EPC 0,6 pakketten - Buva

EPC 0,6 

NEN 7120 

BUVA EPC 0,6 pakketten 

met natuurlijke ventilatie 

Lage Energielastenpakket 

Minimum Investeringpakket 

Comfortpakket 

Pakket Passiefhuis Niveau 

Voor iEdEr 

EPC-maatrEgElPakkEt 

hEt juistE BuVa 

Vital air systEm

BUVA EPC 0,6 met natuurlijke ventilatie 

iNhoudsoPgaVE 

EPC-eis 0,6 2 

EPC-normen 3 

BUVA EPC 0,6 maatregelpakketten 4 

BUVA Vital Air System: innovatieve ventilatie en zonwering 5 

Luchtdicht bouwen met BUVA PreSets hang- en sluitwerk 6 

Tekeningen referentie tussenwoning 7 

Tekeningen referentie hoekwoning 8 

Tekeningen referentie twee-onder-een-kapwoning 9 

Tekeningen referentie vrijstaande woning 10 

Tekeningen referentie appartementcomplex 11 

Lage Energielastenpakket 12 

Maatregelen Lage Energielastenpakket 14 

Minimum Investeringpakket 16 

Maatregelen Minimum Investeringpakket 18 

Comfortpakket 20 

Maatregelen Comfortpakket 22 

Pakket Passiefhuis Niveau 24 

Maatregelen Pakket Passiefhuis Niveau 26 

BUVA Themabijeenkomsten 28 

BUVA Online bestekservice 29 

BUVA ventilatievoorzieningen 30 

EPC-eis 0,6 

Sinds de introductie van de energieprestatie regelgeving is het energieverbruik in de 

Nederlandse nieuwbouwwoningen sterk gedaald. Deze daling zet zich onverminderd 

voort als gevolg van het overheidsbeleid. Per 1 januari 2011 is de Energie Prestatie 

Coëfficiënt van 0,8 naar 0,6 verlaagd. Dit betekent dat de energetische kwaliteit van 

een woning 25% extra verbeterd moet worden. 

Het uiteindelijke doel is, zoals onderstaande tijdsbalk aangeeft, energieneutrale 

nieuwbouwwoningen in 2020. 

Dit betekent dat bouwend en installerend Nederland de komende jaren nog veel 

veranderingen gaat meemaken. Is ventileren volgens het principe van natuurlijke 

toevoer en mechanische afzuiging dan nog wel mogelijk? In deze brochure tonen we 

aan dat natuurlijke ventilatiesystemen uitstekend passen in energieconcepten met 

EPC-waarden van 0,6 en zelfs van 0,4. 

1995 

1996 

1997 

1998 

1999 

2000 

2001 

2002 

2003 

2004 

2005 

2006 

2007 

2008 

1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0 

BUVA EPC 0,6 - NEN 7120 

2009 

2010 

2011 

2012 

Voor ieder EPC-maatregelpakket 

het juiste BUVA Vital Air System 



Comfortpakket 


2013 

2014 

2015 

2016 

2017 

2018 

2019 

2020 

2

EPC-normen 

De afgelopen jaren is er veel nieuwe wetgeving op het gebied van bouwen ontwikkeld. 

De grootste verandering in het Bouwbesluit 2012 is dat er nu één set technische 

voorschriften is voor slopen, (ver)bouwen en gebruiken van gebouwen en andere 

bouwwerken, zoals bruggen en tunnels. 

Vooruitlopend op Europese wetgeving is sinds 1 juli 2012 de NEN 7120 in werking. 

De NEN 7120, bekend als de EPG-norm, is de nieuwe bepalingsmethode voor de 

energieprestatie van een gebouw en heeft de NEN 5128 (woningbouw) en NEN 2916 

(utiliteitsbouw) vervangen. De NEN 7120 geldt in eerste instantie alleen voor nieuwbouw 

maar zal op termijn ook worden ingevoerd voor het opstellen van Energielabels 

voor bestaande woningen en utiliteitsgebouwen. 

Gelijk met de NEN 7120 is de NEN 8088-1 ontwikkeld, de methode voor het bepalen 

van ventilatiestromen ten behoeve van de energieprestatie berekening. In 

deze norm zijn een groot aantal verschillende innovatieve ventilatiesystemen met 

een forfaitaire waarde opgenomen, waardoor het niet per definitie noodzakelijk is 

om met een gelijkwaardigheidsverklaring te rekenen. Binnen de VLA (Vereniging 

van Luchttechnische Apparaten), en in samenwerking met een aantal adviesbureaus, 

wordt hard gewerkt aan een uniforme beoordeling van innovatieve ventilatiesystemen. 

Binnenkort is het dus mogelijk om ventilatiesystemen in de NEN 

7120 berekening te voorzien van een kwaliteitsverklaring die past binnen het 

ISSO project ‘Beoordelingssystematiek Gecontroleerde Kwaliteitsverklaringen en 

Gelijkwaardigheidverklaringen’. 

Uiteraard wordt van alle BUVA Vital Air Systems (VAS) een kwaliteitsverklaring opgesteld 

zodra dit mogelijk is. De uitgewerkte EPC - maatregelpakketten in deze brochure 

zijn gebaseerd op de forfaitaire waarden uit de NEN 7120. De gebruikte rekensoftware 

is Uniec 2.0. 

Aanvullend op de Energieprestatie berekening is NVN 7125 in ontwikkeling, een norm 

die het mogelijk maakt energiebesparende maatregelen buiten het perceel gewaardeerd 

te krijgen. 

Huidige normen 

NEN 5128 

Energieprestatie 

woningbouw 

NEN 2916 


utiliteitsbouw 

ISSO 82 EPA-W 

ISSO 75 EPA-U 

1 juli 2012 

Op 

termijn 

Nader voorschrift 

NEN 7120 


gebouwen 

NEN 8088-1 - ventilatie 

NEN 1068 - isolatie 

BUVA volgt de ontwikkelingen op de voet en optimaliseert de ventilatiesystemen 

zodat deze blijven voldoen aan de eisen van de nieuwe normen en voorschriften. 


Nieuwe normen 

Om u te informeren organiseert BUVA 

themabijeenkomsten. Met deze 

bijeenkomsten bent u altijd op de 

hoogte van de laatste stand van zaken 

op het gebied van normeringen. Via 

de website van BUVA (www.buva.nl) 

kunt u zich opgeven voor deze themabijeenkomsten. 

Zie ook pagina 28. 

NVN 7125 

EMG 

3


BUVA EPC 0,6 maatregelpakketten 

Er zijn vele mogelijkheden om een EPC-eis van 0,6 of zelfs 

0,4 en lager te realiseren. In deze brochure worden vier 

maatregel pakketten uitvoerig toegelicht. Ieder pakket is 

zorgvuldig samengesteld met een herkenbaar en concreet 

uitgangspunt en berekend op basis van de NEN 7120. Voor 

ieder pakket heeft BUVA een geschikt ventilatiesysteem. 

1. Lage Energielastenpakket 

Het ‘BUVA Lage Energielastenpakket’ bestaat uit een set 

energiezuinige maatregelen die zorgvuldig is samengesteld 

om de laagste energiekosten voor de bewoner te realiseren. 

Hierbij wordt rekening gehouden met bewonersgedrag, de 

toegepaste energiedrager en ‘nauwkeurig’ rekenen. Vanaf 

pagina 12 vindt u een uitgebreide toelichting. 

