Ik had een neef in Den Haag - Vijfeeuwenmigratie.nl

More documents

Recommendations

Info

:J CL o :J (1) lil (1): 86 studenten als uit arbeiders bestond. Kajat zat in de krontjonggroep en deed ook aan pent jak (vechtdans). Ze trokken door heel Nederland met hun voorstellingen, maar ook in het bui tenland waren ze na de oorlog graag geziene gasten. Net als het dansgezelschap Ardjoeno, waartoe de bekende 'Haagse' danseres Devi Kartini (Soekartini Soeriodihardjo) en haar man Kassana behoorden, gaven zij de hele oor log door voorstellingen, alhoewel zij geen lid waren van de Kultuurkamer. Voor velen waren het de enige inkomsten die zij hadden in deze moeilijke tijden. Elke week traden de gezel schappen op voor volle zalen, met soms meer dan 1000 toeschouwers, in het Koloniaal Insti tuut in Amsterdam (tot de sluiting in septem ber 1944), dat er tevens voor zorgde dat zij per maand vier voorstellingen elders hadden. Dat het optreden vaak onder barre omstandighe den plaatsvond blijkt uit een verslag van een tournee van vijf Indonesiërs, onder wie Kajat, langs de arbeiderskampen in de pas droogge legde Noordoostpolder. In het kamp Ramspol, zooals trouwens in alle kampen, worden we op dezelfde wijze ge huisvest als alle polderjongens daar, te weten gezamenlijk in een kamer op naast elkaar staande kribben met stroozakken en een aantal dekens. In het midden van elke loods is een waschlokaal en de privaten en urinoirs bevinden zich een eind verderop. Wat dit beteekent in dezen tijd van het jaar, met tempe raturen om het vriespunt, terwijl de noordenwind over die eindelooze vlakte aangiert, sneeuwen hagel voor zich uit jagende, laat zich denken. 26 Na de oorlog werkte Kajat als kelner bij het Indische restaurant Bali in Scheveningen. Op een gegeven moment voelde hij dat de tijd rijp was voor een eigen zaak en in 1958 opende hij toko Soeboer in de Koningstraat. Al snel kwamen er een paar stoeltjes en tafeltjes in de winkel en werd het een toko annex restaurant. In de keu ken ging 'oma Koot' uit Borneo mee koken, omdat mevrouw Kajat het niet meer alleen af kon. En dan was er nog oma Koen, die eerder bij restaurant Ardjoena had gewerkt en haar oude dag in het huis van de familie Kajat doorbracht. Zij hielp de familie wel eens uit de brand als het te druk werd. Bekend waren de heerlijke zoetigheden, zoals teng teng, die mevrouw Kajat zelf maakte. Dochter Martina herinnert zich nog goed dat dansers van het Nederlands Dans theater, destijds op de hoek van de Koningstraat gehuisvest, regelmatig een bezoek aan de toko brachten, terwijl de lumper en zoete koekjes toch funest waren voor hun lijnY Er wordt nogal eens beweerd dat de bloei van de Indische en Indonesische restaurants na de oorlog te danken was aan de komst van Indische repatrianten, maar als we naar het klan tenbestand van Soeboer kijken, valt op dat het overwegend om Hollanders ging. 28 Volgens Martina van Opstal-Kajat was niet meer dan twintig procent van de klanten Indisch of In donesisch. Die kookten immers liever zelf. Voor de Hagenaars lag dat anders; die maakten kennis met een volkomen nieuwe culinaire wereld. Zo gaat Henk Snijders er nog steeds prat op, dat hij vanaf de eerste dag (hij bewaart vol trots het menu dat hij die dag kreeg) klant was bij Soeboer en dat hij meteen door had dat dáár de echte Indonesische gerechten werden be reid. Op zijn menukaart uit 1958 staat, naast de Indonesische namen van de gerechten, met potlood de vertaling geschreven. Maar tegen woordig hoeft niemand hem meer te vertellen wat pepesan, gulee gambing of tahoe telor is. In de beginperiode waren bij de Hagenaars vooral de loempia's erg in trek, want groot. Voor de afhaalmaaltijden werden geen rantangs (etensdragers) gebruikt, maar kwamen de klanten met pannetjes naar de winkel. Die werden vol geschept voor }2,50. De Haagse journalist Co os Versteeg beschreef zijn eerste ervaring met Soeboer, begin jaren zestig, als volgt. Wanneer mijn moeder, en later ikzelf, met een of meer pannen naar Soeboer togen, was het feest voor me. Ik voelde weliswaar een zekere gêne als we daar in de zaak met zo'n opvallend oranje emaille pan op onze beurt stonden te wachten, maar het genot van de geur en smaak even later maakte dat meer dan goed. Overigens was het nog een hele keus
