gemini de noodzakelijke ziekenhuiszorg blijft leveren <strong>voor</strong> de inwoners van de regio. De pijl en cirkel met een ‘1’<br />
geven weer wat volgens wet- en regelgeving noodzakelijk is om te verplaatsen en behouden van <strong>het</strong> huidige zorgportfolio. Pijlen 2 en 3 zijn keuzes die worden ondersteund door<br />
strategische en financiële overwegingen.<br />
Visie<br />
Hoog complex , laag volume<br />
(oncologie/acuut complex)<br />
1. Noodzakelijk om volgens<br />
(toekomstige) wet- en regelgeving te<br />
verplaatsen naar RTIC<br />
Basiszorg: electief en acuut<br />
1.<br />
Noodzakelijk<br />
zorgaanbod<br />
Den Helder om<br />
aan wet- en<br />
regelgeving te<br />
voldoen<br />
Zorgaanbod die past bij <strong>het</strong><br />
concept ‘systeemziekenhuis<br />
van de 21 ste eeuw’<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Laag complex,hoog volume<br />
(chronische zorg)<br />
RTIC Gemini ziekenhuis<br />
1ste lijn<br />
2. Mogelijke samenwerking met RTIC om<br />
financiële en strategische overwegingen.<br />
3. Zorg die te leveren is in<br />
samenwerking met de 1 ste lijn.<br />
Eventueel in een gezamenlijke<br />
zorg<strong>voor</strong>ziening (1,5ste lijn<br />
centrum).<br />
Legenda<br />
Keuze: gebaseerd op<br />
financiën of strategie<br />
Wettelijke noodzaak<br />
12
Relevante trends en<br />
ontwikkelingen zijn:<br />
• Toenemende vraag naar<br />
chronische en<br />
oncologische zorg;<br />
• Handhaving wet- en<br />
regelgeving <strong>voor</strong> acute<br />
zorg;<br />
• Actueel beleid rondom<br />
spreiding en concentratie<br />
van zorg;<br />
• Volumenormen complexe<br />
ingrepen;<br />
• Verregaande<br />
mogelijkheden tot inzet<br />
technologie <strong>voor</strong> zorg op<br />
afstand.<br />
Toekomst van de zorg in Den Helder<br />
Een overzicht van relevante trends en ontwikkelingen<br />
Het Gemini Ziekenhuis streeft er naar om op een toekomstbestendige manier aan de basis zorgvraag van de regio Den Helder te voldoen. De<br />
toegankelijkheid en kwaliteit van zorg staan <strong>voor</strong>op. In de bepaling van <strong>het</strong> profiel is rekening gehouden met de volgende relevante trends en<br />
ontwikkelingen:<br />
Toenemende vraag naar chronische en oncologische zorg<br />
De bevolking in regio Den Helder neemt de komende jaren tot 2020 met slechts 1% toe. De regio is echter ook sterk aan vergrijzing onderhevig:<br />
in 2020 wonen er 22% meer 60 plussers in de regio dan op dit moment. Het is de verwachting dat door de vergrijzing de zorgvraag op alle<br />
gebieden (acuut, chronisch, oncologisch en electief) sneller toeneemt dan de 1% bevolkingsgroei. De snelste groei zal plaats vinden bij de<br />
chronische en oncologische zorg, naar schatting rond de 20% (zie bijlage <strong>voor</strong> onderbouwing). Het aantal geboortes zal ten opzichte van de<br />
huidige situatie relatief afnemen.<br />
Handhaving wet- en regelgeving <strong>voor</strong> acute zorg<br />
De huidige normen specificeren dat men binnen 45 minuten in een acute situatie bij een spoedeisende hulp (SEH) faciliteit moet worden<br />
opgevangen. Volgens gesprekken met VWS en de IGZ staat deze norm niet ter discussie en is <strong>het</strong> derhalve noodzakelijk dat Den Helder een<br />
24/7 SEH faciliteit biedt <strong>voor</strong> de bevolking in de regio (zie bijlage <strong>voor</strong> onderbouwing). In haar brief van 1 maart j.l. onderstreept de minister<br />
nogmaals dat deze 45-minuten norm “cruciaal” is. Binnen de geboortezorg kunnen er ook acute situaties ontstaan waar <strong>het</strong> Gemini ook, volgens<br />
de normen <strong>voor</strong> aanrijtijden, een belangrijke speler vormt in de verloskundige keten.<br />
Actueel beleid rondom kwaliteit en doelmatigheid van zorg in de vorm van spreiding en concentratie van zorg<br />
Door de toegenomen aandacht <strong>voor</strong> de kwaliteit en doelmatigheid van zorg is <strong>het</strong> thema ‘spreiding en concentratie’ in de zorg zeer actueel en<br />
speelt in meerdere regio’s. Katalysator <strong>voor</strong> de discussie is de geconstateerde positieve relatie tussen volume en kwaliteit en de internationale<br />
trend in de concentratie van ziekenhuiszorg*. Daarnaast biedt concentratie van zorg een manier om schaarse middelen doelmatig in te zetten.<br />
De focus van de concentratie discussie ligt met name op hoog complexe, laag volume aandoeningen. Complexe zorg in Den Helder is reeds<br />
(conform nationale richtlijnen) <strong>voor</strong> een groot deel geconcentreerd naar specialistische (topklinische) centra. Zo worden acute patiënten uit de<br />
regio Den Helder met een serieuze verdenking van een hartinfarct veelal met de ambulance naar Alkmaar gebracht.<br />
Volumenormen complexe ingrepen<br />
De vastgestelde relatie tussen volume en kwaliteit van zorg leidt steeds vaker tot de ontwikkeling van volumenormen <strong>voor</strong> hoog complexe<br />
ingrepen en procedures. Op meerdere gebieden heeft <strong>het</strong> Gemini reeds in <strong>het</strong> verleden de keuze gemaakt om bepaalde complexe zorg omwille<br />
van doelmatigheid en kwaliteitseisen niet langer te leveren. Dit geldt, onder andere, <strong>voor</strong> de normen van de NVvC (cardiologie) en die van de<br />
heelkunde op <strong>het</strong> gebied van de AAA en bariatrische ingrepen. Veel van de oncologische chirurgie wordt in <strong>het</strong> huidige model ook niet door <strong>het</strong><br />
Gemini aangeboden (<strong>voor</strong>beelden: levercarcinoom en longresecties). Er zijn aanwijzingen in <strong>het</strong> veld dat de aantallen in de huidige normen op<br />
termijn worden verhoogd. Daarnaast is <strong>het</strong> de verwachting dat er op meerdere (complexe) gebieden volumenormen worden ontwikkeld.<br />
Uitspraken over de ontwikkeling of hoogte van toekomstige normen kunnen niet definitief worden geleverd.<br />
Verregaande mogelijkheden tot inzet technologie <strong>voor</strong> zorg op afstand<br />
Door technologische <strong>voor</strong>uitgang is in een aantal gevallen de directe aanwezigheid van een specialist aan bed niet meer noodzakelijk. In <strong>het</strong> land<br />
bestaan meerdere <strong>voor</strong>beelden van situaties waar door middel van tele-ondersteuning IC-zorg op afstand wordt geleverd. Dit geeft<br />
basisziekenhuizen zoals <strong>het</strong> Gemini de mogelijkheid om op afstand hoogspecialistische zorg in te zetten waar nodig.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
13
Het Gemini zal zich met<br />
name gaan richten op<br />
basiszorg <strong>voor</strong> de regio:<br />
acuut, oncologisch,<br />
chronisch en electief.<br />
De acute 24/7<br />
zorg<strong>voor</strong>ziening is gewenst<br />
vanuit toegankelijkheid van<br />
zorg en op basis van wet- en<br />
regelgeving.<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Zorgportfolio (1)<br />
Een analyse van <strong>het</strong> huidige zorgportfolio toont aan dat <strong>het</strong> huidig beleid vanwege negatieve exploitatieresultaten geen toekomstbestendig model<br />
vormt <strong>voor</strong> <strong>het</strong> Gemini (zie financiële doorrekening in bijlage). Op basis van de financiële bestendigheid van de zorg in de regio zijn derhalve<br />
aanpassingen in <strong>het</strong> huidige profiel vereist. Het Gemini zal zich, meer dan in de huidige situatie, met name gaan richten op basiszorg <strong>voor</strong> de<br />
regio: acuut, oncologisch, chronisch en electief. De 24/7 acute zorg<strong>voor</strong>zieningen is gewenst vanuit de toegankelijkheid van zorg en op basis van<br />
wet- en regelgeving. Voor de complexe zorgstromen worden afspraken gemaakt over naadloze samenwerking met <strong>het</strong> RTIC. Voorbereiding en<br />
nazorg van complexe trajecten vindt zoveel mogelijk plaats in Den Helder om zorg dicht bij de burger en toegankelijk te houden. Er is een sterke<br />
focus op planbare, laagcomplexe electieve zorg, daar waar mogelijk in dagbehandeling. In onderstaande tabel wordt <strong>het</strong> zorgaanbod per<br />
categorie (acuut, oncologisch, chronisch en electief) nader toegelicht. De pagina’s daar na bevatten een overzicht van de benodigde capaciteit,<br />
organisatie en rand<strong>voor</strong>waarden om <strong>het</strong> gewenste profiel aan te bieden.<br />
Acute zorg De basis <strong>voor</strong> <strong>het</strong> toekomstige profiel is de essentiële rol van <strong>het</strong> Gemini in de regionale acute zorgketen. Geldende wet-<br />
en regelgeving over aanrijtijden <strong>voor</strong> spoedeisende hulp (45-minutennorm) dicteren de noodzaak om in Den Helder een<br />
24/7 basis-opvang aan te bieden <strong>voor</strong> de acute zorgvraag van de regio. Volgens gesprekken met de IGZ en VWS en de<br />
recent uitgebrachte brief van de minister op 1 maart j.l. onderstrepen dat de 45-minuten norm niet ter discussie staat. De<br />
opvang in <strong>het</strong> Gemini geldt ook <strong>voor</strong> de geboortezorg met een acuut karakter. Recent onderzoek van <strong>het</strong> RIVM wijst uit dat<br />
er 33.500 inwoners buiten de normtijden <strong>voor</strong> spoedeisende hulp komen te vallen indien de 24/7 SEH functie in Den Helder<br />
wordt opgeheven – een onbespreekbare optie onder de geldende toegangseisen. Daarnaast biedt <strong>het</strong> Gemini in de<br />
zomermaanden ook een opvang mogelijkheid <strong>voor</strong> de +/- 50.000 toeristen die naar de Waddeneilanden trekken. De<br />
toekomstige acute zorg<strong>voor</strong>ziening in <strong>het</strong> Gemini wordt gemodelleerd naar <strong>het</strong> concept van de basis-SEH, waarbij er met<br />
behulp van een tele-IC <strong>voor</strong>ziening de mogelijkheid is om –kortdurend - zorg te bieden bij onverwachte meer complexe<br />
zorgvragen.<br />
Omschrijving zorgportfolio<br />
Het Gemini biedt 24/7 opvang aan de acute zorgvraag via een basis-SEH functie. De normen van een basis-SEH staan<br />
omschreven in <strong>het</strong> recent gepubliceerde rapport van Gezondheidsraad “De basis moet goed!” (2012). In haar brief van 1<br />
maart j.l. geeft de minister aan dat er mogelijk concessies te maken zijn op <strong>het</strong> gebied van de volledigheid van de basis-<br />
SEH inrichting. Daar waar onverkort toepassen van de normen van de basis-SEH problemen oplevert <strong>voor</strong> de inrichting<br />
van de zorg geldt volgens <strong>het</strong> ministerie <strong>het</strong> principe “pas de norm toe of leg uit dat op andere wijze de acute zorg<br />
adequaat is geborgd”. In een korte reactie heeft de IGZ aangegeven de geldende en geaccepteerde (en dus haalbare)<br />
normen te gaan handhaven. Vanuit <strong>het</strong> ministerie zal een onderzoek worden gestart om de effecten van <strong>het</strong> doorvoeren<br />
van de normen in kaart te brengen. Intensieve samenwerking met <strong>het</strong> ROAZ is derhalve noodzakelijk <strong>voor</strong> de adequate<br />
borging van functies die niet te allen tijde in <strong>het</strong> Gemini worden aangeboden. Het Gemini zal de basis-SEH op de volgende<br />
wijze inrichten.<br />
• Te allen tijde is een ervaren SEH-arts aanwezig die de volgende taken uit kan voeren: triëren, stabiliseren, resusciteren,<br />
incl. luchtwegmanagement, behandeling in gang zetten of doorverwijzing.<br />
• De SEH-arts kan in korte tijd (15 minuten) beschikken over de specialismen: Gynaecologie/obstetrie, Kindergeneeskunde<br />
en Anesthesiologie. Overige specialismen van de basis-SEH (Radiologie, Chirurgie, Interne geneeskunde, Cardiologie,<br />
KNO-heelkunde en Neurologie) zijn via de inzet van tele-ondersteuning vanuit <strong>het</strong> RTIC direct virtueel in te schakelen en<br />
binnen korte tijd op te roepen waar nodig.<br />
• Een OK team is beschikbaar <strong>voor</strong> ingrepen en de laboratorium en röntgenfaciliteiten zijn direct toegankelijk.<br />
• De volgende ondersteunende specialismen zijn snel of via tele-ondersteuning te consulteren: Apotheek, Klinische<br />
14<br />
chemie, Medische microbiologie en Pathologie. (Zie volgende pagina <strong>voor</strong> vervolg)<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.