In het Lage Energielastenpakket wordt onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q PICTO of SMART BASE 

◆ Gasgestookte combiketel 

◆ Goede isolatie 

◆ Vloerverwarming 

◆ Rivusol zonneboiler of PV-cellen 

2. Minimum Investeringpakket 

Het ‘BUVA Minimum Investeringpakket’ is net als het energielastenconcept 

gerelateerd aan kosten. Bij deze maatregelen 

staan de investeringskosten echter centraal. Het pakket 

resulteert in de laagste investering voor de ontwikkelende 

partij. Vanaf pagina 16 vindt u een uitgebreide toelichting. 

In het Minimum Investeringpakket wordt onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q TIME 


◆ Kosteneffectieve R c -waarden voor gevel en dak 

◆ U glas = 1,1 W/m 2 K 

◆ Geïsoleerde deuren 

◆ Nauwkeurig berekende Ψ-waarden 

◆ Douche WTW 


3. Comfortpakket 

Het ‘BUVA Comfortpakket’ bestaat uit een pakket bouwkundige 

en installatietechnische maatregelen die behalve 

energiezuinig, ook comfortverhogend zijn. Dit pakket heeft 

hiermee een extra meerwaarde en is daardoor aantrekkelijk 

voor potentiële kopers en huurders. Het Comfortpakket 

verhoogt het comfort op het gebied van behaaglijkheid, 

luchtkwaliteit, warmtapwater en zomercomfort. 

Vanaf pagina 20 vindt u een uitgebreide toelichting. 

In het Comfortpakket wordt onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q QUALI of SMART LUX 

◆ BUVA SunStream zonwering 

◆ Driedubbel glas met U glas = 0,7 W/m 2 K 

◆ Hoge CW-klasse warmtapwater 


◆ Korte leidinglengte 

4. Pakket Passiefhuis Niveau 

Het ‘BUVA pakket Passiefhuis Niveau’ is een pakket maatregelen 

conform het Passief Bouwen principe. Vanwege de 

strikte eis aan de energievraag voor ruimteverwarming bij 

Passief Bouwen wordt hier normaliter gebalanceerde ventilatie 

met warmte terugwinning toegepast. BUVA gelooft echter 

in de kracht van natuurlijke ventilatie. Hoewel dit BUVA 

pakket formeel niet in aanmerking zal komen voor het 

Passief Bouwen keurmerk is een gelijkwaardige energiezuinigheid 

mogelijk. Vanaf pagina 24 vindt u een uitgebreide 

toelichting. 

In het Pakket Passiefhuis Niveau wordt onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q H 2 O met WM 300 warmtepompboiler 

◆ Zeer hoge R c -waarden voor vloer, gevel en dak 

◆ Driedubbel glas met U glas = 0,7 W/m 2 K 

◆ Kozijnen met U raam ≤ 0,8 W/m 2 K 

◆ Hoge luchtdichting 



4

BUVA Vital Air System: innovatieve ventilatie en zonwering 

In ieder ‘BUVA EPC 0,6 maatregelpakket’ zijn één of meer varianten van het BUVA 

Vital Air System (VAS) opgenomen. In alle systemen zijn BUVA zelfregelende 

ventilatieroosters uit de Stream-serie opgenomen. Deze zelfregelende roosters 

zorgen, onafhankelijk van de winddruk op de gevel, altijd voor de juiste hoeveelheid 

ventilatielucht. Op pagina 30 en 31 vindt u een kort overzicht van alle toepassingmogelijkheden 

van de BUVA Stream-roosters. De ventilatieroosters worden 

gecombineerd met een woonhuisventilator uit de serie SmartStream of Q-Stream. 

Vital Air System SMART: de nieuwe standaard in woonhuisventilatie 

Een combinatie van BUVA toevoerroosters uit de Stream-serie met de BUVA 

SmartStream woonhuisventilator. De belangrijkste kenmerken van de 

SmartStream zijn: 

◆ Afvoer per verdieping of verblijfsruimte 

◆ Intelligente regeling met luchtkwaliteitsensoren 

◆ Geluidsarm 

◆ Ingebouwde wasemkapfunctie 

◆ Automatische inregeling 

◆ Energiebesparend 

Het Vital Air System SMART is in drie varianten toepasbaar: 

1. VAS SMART BASE: afvoer uit keuken, badkamer en toilet 

2. VAS SMART SENSE: afvoer uit keuken, badkamer, toilet en slaapkamers 

gecombineerd 

3. VAS SMART LUX: afvoer uit keuken, badkamer, toilet en alle slaapkamers. 

Vital Air System Q: traditioneel afvoeren met nieuwe techniek 

Een combinatie van BUVA toevoerroosters uit de Stream-serie met de BUVA 

Q-Stream woonhuisventilator. De belangrijkste kenmerken van de Q-Stream zijn: 

◆ Geluidsarm 

◆ Grote capaciteit 

◆ Eenvoudig te installeren 

◆ Voorzien van fraaie en duidelijke bedieningen 

◆ Energiebesparend 

Het Vital Air System Q is in vier varianten toepasbaar: 

1. VAS Q PICTO: handbediend ventileren met behulp van duidelijke pictogrammen 

2. VAS Q TIME: tijdgestuurd ventileren 

3. VAS Q QUALI: sensorgestuurd ventileren op basis van luchtkwaliteitsensoren 

4. VAS Q H2O : energieterugwinning uit ventilatielucht voor warm tapwater 

Van de Vital Air Systemen ‘SMART’ en ‘Q’ is uitgebreide documentatie beschikbaar. 


5


Luchtdicht bouwen met BUVA PreSets hang- en sluitwerk 

Om een luchtdicht gebouw te realiseren is het noodzakelijk aandacht te schenken 

aan het ontwerp en de uitvoering. In de SBR publicatie 'Luchtdicht bouwen' 

worden deze aandachtspunten beschreven. 

Deze hebben betrekking op de vorm van het gebouw, de mate waarin bepaalde 

detailleringen voorkomen, de keuze van materialen (waaronder hang- en sluitwerk) 

waarmee het bouwwerk luchtdicht gemaakt wordt, het bouwsysteem en de 

zorgvuldigheid van de uitvoering. 

Het BUVA hang- en sluitwerkprogramma levert een grote bijdrage aan de 

luchtdichtheid van woningen. Met dit hang- en sluitwerk is een woning met een 

luchtdichtheid (q v;10 waarde in dm 3 /s per m 2 ) van 0,4 eenvoudig te realiseren 

(luchtdichtheidsklasse 2). 

Het hang- en sluitwerk is voorzien van eenzijdig afgeschuinde haakschoten 

waardoor ramen en deuren blijvend wind- en waterdicht zijn. Dit voorkomt 

luchtlekken bij draaiende delen. 

Nastelbaar hang- en sluitwerk van BUVA maakt het mogelijk afwijkingen te corrigeren. 

Nieuw in het programma is het zelfstellende en corrigerende hang- en sluitwerk 

dat nastellen overbodig maakt. 

In de BUVA brochure 'PreSets – Faalkosten nul' leest u alles over het complete 

BUVA hang- en sluitwerkprogramma. 