Etalage Waroeng Soeboer in de Koningstraat. [Part. col l. M. van Opstal-Kajatl 87 welke pan mee te nemen. Als je een te kleine pan overhandigde, kon er te weinig in en deed je jezelf te kort. Maar een te grote pan wekte de woede van Soeboer op en dan gaf hij uit nijd juist minder. 29 De dochters Kajat, Martina en Maria, hielpen als het zo uitkwam in de winkel, maar koken hebben ze - tot groot verdriet van hun moeder nooit geleerd. Mevrouw Kajat overleed in 1973. Een jaar later hertrouwde Kajat en nam zijn tweede vrouw het heft in handen. De kaart werd vereenvoudigd en voor het koken werden Indonesische jongens aangetrokken. Al heel wat jaren staat Koen, die eigenlijk Wahyu Widodo Sosrosubroto heet, er in de keuken. In de jaren zeventig verhuisde Soeboer van de Schilderswijk naar de Brouwersgracht, niet omdat de buurt niet meer beviel, maar omdat de Ko ningstraat werd gerenoveerd. In de Koningstraat hebben we nooit proble men gehad, terwijl mensen het toch nog wel eens hadden over 'die buurt'. Eén keer kwa men er jongens uit de Boekhorststraat eten en die wilden niet betalen. Ze dachten: 'We gaan die pinda wel even proberen.' Maar mijn vader deed de deur op slot en pakte zijn kris. Meteen lag het geld op tafel. Na een beroerte trok vader Kajat zich steeds meer terug uit de zaak en zwaaide zijn tweede vrouw alleen de scepter. Zij hadden in Indone sië een huisje en daar bracht hij de winter door, dat was beter voor zijn gezondheid. 'Maar in december, tegen de kerst, wilde hij zo graag hiernaartoe vanwege z'n konijntje en z'n cog nacje. Hij had toch twee werelden in zich.' In 1993 nam de Indische Gaby Coorenengel het restaurant Soeboer van meneer Kajat over en inmiddels is haar zoon Andy Clignett eigenaar. In de bediening is op de woensdag- en donderdagavonden nog steeds Martina van Opstal-Kajat te vinden. De band met het be drijf van haar overleden ouders, dat in 1998 zijn veertigjarig bestaan viert, is heel sterk. En nog altijd denkt ze met weemoed terug aan de muziekavonden vroeger bij hen thuis, na sluitingstijd. George de Fretes was een kennis van pappa en die kwam dan samen met de Tielman brothers bij ons eten in de Koningstraat. Na sluitingstijd gingen ze met z'n allen oefenen, mijn vader speelde dan mee. Prachtig. Met jongens van de Javalins, Oscar van de Hot Jumpers. Dat was heel gezellig. Ik ben nog steeds gek op Indo Rock. Mijn vader tingelde mee, dat ging tot twee uur, drie uur door. We gingen ook wel naar het Palais de Danse als de Tielmanbrothers daar samen met De Fretes optraden. Voor mijn ouders speelden ze dan speciaal een Indonesisch nummer en verleidden ze hen tot een dans. De dansvloer stroomde leeg tot alleen mijn ouders over bleven. Mijn moeder was heel verlegen, maar ze deed het wel. Het was prachtig.
Page 1:
Annemarie Cottaar Ik had een neef i
Page 5 and 6:
· - - - - Annemarie Cottaar Ik had
Page 7:
-- ------- 136 De geur van rubber e
Page 10 and 11:
De registratie van buiten landers
Page 12 and 13:
11 na kon worden verlengd. Wie zich
Page 14 and 15:
13 tijdens de Eerste Wereldoorlog e
Page 24:
-------- - . -
Page 27:
om 95 (bij Vallee), de Korte Houtst
Page 33 and 34: Twee leden van de Compagnie Chibalk
Page 39: De eerste schuurmachine op benzi ne
Page 42: Na de oorlog trokken de terrazzower
Page 46 and 47: een tijdje naar Italië, naar Rimin
Page 48 and 49: 48 over de pasta. De bestellingen w
Page 52: • Florencia in 1938. Achter de to
Page 56: ::J (1) N (1) ::J 56 Van pi ndavent
Page 61 and 62: Brigadier G .J . Spaay van de vreem
Page 63 and 64: --=-' Het voltallige personeel van
Page 67 and 68: Kerstfeest vierden de Haagse Chinez
Page 70 and 71: -. :::J CL o :::J ro V1 -. ro: -, V
Page 74 and 75: Op 3 mei '9'9 werd aan de Van Boetz
Page 77: :J 0.... o :J (0 Vl (0: ..., Vl Soe
Page 81: • De Indonesische vrouwen in Den
Page 87 and 88: ::J -. re ::J CL 0.. -. re .., V\ -
Page 89 and 90: Boven de deur van het voormal ige g
Page 91 and 92: • I n augustus 1930 kwam de Indis
Page 93: Veel Indische repatrianten kwamen i
Page 96 and 97: tuttelend?32 De wethouder van Socia
Page 98 and 99: • De Indi sche jongeren showden h
Page 100 and 101: Tjalie Robinson in '959 in zijn kan
Page 102 and 103: • Op 28 februari werd in aanwezig
Page 104: 107 Ellen Derksen begon in 1958 als
show all

Ik had een neef in Den Haag - Vijfeeuwenmigratie.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?