Laagcomplexe oncologische<br />
zorg wordt volledig in <strong>het</strong><br />
Gemini geleverd.<br />
Hoogcomplexe<br />
oncologische zorg wordt<br />
d.m.v. samenwerking met<br />
<strong>het</strong> RTIC ingericht.<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Zorgportfolio (2)<br />
Acute zorg<br />
(vervolg)<br />
Oncologische<br />
zorg<br />
Het acute zorgportfolio omvat ondermeer de mogelijkheid tot 24-uurs presentatie, beperkte interventiemogelijkheden en<br />
een geintegreerde HAP/SEH-post. Ook in deze context is 24/7 aanwezigheid van een SEH arts verplicht. De huidige<br />
afspraken over <strong>het</strong> doorrijden van complexe acute interventies blijven gehandhaafd (<strong>voor</strong>beelden: verdenking hartinfarct,<br />
multi-trauma). In de huidige setting worden deze hoogcomplexe acute patiënten ook niet naar <strong>het</strong> Gemini gebracht. Daar<br />
waar nodig worden afspraken en protocollen tussen <strong>het</strong> Gemini, de ambulancezorg en topklinisch centrum (nu nog MCA,<br />
in toekomst <strong>het</strong> RTIC) aangescherpt om de naadloze samenhang verder te borgen.<br />
Geboortezorg<br />
Eisen die gelden <strong>voor</strong> de algemene acute zorg gelden in even grote mate <strong>voor</strong> de acute verloskunde. Een faciliteit waar<br />
met spoed een bevalling wordt uitgevoerd dient op niet meer dan 45 minuten afstand te liggen. De geboortezorg is<br />
derhalve een noodzakelijk goed in <strong>het</strong> Gemini zorgportfolio. Conform de richtlijnen omschreven in <strong>het</strong> Advies van de<br />
stuurgroep zwangerschap en geboorte “’Een goed begin” kan in <strong>het</strong> Gemini binnen 15 minuten na binnenkomst de<br />
bevalling met een volwaardig obstetrisch team worden gestart. Het ziekenhuis biedt derhalve ook de mogelijkheid aan<br />
opvang <strong>voor</strong> neonaten. Mogelijk risicovolle bevallingen worden door middel van een geprotocolleerde inschatting<br />
vroegtijdig doorverwezen naar <strong>het</strong> RTIC of een andere topklinische locatie. Met behulp van een tele-IC concept wordt<br />
kortdurende opvang geboden bij onverwachte complicaties. In de huidige situatie wordt deze vroegtijdige risico analyse<br />
reeds in de praktijk gebracht.<br />
De vraag naar oncologische zorg zal de komende 10 jaar harder toenemen dan de bevolkingsgroei. Het is logisch dat <strong>het</strong><br />
Gemini als basisziekenhuis een toegankelijke locatie biedt <strong>voor</strong> de diagnostiek, <strong>voor</strong>- en nazorg van oncologische<br />
patiënten. Behandelingen van laagcomplexe oncologische problematiek behoren ook tot <strong>het</strong> palet. De oncologische<br />
chirurgie is een gebied waar op dit moment volumenormen vol in ontwikkeling zijn. Voor de oncologische chirurgie<br />
(mamma, colorectaal) voldoet <strong>het</strong> Gemini aan de huidige volumenormen. De normen van de NVvH specificeren een<br />
minimum van 50 ingrepen per jaar. In 2010 voerde <strong>het</strong> Gemini 89 mammacarcinoom operaties uit en 66 colorectale<br />
operaties. Het is echter de verwachting dat toekomstige aanscherping van de normen <strong>het</strong> noodzakelijk maakt om deze<br />
chirurgische zorg in nauwe samenwerking met <strong>het</strong> RTIC aan te bieden. Precieze uitspraken over de toekomst van de<br />
volumenormen zijn niet in gepubliceerde stukken <strong>voor</strong>handen. Gesprekken met <strong>het</strong> veld en de actuele discussies rondom<br />
concentratie van complexe zorgingrepen maakt echter dat deze aanname over de toekomst van oncologische chirurgie<br />
wordt gemaakt. De ingreep vindt in de toekomst in <strong>het</strong> RTIC, dan wel ander relevant oncologisch centrum, plaats. Alle<br />
diagnostiek, <strong>voor</strong>bereiding en nabehandeling kan in Den Helder plaats vinden, mits er hele duidelijke afspraken over <strong>het</strong><br />
uitwisselen van informatie aanwezig zijn. Duidelijke protocollen en multidisciplinaire samenwerking tussen Den Helderen<br />
<strong>het</strong> RTIC zijn een vereiste om deze complexe zorg op hoogwaardige manier aan te kunnen bieden.<br />
Voorbeelden te leveren zorg (geen compleet overzicht):<br />
Laagcomplexe oncologische zorg (diagnostiek, <strong>voor</strong>traject, behandeling, natraject): premaligne afwijkingen, dermatosen.<br />
Hoogcomplexe oncologische zorg (diagnostiek, <strong>voor</strong>traject, natraject): mammacarcinoom, colorectale carcinoom,<br />
blaastumor, ovarium carcinoom.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
15
Het Gemini beantwoord de<br />
groeiende vraag naar<br />
chronische zorg in de regio.<br />
Laagcomplexe electieve zorg<br />
wordt op efficiënte wijze met<br />
een zo laag mogelijk risico in<br />
Den Helder aangeboden.<br />
Hoog complexe electieve<br />
zorg wordt d.m.v.<br />
samenwerking met <strong>het</strong> RTIC<br />
in Heerhugowaard geleverd.<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Zorgportfolio (3)<br />
Chronische zorg Evenals de vraag naar oncologische zorg zal ook de vraag naar chronische zorg in de regio harder toenemen dan<br />
de bevolkingsgroei. De concepten zelfmanagement, preventie en goede begeleiding vormen een sleutel tot<br />
hoogkwalitatieve chronische zorg. Goede bereikbaarheid van deze zorg dicht bij de burger is een noodzakelijk<br />
goed. Het Gemini biedt in <strong>het</strong> profiel behandelmogelijkheden en kortdurende opnamemogelijkheden <strong>voor</strong><br />
veel<strong>voor</strong>komende chronische aandoeningen. Inwoners van de regio Den Helder hebben op deze wijze dicht bij<br />
huis toegang tot goede, passende zorg. Verregaande samenwerking met de 1 ste lijn rondom de laagcomplexe<br />
chronische aandoeningen vormt een lonkend toekomstperspectief. Nieuwe concepten zoals een 1,5 ste lijn centrum,<br />
en een zorghotel behoren tot de mogelijkheden.<br />
Voorbeelden te leveren zorg (geen compleet overzicht):<br />
Cardiologie: chronisch hartfalen, stabiele angina pectoris, atrium fibrilleren<br />
Interne geneeskunde: diabetes, chronische nierinsufficiëntie, ziekte van Crohn<br />
Longziekten: COPD<br />
Overig: dementie<br />
Voor hoogcomplexe chronische aandoeningen (zoals complexe Parkinson) wordt nauwe samenwerking gezocht<br />
met ketenpartners.<br />
Electieve zorg Voor de electieve, planbare zorg richt <strong>het</strong> Gemini zich op de hoog volume, laagcomplexe aandoeningen.<br />
Protocollering van zorg is maximaal ingericht op <strong>het</strong> minimaliseren van risico. Opvang van patiënten vindt zoveel<br />
mogelijk via <strong>het</strong> short stay concept plaats. Voor hoogcomplexe aandoeningen wordt nauw samengewerkt met <strong>het</strong><br />
RTIC, waar deze interventies plaats vinden.<br />
Voorbeelden te leveren zorg (geen compleet overzicht):<br />
Cardiologie: acuut hartfalen, follow-up na PTCA,impuls- en geleidingsstoornissen<br />
Chirurgie: appendicitis, liesbreuk, CTS, etalagebenen<br />
Gynaecologie: incontinentie/prolaps, obstetrische zorg, operatie vleesboom<br />
Interne geneeskunde: analyse buikklachten, pneumonie<br />
KNO: ZAT (ziekte adenoïd en tonsillen), diagnostiek slaapstoornissen, sinusitis<br />
Neurologie: hersenschudding, TIA<br />
Orthopedie: heup en knie artrose, meniscuslaesie, ruptuur rotator cuff<br />
Urologie: BPH, vasectomie<br />
Oogheelkunde: cataract<br />
Kraakbeenbehandelingen:<br />
Ten tijde van <strong>het</strong> onderzoek is bekend gemaakt dat <strong>het</strong> Gemini zal stoppen met <strong>het</strong> aanbieden van de<br />
kraakbeenbehandelingen.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
16
In de toekomst richt <strong>het</strong><br />
Gemini zich op de basis<br />
zorgvraag van de regio Den<br />
Helder.<br />
Om deze zorg op een<br />
financieel gezonde manier te<br />
leveren is een inrichting<br />
nodig met +/- 100 klinische<br />
bedden, 40<br />
dagbehandelingsbedden en<br />
4 operatiekamers.<br />
Op <strong>het</strong> gebied van acute<br />
zorg is de inzet van een tele-<br />
IC mogelijk om<br />
specialistische zorg op<br />
afstand te leveren.<br />
Geboortezorg vraagt om een<br />
optimale samenwerking<br />
tussen 1e en 2e lijn in<br />
doorverwijzing en<br />
gezamenlijk benutten van<br />
infrastructuur.<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Benodigde capaciteit (op hoofdlijnen) en organisatie<br />
Benodigde capaciteit<br />
Er is (op hoofdlijnen) een doorrekening uitgevoerd op <strong>het</strong> toekomstige profiel van <strong>het</strong> Gemini. De resultaten van de doorrekening geven een<br />
grove indicatie van de benodigde capaciteit en <strong>het</strong> financiële resultaat dat <strong>het</strong> gekozen basisprofiel op zal leveren <strong>voor</strong> <strong>het</strong> ziekenhuis. Cijfers zijn<br />
grotendeels gebaseerd op de huidige inrichting van de zorg. Diverse factoren kunnen invloed uitoefenen op onderstaande cijfers, waar onder de<br />
specifieke inrichting van de nieuwbouw en de inzet van <strong>het</strong> Mediance <strong>voor</strong> electieve ingrepen.<br />
Opbrengsten Financieel<br />
resultaat<br />
+/- EUR 70 miljoen +/- EUR 2,5 miljoen<br />
Organisatie zorg: Acuut<br />
Bedden capaciteit<br />
(klinisch/dag)<br />
+/- 100 klinisch<br />
+/- 40 dag<br />
Voor <strong>het</strong> beantwoorden van de acute zorgvraag is <strong>het</strong> noodzakelijk om 24/7 de volgende faciliteiten aan te bieden in <strong>het</strong> ziekenhuis: basis-SEH,<br />
OK faciliteit, tele- IC faciliteit, (tele-radio)diagnostische faciliteiten en klinische opvang mogelijkheden eventueel vormgegeven in een AOA.<br />
Samenwerking met de huisartsenpost (HAP) is gewenst om de zelfverwijzers met een laag acuut karakter op te vangen. In de huidige situatie is<br />
de HAP 4 km verwijderd van <strong>het</strong> ziekenhuis. Het integreren van HAP en SEH op een locatie maakt <strong>het</strong> stroomlijnen van de acute zorgvraag<br />
eenduidiger en verlaagt de druk op de spoedfaciliteit van <strong>het</strong> ziekenhuis. Te allen tijde is een SEH arts in huis aanwezig. Overige inrichting van<br />
de basis-SEH is reeds beschreven onder <strong>het</strong> ‘zorgportfolio acute zorg’.<br />
Daar waar men geboortezorg levert is volgens wet- en regelgeving een IC niveau 1 vereist. De IGZ geeft in gesprekken aan dat <strong>het</strong> mogelijk<br />
is om gebruik te maken van een tele-IC concept. In dit concept worden ernstig zieke patiënten op afstand behandeld door een intensivist van<br />
een high-level IC op een andere locatie. Ter plekke wordt de zorg geleverd door medisch specialisten en IC verpleegkundigen in <strong>het</strong> Gemini.<br />
Tele-IC is een beproefd concept dat in de Verenigde Staten al jaren succesvol wordt toegepast. Binnen Nederland is de samenwerking tussen<br />
<strong>het</strong> OLVG in Amsterdam en <strong>het</strong> MC Zuiderzee in Lelystad een <strong>voor</strong>beeld van succesvolle implementatie van <strong>het</strong> tele-IC concept. Zie de bijlage<br />
<strong>voor</strong> meer informatie over tele-IC zorg. Voor de geboortezorg is verder binnen 15 minuten een volwaardig team conform de richtlijnen uit ‘Een<br />
goed begin’, aanwezig. Belangrijke <strong>voor</strong>waarden <strong>voor</strong> de geboortezorg in Den Helder zijn enerzijds een goede samenwerking tussen 1 e en 2 e lijn<br />
waarbij doorverwijzing van meer complexe zorg tijdig plaats vindt, anderzijds ook de bereidheid om met 1 e lijns verloskundigen en 2 e lijns<br />
zorgverleners zoveel mogelijk gebruik te maken van dezelfde <strong>voor</strong>zieningen (geboortecentrum) zodat dure infrastructuur optimaal benut wordt.<br />
De huidige afspraken over <strong>het</strong> doorrijden <strong>voor</strong> complexe acute interventies blijven gehandhaafd (<strong>voor</strong>beelden: verdenking hartinfarct, multitrauma).<br />
In de huidige setting worden deze hoogcomplexe acute patiënten niet naar <strong>het</strong> Gemini gebracht. Daar waar nodig worden afspraken en<br />
protocollen tussen <strong>het</strong> Gemini, de ambulancezorg en <strong>het</strong> topklinisch centrum (nu nog MCA, in toekomst <strong>het</strong> RTIC) aangescherpt om de naadloze<br />
samenhang verder te borgen.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
OK<br />
4<br />
17
Voor een toekomstbestendig<br />
profiel is een vloeiend en<br />
ononderbroken zorgproces<br />
tussen Gemini en RTIC<br />
noodzakelijk. Daarmee gelden<br />
de volgende rand<strong>voor</strong>waarden<br />
<strong>voor</strong> de organisatie:<br />
• Intensieve samenwerking<br />
tussen Gemini en RTIC/MCA<br />
op uitvoerend niveau;<br />
• Intensieve samenwerking<br />
tussen de maatschappen;<br />
• Rouleren staf over locaties;<br />
• Inzet gezamenlijke IT en<br />
telehealth;<br />
• Gezamenlijke ondersteunende<br />
<strong>voor</strong>zieningen en beleid;<br />
• Sterke samenwerking met 1e lijn en<br />
ambulance<strong>voor</strong>zieningen;<br />
• Doorzetten huidige efficiency<br />
maatregelen.<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Benodigde capaciteit (op hoofdlijnen) en organisatie<br />
Organisatie zorg: Electief<br />
In de huidige situatie maakt <strong>het</strong> Gemini gebruik van 5 operatiekamers. Daarnaast is er de mogelijkheid om gebruik te maken van de<br />
