Staat van de Ether 2010 - Agentschap Telecom

12
Wat is de Staat van de Ether?
De Staat van de Ether geeft jaarlijks een overzicht van de
belangrijkste trends en ontwikkelingen in het frequentiegebruik
in Nederland. De Staat van de Ether is een uitgave
van Agentschap Telecom. Het agentschap is verantwoordelijk
voor het bestemmen, uitgeven en het houden van
toezicht op het gebruik van radiofrequenties. Juist die
verantwoordelijkheid voor de gehele keten maakt het
mogelijk om inzicht te geven in de ontwikkelingen van het
gebruik van draadloze communicatie.
Met gebruikmaking van gegevens over vergunningen,
monitoring en waarnemingen in het veld of op internet,
presenteert de Staat van de Ether een analyse van de
belangrijkste trends in het frequentiespectrum. Deze
informatie kan aanleiding zijn voor bijsturing in het
beleid, de uitvoering of het toezicht op het gebruik van
frequentieruimte.
De Staat van de Ether is bedoeld voor zowel de professionele
(groot)gebruikers van het frequentiespectrum als de
individuele consument met een interesse in het gebruik
van radiotoepassingen.
Highlights over 2010
Draadloze communicatie neemt een steeds belangrijker
plaats in de maatschappij in. Sociale media zoals Twitter,
Facebook en Hyves zijn voor veel mensen niet meer weg te
denken uit het dagelijks leven. Het volgen en onderhouden
van deze media gebeurt niet meer uitsluitend vanuit huis,
maar steeds vaker vanaf de mobiele telefoon. De doorbraak
van de smartphone is te danken aan de zogenaamde “apps”
die het mogelijk maken dat mensen niet meer zelf actief
informatie hoeven te vergaren. De apps zorgen voor het
verzamelen van de informatie op basis van de behoefte van
de gebruiker. De grote vlucht die dit soort toepassingen
neemt maakt dat mobiele netwerken een steeds groter
beslag op het radiospectrum leggen.
In het radiospectrum ziet het agentschap dit bijvoorbeeld
aan de steeds hogere bezettingsgraad van de huidige
GSM- en UMTS-frequentiebanden. Bovendien is er een
behoefte om meer spectrum beschikbaar te stellen voor
mobiele communicatie. Het werkt ook door in de toename
van de capaciteit van straalverbindingen. Deze zorgen voor
de verbinding tussen GSM- en UMTS-basisstations en de
zogenaamde backbone, het hoofdnetwerk. Naast het
aantal verbindingen neemt ook de capaciteit en de
spectrumefficiëntie per straalverbinding toe.
In deze editie wordt veel aandacht besteed aan de kwetsbaarheid
van radioverbindingen. De grote afhankelijkheid
van communicatiesystemen maakt dat gebruikers ook een
hoge betrouwbaarheid van draadloze verbindingen
verwachten. Radioverbindingen maken echter gebruik van
een natuurwetenschappelijk verschijnsel, dat onderhevig
is aan allerlei invloeden. Niet alleen kunnen radiosignalen
storing van elkaar ondervinden, ook het weer is van
invloed op de kwaliteit en beschikbaarheid van verbindingen.
Regen- en sneeuwbuien kunnen verbindingen
verzwakken en bij mooi weer kunnen reflecties in de
atmosfeer zorgen voor voorplanting van radiogolven over
veel grotere afstand dan gebruikelijk. Recentelijk zorgde
een uitbarsting op de zon (zonnevlek) in China nog voor
verstoring van radioverbindingen in de kortegolf.
Het agentschap heeft te maken met een aantal grootschalige
bouwprojecten, zoals in de Eemshaven bij Delfzijl en
op de Maasvlakte bij Rotterdam. Bij deze projecten is een
groot aantal bedrijven betrokken, die van diverse draadloze
toepassingen gebruik maken. Een dergelijke concentratie
van gebruikers kent op die locaties in delen van het
frequentiespectrum een hoge bezettingsgraad. Dit leidt in
bepaalde gevallen tot congestie en storing. Ook daar
komen kwetsbaarheden en veiligheidsrisico’s aan het licht.
Het agentschap is daarom geregeld aanwezig om storingsproblemen
op te lossen en voorlichting te geven over de
verschillende (on)mogelijkheden en eventuele risico’s.
In het vergunningvrije domein is opnieuw onderzoek
gedaan naar Wifi en RFID (Radio Frequency IDentification).
Het agentschap volgt de ontwikkelingen van deze
toepassingen nauwgezet, in verband met de potentiële
kwetsbaarheid van het gebruik van deze toepassingen.
Vergunningvrij gebruik zonder registratie brengt met zich
mee dat het agentschap minder zicht heeft op individuele
gebruikers. Tegelijkertijd verwachten gebruikers wel een
hoge betrouwbaarheid. Omdat er geen vergunninggelden
geïnd worden, financiert de overheid deze activiteiten van
het agentschap uit de algemene middelen. Deze middelen
zijn echter beperkt, terwijl de activiteiten voor vergunningvrij
gebruik toenemen.
Het snel groeiende aantal spaarlampen in huishoudens is
aanleiding geweest om deze apparatuur tegen het licht te
houden in verband met de mogelijke storende effecten op
radioverbindingen. Het blijkt dat een aantal fabrikanten
lampen produceert die niet aan de essentiële eisen
voldoen. Een uitgebreid onderzoek van het agentschap
heeft dat aangetoond.