BUVA SolidSeal kaderdichting 

De nieuw ontwikkelde BUVA SolidSeal kaderdichting is in combinatie met het BUVA 

hang- en sluitwerk uit de PreSets geschikt voor toepassing in SBR luchtdichtheidsklasse 

3 (q v;10 waarde tussen 0,15 en 0,30 dm 3 /s per m 2 ). Deze luchtdichtheidsklasse 

wordt voorgeschreven bij Passief Bouwen. Het is uniek dat deze waarde met 

een enkele dichting wordt gerealiseerd. 

De EPC-reductie door een verbetering van de luchtdichtheid van 0,625 naar 0,4 

is ca. 0,03. 

EPC-voorbeeldberekeningen NEN 7120 

Om goed inzicht te krijgen in de effecten van de verschillende maatregelpakketten, 

zijn deze doorgerekend voor vijf referentiewoningen van het Agentschap NL. 

Het gaat om een tussenwoning, hoekwoning, twee-onder-één-kapwoning, 

vrijstaande woning en een appartementencomplex. De uitgangspunten van de 

verschillende woningen, zoals woningplattegronden, vindt u op pagina 7 t/m 11. 

De berekeningen zijn opgenomen bij de betreffende maatregel pakketten. 


6

Tussenwoning 

De rijwoningen vertegenwoordigen bijna 50% van de 

woningproductie in Nederland. Van die 50% is bijna driekwart 

een tussenwoning. In totaal is 36,5% van de nieuwbouwwoningen 

een tussenwoning. 20% van de rijwoningen 

wordt in de huursector gerealiseerd, 80% in de koopsector. 

De oppervlakte van een tussenwoning bedraagt gemiddeld 

125 m². In een tussenwoning zijn doorgaans drie slaapkamers 

aanwezig. Een tussenwoning komt in verschillende 

uitvoeringen voor, zowel met een zadel- of een lessenaarsdak 

als met een plat dak. Een zadeldak komt relatief vaak voor. 


Kenmerken tussenwoning Waarde 

Beukmaat 5,1 m 

Woningdiepte 8,9 m 

Verdiepingshoogte 2,6 m 

Gebruiksoppervlakte Ag 124,3 m² 

Verliesoppervlakte Averlies 156,9 m² 

Verhouding Ag/Averlies 0,8 

Gemiddelde gebruiksoppervlakte in MNW 125,0 m² 

7


Hoekwoning 

De rijwoningen vertegenwoordigen bijna 50% van de 

woningproductie in Nederland. Van die 50% is circa 

een kwart een hoekwoning. In totaal is 13,5% van de 

nieuwbouwwoningen een hoekwoning. 

De oppervlakte van een hoekwoning bedraagt gemiddeld 

127 m². In een hoekwoning zijn doorgaans drie slaapkamers 

aanwezig. Een hoekwoning komt in verschillende uitvoeringen 

voor, zowel met een zadel- of een lessenaarsdak als 

met een plat dak. Een zadeldak komt relatief vaak voor. 


Kenmerken hoekwoning Waarde 








8

Twee-onder-een-kapwoning 

De twee-onder-een-kapwoningen vertegenwoordigen circa 

13% van de woningproductie in Nederland. Het merendeel 

van de twee-onder-een-kapwoningen wordt gerealiseerd in 

de koopsector. 

De oppervlakte van een twee-onder-een-kapwoning bedraagt 

gemiddeld 142 m². In een twee-onder-een-kapwoning zijn 

doorgaans drie slaapkamers aanwezig. Een twee-onder-eenkapwoning 

komt in verschillende uitvoeringen voor, zowel 

met een zadel- of een lessenaarsdak als met een plat dak. 

Een zadeldak komt relatief vaak voor. 


Kenmerken twee-onder-een-kapwoning Waarde 








9


Vrijstaande woning 

De vrijstaande woningen vertegenwoordigen circa 5% 

van de woningproductie in Nederland. Alle vrijstaande 

woningen worden gerealiseerd in de koopsector. 

De oppervlakte van een vrijstaande woning bedraagt 

gemiddeld 164 m². In een vrijstaande woning zijn doorgaans 

drie slaapkamers aanwezig. Een vrijstaande woning komt in 

verschillende uitvoeringen voor, zowel met een zadel- of 

een lessenaarsdak als met een plat dak. Een zadeldak komt 

relatief vaak voor. 


Kenmerken vrijstaande woning Waarde 








10

Appartementencomplex 

Appartementen vertegenwoordigen circa 33 % van de 

woningproductie in Nederland. Eenderde van de appartementen 

wordt in de huursector gerealiseerd, tweederde 

in de koopsector. De oppervlakte van een appartement in de 

koopsector bedraagt gemiddeld 105 m²; in dit gemiddelde 

zijn zowel luxe penthouses als eenvoudige galerijwoningen 

opgenomen. Een appartement is veelal voorzien van twee 

slaapkamers. Hoewel in de MNW (zie hoofdstuk 5) geen 

onderscheid gemaakt wordt in verschillende typen appartementen 

is er voor gekozen om naast het galerijcomplex ook 

een appartementencomplex op te nemen met wat grotere 

woningen (oppervlakte per woning circa 92 m²). 


Kenmerken appartementencomplex Waarde 






11



Het ‘Lage Energielastenpakket’ bestaat uit een set energiezuinige maatregelen die 

zorgvuldig is samengesteld om de laagste energiekosten voor de eindgebruiker 

(koper of huurder) te realiseren. Uiteraard zijn alle pakketten met een EPC van 

maximaal 0,6 energiezuinig en resulteren deze in lage energielasten. Indien 

identieke woningen echter worden uitgevoerd met verschillende energieconcepten, 

die allemaal exact een EPC van 0,6 hebben, zullen de energielasten variëren. 

De belangrijkste verklaringen voor deze verschillen hebben te maken met 

bewoners gedrag, de toegepaste energiedrager en ‘nauwkeurig’ rekenen. 

In het Lage Energielastenpakket worden onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q PICTO of SMART BASE 


◆ Bewonersonafhankelijke maatregelen die ongeacht woongedrag besparing geven: 

- Goede isolatie 

- Vloerverwarming 

- Rivusol zonneboiler of PV-cellen 

Bewonersgedrag 

Een woning kan met diverse maatregelen energiezuinig gemaakt worden. De 

invloed van een bewoner op de potentiële besparing van een energiezuinige 

maatregel varieert. Sommige maatregelen zijn sterk afhankelijk van de gebruiker. 

Bij andere maatregelen wordt de potentiële energiebesparing niet of nauwelijks 

beïnvloed door de gebruiker. Het Lage Energielastenpakket is zoveel mogelijk 

opgebouwd uit maatregelen waarbij de potentiële energetische besparing niet 

of nauwelijks door de gebruiker beïnvloed kan worden. 

Ventilatie 

Een energiezuinige maatregel die sterk beïnvloed kan worden door de gebruiker is 

de ventilatievoorziening. De potentiële besparing is gebaseerd op aannames in het 

bewonersgedrag. Voor het energielastenconcept is daarom gekozen voor het meest 

eenvoudige BUVA ventilatiesysteem: het BUVA Vital Air System Q PICTO. Door te 

kiezen voor het Vital Air basissysteem wordt het verschil tussen de gecalculeerde 

besparing en de praktijkbesparing van een ‘niet energiebewuste bewoner’ 

geminimaliseerd. Voorbeelden van maatregelen die gegarandeerd energie besparen 

ongeacht het bewonersgedrag, zijn: 

◆ Vloerverwarming; bij vloerverwarming kan de HR-ketel op lage temperatuur 

verwarmen waardoor een hoger opwekkingsrendement gehaald wordt. 