operatiekamers van <strong>het</strong> Mediance in Schagen. In 2010 werd er nog weinig gebruik gemaakt van capaciteit in Schagen (135 ingrepen). Naar<br />
schatting zijn in de toekomst nog 4 OK’s nodig om aan de electieve zorgvraag te voldoen. Onderliggende aannames zijn: meer gebruik van<br />
Mediance capaciteit, en een verbeterde planning en doelmatigheid op de OK’s in Den Helder. Daarnaast wordt de electieve zorg in Den Helder<br />
zoveel mogelijk ingericht op short-stay patiënten. Langliggers en complexe problematiek worden in afspraak met ketenpartners elders<br />
behandeld.<br />
Organisatorische rand<strong>voor</strong>waarden.<br />
Om de zorg in <strong>het</strong> Gemini in te richten conform <strong>het</strong> aangegeven profiel moet worden voldaan aan een aantal rand<strong>voor</strong>waarden en<br />
organisatorische aspecten. Uitgangspunt daarbij is dat de inrichting van <strong>het</strong> zorgproces zodanig is dat er sprake is van een vloeiend en<br />
ononderbroken logistiek proces tussen basis en complexe zorg en/of tussen diagnostiek, interventie en nazorg. Belangrijk daarbij zijn:<br />
Intensieve samenwerking tussen RTIC/MCA en Gemini op uitvoerend niveau<br />
Het gezamenlijk bieden van een totaalpalet aan zorg met een meer specifieke profilering van Den Helder op de basiszorg en <strong>het</strong> RTIC/MCA op<br />
de complexe zorg en interventies vraagt om een goed afgestemd logistiek proces, een goed afgestemde zorgorganisatie en de mogelijkheid<br />
medewerkers op de verschillende locaties in te zetten: de organisatie volgt de patiënt en niet andersom. Om dit te kunnen realiseren zal er een<br />
intensieve samenwerking tussen RTIC/MCA en Gemini op bestuurlijk, managerial en uitvoerend niveau moeten zijn.<br />
Intensieve samenwerking tussen maatschappen Gemini en RTIC/MCA (evt. uitmondend in fusie)<br />
In <strong>het</strong> kader van de continuïteit van zorg en behoud van deskundigheid en ervaring is een intensieve samenwerking tussen de maatschappen<br />
van Gemini en RTIC/MCA nodig. Voor Gemini geldt daarbij dat <strong>het</strong> in de huidige situatie lastig is om medisch specialisten aan te trekken. Een<br />
intensieve samenwerking van maatschappen biedt specialisten een aantrekkelijk en breed pakket aan professionele mogelijkheden, inclusief de<br />
mogelijkheid om (toekomstige) volumenormen te halen. Bij verregaande concentratie en <strong>het</strong> inrichten van een zorgproces over twee locaties is<br />
een fusie van maatschappen aan de orde. Daarmee verruimt <strong>het</strong> de mogelijkheden tot <strong>het</strong> aantrekken van personeel. Voorts draagt<br />
samenwerking bij aan <strong>het</strong> efficiënt inzetten van ziekenhuiscapaciteit en specialisten.<br />
Rouleren medewerkers Den Helder en Heerhugowaard/Alkmaar<br />
Ook <strong>voor</strong> andere medewerkers geldt dat roulatie over de locaties wenselijk is vanuit <strong>het</strong> leveren van een aaneengesloten keten van zorg.<br />
Daarnaast biedt <strong>het</strong> rouleren van medewerkers over beide locaties de mogelijkheid om in de breedte <strong>het</strong> vak uit te oefenen. Dit verhoogt de<br />
aantrekkelijkheid van een werkplek in Den Helder. Om <strong>het</strong> rouleren mogelijk te maken is een hoge graad van standaardisatie in de werkwijze<br />
noodzakelijk.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
18
Voor een toekomstbestendig<br />
profiel is een vloeiend en<br />
ononderbroken zorgproces<br />
tussen Gemini en RTIC<br />
noodzakelijk. Daarmee gelden<br />
de volgende rand<strong>voor</strong>waarden<br />
<strong>voor</strong> de organisatie:<br />
• Intensievering samenwerking<br />
tussen Gemini en RTIC/MCA<br />
op uitvoerend niveau<br />
• Intensievering samenwerking<br />
tussen de maatschappen<br />
• Rouleren staf over locaties<br />
• Inzet gezamenlijke IT en<br />
telehealth<br />
• Gezamenlijke ondersteunende<br />
<strong>voor</strong>zieningen en beleid<br />
• Sterke samenwerking met 1e lijn en<br />
ambulance<strong>voor</strong>zieningen<br />
• Doorzetten huidige efficiency<br />
maatregelen<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Benodigde capaciteit (op hoofdlijnen) en organisatie<br />
Inzet IT en telehealth<br />
De profieldifferentiatie én daar<strong>voor</strong> benodigde samenwerking maakt een stevige inzet van IT en telehealth mogelijkheden op beide locaties<br />
noodzakelijk. Juist door de inzet van telehealth is <strong>het</strong> mogelijk om een zo breed mogelijk pakket aan zorg op een financieel rendabele wijze in<br />
Den Helder aan te bieden. Eerder zijn al genoemd de inzet van tele-IC <strong>voor</strong>zieningen, en telediagnostiek. Daarnaast zal er in <strong>het</strong> kader van <strong>het</strong><br />
uitwisselen van patiëntengegevens sprake moeten zijn van een gezamenlijk EPD. De inzet en roulatie van medewerkers over alle locaties en de<br />
intensieve samenwerking op uitvoerend niveau maken ook een verdere IT-integratie noodzakelijk.<br />
Gezamenlijke ondersteunende <strong>voor</strong>zieningen Gemini en RTIC/MCA<br />
Nieuwbouw in Den Helder en Heerhugowaard biedt de mogelijkheid om ondersteunende diensten gezamenlijk in te richten. In de huidige situatie<br />
is dit <strong>voor</strong> de ondersteunende diensten van <strong>het</strong> MCA in Alkmaar en <strong>het</strong> Gemini in Den Helder reeds <strong>het</strong> geval. Door deze samenwerking op de<br />
ondersteuning goed in te richten, wordt samenwerking op <strong>het</strong> niveau van <strong>het</strong> zorgproces vergemakkelijkt.<br />
Samenwerking 1 e lijn en ambulance<strong>voor</strong>zieningen<br />
Voor een optimaal ingerichte acute zorgketen is nauwe samenwerking nodig met de ambulancezorg en topklinische centra. Een naadloze<br />
overgang tussen de verschillende spelers in de keten is essentieel om de zorg, <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> complexe acute problematiek, hoogwaardig in te<br />
richten. Op <strong>het</strong> gebied van verloskunde is samenwerking met de 1 e lijns verloskundigen noodzakelijk om de zorgpaden rondom geboortezorg<br />
vorm te geven.<br />
Zoals aangegeven is <strong>voor</strong> een optimale acute keten en goede doorverwijzing samenwerking nodig met de ambulancezorg. Voor goede stepped<br />
care met name <strong>voor</strong> chronisch zieken is een goede samenwerking nodig met de 1e lijn. Voor optimale samenwerking in de verloskundige keten is<br />
de samenwerking met 1e lijns verloskundigen nodig. Door in de toekomst te komen tot een verdere samenwerking met de 1e lijn rondom<br />
chronisch zieken zal een verdere reductie van <strong>het</strong> aantal ziekenhuisbedden mogelijk zijn.<br />
Doorzetten efficiency maatregelen (programma Marsroute)<br />
Uit (benchmark) onderzoek blijkt dat <strong>het</strong> Gemini ten opzichte van referenten relatief dure poliklinische zorg levert. Daarnaast is er middels <strong>het</strong><br />
Marsroute programma een serie besparingen geïdentificeerd door middel van ligduur verkorting en verhoging van de doelmatigheid. In de<br />
berekeningen <strong>voor</strong> <strong>het</strong> Gemini profiel zijn de potentiële besparingen maximaal ingeboekt.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
19
Een aantal zaken vraagt nog<br />
nadere uitwerking:<br />
• Ontwikkeling gezamenlijk<br />
aanbod geboortezorg in de<br />
keten;<br />
• Vormgeving klinische<br />
kindergeneeskunde;<br />
• Samenwerking 1 e en 2 e lijn.<br />
Resultaat: toekomstig profiel van <strong>het</strong> Gemini<br />
Bespreekpunten<br />
Dit rapport bevat een high-level advies over <strong>het</strong> toekomstige profiel van <strong>het</strong> Gemini. Een aantal zeer specifieke keuzes vallen buiten de scope<br />
van dit advies. Het gaat dan met name om de verdere uitwerking van <strong>het</strong> <strong>hier</strong><strong>voor</strong> beschreven profiel, specifieke keuzes die niet gebaseerd zijn<br />
op wet- en regelgeving of <strong>het</strong> gekozen profiel, dan wel zaken die verder in de toekomst liggen. Voor een definitieve uitwerking van <strong>het</strong> profiel van<br />
<strong>het</strong> Gemini is <strong>het</strong> noodzakelijk om onderstaande bespreekpunten samen met ketenpartners verder vorm te geven. In dit rapport is de productie<br />
gerelateerd aan de bespreekpunten geïncludeerd in <strong>het</strong> doorgerekende profiel.<br />
Geboortezorg<br />
In alle dunbevolkte, vergrijzende gebieden staat er druk op de levering van geboortezorg. Aan de ene kant bestaat er een duidelijke samenhang<br />
tussen volume en kwaliteit, aan de andere kant is in acute situaties binnen de normtijd hulp geboden. In de geboortezorg keten zijn meerdere<br />
spelers (zowel in de eerste als tweede lijn) actief. Een noodzakelijke vervolgstap is om in samenwerking met alle betrokken partijen (o.a.<br />
verloskundigen, gynaecologen, huisartsen) een gezamenlijk geboortezorgaanbod in de keten neer te zetten dat passende is <strong>voor</strong> de regionale<br />
zorgvraag, zorgt <strong>voor</strong> rendabele <strong>voor</strong>zieningen en tegelijkertijd voldoet aan de kwaliteitseisen van de wetenschappelijke verenigingen. De notitie<br />
van de veldpartijen ‘Een goed begin’ kan <strong>hier</strong><strong>voor</strong> de basis vormen.<br />
Klinische kindergeneeskunde<br />
De klinische kindergeneeskunde vormt binnen de MCA Gemini groep een discussiepunt. Volumenormen <strong>voor</strong> deze zorg zijn niet aanwezig,<br />
echter gevoeligheid van de zorg <strong>voor</strong> kinderen is zeer hoog. Daarmee is een brede ervaring in diagnostiek en behandeling essentieel. In de<br />
huidige situatie ontstaat de vraag of men de klinische zorg <strong>voor</strong> kinderen in Den Helder, omwille van kwaliteitseisen, wil handhaven. Een<br />
discussie tussen kinderartsen en gynaecologen van MCA en Gemini samen met huisartsen in de regio is <strong>hier</strong><strong>voor</strong> noodzakelijk. Het valt aan te<br />
bevelen om deskundigheid van de NVK (Nederlandse Vereniging <strong>voor</strong> Kindergeneeskunde) te benutten <strong>voor</strong> de inhoudelijke begeleiding. (NB:<br />
<strong>voor</strong> de verloskunde wordt uitgegaan van 1e basisopvang van neonaten binnen de locatie Gemini. Meer complexe zorg <strong>voor</strong> neonaten wordt<br />
binnen <strong>het</strong> RTIC/MCA dan wel de NICU-<strong>voor</strong>zieningen in de regio verleend).<br />
Samenwerking 1ste en 2e lijn in een 1,5ste lijnscentrum<br />
In <strong>het</strong> toekomstige profiel van <strong>het</strong> Gemini is de samenwerking met <strong>het</strong> RTIC <strong>voor</strong> complexe patiëntenstromen uitgebreid besproken. Ook in de<br />
samenwerking met de 1e lijn in de keten is aan de orde geweest. Deze samenwerking zal echter in de toekomst nog een veel verdergaande<br />
uitwerking kunnen krijgen. Naast de bestaande keten kan ook verder worden gekeken naar substitutie van zorg van de 2e naar de 1e lijn. Een<br />
deel van de zorg die nu door <strong>het</strong> Gemini wordt geleverd (bij<strong>voor</strong>beeld laagcomplex chronisch, laagcomplexe klinische beschouwende zorg en<br />
laagcomplexe klinische post-operatieve zorg) kan ook in een andere setting dan <strong>het</strong> ziekenhuis of ziekenhuisbedden plaats vinden. Te denken<br />
valt aan participatie van specialisten in HOED’s, huisartsenbedden in de nabijheid van en met ondersteuning vanuit <strong>het</strong> ziekenhuis en<br />
zorgpensions. Mogelijke partners <strong>voor</strong> samenwerking zijn: de huisartsen, verpleeghuizen en overige eerstelijns zorgaanbieders. De<br />
samenwerking kan vorm krijgen in een 1,5ste lijnscentrum<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
20
Voor een adequate invulling<br />
van de profielen en de<br />
manier waarop dit kan<br />
gebeuren is een tweede fase<br />
noodzakelijk waarin <strong>het</strong><br />
profiel van <strong>het</strong> Gemini in<br />
samenhang met de<br />
betrokken partners nader<br />
wordt uitgewerkt.<br />
Aanbevelingen <strong>voor</strong> vervolg onderzoek<br />
Huidig document is <strong>het</strong> resultaat van Fase 1. Om een meer gedetailleerd doorgerekend beeld te krijgen van de benodigde capaciteit in <strong>het</strong><br />
Gemini in samenwerking met <strong>het</strong> RTIC en andere ketenpartners is een verdere uitwerking van <strong>het</strong> huidige onderzoek noodzakelijk. Een<br />
belangrijke eerste stap in dit onderzoek is betrokkenheid en mobilisatie van de relevante partijen. Een deel van de oriënterende werkzaamheden<br />
en expertvisie (op hoofdlijnen) is reeds in Fase 1 gerealiseerd.<br />
Fase 1<br />
Globale beschrijving benodigde<br />
inrichting zorg in samenhang<br />
met RTIC en overige partners<br />
Voorwerk:<br />
Mobilisatie en<br />
oriëntatie<br />
Fase 2<br />
Uitwerken benodigde inrichting<br />
zorg in samenwerking met <strong>het</strong><br />
RTIC en overige partners<br />
Stap 1:<br />
Expertvisie<br />
Stap 2:<br />
Scenario<br />
ontwerp<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Fase 3<br />
Implementatie<br />
Stap 3:<br />
Scenario<br />
analyse en<br />
