jubileumkrant - Via Mirella. Verhalen, ideeën, adviezen.

24 een eeuw Kessler - jubileumkrant
geschiedenis
maatschappelijke
opvang
De Canon Maatschappelijke
Opvang (www.
canonopvang.nl)
behandelt de geschiedenis van
de opvangsector sinds 1800. Ze
geeft in 25 ’vensters’ een inkijk
in de historische achtergronden
van de zorg voor mensen die
ontheemd zijn geraakt, dak- en
thuislozen. Elk venster vertelt
een verhaal over een opmerkelijke
gebeurtenis of trend in deze
geschiedenis van insluiting/uitsluiting,
een proces dat eigenlijk
zo oud is als de mensheid.
‘Regiobinding’ heette in de negentiende
eeuw ‘domicilie van onderstand’.
Waarom gaf Gerrit Zalm de stoot tot het
Plan van Aanpak? De ‘coming out’ van
daklozen leverde het Groot Walenburgs
Vuilharmonisch Orkest in 1984 een
gouden plaat op. Wat is eigenlijk het verschil
tussen Wilders’ tuigdorpen en de
oude landloperskoloniën in Veenhuizen
en Het Hoogeland? Wanneer raakte
Nederland in de ban van NIMBY? Na
de oorlog hebben maar liefst 25.000
ongehuwde moeders via opvangvoorzieningen
hun kind na de geboorte
afgestaan.
Dit is slechts een kleine greep uit de
Canon Maatschappelijke Opvang die
sinds maart van dit jaar in een bètaversie
online is: www.canonopvang.nl.
Geschiedenis sinds 1800
De Canon Maatschappelijke Opvang,
onderdeel van de Canon Sociaal
Werk, is een digitaal wikipendium dat
sinds 2007 de geschiedenis van de
brede sociale sector en zijn onderdelen
ontsluit (zie www.canonsociaalwerk.nl).
Het achterliggende idee van de Canon
is professionals en betrokkenen bij de
opvangsector het gevoel te geven dat ze
deel uitmaken van een geschiedenis die
Informatie
Kessler Stichting
De la Reyweg 530
2571 GN Den Haag
Postbus 19069
2500 CB Den Haag
T: 070 8 500 500
F: 070 8 500 598
E: info@kesslerstichting.nl
W: www.kesslerstichting.nl
Twitter: @dakloos.nl
tekst: Jos van der Lans
Canon Maatschappelijke Opvang
Een geschiedenis die de moeite van het vertellen
waard is
de moeite van het vertellen waard is. De
Canon behandelt de geschiedenis van
de opvangsector sinds 1800.
Liefdadigheidsvoorzieningen
In de negentiende eeuw worden dak- en
thuislozen verbannen naar het verre
Veenhuizen en andere arbeidskoloniën,
waar ze - al dan niet onder Gods
hoede - worden heropgevoed. Echte
aparte opvang in de steden ontstaat pas
aan het einde van de negentiende eeuw,
als het Leger des Heils voorzieningen
opzet en de stedelijke burgerij het
initiatief neemt tot aparte ‘liefdadigheids’
voorzieningen. Zo is in 1912 in
Den Haag ook (de voorganger van) de
Kessler Stichting ontstaan.
Gespecialiseerde opvang
Echte professionalisering van de opvang
vindt eigenlijk pas plaats vanaf de jaren
zeventig, een periode waarin de samenleving
ook minder negatief tegen daklozen
begint aan te kijken (het Swiebertjeeffect).
Dan is het ook gedaan met het
beeld van de oude zwerver. Er komen
meer gespecialiseerde opvangvoorzieningen
voor vrouwen (Blijf van mijn
Lijf), jongeren, asielzoekers, vluchtelingen,
verslaafden, niet altijd tot genoegen
van de omwonenden (NIMBY). Meer
en meer is de hulpverlening erop gericht
om de zelfredzaamheid van mensen te
herstellen, en daklozen doen daar zelf
ook het nodige voor (Daklozenkrant).
De nieuwste trend is mensen opvangen
en begeleiden in een eigen huis
(Housing First), waardoor - maar dat is
toekomstmuziek - opvangvoorzieningen
minder nodig zijn.
Meer anekdotes, achtergronden,
afbeeldingen en een rijkdom aan feiten
op de website van de Canon Maatschappelijke
Opvang. De redactie houdt zich
zeer aanbevolen voor aanvullingen en
suggesties!
Colofon
‘een eeuw Kessler-jubileumkrant’ is een productie
van de Kessler Stichting Den Haag, ter gelegenheid
van het 100jarig bestaan van de Kessler
Stichting in 2012.
Organisatie, teksten en interviews:
Dialoog tekstbureau, Den Haag,
Carla van den Bergen
Met medewerking en bijdragen van:
Canon Maatschappelijke Opvang (Jos
van der Lans); Gilde Den Haag; Haags
Historisch Museum (Aart de Groot, Lex
van Tilborg en Marco van Baalen); HVO-
Querido, Amsterdam (Peter Kempers);
IrisZorg, Beekbergen (Saskia Rikken);
Kessler Stichting, Den Haag (Mirella van
der Heide); LIMOR, Zuid-Holland (Ria
Saltsidis-Oekas); de Tussenvoorziening,
Utrecht (Sonja Appelman en Jules van
Dam); VNG, Den Haag (Rosana Arrias en
Arjen Konijnenberg); Zienn, Leeuwarden
(Alfie Faber).
Met dank aan allen die hebben
meegewerkt aan de interviews (van
wie sommigen bovendien foto’s uit
hun privécollectie beschikbaar hebben
gesteld), in het bijzonder
Mevrouw P. de Vet-van Hove;
en verder:
Rina Beers (Federatie Opvang), Ietje
Brockhus-van der Vossen (NVvH), Ton
van Dijk (GGD Den Haag), Margareth
Hermsen (Kessler Stichting), Manny
Metekohy; Ralph Pans (VNG), Conny
Pohlmann-Goderie (NVvH), Jacques Ravoo
(Parkhotel Den Haag), Michiel Riegen
(Christelijk College De Populier);
Karin Roelevink (Kessler Stichting); Jan
Staal (Kessler Stichting);
Just de Wit (Hondenbescherming) en
Willem Zandbergen (IrisZorg).
Eindredactie:
Carla van den Bergen
Mirella van der Heide
Vormgeving:
Jan Bakker
Drukwerk:
Albani drukkers, Den Haag
© Kessler Stichting, Den Haag, 2012. Niets uit
deze jubileumkrant mag worden overgenomen
zonder toestemming van de Kessler Stichting.
Copyright tekst en beeld ‘Van baaierd tot
Moederhuis’: Haags Historisch Museum.
Wij hebben waar mogelijk geprobeerd het
copyright van de foto’s te achterhalen en te
eerbiedigen. We nodigen iedereen uit die denkt
dat we zijn copyright schenden, om contact op
te nemen met de Kessler Stichting (mheide@
kesslerstichting.nl). Bovendien vragen we
u dat óók te doen als u zelf nog interessant
beeldmateriaal hebt, of meer weet over bepaalde
foto’s.