Bulletin 26 - Vereniging voor Klinische Psychotherapie

Van Profiel tot Proces; Ontwikkelingsniveau-specifieke strategieën in de
(dag)klinische psychotherapie
Samenvatting van de lezing van T.J.M. Ingenhoven, psychiater, hoofdbehandelaar van het
Bovenregionaal Centrum Specialistische Psychotherapie voor Persoonlijkheidsstoornissen van de
Symforagroep te Amersfoort.
Allereerst een stukje van een video opname van een meisje dat vertelt over haar
zelfverwondingen. Ze doet dit met scheermesjes en als ze die niet heeft met glas of
plastic. Zij doet dit wanneer zij een extreme spanning voelt opkomen, daarbij erg
angstig is en soms stemmen hoort. Als zij zich snijdt voelt zij daarbij geen pijn. In
andere omstandigheden zou ze er niet over piekeren om dit te doen, voegt zij er aan
toe.
Bij dit type patienten wordt op het ontwikkelingsprofiel vooral gescoord op de
niveaus :
00 structuurloosheid,
10 fragmentatie,
20 egocentriciteit,
30 symbiose,
40 verzet,
50 rivaliteit.
De klinische behandeling van ‘De Zwaluw’ en de dagklinische behandeling van ‘De
Enk’ bieden een therapeutisch milieu voor persoonlijkheidsstoornissen. Bij de
indicatiestelling wordt het ontwikkelingsprofiel gebruikt om een sterkte – zwakte
analyse te maken.
Men onderscheidt drie therapiemodellen:
1.het conflictmodel.
2.het deficitmodel, waarbij er een tekort is aan sociale en psychologische
vaardigheden.
3.het handicapmodel.
Bij hun wordt van 1. en 2. gebruik gemaakt. Om verwerven van inzicht en
reconstructie mogelijk te maken is het noodzakelijk om goed te structureren en te
stabiliseren.
Om in het behandelproces de problematiek te actualiseren vraagt men de clienten:
probeer jezelf te zijn. Als zij dat doen gaat het vanzelf mis, zoals het in de
thuissituatie ook mis ging. En dan kan de psychotherapeut zijn werk doen.
Dan weer een stukje van een video opname van een 20-jarig meisje dat al van haar
tweede jaar af de nagels van haar tenen er uittrekt. In het gesprek met de
psychotherapeut vraagt deze: wat verwacht je als je jezelf niet verminkt. Zij is