besluitvorming<br />
21
Bijlagen
Financiële<br />
doorrekening<br />
profiel<br />
Huidig profiel<br />
Toekomstig profiel
De in 2010 afgesloten DBC’s<br />
en de jaarrekening 2010<br />
vormen <strong>het</strong> uitgangspunt<br />
<strong>voor</strong> de financiële analyse.<br />
Door middel van <strong>het</strong><br />
doorlopen van verschillende<br />
stappen zijn de resultaten<br />
van <strong>het</strong> profiel op<br />
hoofdlijnen bepaald.<br />
De uitkomsten van de<br />
resultatenrekening van <strong>het</strong><br />
huidige profiel zijn negatief.<br />
Het huidig profiel vormt<br />
geen toekomstbestendig<br />
model <strong>voor</strong> <strong>het</strong> Gemini.<br />
Financiële haalbaarheid<br />
Huidig profiel niet toekomstbestendig<br />
Werkwijze<br />
Ten behoeve van de financiële analyse die op hoofdlijnen is uitgevoerd<br />
hebben wij de volgende werkwijze aangehouden.<br />
1. Bepalen van <strong>het</strong> Gemini profiel met oog op strategische- en<br />
zorginhoudelijke keuzes;<br />
2. Bewerken van <strong>het</strong> bestand met afgesloten DBC’s 2010 zodat de<br />
verschillende profielen qua DBC’s afgeleid kunnen worden;<br />
3. Vaststellen van de aansluiting tussen de opbrengsten en kostprijzen<br />
op basis van de kostprijzenmodule en de jaarrekening 2010;<br />
4. Normaliseren van <strong>het</strong> gerapporteerd resultaat over 2010 in <strong>het</strong><br />
Jaardocument Gemini 2010 (zoals in de tabel <strong>hier</strong>naast is<br />
afgebeeld);<br />
5. Toepassen van een drietal correcties op zowel opbrengsten<br />
(wettelijke budget, opbrengst B segment) als kosten om aansluiting<br />
te krijgen met de formele financiële verslaglegging over 2010;<br />
6. De financiële haalbaarheid van <strong>het</strong> profiel vaststellen aan de hand<br />
van de resultaten op DBC niveau.<br />
Aanvullend is de financiële positie van Gemini onderzocht en<br />
becommentarieerd om de cijfers in perspectief te plaatsen, risico’s te<br />
signaleren en aanbevelingen te kunnen geven.<br />
De berekende kengetallen <strong>voor</strong> <strong>het</strong> profiel zijn een afgeleide van de<br />
samenstelling van de DBC’s over 2010.<br />
Vervolgstap<br />
In een vervolgstap is <strong>het</strong> wenselijk om de DBC data over 2011 op te<br />
stellen en de kostprijzen te actualiseren.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Bronnen<br />
Ten behoeve van de uitgevoerde stappen is <strong>hier</strong>onder aangegeven<br />
welke bronnen zijn gehanteerd gedurende stappen:<br />
1. Excelbestand met gesloten DBC’s 2010, coderingstabel DBC’s,<br />
Jaardocument Gemini 2010<br />
2. Interne aansluiting tussen opbrengsten en kosten vanuit DBC<br />
kostprijzenmodule;<br />
3. Jaardocument Gemini 2010, managementinformatie ten behoeve<br />
van normalisatie gegevens, uitkomsten nacalculaties 2008 tot en<br />
met 2010.<br />
Naast <strong>het</strong> uitvoeren van documentstudie hebben interviews<br />
plaatsgevonden met verschillende functionarissen van de financiële<br />
afdelingen ter validatie van door ons toegepaste processtappen op<br />
hoofdlijnen als ook de verdere onderbouwing van de analyse.<br />
Pro forma resultatenrekening Gemini<br />
x EUR<br />
1.000<br />
2010<br />
Jaardocument<br />
2010<br />
Genorma-<br />
liseerd<br />
Wettelijk budget/DOT 49.604 43.950<br />
DBC opbr B-segment 31.197 31.197<br />
Overige opbrengsten 7.903 6.818<br />
Totale opbrengsten 88.704 81.965<br />
Personeelskosten 46.394 45.527<br />
Materiële kosten 41.940 36.717<br />
Totale lasten 88.334 82.244<br />
Resultaat 370 -279<br />
24
De uitkomsten van de<br />
benchmark analyse wijzen<br />
uit dat er bij Gemini sprake<br />
is van relatief:<br />
• hoge personeelslasten;<br />
• lage afschrijvingskosten;<br />
• laag resultaat.<br />
Het verloop van de<br />
kapitaallasten is gebruikelijk<br />
rondom nieuwbouw.<br />
De zorgexploitatie vertoont<br />
qua resultaten een<br />
zorgwekkend verloop.<br />
Financiële haalbaarheid<br />
Overige bevindingen op hoofdlijnen<br />
Benchmark analyse en analyse kwaliteit resultaat<br />
Ten behoeve van de benchmark analyse zijn een viertal ziekenhuizen<br />
geselecteerd die in een regio opereren die vergelijkbaar is met die in<br />
noord Noord Holland (perifeer gebied) en eveneens relatief van<br />
vergelijkbare omvang zijn. De vergelijking levert een drietal belangrijke<br />
constateringen op:<br />
• Personeelkosten als percentage van de som der bedrijfsopbrengsten<br />
zijn hoog: 57% bij Gemini, bij referenten van 51% tot en met 56%.;<br />
• De afschrijvingen als percentage van som der bedrijfsopbrengsten zijn<br />
laag: 6% bij Gemini, bij referenten van 8% tot en met 10%.<br />
• Resultaat boekjaar Gemini blijft achter bij referenten: -1% bij Gemini,<br />
bij referenten van 1% tot 2%.<br />
Deze bevindingen vormen aanleiding om de kwaliteit van <strong>het</strong> resultaat<br />
van Gemini nader te analyseren. In de grafieken <strong>hier</strong>naast afgebeeld is<br />
de exploitatie over de jaren gesplitst naar de kapitaallasten en de<br />
exploitatie zorg en bedrijfsvoering.<br />
De zorgexploitatie laat in zowel <strong>het</strong> recente verleden als de komende<br />
jaren een negatief resultaat zien. De dalende trend van <strong>het</strong> resultaat<br />
wordt de komende jaren volgens planning omgebogen op basis van de<br />
uitvoering van de maatregelen die onderdeel uitmaken van de<br />
Marsroute.<br />
Het resultaat op kapitaallasten neemt in dezelfde periode toe, <strong>het</strong>geen<br />
toe te schrijven is aan <strong>het</strong> feit dat Gemini in de aanloop naar nieuwbouw<br />
de investeringen beperkt tot <strong>het</strong> hoogstnoodzakelijke. Daarnaast is een<br />
groot deel van de aanwezige activa reeds volledig afgeschreven. De<br />
dalende omvang van de vaste activa leidt er toe dat de benodigde<br />
financiering daalt en daarmee de interestlasten.<br />
In de toekomstige cijfers is de ingebruikname van de nieuwbouw<br />
meegenomen in 2014. Dit leidt tot een forse toename van de<br />
afschrijvings- en interestlasten en daarmee afname van <strong>het</strong> resultaat op<br />
kapitaallasten.<br />
Gemini heeft door middel van <strong>het</strong> opstellen en uitvoeren van<br />
maatregelen in <strong>het</strong> kader van de marsroute een traject ingezet om<br />
efficiënter te werken en daarmee kosten te besparen.<br />
Kapitaallasten (in EUR 1.000)<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Vergoeding / kosten<br />
Opbrengste en kosten<br />
15.000<br />
10.000<br />
5.000<br />
0<br />
-5.000<br />
-10.000<br />
-15.000<br />
100.000<br />
50.000<br />
0<br />
-50.000<br />
-100.000<br />
Ingebruikname<br />
nieuwbouw<br />
Vergoeding Kosten Resultaat<br />
Zorg-/bedrijfsvoering (in EUR 1.000)<br />
Effect Marsroute<br />
6.000<br />
4.000<br />
2.000<br />
0<br />
-2.000<br />
-4.000<br />
-6.000<br />
Opbrengsten Kosten Resultaat<br />
3.000<br />
2.000<br />
1.000<br />
0<br />
-1.000<br />
-2.000<br />
-3.000<br />
-4.000<br />
-5.000<br />
Ervaringen binnen de ziekenhuissector laten zien dat de jaren<br />
<strong>voor</strong>afgaand aan nieuwbouw zich kenmerken door <strong>het</strong> behalen van<br />
forse positieve resultaten, als gevolg van de kapitaallastenontwikkeling.<br />
De reserveringen die <strong>hier</strong>door kunnen worden getroffen zijn benodigd<br />
<strong>voor</strong> onder meer <strong>het</strong> opvangen van de toegenomen afschrijvings- en<br />
interestlasten in de “post-nieuwbouwfase” om te <strong>voor</strong>komen dat er<br />
sprake is van sterk negatieve resultaten.<br />
Op basis van de cijfers van <strong>het</strong> Gemini blijkt dat de resultaten <strong>het</strong> niet<br />
toelaten om reserveringen te treffen <strong>voor</strong>, <strong>het</strong>geen een belangrijk<br />
financieel risico vormt.<br />
Resultaat<br />
Resultaat<br />
25
Het resultaat van <strong>het</strong><br />
toekomstige profiel ligt EUR<br />
3 miljoen hoger dan <strong>het</strong><br />
genormaliseerde resultaat<br />
over 2010.<br />
Het activiteitenniveau van<br />
Gemini ligt op 81% van <strong>het</strong><br />
huidige niveau.<br />
Gemini neemt in dit profiel<br />
afscheid van verlieslatende<br />
zorgproducten en vergroot<br />
daarmee haar financiële<br />
bestendigheid.<br />
Financiële haalbaarheid<br />
Vaststellen toekomstig profiel Gemini<br />
Toelichting<br />
Het toekomstige profiel vertoont ten opzichte van <strong>het</strong> huidige profiel<br />
Pro forma resultatenrekening<br />
een verbetering van <strong>het</strong> resultaat met EUR 3 miljoen. De omvang van<br />
2010 2010<br />
de opbrengsten van de zorg die, vanwege de complexiteit in x EUR 1.000<br />
genorma- toekomstig<br />
samenhang met <strong>het</strong> RTIC wordt aangeboden, bedraagt EUR 11<br />
liseerd profiel<br />
miljoen, terwijl <strong>het</strong> kostenniveau met EUR 13,9 miljoen afneemt.<br />
Wettelijk budget/DOT 43.950 37.000<br />
Dit betekent dat Den Helder afscheid neemt van een deel van <strong>het</strong><br />
zorgaanbod dat momenteel verlieslatend is en een bedreiging kan DBC opbr B-segment 31.197 27.000<br />
vormen <strong>voor</strong> een positieve exploitatie van <strong>het</strong> ziekenhuis in de<br />
toekomst. Dit betekent ook dat de financiële bestendigheid van dit<br />
Overige opbrengsten 6.818 7.000<br />
profiel groter is dan <strong>het</strong> huidig profiel. Naast dat dit <strong>voor</strong> <strong>het</strong><br />
ziekenhuis perspectief biedt is <strong>het</strong> ook <strong>voor</strong> patiënten en gemeente<br />
Totale opbrengsten 81.965 71.000<br />
Den Helder gunstig om in continuïteit een goede basis<strong>voor</strong>ziening in Personeelskosten 45.527 38.000<br />
de buurt te hebben.<br />
Materiële kosten 36.717 30.000<br />
In procenten ligt <strong>het</strong> activiteitenniveau op 80% van <strong>het</strong> huidige<br />
niveau.<br />
Opmerkingen<br />
De nieuwbouw die past bij dit profiel is gebaseerd op benutting van<br />
de RTIC faciliteiten op <strong>het</strong> gebied van de complexe zorg (m.n.<br />
ingrepen). In <strong>het</strong> RTIC wordt de regionale capaciteit <strong>voor</strong> complexe<br />
zorg gebundeld. Samenwerking op <strong>het</strong> gebied van de complexe zorg<br />
levert financiële <strong>voor</strong>delen op en geeft ook de mogelijkheid om<br />
kwaliteit te concentreren en verhogen.<br />
Het terugbrengen van <strong>het</strong> personeelsbestand is een ontwikkeling<br />
waar <strong>het</strong> Gemini momenteel reeds actief haar invloed op uitoefent.<br />
De verwachting is dat er geen aanpassingen benodigd zijn op dit<br />
beleid.<br />
Een lonkend toekomstperspectief is uitbreiding van de samenwerking<br />
met de 1 ste lijn. Het is mogelijk om delen van de laagcomplexe zorg<br />
(chronisch, poliklinisch electief) op een andere manier in te richten<br />
dan de huidige ziekenhuis <strong>voor</strong>ziening. Er valt te denken aan,<br />
bij<strong>voor</strong>beeld, een 1,5 ste lijn centrum, zorghotel of huisartsenbedden<br />
concept.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Totale lasten 82.244 68.000<br />
Resultaat -279 2.700<br />
Pro forma kengetallen<br />
x EUR 1.000 huidig<br />
toekomstig<br />
profiel<br />
Verpleegdagen 59.899 49.000<br />
Dagverpleging 13.877 12.000<br />
OK's 5,0 4,0<br />
Bedden (incl doelm) 149 100<br />
Bedden (dagverpleg.) 47 40<br />
26
Wet- en<br />
regelgeving en<br />
richtlijnen
Wet- en regelgeving en richtlijnen<br />
Minimum eisen <strong>voor</strong> de acute zorg en geboortezorg<br />
Acute zorg<br />
45 minuten norm<br />
“De afspraken in <strong>het</strong> regionale overleg acute zorgketen moeten ertoe<br />
leiden dat deelnemers aan <strong>het</strong> overleg alleen (tijdelijk) kunnen stoppen<br />
met functies op een bepaalde locatie als de 45 minuten norm om een<br />
Spoedeisende Eerste Hulp (SEH) afdeling van een basisziekenhuis te<br />
bereiken, niet in gevaar komt. […] Deze bereikbaarheidsnorm van 45<br />
minuten betreft de totaaltijd die nodig is om met een ambulance de<br />
patiënt op de plaats van <strong>het</strong> ongeval te bereiken en vervolgens naar<br />
een SEH-locatie te rijden.” Bron: WTZi. Artikel 1. Bijlage 3.1.<br />
Volgens gesprekken met de IGZ en VWS staat deze norm niet ter<br />
discussie.<br />
Inrichting basis-SEH<br />
Een basis SEH moet op <strong>het</strong> gebied van de patiëntenzorg de volgende<br />
taken uit kunnen voeren: triëren, stabiliseren, resusciteren, incl.<br />
luchtwegmanagement, behandeling in gang zetten of doorverwijzing.<br />
Bron: SEH Vanuit een Stevige Basis, 2009.<br />
Achtervang SEH<br />
Gegeven <strong>het</strong> scala aan ziektebeelden dat bij een basis SEH terecht<br />
kan moet een SEH-arts snel de relevante specialismen kunnen<br />
raadplegen. Binnen korte tijd (niet gespecificeerd binnen welk<br />
tijdbestek) moet een SEH-arts kunnen beschikken over de volgende<br />
specialisten:<br />
Gynaecologie/obstetrie; Chirurgie; Interne geneeskunde; Cardiologie,;<br />
Kindergeneeskunde; KNO-heelkunde; Neurologie; Anesthesiologie en<br />
Radiologie.<br />
Een OK team is beschikbaar <strong>voor</strong> ingrepen en de laboratorium en<br />
