DYSCALCULIE DYSCALCULIE - Koninklijke Van Gorcum

ACTIE
Is ‘goed’ wel goed voor ons?
Het realistische reken-wiskundeonderwijs heeft de afgelopen
decennia steeds meer voet aan de grond gekregen.
Dat hebben we mede te danken aan de moderne rekenwiskundemethoden
die inmiddels allemaal het realistische
gedachtegoed uitdragen. Alle boekjes staan vol uitdagende
contexten, ondersteunende denkmodellen, alternatieve
oplossingsmanieren, praatplaten en ga zo maar door. In
de bijbehorende docentenhandleidingen wordt de leerkracht
opgeroepen om interactieve leergesprekken te
houden, om leerlingen ideeën uit te laten wisselen, om
volgensbartjens.nl.
concrete materialen te gebruiken, enzovoort.
Natuurlijk zijn er onderlinge verschillen tussen de methoden:
de een heeft een uitvoerige, gedetailleerde handleiding,
de andere een handige, compacte. De ene methode
heeft meer herhalings- en extrastof. De ander houdt meer
rekening met verschillen tussen leerlingen, enzovoort.
Natuurlijk valt er ook op de moderne methoden nog wel
wat te mopperen: De een behandelt te veel verschillende
onderwerpen op een bladzijde. De ander heeft te weinig
oefenstof. Een derde is meer geschikt voor bollenbozen,
enzovoort. Maar over het algemeen heeft het
Nederlandse reken-wiskunde-onderwijs goede methoden.
Methoden die aansluiten bij de moderne opvattingen over
het realistische reken-wiskundeonderwijs. Methoden die
vol staan met prachtig leerlingenmateriaal. De vraag is
alleen of we daar blij mee mogen zijn. ‘Is goed wel goed
voor ons?’ Ik zie een gevaar in onze goede reken-wiskundemethoden
en ik ben benieuwd of u dat met me eens
bent.
Het lijkt wel of de methoden van tegenwoordig tegen de
leerkrachten zeggen: ‘Denk nou maar niet zelf na over je
rekenonderwijs. Dat hebben wij al voor jou gedaan. Volg
ons boekje en dan komt het wel goed.’ De leerling wordt
tegenwoordig voortdurend uitgedaagd om zelf kennis te
construeren, maar de leerkracht kan maar beter niet zelf
gaan nadenken en maar beter niet zelf rekenonderwijs
gaan ontwerpen.
Leerkrachten die in de rekenles toch graag in willen spelen
op actuele gebeurtenissen: de jaarlijkse sportdag, een artikel
in de krant, het wereldrecord schaatsen, hebben daar
nauwelijks de tijd voor. Ze moeten al iedere dag rekenen
om het programma af te krijgen, daar kan niet nog meer
bij. En iets schrappen in de methode? Wat kan er eigenlijk
gemist worden in die dichtgetimmerde, goeddoordachte,
weldoorwrochte leerlijnen? De vakdidactiek is precisiewerk
geworden. Als leerkracht moet je van goeden didactische
huize komen om je eigen koers door de methode te
volgen. Wie kent de TAL-brochures uit zijn hoofd? De studenten
die van de pabo komen in ieder geval niet. Daar is
didactisch precisiewerk op het niveau van de afzonderlijke
vakken niet meer aan de orde. Op menig pabo wordt de
vakinhoudelijke component meer en meer weggesnoeid.
Pedagogisch gezien hebben onze toekomstige leerkrachten
veel in huis, maar kennen ze de leerlijnen voor het
rekenen tot honderd? Weten ze welke denkmodellen
geschikt zijn voor het rekenen met breuken? Ik durf er
mijn hand niet meer voor in het vuur te steken. De studenten
zelf zitten er niet mee, die stappen zelfverzekerd voor
de klas onder het motto: ‘Er zijn toch heel goede rekenwiskundemethoden
die je kunt volgen? Ik hoef het zelf
toch niet allemaal te weten?’ Maar wat te doen als er een
leerling uitvalt? Kunnen ze dan de juiste diagnose stellen,
Stelling: “De Nederlandse reken-wiskundemethoden
zijn te perfect”.
kunnen ze stapjes terugdoen in de leerlijn om hiaten op te
sporen? Pabo-studenten zeggen: ‘…maar dan stuur ik zo’n
kind toch naar de IB’er of de RT’er?!’ De leerkracht voor de
klas wordt steeds minder vakdocent. Moeten we ons er
maar bij neerleggen dat er in de toekomst geen leerkrachten
meer zullen zijn die vakdidactisch van de hoed en de
rand weten? Die in kunnen spelen op de verschillen tussen
kinderen, die kinderen met rekenproblemen nog zelf kunnen
helpen, die in de rekenles inhaken op wat leerlingen
bezig houdt of wat er die dag gebeurt is in de klas, in de
school, in de wereld? Is een leerkracht die keurig een
goede reken-wiskundemethode volgt een goede leerkracht?
Zijn er over een aantal jaren nog leerkrachten die
het boek durven aan te passen aan hun leerlingen, @of gaat
het uitsluitend andersom?
Perfecte realistische reken-wiskundemethoden. Er is vele
jaren aan gewerkt om dit ideaal te bereiken. Maar nu het
zo ver is, hou ik mijn hart vast.
Marjolein Kool
Volgens Bartjens... Jaargang 24 2004/2005 nr. 1 11
Wat vindt u van deze kwestie?
Surf naar onze website www.volgens-bartjens.nl en reageer op de
stelling: “De Nederlandse reken-wiskundemethoden zijn te perfect”.