◆ Zonneboiler; de zon verwarmt het tapwater waarvan de bewoners profiteren, 

ongeacht hun warmtapwaterverbruik. 

◆ PV-cellen; de zon wekt elektriciteit op waardoor de bewoners minder 

elektriciteit hoeven te kopen bij hun elektriciteitsleverancier. 


tiP 

Wist u dat u circa 0,04 EPC punten 

extra kunt besparen door het juiste type 

zonneboiler te selecteren? Onderzoek 

het verschil in zonneboilers in uw eigen 

project. 

Hebt u al eens aan heatpipes gedacht? 

Heatpipes zijn glazen buizen met een 

hoogvacuüm buitenwand. De binnenkant 

van de buis is voorzien 

van een zwarte 

coating die de 

warmte absorbeert. 

In de buis zit een 

koperen, met vloeistof 

gevulde pijp die de warmte transporteert 

naar de condensor. De hoogvacuüm 

buizen vormen een perfecte thermische 

isolator die ervoor zorgt dat de collector 

zelfs bij een lage omgevingstemperatuur 

nog prima functioneert. 

Kijk op www.rivusol.nl voor nadere 

informatie 

tiP 

Bij het opstellen van energieconcepten 

is het belangrijk rekening te houden met 

beïnvloeding van maatregelen op elkaar. 

Zo is de besparing van een douche-wtw 

een stuk lager wanneer gebruik wordt 

gemaakt van een zonne boiler. De zonneboiler 

levert namelijk een deel van het jaar 

‘gratis’ warmwater. Warmteterugwinning 

van gratis zonne warmte geeft geen lagere 

energie rekening. 

12

Energiedrager 

Voor het opwekken van warmte voor ruimteverwarming en warmtapwater zijn twee 

energiedragers beschikbaar: gas en elektriciteit. 

Traditioneel wordt in Nederland meestal gebruik gemaakt van gas. Met de opkomst 

van warmtepompen wordt steeds meer gebruik gemaakt van elektrische warmtepompen. 

Het gebruik van elektriciteit heeft als nadeel dat elektriciteit bijna 4x 

zo duur is als gas (vergeleken op energie-inhoud). De hoge prijs van elektriciteit 

wordt in principe gecompenseerd door het hoge rendement van de warmtepomp 

(eveneens een factor 4 ten opzichte van een gasgestookte HR-ketel). Omdat een 

warmtepomp beter presteert in een energieprestatieberekening, blijven andere 

energiebesparende maatregelen achterwege. Daarom geldt dat een gasgestookte 

woning met een EPC van 0,6 ten opzichte van dezelfde woning met een elektrische 

warmtepomp en een EPC van 0,6, een lagere energierekening heeft. 

In het Lage Energielastenpakket is daarom gekozen voor gasgestookte opwekking 

voor ruimteverwarming en warmtapwater. 

Nauwkeurig rekenen 

De energie-prestatienorm biedt een aantal mogelijkheden om energetische prestaties 

van constructies of installaties grof of fijn in te voeren. Het voordeel van 

een ‘grove’ invoer is dat het eenvoudig is voor de adviseur. De ‘fijne’ invoer kan in 

een lagere EPC-waarde resulteren omdat een hoge kwaliteit van een constructie 

of installatie gewaardeerd kan worden. Deze mogelijkheid stimuleert fabrikanten 

bijvoorbeeld hun installaties te verbeteren zodat een optimaal rendement wordt 

gerealiseerd. 

Het bekendste bouwkundige voorbeeld is het bepalen van de lineaire warmteverliezen 

(het warmteverlies via aansluitingen). Voor het bepalen van het 

transmissieverlies via de lineaire warmteverliezen kan een adviseur kiezen uit: 

1. de forfaitaire methode volgens hoofdstuk 13 van NEN 1068; bij deze methode 

wordt een toeslag gehanteerd op de U-waarde van de vloeren, gevels en daken. 

2. de nauwkeurige methode waarbij de lengte en energetische kwaliteit van alle 

details in de EPC-berekening ingevoerd moeten worden. 

Wanneer aansluitingen specifiek ontworpen worden met het oog op een laag transmissieverlies 

is de nauwkeurige methode daarvoor perfect. Er wordt echter niet 

standaard in alle bouwprojecten specifieke aandacht besteed aan het transmissieverlies 

via de aansluitingen. Gebruik van de nauwkeurige methode in die situaties 

resulteert dan wel in een lagere EPC maar niet in lagere energiekosten. 

Bij het Lage Energielastenpakket is daarom gekozen voor de forfaitaire methode 

volgens hoofdstuk 13 van NEN 1068. De nauwkeurige methode leidt immers niet 

automatisch bij alle bouwprojecten tot een lager energieverbruik. 


Op pagina 14 en 15 is de EPC van het Lage Energielastenpakket voor de referentiewoningen 

berekend. De vetgedrukte maatregelen zijn vaste maatregelen van het 

Lage Energielastenpakket. 


13



Bouwkunde Tussenwoning Hoekwoning 

Oriëntatie Woning Entree Noord Noord 

R c -waarde vloer 3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 

R c -waarde langsgevel 4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 

R c -waarde kopgevel - 4,5 m²K/W 

R c -waarde dak 4,0 m²K/W 4,0 m²K/W 

U-waarde glas HR ++ 1,1 W/m²K 1,1 W/m²K 

U-waarde kozijn 2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 

U-waarde ramen 1,64 W/m²K 1,64 W/m²K 

U-waarde deuren 1,5 W/m²K 1,5 W/m²K 

ZTA-waarde glas 60% 60% 

q v;10 -waarde NEN 7120* forfaitaire methode forfaitaire methode 

Bepaling lineair warmteverlies 

forfaitaire methode 

H13 NEN 1068 


H13 NEN 1068 

Zonwering Nee Nee 

Thermische capaciteit Traditioneel/gemengd zwaar Traditioneel/gemengd zwaar 

Installatietechniek 

Verwarming – opwekking 

HR-107 combiketel 

met verklaring hulpenergie 



Verwarming – afgifte vloerverwarming vloerverwarming 

Verwarming – temp. systeem lage temperatuur lage temperatuur 

Tapwater – opwekking HR-107 combiketel CW 4 HR-107 combiketel CW 4 

Tapwater - leidinglengte Werkelijke lengte Werkelijke lengte 

Tapwater – douchewtw geen geen 

Zonne-energiesystemen 

RIVUSOL S150-20T 1,86 m 2 

zuid, 43 graden 

RIVUSOL S150-20T 1,86 m 2 


Koeling geen geen 

Ventilatiesysteem 

BUVA Vital Air System Q PICTO EPC: 0,60 EPC: 0,60 

BUVA Vital Air System SMART BASE EPC: 0,59 EPC: 0,57 

EPC berekeningen NEN 7120 bepaald met software Uniec 2.0 (www.uniec2.nl) 

* Een lagere, niet forfaitaire meetwaarde voor infiltratie kan binnen de NEN 7120 alleen gehanteerd 

worden indien onder een kwaliteitsborgingprocedure wordt gebouwd. In deze procedure dient de 

specifieke luchtvolumestroom ten gevolge van infiltratie (qv10;spec) te zijn vastgelegd en na 

oplevering te worden gecontroleerd door meting op basis van NEN 2686. 