röntgenfaciliteiten zijn direct toegankelijk.<br />
In de ANW-uren is een ervaren arts aanwezig die kan reanimeren en<br />
triëren. Achtervang specialismen zijn binnen korte tijd op te roepen.<br />
Bron: Gezondheidsraad “De basis moet goed!”, 2012.<br />
Benodigde faciliteiten basis-SEH<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Een basis-SEH beschikt over een 24-uur verkoeverfunctie en<br />
observatieafdeling waar bij tijdelijke ondersteuning van vitale functies<br />
mogelijk is. Een IC-faciliteit is in een dergelijke structuur niet<br />
noodzakelijk. Bij onverwachte situaties die IC-zorg vergen is<br />
overplaatsing aangewezen.<br />
Geboortezorg<br />
Voor kwalitatief hoogstaande geboortezorg schrijft de<br />
wetenschappelijke vereniging de volgende eisen <strong>voor</strong>:<br />
• 24-uursbezetting van de verloskundige afdeling met adequaat<br />
medisch geschoold en bekwaam personeel.<br />
• 24/7 een operatiekamer beschikbaar <strong>voor</strong> acute interventies<br />
• IC-afdeling aanwezig met opvangmogelijkheid op level 1 niveau<br />
• Uiterlijk 30 minuten na binnenkomst is een team aanwezig <strong>voor</strong> de<br />
ingreep en wordt de behandeling gestart. In de toekomst wordt deze<br />
norm 15 minuten.<br />
Bron: Nota Praktijknormen Klinische Verloskunde; Interviews IGZ.<br />
28
In de huidige situatie voldoet<br />
<strong>het</strong> Gemini aan de<br />
volumenormen <strong>voor</strong> de<br />
mamma- en colorectale<br />
chirurgie.<br />
Wet- en regelgeving en richtlijnen<br />
Volumenormen<br />
De vastgestelde relatie tussen volume en kwaliteit leidt steeds vaker tot de ontwikkeling van volumenormen <strong>voor</strong>, met name, hoogcomplexe<br />
ingrepen en procedures. De Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) gaat er vanuit dat ziekenhuizen de minimumnormen <strong>voor</strong> hoogcomplexe<br />
zorg zullen gebruiken <strong>voor</strong> <strong>het</strong> maken van regionale afspraken over de concentratie van zorg. Ook verzekeraars spelen, door middel van<br />
selectief contracteren, een steeds grotere rol in de concentratie van complexe zorgvormen. Een publicatie van de Gezondheidsraad in december<br />
2011 legt de volgende geldende volumenormen vast. De productie van <strong>het</strong> Gemini is in de laatste kolom weergegeven.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
29
<strong>KPMG</strong> Plexus heeft de<br />
verschillen in reistijden<br />
berekent <strong>voor</strong> 3 locatie<br />
varianten:<br />
Variant A (huidige situatie);<br />
Variant B (plaatsing RTIC<br />
in Heerhugowaard); en<br />
Variant C (zonder Den<br />
Helder, met RTIC).<br />
Door de spoedfaciliteiten in<br />
Den Helder te verwijderen<br />
zal de gemiddelde reistijd<br />
van de adherente bevolking<br />
toenemen naar gemiddeld 42<br />
minuten (tegenover 30<br />
minuten in de huidige<br />
situatie).<br />
Om aan de 45 minuten norm<br />
van de overheid te blijven<br />
voldoen is een<br />
spoedfaciliteit op locatie Den<br />
Helder noodzakelijk.<br />
Wet- en regelgeving en richtlijnen<br />
Omwille van de normen <strong>voor</strong> reistijden is een spoedfaciliteit in Den Helder vereist (1)<br />
1<br />
2<br />
3<br />
3<br />
1<br />
Variant A<br />
Den Helder<br />
Hoorn<br />
Alkmaar<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
2<br />
1<br />
2<br />
3<br />
1<br />
Variant B Variant C<br />
3 1<br />
2<br />
Den Helder<br />
Hoorn<br />
Heerhugowaard<br />
1<br />
2<br />
Heerhugowaard<br />
Hoorn<br />
2<br />
Legenda<br />
Reistijd in minuten <strong>voor</strong><br />
postcode 4 gebieden<br />
30
De inwoners van gemeente<br />
Den Helder zijn <strong>het</strong> meest<br />
gevoelig <strong>voor</strong> <strong>het</strong> wegvallen<br />
van de SEH faciliteit in Den<br />
Helder.<br />
Uit RIVM onderzoek blijkt dat<br />
bij sluiting van <strong>het</strong> Gemini<br />
ziekenhuis 33.500 mensen<br />
niet binnen de gestelde<br />
norm van 45 minuten een<br />
SEH kunnen bereiken2 .<br />
Een alternatieve analyse van<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus laat zien dat<br />
bij sluiting 74.585 personen<br />
niet binnen de gestelde<br />
norm een ziekenhuis kunnen<br />
bereiken (variant C) 3 .<br />
Het belangrijkste verschil<br />
tussen de beide analyses is<br />
de snelheid van <strong>het</strong> voertuig.<br />
Het RIVM gaat uit van een<br />
ambulance met spoed. De<br />
door <strong>KPMG</strong> Plexus<br />
uitgevoerde analyse rekent<br />
met de snelheid van normaal<br />
personenvervoer.<br />
Wet- en regelgeving en richtlijnen<br />
Omwille van de normen <strong>voor</strong> reistijden is een spoedfaciliteit in Den Helder vereist (2)<br />
Gemeente Aantal<br />
inwoners 1<br />
(2011)<br />
Gemiddelde reistijd (in minuten) Aantal inwoners buiten de 45 minuten<br />
norm<br />
Variant A Variant B Variant C Variant A Variant B Variant C<br />
Anna Paulowna 14.255 25 25 42 0 0 3.685<br />
Den Helder 57.185 10 10 53 0 0 57.185<br />
Harenkarspel 16.175 24 22 22 0 0 0<br />
Niedorp 12.230 28 22 22 0 0 0<br />
Schagen 18.680 28 27 27 0 0 0<br />
Texel 13.715 75 75 125 13.715 13.715 13.715<br />
Wieringen 8.615 27 27 32 0 0 0<br />
Wieringermeer 12.580 24 24 24 0 0 0<br />
Zijpe 11.585 25 28 34 0 0 0<br />
165.020 30 29 42 13.715 13.715 74.585<br />
Bron<br />
1 CBS - Bevolking en huishoudens; viercijferige postcode, 1 januari 2011<br />
2 Bereikbaarheidsanalyse RIVM, april 2011<br />
3 Analyse uitgevoerd door <strong>KPMG</strong> Plexus aan de hand van <strong>het</strong> reistijdenmodel<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
31
Demografische<br />
ontwikkelingen en<br />
verwachte<br />
ontwikkelingen<br />
zorgvraag
De bevolking in <strong>het</strong><br />
adherentiegebied blijft<br />
tussen 2012 (165.200) en<br />
2020 (165.400) vrijwel gelijk<br />
(1% groei).<br />
De bevolking in de<br />
leeftijdscategorie van 60 jaar<br />
en ouder neemt van 2012<br />
(41.400) tot 2020 (50.600) toe<br />
met 22%.<br />
De verwachtingen zijn dat :<br />
• De vraag naar<br />
geboortezorg af neemt<br />
• Door de vergrijzing de<br />
vraag naar acute, electieve,<br />
chronische en<br />
oncologische zorg harder<br />
zal groeien dan de<br />
bevolking.<br />
Ontwikkeling zorgvraag (op hoofdlijnen)<br />
Demografische ontwikkelingen adherentiegebied Gemini 2012 - 2040<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
Den Helder<br />
Hoorn<br />
3<br />
1<br />
Alkmaar<br />
4<br />
Heerhugowaard<br />
2<br />
Adherentiegebied negen<br />
gemeentes 1 :<br />
165.200 inwoners (2012) 2<br />
Bron<br />
1 Aanlevering MCA Gemini – Op basis van marktaandeel alle aandoeningen en specialismen,Tragpi, DIS-data 2010<br />
2 CBS - Regionale prognose bevolkingsopbouw; 2011-2040<br />
Leeftijdscategorie<br />
% toe- / afname<br />
t/m 2020<br />
90 jaar of ouder 64%<br />
80 tot 90 jaar 42%<br />
70 tot 80 jaar 49%<br />
60 tot 70 jaar 1%<br />
50 tot 60 jaar 1%<br />
40 tot 50 jaar -22%<br />
30 tot 40 jaar -5%<br />
20 tot 30 jaar 6%<br />
10 tot 20 jaar -11%<br />
0 tot 10 jaar -9%<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
1.100<br />
1.800<br />
5.300<br />
7.500<br />
CONCEPT<br />
Bevolkingsontwikkeling 2012-2020<br />
adherentiegebied Gemini Den<br />
Helder<br />
90 jaar of ouder<br />
80 tot 90 jaar<br />
70 tot 80 jaar<br />
60 tot 70 jaar<br />
50 tot 60 jaar<br />
40 tot 50 jaar<br />
30 tot 40 jaar<br />
20 tot 30 jaar<br />
10 tot 20 jaar<br />
0 tot 10 jaar<br />
12.400<br />
18.500<br />
25.700<br />
20.000<br />
18.500<br />
17.600<br />
17.000<br />
18.100<br />
20.500<br />
18.300<br />
17.500<br />
16.000<br />
22.600<br />
22.800<br />
24.600<br />
24.800<br />
0 10.000 20.000 30.000<br />
2012 2020<br />
33
Gemiddeld zal tussen 2012<br />
en 2022 de vraag naar<br />
oncologische zorg in de<br />
regio met 21% toenemen.<br />
Ontwikkeling zorgvraag (op hoofdlijnen)<br />
Ontwikkelingen oncologische zorgvraag<br />
Aantal nieuwe gevallen kanker per leeftijdscategorie per jaar<br />
Het jaar 2000 = 100.<br />
150<br />
140<br />
130<br />
120<br />
110<br />
100<br />
90<br />
80<br />
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />
< 20 jaar 20 - 40 jaar 40 - 60 jaar > 60 jaar<br />
Incidentie (totaal) alle tumoren 2000 –<br />
2010<br />
Leeftijd Jaarlijkse groei Totale groei<br />
< 20 jaar 0,8% 8,1%<br />
20 - 40 jaar 0,4% 3,9%<br />
40 - 60 jaar 2,1% 22,7%<br />
> 60 jaar 3,6% 43,1%<br />
Bron<br />
IKNL, www.cijfersoverkanker.nl, incidentie alle tumoren 2000 – 2010.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Demografische samenstelling adherentie Gemini 2012 - 2020<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
25%<br />
31%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
27%<br />
30%<br />
20%<br />
21% 22%<br />
10%<br />
0%<br />
23% 21%<br />
2012 2020<br />
< 20 jr 20 - 40 jr 40 - 60 jr > 60 jr<br />
De groei in de vraag naar oncologische zorg is sterk gerelateerd aan<br />
leeftijd. Tussen 2012 en 2020 neemt <strong>het</strong> aandeel ouderen in de<br />
bevolking van <strong>het</strong> adherentiegebied sterk toe. Als gevolg <strong>hier</strong> van zal<br />
de vraag naar oncologische zorg harder stijgen dan de<br />
bevolkingsgroei.<br />
Gemiddeld zal tussen 2012 en 2022 de vraag naar oncologische<br />
zorg in de regio met 21% toenemen (gewogen gemiddelde van groei<br />
per leeftijdscategorie).<br />
34
In relatie tot de<br />
bevolkingsgroei neemt de<br />
vraag naar acute zorg<br />
slechts marginaal toe (1%<br />
boven op bevolkingsgroei).<br />
De vraag naar chronische en<br />
oncologische zorg nemen in<br />
relatie tot de<br />
bevolkingsgroei <strong>het</strong> meest<br />
toe. Naar schatting op basis<br />
van de trends ergens tussen<br />
de 20% - 40% toename in<br />
vraag.<br />
Het is niet aantoonbaar hoe<br />
de vraag naar electieve zorg<br />
door demografische<br />
kenmerken wordt beïnvloed.<br />
Ontwikkeling zorgvraag (op hoofdlijnen)<br />
Ontwikkelingen acute, chronische en electieve zorgvraag<br />
Acute zorgvraag<br />
Wetenschappelijke studies bewijzen dat <strong>het</strong> gebruik van acute<br />
zorg<strong>voor</strong>zieningen sterk correleert met de leeftijd van patiënten.<br />
Oudere patiënten leggen vaker beslag op spoedeisende hulp<br />
<strong>voor</strong>zieningen. Onderzoek in Australië laat zien dat personen boven de<br />
85 jaar 3,9 keer meer kans hebben om bij de SEH van een ziekenhuis<br />
te komen dan personen tussen de 35 en 59 jaar (Bron:Lowthian et al.<br />
Med J Aust. 2012 Feb 6;196:128-32). Puntmetingen in Nederland<br />
geven ook een hoger SEH gebruik weer naarmate de leeftijd van<br />
patiënten toeneemt.<br />
Gemiddeld zal tussen 2012 en 2022 de vraag naar acute zorg in de<br />
regio met 1% extra toenemen boven op de groei van de bevolking<br />
(gewogen gemiddelde van groei per leeftijdscategorie).<br />
Leeftijdsverdeling gebruik SEH.<br />
Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid. Vraag en gebruik acute<br />
zorg 2009<br />
45-64<br />
22%<br />
65+<br />
24%<br />
Chronische zorg<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
25-44<br />
21%<br />
0-14<br />
19%<br />
15-24<br />
14%<br />
Algemeen onderzoek naar de ontwikkeling van de chronische<br />
zorgvraag wijst uit dat ook deze sterk is gekoppeld aan leeftijd. Eigen<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus onderzoek op basis van cijfers uit de Nationaal Kompas<br />
Volksgezondheid geeft weer dat de prevalentie van de chronische<br />
aandoeningen COPD en diabetes elk jaarlijks 2% toenemen.<br />
Een grove extrapolatie van deze cijfers betekent een jaarlijkse<br />
toename in de totale zorgvraag rondom COPD en diabetes van 4%.<br />
Tussen 2012 en 2022 stijgt de zorgvraag <strong>voor</strong> deze aandoeningen met<br />
ongeveer 40% (zonder inzet van substitutie naar de 1 ste lijn).<br />
Electieve zorg<br />
Voor <strong>het</strong> gebruik van electieve zorg zijn geen prognose cijfers<br />
beschikbaar.<br />
35
Analyse huidige<br />
zorgportfolio en<br />
gebruik capaciteit
Analyse portfolio (op hoofdlijnen)<br />
Huidig portfolio Gemini<br />
De zorg van <strong>het</strong> Gemini is opgedeeld in 4 zorgsegmenten volgens <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong> Plexus zorgmodel: Acute zorg, Oncologische zorg, Electieve zorg en Chronische zorg. Voor alle<br />
segmenten is een onderverdeling gemaakt naar de assen ‘complex’ en ‘enkelvoudig’.<br />
Het overgrote deel van de zorg dat door <strong>het</strong> Gemini wordt geboden (2010) is electieve, enkelvoudige zorg. Op de tweede en derde plaats komen respectievelijk de enkelvoudige acute<br />
zorg en de enkelvoudige chronische zorg. Ongeveer 7% van <strong>het</strong> huidige zorgportfolio van <strong>het</strong> Gemini wordt bestempeld als complexe zorg. De complexe oncologische zorg vormt een<br />
grote verliespost <strong>voor</strong> <strong>het</strong> ziekenhuis.<br />
Aantal DBCs 2010<br />
Oncologisch<br />
enkelvoudig<br />
6%<br />
Oncologisch complex<br />
2%<br />
Electief enkelvoudig<br />
60%<br />
Academische zorg<br />
0%<br />
Acuut<br />
complex<br />
1%<br />
Acuut enkelvoudig<br />
18%<br />
Chronisch enkelvoudig<br />
9%<br />
Chronisch complex<br />
2%<br />
Electief complex<br />
2%<br />
Financieel resultaat DBCs 2010<br />
€ 4.000.000<br />
€ 3.000.000<br />
€ 2.000.000<br />
€ 1.000.000<br />
€ -1.000.000<br />
€ -2.000.000<br />
€ -3.000.000<br />
€ -4.000.000<br />
Academisch;<br />
€ -2.854<br />
Acuut complex;<br />
€ 274.129<br />
Electief complex;<br />
Chronisch complex; € 111.214<br />
Acuut enkelvoudig;<br />
€ -127.395<br />
€ -841.207<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
€ -<br />
Chronisch enkelvoudig;<br />
€ 430.396<br />
Electief enkelvoudig;<br />
€ 2.885.829<br />
Oncologisch enkelvoudig;<br />
€ 143.566<br />
Oncologisch complex;<br />
€ -3.152.531<br />
37
Ongeveer een derde van de<br />
zorg in <strong>het</strong> Gemini is<br />
eventueel door<br />
samenwerking met de 1ste lijn op een andere manier in<br />
te richten.<br />
Het betreft met name de<br />
laagcomplexe chronische<br />
zorg en laagcomplexe<br />
poliklinische verrichtingen.<br />
Analyse portfolio (op hoofdlijnen)<br />
Een deel van de ziekenhuiszorg is in theorie door samenwerking met de eerste lijn op een<br />
andere manier in te richten<br />
Een deel van de zorg die door <strong>het</strong> Gemini wordt aangeboden is ook eventueel te leveren in een andere setting dan die van <strong>het</strong> klassieke<br />
ziekenhuis. In theorie kan deze zorg in samenwerking met de 1 ste lijn worden geleverd, bij<strong>voor</strong>beeld via een zorghotel/ eerstelijns bedden<br />
concept of in een 1,5 ste lijns centrum. Het betreft laagcomplexe chronische zorg en laagcomplexe poliklinische ingrepen. De omzet van deze<br />
groep DBC’s ligt rond de € 21 mln op jaarbasis. Voorbeelden van zorg die zich eigenen <strong>voor</strong> de integrale ziekenhuis/1 ste lijn omgeving zijn de<br />
behandeling van hartfalen, diabetes, COPD, migraine, spierspanningshoofdpijn, asthma klachten of poliklinische ingrepen <strong>voor</strong> <strong>het</strong> verwijderen<br />
van een gezwel. Ongeveer 40% van de omzet binnen dit segment valt onder de cardiologie en interne geneeskunde. Verdere uitwerking met<br />
ketenpartners is nodig om deze zorg nader te onderzoeken en eventueel anders vorm te geven.<br />
Overzicht aandeel van zorg die te behandelen is in een integrale setting van<br />
ziekenhuis en eerste lijn<br />
Niet substitueerbaar;<br />
EUR 52 mln<br />
Mogelijk te leveren in<br />
een integrale setting<br />
van ziekenhuis en<br />
1ste lijn<br />
EUR 21 mln<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
CAR<br />
INW<br />
CHI<br />
NEU<br />
KIND<br />
LONG<br />
ORT<br />
REU<br />
Voorbeelden<br />
Hartfalen<br />
Hypertensie<br />
Diabetes<br />
Ganglion<br />
38
Ongeveer de helft van de<br />
bezoeken op de SEH in <strong>het</strong><br />
Gemini kwalificeren als laag<br />
urgent. (blauw of groen).<br />
8% van alle patiënten op de<br />
SEH wordt niet door een<br />
medisch specialist gezien.<br />
Het gemiddeld aantal SEH<br />
bezoeken per dag is 29, of<br />
wel 1,2 bezoeken per uur.<br />
Het aantal bezoeken per dag<br />
per FTE SEH<br />
verpleegkundige is 2,2.<br />
Het aantal bezoeken per dag<br />
per FTE SEH medewerker<br />
(SEH verpleegkundige en<br />
medewerker gipskamer) is<br />
1,6.<br />
Analyse capaciteit (op hoofdlijnen)<br />
Gebruik huidige capaciteit: SEH<br />
Organisatie<br />
Het Gemini ziekenhuis in Den Helder beschikt over een SEH. De SEH<br />
is 7 dagen per week 24 uur open <strong>voor</strong> zowel volwassenen als kinderen<br />
met een acuut ontstaan gezondheidsprobleem. Op de SEH waren in<br />
2011 13,2 FTE verpleegkundige werkzaam en 4,3 FTE op de<br />
gipskamer.<br />
De huisartsenpost (HAP) in Den Helder ligt 3,7 kilometer van <strong>het</strong><br />
ziekenhuis verwijderd.<br />
Gebruik<br />
In 2011 bezochten 10.514 patiënten de SEH van <strong>het</strong> Gemini.<br />
Ongeveer de helft van deze patiënten vallen in de categorie ‘blauw’ of<br />
‘groen’. Het urgentieniveau van deze patiënten is laag. Men geeft aan<br />
dat deze patiëntengroep ook niet per definitie door een medisch<br />
specialist gezien wordt. In totaal wordt 8% van de patiënten niet door<br />
een medisch specialist gezien op de SEH. De vraag wordt door een<br />
nurse practitioner of SEH verpleegkundige afgehandeld. In <strong>het</strong> geval<br />
van categorie ‘rood’ is de patiënt in 17% van de gevallen overleden<br />
<strong>voor</strong>dat een specialist aanwezig was.<br />
Urgentieniveau<br />
Tijdlimiet <strong>voor</strong><br />
behandeling<br />
Blauw < 240 min<br />
Groen < 120 min<br />
Geel < 60 min<br />
Oranje < 10 min<br />
Rood direct<br />
Bron<br />
Gebaseerd op triageoverzicht SEH Gemini 2011.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Overzicht SEH bezoeken Gemini 2011.<br />
Totaal aantal bezoeken: 10.514<br />
geel<br />
37%<br />
49%<br />
oranje<br />
13%<br />
rood<br />
1%<br />
blauw<br />
3%<br />
% niet gezien medisch specialist<br />
Totaal: 8%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
groen<br />
46%<br />
10%<br />
3% 2%<br />
17%<br />
blauw groen geel oranje rood<br />
39
De huidige productie van <strong>het</strong><br />
Gemini wordt uitgevoerd in 5<br />
OK’s. Een deel van de<br />
ingrepen vindt plaats in <strong>het</strong><br />
Mediance in Schagen.<br />
Het is onduidelijk hoe<br />
doelmatig de huidige OK’s<br />
worden ingezet. De<br />
berekende bezetting uit<br />
eigen systemen is hoog<br />
(86,8%).<br />
Naar schatting moet <strong>het</strong><br />
mogelijk zijn om ook in 4<br />
OK’s de huidige productie<br />
uit te voeren.<br />
Analyse capaciteit (op hoofdlijnen)<br />
Gebruik huidige capaciteit: OK<br />
Organisatie<br />
Het Gemini beschikt over de volgende operatiecapaciteit:<br />
• 1 cataract straat<br />
• 1 poliklinische OK (POK)<br />
• 5 klinische OKs<br />
Het OK programma loopt van 08:00 tot 17:00. Een ploeg werkt door tot<br />
22:00. In de nachturen is een team via de achterwacht beschikbaar<br />
<strong>voor</strong> spoedingrepen.<br />
Daarnaast kan <strong>het</strong> Gemini gebruik maken van de OK capaciteit (2<br />
OKs) van Mediance in Schagen.<br />
Gebruik<br />
Het gemiddelde bezettingspercentage van de OK lag in <strong>het</strong> 4 e kwartaal<br />
van 2011 op 86,8%. Bijna de helft van de beschikbare OK tijd wordt<br />
ingevuld door de orthopedie.<br />
Ongeveer 3% van de benutting is <strong>voor</strong> spoedingrepen (m.n. <strong>voor</strong><br />
chirurgie en gynaecologie).<br />
Bronnen<br />
Interview Marco van Tongeren<br />
Cijfers OK benutting 4 e kwartaal 2011<br />
Benutting OK. 4e kwartaal 2011.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Gyn<br />
14%<br />
Uro<br />
7%<br />
Kno<br />
8%<br />
Ohk<br />
0%<br />
Ortho<br />
44%<br />
Mhk<br />
0%<br />
Chir<br />
27%<br />
Verdeling tijdbenutting OK. 4e kwartaal 2011.<br />
Spoed<br />
3%<br />
Herbenutting<br />
2%<br />
Reguliere<br />
benutting<br />
95%<br />
40
Bedden<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
47<br />
175<br />
Analyse capaciteit (op hoofdlijnen)<br />
Klinische bedden huidig portfolio vs. toekomstmogelijkheden<br />
Huidig Na doorvoeren<br />
Marsroute<br />
47 47<br />
149 145<br />
Na stop behandeling<br />
hoogcomplexe<br />
oncologische zorg<br />
Klinische bedden Dagbehandelingsbedden<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
40<br />
100<br />
Basiszorg: acuut,<br />
oncologisch, chronisch<br />
en electief<br />
De klinische capaciteit van <strong>het</strong> Gemini bedroeg in 2010 175<br />
klinische bedden. Het ingezette Marsroute programma heeft als<br />
doel om de klinische capaciteit met 26 bedden te reduceren door<br />
middel van ligduur verkorting en de hogere inzet van<br />
dagbehandelingscapaciteit. De beddenreductie via Marsroute<br />
gaat uit van de huidige zorgportfolio.<br />
Berekeningen <strong>voor</strong> de benodigde klinische beddencapaciteit per<br />
profiel zijn gemaakt op basis van <strong>het</strong> aantal verpleegdagen<br />
(2010) dat gemoeid is met de zorg die verschuift. De aanname bij<br />
de berekeningen is een gemiddelde bedbezetting van 80%.<br />
Berekeningen <strong>voor</strong> <strong>het</strong> benodigde aantal<br />
dagbehandelingsbedden per profiel zijn gemaakt op basis van<br />
<strong>het</strong> aantal dagverplegingsdagen (licht en zwaar, 2010) dat<br />
gemoeid is met de zorg die verschuift. De aanname bij de<br />
berekeningen is een gemiddelde bezetting van 90%. Daarnaast<br />
gaan we uit van een faciliteit die in de weekenden en tijdens<br />
feestdagen gesloten blijft (240 werkdagen per jaar).<br />
De cijfers vormen slechts een grove indicatie. Om<br />
daadwerkelijk benodigde capaciteit vast te stellen is<br />
verfijning noodzakelijk aan de hand van een detailanalyse.<br />
41
Technologische<br />
ontwikkelingen
Trends in de zorg<br />
De gezondheidszorg in 2020+<br />
De gezondheidszorg is volop in ontwikkeling. Niet alleen op <strong>het</strong><br />
gebied van innovaties en nieuwe technologieën, maar ook door<br />
middel van <strong>het</strong> efficiënter en effectiever inrichten van de<br />
primaire zorgprocessen en ondersteunende diensten. Onder<br />
andere d noodzaak om de toenemende zorgkosten beter te<br />
beheersen, zijn een belangrijke stimulans <strong>hier</strong>in. Als <strong>KPMG</strong> zien<br />
we diverse trends in de markt die impact hebben op de<br />
vormgeving van <strong>het</strong> toekomstige zorglandschap, de rol van de<br />
arts en patiënt en de inzet van nieuwe technologieën in <strong>het</strong><br />
zorgproces.<br />
De trends lopen uiteen van globalisering van zorg tot <strong>het</strong><br />
angstiger worden van patiënten door onveiligheid en<br />
complexiteit en <strong>het</strong> gerichter behandelen met nieuwe<br />
methoden en technieken, ondersteund door medische<br />
technologie. Niet alle trends zijn van toepassing op de situatie<br />
bij MCA Gemini Groep, maar een aantal specifieke middellange<br />
en lange termijn trends kunnen naar onze mening wel bijdragen<br />
aan de optimalisatie van de situatie binnen MCA Gemini Groep.<br />
Deze trends betreffen bij<strong>voor</strong>beeld:<br />
■ Power to the patient: de patiënt komt daadwerkelijk centraal<br />
te staan en wordt regisseur over zijn eigen zorgproces. Dit<br />
komt niet alleen tot uiting in de controle over <strong>het</strong> eigen<br />
medisch dossier, maar name in <strong>het</strong> zelf aanleveren van<br />
medische informatie, doe-<strong>het</strong>-zelf-zorg en actieve<br />
(thuis)monitoring.<br />
■ Vergrijzing: meer ouderen en met de daarbij behorende<br />
ziektebeelden, maar ook met <strong>het</strong> daarbij horende vraagstuk<br />
hoe de zorg toegankelijk kan worden gehouden of gemaakt<br />
<strong>voor</strong> deze oudere doelgroep (bij<strong>voor</strong>beeld logistiek-technisch<br />
of via welke kanalen informatie dient te worden verspreid)<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
■ Meer chronisch zieken: toename van welvaartsziekten<br />
■ Meer aandacht <strong>voor</strong> levensstijl: men wil bewuster omgaan<br />
met gezondheid en voeding, wat zal moeten worden<br />
ondersteund door de wijze waarop zorg wordt verleend door<br />
een zorginstelling en informatie <strong>hier</strong>over wordt aangedragen.<br />
■ Hogere prioriteit aan preventie: van <strong>het</strong> maken van een reis<br />
naar een kuuroord <strong>voor</strong> potentiële COPD patiënten tot<br />
<strong>voor</strong>lichting over en hulp bij <strong>het</strong> stoppen met roken. Dit alles<br />
ondersteund door de juiste informatie<strong>voor</strong>ziening.<br />
■ Stijgende zorgkosten: <strong>het</strong> leveren van zorg zal op een<br />
kostenefficiente wijze plaats moeten gaan vinden. Hiertoe<br />
zullen mogelijkheden worden geintroduceerd om dit meer<br />
locatieonafhankelijk en op gestandaardiseerde wijze aan te<br />
gaan bieden, zal spreiding en concentratie van zorg<br />
plaatsvinden en zullen verschuivingen van taken en<br />
verantwoordelijkheden gaan plaats vinden in de zorgketen<br />
(meer samenwerking). Dit alles met grote impact op <strong>het</strong><br />
delen van informatie en <strong>het</strong> beschikbaar stellen van<br />
informatie in de zorgketen.<br />
■ Digitalisering van de patiënt: <strong>het</strong> gebruik van smartphones<br />
en tablets zal alleen nog maar stijgen. Daarnaast verwacht<br />
de patiënt ook dat deze nieuwe technieken worden ingezet<br />
om <strong>het</strong> de patiënt gemakkelijker te maken en de toegang tot<br />
de zorg te verlagen. Een andere belangrijke ontwikkeling is<br />
‘crowd accelerated innovation’, wat ook in recent onderzoek<br />
van <strong>KPMG</strong> naar succesvolle e-Health initiatieven is<br />
aangetoond. Dit houdt in dat veelal uitsluitend initiatieven die<br />
een grote doelgroep bereiken en door deze groep worden<br />
ondersteund, langdurig succesvol zijn.<br />
43
Technologische ontwikkelingen (1)<br />
Technologische ontwikkelingen<br />
De beschreven trends leiden in alle gevallen in veranderingen in<br />
de informatiebehoefte en informatie<strong>voor</strong>ziening. Niet alleen zal<br />
immers informatie veel meer moeten worden ontsloten of<br />
uitgewisseld, maar anderzijds zal informatie vanuit andere<br />