14

2^1-kap woning Vrijstaande woning Appartementencomplex 

Noord West Zuid 

3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 

4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 

4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 

5,0 m²K/W 5,0 m²K/W 5,0 m²K/W 

1,1 W/m²K 1,1 W/m²K 1,1 W/m²K 

2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 

1,64 W/m²K 1,64 W/m²K 1,64 W/m²K 

1,5 W/m²K 1,5 W/m²K 2,0 W/m²K 

60% 60% 60% 

forfaitaire methode forfaitaire methode forfaitaire methode 


H13 NEN 1068 


H13 NEN 1068 


H13 NEN 1068 

Nee Nee Nee 

Traditioneel/gemengd zwaar Traditioneel/gemengd zwaar Traditioneel/gemengd zwaar 







vloerverwarming vloerverwarming vloerverwarming 

lage temperatuur lage temperatuur lage temperatuur 

HR-107 combiketel CW 4 HR-107 combiketel CW 4 HR-107 combiketel CW 4 

Werkelijke lengte Werkelijke lengte Werkelijke lengte 

geen geen geen 

RIVUSOL S500-60T 5,58 m 2 


1850 Wp PV cellen 

Monokristalijn sillicium 135Wp/M² 

west, 45 graden 

23625 Wp PV cellen 875 Wp per appartement 

Monokristalijn sillicium 135Wp/M² 



EPC: 0,60 EPC: 0,60 EPC: 0,60 



15



Het ‘Minimum Investeringpakket’ is net als het Lage Energielastenpakket gerelateerd 

aan kosten. Bij het investeringpakket staan de investeringskosten echter centraal. 

Het pakket resulteert in minimale meerkosten ten opzichte van een EPC 0,8 pakket. 

In het Minimum Investeringpakket worden onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q TIME 

◆ Kosteneffectieve R c -waarden voor gevel en dak 

◆ U glas = 1,1 W/m 2 K 


◆ Nauwkeurig berekende Ψ-waarden 

◆ Douche WTW 

De maatregelen uit het Minimum Investeringpakket zijn gebaseerd op onderzoek 

naar de kosteneffectiviteit van EPC-gerelateerde maatregelen. Onderstaand worden 

de maatregelen beschreven die tegen lage kosten wat betreft de EPC-prestatie zeer 

effectief zijn. 

Thermische schil 

Het toepassen van steeds hogere isolatiewaarden resulteert in een afnemende 

kosteneffectiviteit. De optimale isolatiewaarden variëren en zijn afhankelijk van 

het woningtype, de EPC-eis, het type constructie en het soort isolatiemateriaal. 

Grofweg kan de volgende indeling voor optimale isolatiewaarden aangehouden 

worden: 

◆ Vloeren R c = 3,5 m²K/W 

◆ Gevels R c = 4,0 – 5,5 m²K/W 

◆ Daken R c = 4,0 – 5,5 m²K/W 

Hogere isolatiewaarden hebben op dit moment een zodanig lage kosteneffectiviteit 

dat deze, geredeneerd vanuit EPC en kosten, niet worden aanbevolen. 

Glas 

In de nieuwbouw wordt standaard HR ++ glas toegepast. HR ++ glas heeft een warmtedoorgangscoëfficiënt 

(U glas ) van maximaal 1,2 W/m²K. De meeste glasleveranciers 

leveren standaard HR ++ glas met een U glas = 1,1 W/m²K waardoor dit een reële en 

kostenneutrale keuze in de EPC is. 

Deuren 

Wanneer dichte (voor)deuren toegepast worden is het gebruikelijk om te rekenen 

met geïsoleerde deuren. Voor een thermisch geïsoleerde deur mag forfaitair een 

U-waarde van 2,0 W/m²K aangehouden worden. Bij een thermisch isolerende deur 

moet minimaal 65% van het oppervlak bestaan uit een ononderbroken isolatielaag 

(Rm ≥ 0,4 m²K/W). 


tiP 

Er is ook HR ++ glas verkrijgbaar met een 

U glas = 1,0 W/m²K. Dit glas heeft tevens 

een lagere ZTA / g gl -waarde (=zontoetredingsfactor). 

De ZTA / g gl -waarde 

is 50% terwijl normaal HR ++ glas een 

ZTA / g gl -waarde van 60% heeft. Tijdens 

de zomerperiode zal bij toepassing van 

dit glas minder snel sprake zijn van oververhitting. 

De energiepost ‘zomercomfort’ 

in de EPC daalt. Een lagere ZTA / g gl -waarde 

heeft tijdens het stookseizoen echter als 

nadeel dat er minder zonnewarmte de 

woning binnentreedt waardoor het 

verwarmingssysteem meer moet stoken. 

Het effect van dit glastype op de EPC 

varieert daarom per woningtype. Bij 

woningen met een hoog glaspercentage 

zal dit glastype een gunstig effect op de 

EPC hebben. Door glasfabrikanten wordt 

dit glas soms aangeduid met ‘vier 

seizoenen glas’. 

tiP 

Vergelijk bij de keuze van deuren ook de 

U-waarde die de leverancier opgeeft voor 

zijn product. Sommige fabrikanten 

zetten op hun website de U-waarde van 

hun assortiment. Hierdoor zijn U-waarde 

lager dan 1,5 W/m²K mogelijk. 

16

Installaties 

Op het gebied van opwekking voor verwarming en warmtapwater is een HR-ketel 

het meest kosteneffectief. Bij woningen die de EPC eenvoudig halen (tussenwoningen, 

appartementen) wordt met een HR-ketel voldoende EPC-reductie gerealiseerd. 

Bij woningen die moeilijker een EPC van 0,6 halen (2^1-kapwoning, vrijstaande 

woning) zijn soms meer maatregelen nodig en kan een hybride HR-ketel/warmtepomp 

kosteneffectief zijn. 

BUVA Vital Air System Q TIME 

Op het gebied van ventilatie is het BUVA Vital Air System Q TIME zeer geschikt voor 

het Minimum Investeringpakket. De EPC-besparing is nagenoeg gelijk aan een 

CO2-gestuurd ventilatiesysteem terwijl de investering lager is. 

Douche-WTW 

Om het warmwaterverbruik te reduceren kan gebruik worden gemaakt van douchewater-warmteterugwinning. 

Hoewel de EPC-besparing lager is dan die van een zonneboiler, 

is een douche-wtw circa een factor 4 kosteneffectiever. De opbrengst van 

een douche-wtw varieert, afhankelijk van het rendement en de aansluitwijze. Het 

hoogst haalbare rendement is 60% bij CW 4. De grootste besparing wordt gehaald 

wanneer de uitlaat van de douche-wtw wordt aangesloten op de koudepoort van 

de douchemengkraan en het warmtapwatertoestel. In de praktijk wordt deze vaak 

alleen aangesloten op de douchemengkraan. Met één extra leiding naar het warmtapwatertoestel 

kan over het algemeen 0,01 extra EPC-reductie bereikt worden. 