kanalen worden aangeboden (vanuit de patiënt, vanuit<br />
ketenpartners, vanuit meetapparatuur etc.). Dit alles leidt<br />
enerzijds tot de ontwikkeling van nieuwe technologieën, maar<br />
anderzijds leiden de technologische innovaties op hun buurt ook<br />
tot deze trends. Hieronder volgt een beknopt overzicht van<br />
technologische innovaties van nu en in de toekomst, die<br />
noodzakelijk zijn om in te spelen op de trend of die de trends<br />
mogelijk maken. Op hoofdlijnen zijn de technologische<br />
innovaties onder te verdelen in intelligent devices, home<br />
diagnostics, health 2.0 en telemedicine, en imaging. Naast<br />
innovaties in (medische) technologie, kan ook <strong>het</strong> efficienter<br />
inzetten van (reeds bestaande) technologie, zoals Informatie<br />
Technologie (IT) grote meerwaarde bieden in de zorg van de<br />
toekomst.<br />
Inzet van Informatie Technologie<br />
Een goed <strong>voor</strong>beeld van de inzet van IT in de zorg is e-health.<br />
De Raad <strong>voor</strong> Volksgezondheid & Zorg (RVZ) onderscheidt drie<br />
typen diensten: e-zorg, e-zorgondersteuning en e-public health.<br />
Tot e-zorg rekent de RVZ onder meer toepassingen op <strong>het</strong><br />
gebied van e-diagnose, e-consulten en e-care. Technologische<br />
innovaties op dit gebied komen terug in de paragraaf ‘health 2.0<br />
en telemedicine’ (zie verderop). E-zorgondersteuning heeft<br />
betrekking op toepassingen als e-inzage in elektronische<br />
patiëntendossiers, e-management (bij<strong>voor</strong>beeld <strong>het</strong> online<br />
maken van afspraken) en onder e-public health verstaat de RVZ<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
onder andere e-preventie (zoals <strong>het</strong> bepalen en benaderen van<br />
risicogroepen via internet, <strong>het</strong> monitoren van de<br />
gezondheidstoestand van de bevolking en monitoren van<br />
verspreiding van ziekten) en e-gezondheids(zorg)<strong>voor</strong>lichting<br />
(medische informatie op internet). Momenteel geeft 50% van<br />
de Nederlandse ziekenhuizen aan gebruik te maken van een<br />
vorm van e-health (Verkenning e-health, <strong>KPMG</strong> rapport 2011).<br />
Deze ontwikkelingen zien wij terug in de praktijk, waar eHealth<br />
toepassingen in diverse vormen steeds meer worden<br />
geimplementeerd. Bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong> <strong>het</strong> maken van afspraken,<br />
<strong>het</strong> invullen van intake vragenlijsten, een consult op afstand en<br />
de inzage in of aanvulling van <strong>het</strong> eigen medische dossier.<br />
Daarnaast wordt de informatie<strong>voor</strong>ziening van een<br />
zorginstelling beschikbaar gesteld aan de eerstelijn (huisartsen).<br />
Dit zijn ontwikkelingen die in de toekomst nader zullen<br />
toenemen. Daarnaast verwachten wij dat in de zorginstellingen<br />
zelf diverse functionaliteiten en informatie beschikbaar wordt<br />
gesteld via informatiezuilen. Hierdoor kan de patiënt meer<br />
zelfstandig diverse handelingen gaan doen, ook op locaties<br />
waar zich op dat moment geen gespecialiseerd personeel<br />
bevindt.<br />
Naast e-health is ook Domotica (ook wel huisautomatisering)<br />
een vorm van inzet van IT gericht op de zelfredzaamheid van<br />
patiënten. Het Domotica Platform Nederland hanteert sinds<br />
1994 de volgende definitie ‘domotica omvat alle apparaten en<br />
infrastructuren in en rond woningen, die elektronische<br />
informatie gebruiken <strong>voor</strong> <strong>het</strong> meten, programmeren en sturen<br />
van functies ten behoeve van bewoners en dienstverleners.’<br />
Domotica kan worden ingezet in de ondersteuning van<br />
chronisch zieken door <strong>het</strong> aanbieden van bij<strong>voor</strong>beeld<br />
bewegingssensoren, deurvergrendeling, belmatten en<br />
camera’s.<br />
44
Technologische ontwikkelingen (2)<br />
Al deze technologiën geven zorginstellingen de mogelijkheid de<br />
patiëntengroep op afstand te bedienen en te bewaken. Dit<br />
vermindert de logistieke stroom van patiënten en kan <strong>hier</strong>door<br />
een belangrijke ontwikkeling zijn bij de concentratie van zorg<br />
(waardoor er minder zorg in buitenlocaties komt).<br />
Intelligent devices<br />
In Nederland bezaten in december 2011 5.5 miljoen<br />
Nederlanders een smartphone, dat is een toename van 820.000<br />
nieuwe smartphone bezitters ten opzichte van juni 2011.<br />
Tegenwoordig maken ook niet alleen jongeren gebruik van de<br />
smartphone, ouderen weten hun weg <strong>hier</strong>naar ook steeds beter<br />
te vinden (Kamel Boulos et al., 2011). Ook de tabletmarkt maakt<br />
overigens een grotere groei door. In dezelfde periode groeide<br />
<strong>het</strong> aantal tablet gebruikers van minder dan een miljoen naar 1,7<br />
miljoen.<br />
De smartphone heeft ook een grote invloed op de medische<br />
sector. In de Verenigde Staten maakte in 2009 64% van de<br />
artsen gebruik van een smartphone. Verwacht wordt dat dit<br />
aantal stijgt tot 81% in 2012. De smartphone kan op<br />
verschillende terreinen een belangrijke functie in de medische<br />
sector vervullen. Zo heeft de smartphone een belangrijke<br />
ondersteunende rol <strong>voor</strong> medisch professionals, bij<strong>voor</strong>beeld<br />
als naslagmiddel of als dosiscalculator <strong>voor</strong> medicatie.<br />
Bovendien bestaan applicaties op de smartphone welke de<br />
meest recente richtlijnen betreffende een groot aantal<br />
ziektebeelden weergeven (Sarasohn-Kahn, 2010) of kan de<br />
smartphone worden ingezet <strong>voor</strong> videoconferencing.<br />
Ook op <strong>het</strong> gebied van diagnostiek vinden ontwikkelingen<br />
plaats. Zo ontwikkelen Amerikaanse en Australische<br />
momenteel een applicatie waarmee de oorzaak van<br />
verschillende respiratoire problemen vastgesteld kan worden.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
De patiënt wordt gevraagd in de smartphone te hoesten,<br />
waarna een programma de hoest analyseert om bij<strong>voor</strong>beeld tot<br />
de diagnose pneumonie te komen. Een “single-lead” ECG<br />
applicatie is op dit moment al op de consumentenmarkt<br />
beschikbaar, bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong> <strong>het</strong> meten van <strong>het</strong> hartritme.<br />
Naast diagnostiek kunnen smartphones ook een belangrijke<br />
functie in <strong>het</strong> monitoren van patiënten hebben. Verschillende<br />
sensoren kunnen aan de smartphone gekoppeld worden om de<br />
door hen gemeten informatie naar de medisch professional te<br />
sturen. Accelerometers, temperatuur sensoren, bloed<br />
glucosemeter en saturatiemeters zijn <strong>hier</strong> enkele <strong>voor</strong>beelden<br />
van. Dergelijke ontwikkelingen kunnen bijdragen aan <strong>het</strong><br />
verminderen van bezoeken van patiënten aan een zorginstelling.<br />
Home diagnostics<br />
Steeds vaker kan de patiënt zelf diagnostische handelingen<br />
verrichten. De kerntaak van diagnostische apparaten is <strong>het</strong><br />
aantonen van de aanwezigheid van en/of hoeveelheid van<br />
moleculen gerelateerd aan een bepaald ziektebeeld. Bekende<br />
<strong>voor</strong>beelden <strong>hier</strong>van zijn de zwangerschapstest en de<br />
bloedglucosemeter. Het <strong>voor</strong>deel is dat deze onderzoeken niet<br />
meer plaats hoeven te vinden in <strong>het</strong> laboratorium, maar<br />
geschikt zijn <strong>voor</strong> gebruik in de thuissituatie. In de toekomst zal<br />
er meer van dit soort apparatuur beschikbaar komen, te denken<br />
valt bij<strong>voor</strong>beeld aan diagnosticeren van infectieziekten door<br />
middel van intelligente zakdoeken, een spiegel die<br />
hartfrequentie en bloedsaturatie meet of een ‘smart toilet’ die<br />
tijdens gebruik bloeddruk, gewicht, lichaamstemperatuur en<br />
eiwit in de urine meet (Gadget Lite, 2010). Door deze informatie<br />
rechtstreeks op te nemen in <strong>het</strong> dossier van een patiënt, wordt<br />
<strong>voor</strong>komen dat een patiënt <strong>voor</strong> dergelijke onderzoeken nog<br />
naar een fysieke locatie van de zorginstelling moet.<br />
45
Technologische ontwikkelingen (3)<br />
Telemedicine<br />
Zoals vermeld onder ‘inzet van Informatie Technologie’ vallen<br />
telemedicine toepassingen onder de RVZ-definitie e-zorg.<br />
Telemedicine (letterlijk: geneeskunde op afstand) kan <strong>voor</strong><br />
verschillende doeleinden worden gebruikt:<br />
■ Ondersteuning eerstelijn, bij<strong>voor</strong>beeld video-conferencing<br />
tussen arts en patiënt<br />
■ Monitoring op afstand (telemonitoring), bij<strong>voor</strong>beeld<br />
informatie afkomstig van sensoren gekoppeld aan een<br />
smartphone worden naar een arts verzonden<br />
■ Medische informatie<strong>voor</strong>ziening, bij<strong>voor</strong>beeld overal<br />
beschikbaar maken van professionele medische informatie<br />
■ Medisch onderwijs, bij<strong>voor</strong>beeld overal beschikbaar maken<br />
van (praktijk)informatie zoals <strong>het</strong> digitaal <strong>voor</strong>bespreken van<br />
een operatie<br />
Overige genoemde <strong>voor</strong>delen van telemedicine zijn een<br />
toegenomen bereikbaarheid van de zorg en een toename in de<br />
kostenefficiëntie. Bij<strong>voor</strong>beeld chronische ziektes kunnen op<br />
deze manier beter worden begeleid door terugloop in reistijd en<br />
ziekenhuisverblijf.<br />
Ook <strong>het</strong> uitvoeren van medische behandelingen op afstand<br />
(zoals operaties) valt onder de noemer telemedicine. Met<br />
behulp van bij<strong>voor</strong>beeld de Da Vinci Robot (zie kader onder<br />
praktijk<strong>voor</strong>beeld complexe zorg) is <strong>het</strong> mogelijk een operatie<br />
op afstand uit te voeren. De toepassing in de praktijk is op dit<br />
moment nog beperkt tot <strong>het</strong> uitvoeren van een operatie met de<br />
robot in dezelfde ruimte als waar de patiënt zich begeeft.<br />
Diverse testen hebben plaatsgevonden met de chirurg<br />
daadwerkelijk op afstand, maar tot op heden bevindt een<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
tweede chirurg zich altijd bij de patiënt. De verwachting is dat<br />
dit in de toekomst gaat veranderen.<br />
Daarnaast worden op dit moment steeds meer diensten<br />
aangeboden via de zogenaamde bedside terminals. Wij<br />
verwachten dat in de toekomst deze dienstverlening ook zal<br />
toenemen. Hierbij kan worden gedacht aan <strong>het</strong> hebben van<br />
contact met een specialist via deze terminal (waardoor de<br />
specialist niet meer op de locatie hoeft te zijn), <strong>het</strong> automatisch<br />
meten en versturen van de informatie door deze terminal of <strong>het</strong><br />
handmatig kunnen invoeren van informatie door de patiënt op<br />
deze terminal.<br />
Imaging<br />
Technologisch gezien staan er diverse ontwikkelingen op stapel<br />
die de nodige impact zullen hebben op de Nederlandse<br />
gezondheidszorg (Hillman, 2011). De oorzaak <strong>hier</strong>van is de<br />
ontwikkeling van nieuwe beeldvormende technieken, zoals<br />
molecular imaging (in vivo weergeven van biologische<br />
processen op cellulair en moleculair niveau), minimally invasive<br />
imaging (bij<strong>voor</strong>beeld gebruik van ‘pillen’ <strong>voor</strong>zien van<br />
camera’s). Daarnaast staan ook diverse ontwikkelingen op <strong>het</strong><br />
gebied van Computer Aided Diagnosis welke de arts kunnen<br />
ondersteunen met <strong>het</strong> stellen van de diagnose op basis van<br />
beelden. Een andere relevante “telemedicine” ontwikkeling op<br />
<strong>het</strong> gebied van imaging is bij<strong>voor</strong>beeld de outsourcing van<br />
radiologie. Door digitale beelden wordt <strong>het</strong> maken van foto’s en<br />
de plaats van beoordeling namelijk losgekoppeld. In de VS is <strong>het</strong><br />
niet ongebruikelijk om MRI beelden of röntgenfoto’s buiten<br />
kantooruren te laten beoordelen door tussenkomst van een<br />
“outsourcing company”. Dit kan binnen de VS plaats vinden,<br />
maar in toenemende mate verplaatst de teleradiologie zich over<br />
de grens, bij<strong>voor</strong>beeld naar India. (Thrall, 2007). De<br />
internationale teleradiologiemarkt wordt momenteel geschat op<br />
circa 7 miljard dollar. (Mahalakshmi, 2011).<br />
46
Technologische ontwikkelingen (4)<br />
Informatie uitwisseling<br />
De samenwerking in de zorgsector neemt steeds meer toe.<br />
Niet alleen vanuit de ketensamenwerking, maar vanuit de<br />
ontwikkelingen rondom spreiding en concentratie. Het<br />
uitwisselen van digitale informatie is <strong>hier</strong><strong>voor</strong><br />
rand<strong>voor</strong>waardelijk. Dit betreft niet alleen medische informatie,<br />
maar ook informatie over planning en logistiek. Het<br />
(her)gebruiken van capaciteit op andere locaties zal naar onze<br />
mening in de toekomst immers gaan toenemen. Niet alleen op<br />
de eigen locaties, maar ook in samenwerkingsverband.<br />
Aanpassing van de beheerorganisatie noodzakelijk<br />
Gebruik van de nieuwste technologie vergt omvangrijke<br />
investeringen in deze (medische) technologie, <strong>voor</strong> zowel de<br />
aanschaf als <strong>het</strong> onderhoud. Op landelijk niveau is de<br />
<strong>voor</strong>uitgang van de medische technologie zelfs een van de<br />
belangrijkste motoren achter de stijgende zorguitgaven. Uit<br />
onderzoek in de VS wordt gesteld dat de zorguitgaven als<br />
percentage van <strong>het</strong> GDP <strong>voor</strong> tenminste de helft, maar<br />
waarschijnlijk driekwart of meer, wordt bepaald door de ‘march<br />
of science’ [JONE02].<br />
Van de geschatte jaarlijkse toename van zorguitgaven in<br />
Nederland van bijna 3% van <strong>het</strong> BBP, is ruim 1% toe te<br />
rekenen aan technologie [CBP07]. Een optimale levenscyclus<br />
van deze dure (medische) technologie zal moeten worden<br />
nagestreefd om de functies van de technologie maximaal<br />
(veilig) te benutten en de investeringen rendabel te maken. Dit<br />
vraagt in veel gevallen een professionalisering van de<br />
beheerorganisaties van zorginstellingen. Een geïntegreerde<br />
beheerorganisatie <strong>voor</strong> zowel medische technologie en IT is,<br />
gezien de naar elkaar groeiende functionaliteiten,<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
rand<strong>voor</strong>waardelijk om innovatieve technologieën op een<br />
beheerste wijze in te voeren en te onderhouden. Daarnaast<br />
vraagt dit een volwassen, meetbaar en stuurbaar<br />
onderhoudsproces, inclusief expliciet toezicht <strong>hier</strong>op.<br />
Voorbeelden uit de praktijk<br />
Op de volgende bladzijden volgen een aantal<br />
praktijk<strong>voor</strong>beelden van de toepassing van technologische<br />
innovaties onderverdeeld naar toepassingen <strong>voor</strong> complexe<br />
zorg, chronische zorg en zorg algemeen (lees: niet specifiek<br />
complex of chronisch). Hoewel dit <strong>voor</strong>beelden zijn die op dit<br />
moment al worden gebruikt of zich in pilotfase bevinden, geven<br />
deze wel aan in welke richting de ontwikkelingen zich zullen<br />
gaan begeven. Vanzelfsprekend is <strong>het</strong> niet mogelijk om<br />
praktijk<strong>voor</strong>beelden te sc<strong>het</strong>sen die zich rond 2020 zullen<br />
afspelen.<br />
47
Prakijk<strong>voor</strong>beelden zorg algemeen (1)<br />
TeleMC<br />
TeleMC is een <strong>voor</strong>beeld van <strong>het</strong> gebruik van<br />
telemedicine in de dagelijkse praktijk in Nederland. Op<br />
<strong>het</strong> gebied van cardiologie, dermatologie, nefrologie,<br />
oogheelkunde, spirometrie en wondzorg wordt de<br />
expertise van de tweedelijns specialist geïncorporeerd<br />
in de eerste lijn. Binnen drie dagen krijgen de<br />
huisartsen advies over de hulpvraag van de patiënt. Zo<br />
wordt in 74% van de gevallen een bezoek aan <strong>het</strong><br />
ziekenhuis <strong>voor</strong>komen. TeleMC levert op dit moment<br />
diensten aan 4.000 huisartsen (ongeveer 50% van <strong>het</strong><br />
totaal) en 85% van de ziekenhuizen. Dit levert<br />
verschillende <strong>voor</strong>delen op <strong>voor</strong> de patiënt:<br />
behandeling door eigen arts, minder reistijd,<br />
behandeld met tweedelijns expertise, goede en snelle<br />
communicatie tussen specialisten en betere service<br />
naar de patiënt.<br />
Patiëntportalen<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Een patiëntportaal is een online toegangspoort die de<br />
patiënt via meerdere websites en/of functionaliteiten<br />
regie geeft bij <strong>het</strong> vergaren en delen van informatie<br />
over zijn of haar gezondheid. Patiënten kunnen <strong>hier</strong><br />
hun medische gegevens inzien en delen met<br />
zorgverleners. Ook kunnen zij zelfmetingsuitslagen en<br />
hun eigen gezondheidsgeschiedenis bijhouden.<br />
Inloggen gebeurt door een gebruikersnaam<br />
en wachtwoord of via DigiD. Inmiddels is er al een<br />
grote verscheidenheid aan zorgportalen beschikbaar<br />
met uitbreidende functionaliteiten.<br />
(zie bij<strong>voor</strong>beeld www.medischegegevens.nl en<br />
www.mijnflevoziekenhuis.nl)<br />
48
Prakijk<strong>voor</strong>beelden zorg algemeen (2)<br />
TeleDermatologie<br />
Met KSYOS TeleDermatologie overleggen eerstelijns<br />
zorgverleners met regionale dermatologen. Via een<br />
beveiligde internetverbinding worden huidfoto’s,<br />
anamnese en aanvullende informatie uitgewisseld. De<br />
huisarts ontvangt van KSYOS een digitale camera en<br />
een geaccrediteerde nascholing in <strong>het</strong> maken van<br />
kwalitatief goede huidfoto’s en <strong>het</strong> opstellen van een<br />
TeleDermatologie Consult. De efficiëntie wordt<br />
gemeten aan de hand van de reductie van <strong>het</strong> aantal<br />
verwijzingen naar de dermatoloog.<br />
“In de periode maart 2007 - september 2010 vonden<br />
Teledermatologieconsulten (TDC’s) plaats tussen 1821<br />
huisartsen en 166 dermatologen; 37.207 TDC’s<br />
werden geïncludeerd. Uit onderzoek gepubliceerd in<br />
<strong>het</strong> NTvG blijkt dat wanneer teledermatologie werd<br />
ingezet ter <strong>voor</strong>koming van een fysieke verwijzing (n =<br />
26.596), 74% van de verwijzingen naar de<br />
dermatoloog <strong>voor</strong>komen. 10.611 TDC’s werden<br />
ingezet <strong>voor</strong> advies; daarvan werd 16% van de<br />
patiënten fysiek verwezen naar de dermatoloog. In de<br />
totale populatie werd door teledermatologie 68% van<br />
de verwijzingen <strong>voor</strong>komen.<br />
De gemiddelde antwoordtijd van de dermatoloog<br />
bedroeg 4,6 h. Huisartsen ervoeren bij 86% van de<br />
TDC’s een leereffect en bij 88% was <strong>het</strong> antwoord van<br />
de dermatoloog bruikbaar. De geschatte<br />
kostenbesparing was 18%.” (ntvg.nl)<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
49
Prakijk<strong>voor</strong>beelden complexe zorg (1)<br />
Tele IC<br />
Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam en MC<br />
Zuiderzee in Lelystad zijn in april 2011 gestart met tele IC. Dit houdt<br />
in dat een intensivist van <strong>het</strong> OLVG 's avonds, 's nachts en in <strong>het</strong><br />
weekend op afstand de behandeling overneemt van patiënten op de<br />
Intensive Care (IC) in Lelystad. De intensivist wordt ter plaatse<br />
ondersteund door medisch specialisten en IC-verpleegkundigen van<br />
MC Zuiderzee.<br />
Door Tele-IC is een intensivist van een niveau 3 IC van begin af aan<br />
betrokken bij de zorg <strong>voor</strong> een ernstig zieke patiënt. Patiënten uit<br />
Flevoland die <strong>voor</strong> een levensbedreigende ziekte acuut behandeld<br />
moeten worden, kunnen <strong>hier</strong>door <strong>voor</strong>taan ook bij MC Zuiderzee<br />
terecht, totdat alsnog eventuele overplaatsing nodig is.<br />
In de Verenigde Staten wordt Tele-IC al jaren succesvol toegepast<br />
met bewezen resultaten op <strong>het</strong> gebied van efficiëncy en<br />
kostenbesparing. Onderzoek uit Amerika wijst uit dat door <strong>het</strong><br />
gebruik van Tele-IC de opnameduur omlaag kan, de uitkomsten van<br />
de behandeling beter zijn en de kosten verminderen.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
50
Prakijk<strong>voor</strong>beelden complexe zorg (2)<br />
Teleradiologie<br />
In Barcelona beoordeelt een gespecialiseerde kliniek foto’s, MRI, CT en PET-scans <strong>voor</strong> ziekenhuizen in 5 verschillende landen. Via <strong>het</strong><br />
internet kunnen ziekenhuizen gegevens naar de radiologiekliniek sturen. Deze telemedicine kliniek stuurt de foto’s vervolgens door naar<br />
gespecialiseerde centra ergens in Europa die aangesloten zijn bij <strong>het</strong> teleradiologie netwerk. Binnen 24 tot 48 uur liggen de analyses van de<br />
scan in handen van <strong>het</strong> ziekenhuis. Alle productieprocessen van <strong>het</strong> binnenhalen en beoordelen van gegevens tot <strong>het</strong> terugsturen van<br />
beoordelingsrapporten zijn afgestemd op de specifieke taak van de dienst. Communicatie tussen lokale behandelaars en radiologen van <strong>het</strong><br />
teleradiologiecentrum staat <strong>hier</strong>bij centraal. Voor twee Zweedse ziekenhuizen heeft teleradiologie geleid tot 50% reductie van de wachttijd<br />
en 34 % lagere kosten per scan. (http://www.telemedicineclinic.com)<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
51
Prakijk<strong>voor</strong>beelden chronische zorg<br />
Connect COPD online<br />
Het Havenziekenhuis in Rotterdam is in 2010 gestart<br />
met <strong>het</strong> actief ondersteunen van COPD-patiënten op<br />
afstand. De internettoepassing moet COPD-patiënten<br />
helpen doelen te stellen, meer structuur aan te<br />
brengen in hun dagritme en medicatiegebruik en te<br />
zien in hoeverre zij hun COPD onder controle hebben.<br />
Patiënten die gebruik maken van ‘mijn COPD online’<br />
kunnen ook online vragen aan de longarts stellen.<br />
Momenteel wordt gewerkt aan <strong>het</strong> inbouwen van<br />
signaleringen die terugrapporteren naar de<br />
zorgverlener. Deze moeten worden gedefinieerd door<br />
de behandelaar en kunnen dan in <strong>het</strong> programma<br />
worden verwerkt met als doel kortere lijnen en meer<br />
directe feedback.<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
Gezondheid a la Carte<br />
Gezond a la Carte is onderdeel van <strong>het</strong> MUMC+ en<br />
heeft als doel om grootschalige screening en preventie<br />
van hart- en vaatziekten, diabetes en andere<br />
chronische aandoeningen te bevorderen. Door middel<br />
van online leefstijlbegeleiding op <strong>het</strong> gebied van<br />
bewegen, gezonde voeding, reductie van stress en<br />
stoppen met roken worden deelnemers gecoacht naar<br />
een betere gezondheid. Het programma is in<br />
samenwerking met medische experts op de<br />
verschillende deelgebieden en de RHZ (Regionale<br />
HuisartsenZorg Heuvelland) ontwikkeld.<br />
Momenteel wordt Gezond a la Carte via de huisartsen<br />
van Maastricht Heuvelland aangeboden aan patiënten<br />
met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten<br />
(CVRM). Reeds maken een paar duizend patiënten<br />
gebruik van deze dienst.<br />
52
Geraadpleegde<br />
literatuur en<br />
interviews
Geraadpleegde literatuur<br />
Onderstaande vormt een lijst van de meest relevante geraadpleegde (wetenschappelijke) literatuur:<br />
• Cooperation and Competition panel NHS. “The impact of hospital treatment volumes on outcomes”, Working Paper Vol. 1 No. 1, 2010.<br />
• Gezondheidsraad. “Volumenormen (chirurgische) ingrepen”. December 2011.<br />
• Gezondheidsraad. “De basis moet goed!”. Februari 2012.<br />
• Min. VWS. “Beleidsregels WTZi”. Regeling van 18 september 2009, nr. DLZ/SFI-2941423<br />
• Min. VWS. “Beleidsvisie traumazorg 2006 – 2010”. 2006.<br />
• Min. VWS. “Reactie rapporten acute zorg en verloskunde “. 1 maart 2012. Kenmerk: CZ/TSZ-3106339<br />
• NVOG. “Nota normpraktijk gynaecologie. Versie 1.0”. 2000.<br />
• NVvH. “Normering chirurgische behandelingen. Versie 2.0”. September 2011.<br />
• NVZ. “Acute Verloskunde: Praktijkonderzoek naar gevolgen van ‘Een goed begin’”. Augustus 2010.<br />
• Stuurgroep zwangerschap en geboorte. “Een goed begin; veilige zorg rond zwangerschap en geboorte”. Januari 2010.<br />
• Regieraad Kwaliteit van Zorg (RVZ). “Concentratie, specialisatie en samenwerking van ziekenhuiszorg”. Januari 2012.<br />
• Werkgroep Kwaliteitsindeling SEH. “Spoedeisende hulp: Vanuit een stevige basis”. Oktober 2009.<br />
De volgende documenten van <strong>het</strong> Gemini Ziekenhuis en de MCA Gemini groep zijn benut gedurende <strong>het</strong> onderzoek:<br />
• Jaardocumenten 2009 en 2010<br />
• Management rapportages 2009 – 2011<br />
• Financiële rapportages 2009 - 2011<br />
• Productiecijfers 2009 - 2011<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
54
Geraadpleegde stakeholders<br />
<strong>KPMG</strong> Plexus heeft gedurende <strong>het</strong> onderzoek de volgende stakeholders gesproken:<br />
• Ministerie van VWS, directie Curatieve Zorg<br />
• Inspectie van de Gezondheidszorg, hoofdinspecteurs<br />
• MCA Gemini Groep, leden raad van bestuur en financiële controllers<br />
• UVIT, zorginkoop<br />
• Achmea, zorginkoop<br />
© 2012 <strong>KPMG</strong> N.V ., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong> Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige<br />
ondernemingen die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong> International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting<br />
through complexity’ zijn geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.<br />
55
© 2012 <strong>KPMG</strong> Advisory N.V., ingeschreven bij <strong>het</strong> handelsregister in<br />
Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van <strong>KPMG</strong><br />
Europe LLP en lid van <strong>het</strong> <strong>KPMG</strong>-netwerk van zelfstandige ondernemingen<br />
die verbonden zijn aan <strong>KPMG</strong> International Cooperative (‘<strong>KPMG</strong><br />
International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten <strong>voor</strong>behouden. Gedrukt in<br />
Nederland. De naam <strong>KPMG</strong>, <strong>het</strong> logo en ‘cutting through complexity’ zijn<br />
geregistreerde merken van <strong>KPMG</strong> International.