Nauwkeurig rekenen 

Bij het investeringsconcept is het verstandig gebruik te maken van de mogelijkheid 

het transmissieverlies via de aansluitingen, de lineaire warmteverliezen, nauwkeurig 

te berekenen. Wanneer de detaillering overeenstemt met de SBR referentie details 

is de potentiële reductie per woningtype: 

◆ tussenwoning ∆EPC = 0,03* 

◆ hoekwoning ∆EPC = 0,06* 

◆ 2^1-kap woning ∆EPC = 0,06* 

◆ galerijflat ∆EPC = 0,03* 


Op pagina 18 en 19 is de EPC van het Minimum Investeringpakket voor de 

referentiewoningen berekend. De vetgedrukte maatregelen zijn vaste maatregelen 

van het Minimum Investeringpakket. 

* Berekend volgens NEN 7120 


tiP 

Wist u dat er HR-ketels zijn met een 

gelijkwaardigheidsverklaring voor een 

hoger CV-rendement bij gebruik van Hoge 

Temperatuur verwarming? Deze ketels 

hebben ook een uitstekende prestatie qua 

warmtapwaterrendement en hulpenergie. 

Bereken het effect in uw eigen project. 

tiP 

De U raam waarde wordt in de EPC 

meestal bepaald met de zogenaamde 

U w -calculator. Deze berekent U raam aan 

de hand van het type glas, het type kozijn 

en het lineaire warmteverlies via de 

afstandhouder tussen het glas. Bij deze 

berekening wordt uitgegaan van een 

glaspercentage van 70% ten opzichte 

van het totale kozijn. Bij een ontwerp 

met veel grote glasoppervlakken is een 

aanzienlijke reductie van U raam mogelijk 

door met het werkelijke glaspercentage 

te rekenen. Hiervoor kunt u formule 5 uit 

NEN 1068 gebruiken. 

Bij een standaard houten kozijn van 1,0 

x 2,0 m (uitwendig), zonder draaiende 

delen en vast glas met een U-waarde van 

1,1 W/m²K geldt dan U raam = 1,52 W/m²K. 

Dit geeft een besparing van 7% op het 

berekende transmissieverlies (resultaat 

met de U w -calculator; U raam = 1,64 W/ 

m²K). Houd u er wel rekening mee dat u, 

bij gebruik van deze methode, alle 

kozijnen op deze wijze moet berekenen 

(dus ook de kleinere kozijnen met een 

ongunstiger glaspercentage). 

17















Bepaling lineair warmteverlies nauwkeurige methode nauwkeurige methode 

Zonwering Nee Nee 








Verwarming – afgifte radiatoren radiatoren 

Verwarming – temp. systeem hoge temperatuur hoge temperatuur 


Tapwater - leidinglengte werkelijke leidinglengte werkelijke leidinglengte 

Tapwater – douchewtw 

douchepijp-wtw aangesloten op koudepoort 

douchemengkraan en de inlaat van het toestel 

rendement 60% 



rendement 60% 

Zonne-energiesystemen geen geen 



BUVA Vital Air System Q TIME EPC: 0,59 EPC: 0,60 







18



3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 

4,5 m²K/W 4,0 m²K/W 4,5 m²K/W 

4,5 m²K/W 4,0 m²K/W 4,5 m²K/W 

5,0 m²K/W 4,0 m²K/W 5,0 m²K/W 

1,1 W/m²K 1,1 W/m²K 1,1 W/m²K 

2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 

1,64 W/m²K 1,64 W/m²K 1,64 W/m²K 

1,5 W/m²K 1,5 W/m²K 1,5 W/m²K 

60% 60% 60% 


nauwkeurige methode nauwkeurige methode nauwkeurige methode 

Nee Nee Nee 








vloerverwarming radiatoren radiatoren 

lage + hoge temperatuur hoge temperatuur hoge temperatuur 

HR-107 combiketel CW 4 VAS II H2O WM 300 warmtepompboiler CW 4 HR-107 combiketel CW 4 

werkelijke leidinglengte werkelijke leidinglengte werkelijke leidinglengte 



rendement 60% 

geen 



rendement 60% 

RIVUSOL S150-25T 2,32 m 2 

west 45 graden 

douchebak-wtw aangesloten op koudepoort 


rendement 40% 


zuid 36 graden 




19


Comfortpakket 

Het ‘Comfortpakket’ bestaat uit een pakket bouwkundige en installatietechnische 

maatregelen die behalve energiezuinig, ook comfortverhogend zijn. Dit maatregelpakket 

is hierdoor zeer aantrekkelijk voor de eindgebruikers. Het Comfortpakket 

verhoogt het comfort op het gebied van behaaglijkheid, luchtkwaliteit, warmtapwater 

en zomercomfort. Hieronder worden de verschillende aspecten toegelicht. 

In het Comfortpakket worden onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System Q QUALI COMFORT of SMART LUX 

◆ BUVA SunStream zonwering 

◆ Driedubbel glas met U glas = 0,7 W/m²K 

◆ Hoge CW-klasse warmtapwater 


◆ Korte leidinglengte 

Behaaglijkheid 

Voor een optimale behaaglijkheid is de keuze voor vloerverwarming voor de hand 

liggend. Bewoners ervaren vloerverwarming als het meest behaaglijke afgiftesysteem. 

Daarnaast zorgt vloerverwarming voor weinig luchtcirculatie waardoor 

weinig stof in de lucht komt (zeer belangrijk voor mensen met allergieën). 

Doordat woningen in de basis al goed geïsoleerd zijn, zal extra isolatie geen direct 

gevolg hebben voor de comfortbeleving. Beglazing blijft echter een kritische 

schakel in de thermische schil van een woning. Hoewel met HR ++ de beleving van 

koudeval al geminimaliseerd is, kan met driedubbele beglazing het comfort verder 

verhoogd worden. Door de introductie van Passief Bouwen is driedubbele beglazing 

nu ook goed verkrijgbaar in Nederland. 

BUVA Vital Air System Q QUALI COMFORT / SMART LUX 

Om een goede luchtkwaliteit in alle verblijfsruimten van een woning te garanderen, 

is het BUVA Vital Air System Q QUALI ontwikkeld. Dit systeem meet continu in 

alle verblijfsruimten de luchtkwaliteit en gaat extra ventileren als uit de metingen 

blijkt dat de luchtkwaliteit onvoldoende is. Hierdoor is de luchtkwaliteit niet langer 

afhankelijk van de manuele bediening door een bewoner of een vooraf ingesteld 

ventilatieprogramma, maar volgt het systeem het gedrag van de bewoner(s). 

Het BUVA Vital Air System Q QUALI is daarmee bij uitstek geschikt voor het 

Comfort pakket. Het BUVA Vital Air System SMART LUX gaat nog een stap verder. 

Bij deze uitvoering wordt de ventilatielucht per ruimte afgevoerd. Het systeem 

regelt zichzelf in, is geluidsarm en zeer energiezuinig. 


tiP 

Vloerverwarming draagt niet alleen bij 

aan een lager energieverbruik en hoger 

comfort, maar maakt gebouwen ook veiliger 

voor zwakkere doelgroepen (kinderen, 

ouderen, mindervaliden). Radiatoren 

vormen immers een potentieel gevaar 

door de hitte en scherpe randen en 

dienen in veel tehuizen van een 

omkasting voorzien te worden. 

20

Warmtapwater 

Het warmwatercomfort is afhankelijk van de warmwatertemperatuur, het 

debiet en de wachttijd. De warmwatertemperatuur zal bij toepassing van iedere 

HR-combiketel in orde zijn. Het warmwaterdebiet en de wachttijd zijn echter 

variabelen die afhankelijk zijn van ontwerpkeuzes. Het debiet wordt bepaald door 

de CW-klasse (= Comfort Warmwater). In de nieuwbouw worden vaak CW 4 ketels 

toegepast. Bij toepassing van luxe douches is vaak een hoger debiet nodig. In dat 

geval kan gekozen worden voor een CW 5 of CW 6 HR-ketel. Een CW 6 ketel zal altijd 

een EPC-verslechtering geven omdat een dergelijk systeem altijd gecombineerd 

wordt met een boilervat (en dus energieverlies door stilstandsverliezen). Bij een 

afweging tussen EPC en warmwaterdebiet is daarom een CW 5 ketel de juiste keus. 

Zomercomfort met BUVA SunStream 

Naarmate de EPC-eis daalt, worden woningen steeds beter geïsoleerd om de warmte 

in de winter vast te houden. Uiteraard geldt dat ook voor de zomerperiode. Als 

een woning eenmaal is opgewarmd, is deze warmte niet eenvoudig af te voeren. 

Bovendien kost het energie om de woning te koelen. Het is daarom voor een 

aangenaam zomercomfort aan te bevelen zonwerende maatregelen op te nemen. 

De BUVA SunStream, zonwering met geïntegreerde zelfregelende ventilatievoorziening, 

is hiervoor uitermate geschikt. De noodzaak van zonwerende maatregelen 

is afhankelijk van het glaspercentage, de mate van isolatie, het ventilatiesysteem 

en de oriëntatie van de woning. 


Op pagina 22 en 23 is de EPC van het Comfortpakket voor de referentiewoningen 


Comfortpakket. 


tiP 

Als een warmwatertoestel dicht bij de 

tappunten is gelegen, resulteert dit in 

minder energieverlies. Het is daarom 

gunstig een warmwatertoestel zo te 

positioneren dat deze zowel dicht bij 

de keuken als de badkamer ligt. Bij een 

eengezinswoning is het daarom zinvol het 

warmwatertoestel op de 1e verdieping 

te plaatsen (en niet op zolder). De technische 

ruimte kan dan grenzen aan de 

badkamer en boven de keuken geplaatst 

worden. Een architect kan hiermee in zijn 

ontwerp rekening houden. 

tiP 

Wist u dat een oost-west georiënteerde 

woning een slechter zomercomfort 

heeft dan een noord-zuid georiënteerde 

woning? Kijk daarom bij het opstellen van 

een EPC-berekening altijd naar de ‘risico 

te hoge temperaturen’ indicator in de EPC 

software. Geeft deze een getal van 3 of 

hoger dan is het zeer aan te bevelen 

zonwering toe te passen. 

21


Comfortpakket 













Bepaling lineair warmteverlies forfaitaire methode forfaitaire methode 

Zonwering BUVA SunStream op zuidgevel BUVA SunStream op zuidgevel 








Verwarming – afgifte vloerverwarming vloerverwarming 

Verwarming – temp. systeem lage temperatuur lage temperatuur 


Tapwater – leidinglengte Verkorte leidinglengte Bad < 4 m Aanrecht < 8 m Verkorte leidinglengte Bad < 4 m Aanrecht < 8 m 


Zonne-energiesystemen geen geen 



BUVA Vital Air System Q QUALI COMFORT / SMART LUX EPC: 0,58 EPC: 0,60 







22



3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 3,5 m²K/W 

4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 3,5 m²K/W 

4,5 m²K/W 4,5 m²K/W 3,5 m²K/W 

4,0 m²K/W 5,0 m²K/W 3,5 m²K/W 

0,7 W/m²K 0,7 W/m²K 0,7 W/m²K 

2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 2,4 W/m²K 

1,36 W/m²K 1,36 W/m²K 1,36 W/m²K 

1,5 W/m²K 1,5 W/m²K 1,5 W/m²K 

60% 60% 60% 



BUVA SunStream op zuidgevel en oostgevel 

BUVA SunStream op zuidgevel en begane grond 

westgevel 

BUVA SunStream op zuidgevel 








vloerverwarming vloerverwarming vloerverwarming 

lage temperatuur lage temperatuur lage temperatuur 


Verkorte leidinglengte Bad < 4 m Aanrecht < 8 m Verkorte leidinglengte Bad < 4 m Aanrecht < 8 m Verkorte leidinglengte Bad < 4 m Aanrecht < 8 m 

geen 


douchemengkraan en de cv ketel rendement 55% 





geen 

23



De afgelopen jaren neemt de aandacht voor Passief Bouwen toe en worden regelmatig 

projecten volgens dit principe gerealiseerd. Het BUVA ‘Pakket Passiefhuis 

Niveau’ is een pakket maatregelen conform het Passief Bouwen principe. 

Vanwege de strikte eis aan de energievraag voor ruimteverwarming bij Passief 

Bouwen wordt hier standaard gebalanceerde ventilatie met warmte terugwinning 

toegepast. BUVA gelooft echter in de kracht van natuurlijke ventilatie. Hoewel 

dit BUVA-pakket formeel niet in aanmerking zal komen voor het Passief Bouwen 

keurmerk is een gelijkwaardige energiezuinigheid mogelijk. 

In het Pakket Passiefhuis Niveau worden onder andere toegepast: 

◆ BUVA Vital Air System SMART LUX 

◆ Zeer hoge R c -waarden voor vloer, gevel en dak 

◆ Driedubbel glas met U glas = 0,7 W/m²K 

◆ Kozijnen met U raam ≤ 0,8 W/m²K 

◆ Hoge luchtdichting 



Thermische schil 

Het Passief Bouwen principe stelt een maximale warmtevraag voor ruimteverwarming 

van 15 kWh/m² gebruiksoppervlakte. Per project variëren de isolatiewaarden om 

aan deze vraag te voldoen. Veel voorkomende waarden bij voorbeeldprojecten zijn: 

◆ Vloeren R c = 6,5 m²K/W 

◆ Gevels R c = 8,0 m²K/W 

◆ Daken R c = 10,0 m²K/W 

Luchtdichtheid – BUVA PreSets hang- en sluitwerk – BUVA SolidSeal 

kaderdichting 

Volgens de eisen van het Duitse Passivhaus Institut moet bij 50 Pa drukverschil 

de infiltratievoud n50 ≤ 0,6 h-1 bedragen. Omgerekend naar Nederlandse termen 

resulteert dit in een luchtdichtheid van maximaal 0,15 dm³/s per m². Hiervoor is 

een uiterst zorgvuldige ontwerp en uitvoering van de detailleringen noodzakelijk. 

In de SBR publicatie 'Luchtdicht bouwen' worden de aandachtspunten beschreven. 

Deze hebben betrekking op de vorm van het gebouw, de mate waarin bepaalde 

detailleringen voorkomen, de keuze van materialen (waaronder hang- en sluitwerk) 

waarmee het bouwwerk luchtdicht gemaakt wordt, het bouwsysteem en de zorgvuldigheid 

van de uitvoering. 


tiP 

Verbaast u zich wel eens over de beperkte 

invloed van zeer hoge isolatiewaarden op 

de EPC-waarde? Deze daling is beperkt 

omdat de woning in de basis al goed 

geïsoleerd is. Dit effect kan verklaard 

worden aan de hand van onderstaande 

figuur. De warmteweerstand (R c ) is 

omgekeerd evenredig ten opzichte van 

de warmtedoorgang (U-waarde). De maat 

voor energieverlies is de warmtedoorgang. 

Bij een R c -waarde van 2,5 m²K/W is 

de warmtedoorgangscoëfficiënt 0,37 W/ 

m²K. Wanneer de R c -waarde stijgt naar 

5,0 m²K/W is de warmtedoorgangscoëfficiënt 

0,19 W/m²K, een besparing van 0,18 

W/m²K. Als de R c -waarde 10,0 m²K/W 

wordt, wordt de warmtedoorgangscoëfficiënt 

0,10 W/m²K, een besparing van 0,09 

W/m²K ten opzichte van een R c -waarde 

van 5,0 m²K/W. Bij een toenemende 

R c -waarde daalt de U-waarde dus steeds 

minder. Hierdoor is het niet zinvol de 

isolatiewaarde steeds verder te verhogen. 

U [W/m²K] 

0,5 

0,45 

0,4 

0,35 

0,3 

0,25 

0,2 

0,15 

0,1 

0,05 

0 

2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 

Rc [m²K/W] 

Wat betreft de U-waarden voor raam- en 

deurconstructies gelden bij het Passief 

Bouwen principe maximale waarden van 

0,8 W/m²K. Dit kan uitsluitend gerealiseerd 

worden met driedubbele beglazing 

(U glas ≤ 0,70 W/m²K) en geïsoleerde 

kozijnprofielen. In de houten kozijnindustrie 

zijn op dit moment de eerste 

kozijnen beschikbaar die een gemiddelde 

U-waarde van 0,8 W/m²K realiseren met 

ongeïsoleerd kozijnhout. 

24

Het BUVA hang- en sluitwerkprogramma levert een grote bijdrage aan de luchtdichtheid 

van woningen. Het hang- en sluitwerk is voorzien van eenzijdig afgeschuinde 

haakschoten waardoor ramen en deuren blijvend wind- en waterdicht zijn. 

Hierdoor worden luchtlekken bij draaiende delen voorkomen. Nastelbaar hang- en 

sluitwerk van BUVA maakt het mogelijk afwijkingen te corrigeren. Nieuw in het 

programma is het zelfstellende en corrigerende hang- en sluitwerk dat nastellen 

overbodig maakt. In de BUVA brochure 'PreSets – Faalkosten nul' leest u alles 

over het complete BUVA hang- en sluitwerkprogramma. 

BUVA SolidSeal kaderdichting 

De nieuw ontwikkelde BUVA SolidSeal kaderdichting is in combinatie met het BUVA 

hang- en sluitwerk uit de PreSets geschikt voor toepassing in SBR luchtdichtheidsklasse 

3 (q v;10 waarde tussen 0,15 en 0,30 dm 3 /s per m 2 ). Het is uniek dat deze 

waarde met een enkele kierdichting wordt gerealiseerd. 

BUVA SunStream 

Om op gewenste tijdstippen zon toe te laten treden tot de woning en deze op 

niet gewenste momenten te weren wordt buitenzonwering in de vorm van BUVA 

SunStream toegepast. Buitenzonwering is het meest efficiënt, doordat zonnewarmte 

buiten de woning blijft. In een berekening met NEN 7120 kan aangegeven 

worden dat de aanwezige spuicapaciteit maximaal wordt benut voor passieve 

koeling (zomernachtventilatie). 

BUVA geïsoleerde IsoStone onderdorpel 

De bekende BUVA IsoStone onderdorpels hebben een zeer gunstige isolatiewaarde. 

Omdat de glasvezelversterkte kunststof onderdorpel holle kamers heeft, functioneert 

de aanwezige lucht als een perfecte isolator. Recent is een geïsoleerde uitvoering 

geïntroduceerd waardoor de U-waarde van de BUVA IsoStone onderdorpel 

beter is dan die van HR++ glas! Afhankelijk van de uitvoering varieert de U-waarde 

tussen 0,85 en 1,1 W/(m 2 .K). 

BUVA Vital Air System H2O met BUVA WM 300 warmtepompboiler 

Voor ventilatie en warmtapwater-opwekking is het BUVA Vital Air System H 2 O een 

optie. Bij dit systeem wordt de toe- en afvoer van lucht geregeld door het veel 

toegepaste Vital Air System Q TIME. De warmte uit de ventilatieretourlucht wordt 

gebruikt om warmwater te verwarmen in een boilervat van 300 liter met behulp 

van de warmtepompboiler WM 300. 

Een andere optie is de toepassing van een Rivusol zonneboiler (die bij veel 

Passiefhuizen wordt toegepast). Als derde mogelijkheid is toepassing van PV-panelen 

voor opwekking van elektriciteit ook een logische keuze. De toevoeging van zonneenergie 

is echter niet noodzakelijk om aan de wettelijke EPC-eis te voldoen. 


Op pagina 26 en 27 is de EPC van het Pakket Passiefhuis Niveau voor de referentiewoningen 


Pakket Passiefhuis Niveau. Met de uitgangspunten van het Pakket Passiefhuis Niveau 

is de EPC-waarde al op het niveau dat vanaf 2015 zal gaan gelden. Een interessant 

detail is dat de EPC van het BUVA Pakket Passiefhuis Niveau iets gunstiger is dan 

hetzelfde pakket met gebalanceerde ventilatie en warmte terugwinning. 


Aanvoerlucht 

Expansieventiel 

Verdamper 

Terugslagventiel 

Condensor 

8 

14 

reflectie 

GEEL 

% 22 

100 

59 

transmie 

SCHERM GLAS 

ZONNE-ENERGIE TRANSMISSIE: 16% 

8 

19 

16 

Afvoer 

naar BoxStream 

Compressor 

Elektrisch element 

Circulatie-aansluiting 

Warmwaterboiler 

25








R c -waarde dak 10 m²K/W 10 m²K/W 






q v;10 -waarde NEN 7120* 0,250 dm³/s per m² 0,250 dm³/s per m² 

Bepaling lineair warmteverlies nauwkeurige methode nauwkeurige methode 

Zonwering BUVA SunStream op zuidgevel BUVA SunStream op zuid- en oostgevel 








Verwarming – afgifte radiatoren radiatoren 

Verwarming – temp. systeem hoge temperatuur hoge temperatuur 


Tapwater – leidinglengte werkelijke leidinglengte werkelijke leidinglengte 



Zonne-energiesystemen 


RIVUSOL S100-15T 1,39 m 2 

150 Wp 

RIVUSOL S100-20T 1,86 m 2 

450 Wp 

BUVA Vital Air System SMART LUX EPC: 0,37 EPC: 0,40 







26



6,5 m²K/W 6,5 m²K/W 6,5 m²K/W 

8,0 m²K/W 8,0 m²K/W 8,0 m²K/W 

8,0 m²K/W 8,0 m²K/W 8,0 m²K/W 

10 m²K/W 10 m²K/W 10 m²K/W 

0,7 W/m²K 0,7 W/m²K 0,7 W/m²K 

0,8 W/m²K 0,8 W/m²K 0,8 W/m²K 

0,8 W/m²K 0,8 W/m²K 0,8 W/m²K 

0,8 W/m²K 0,8 W/m²K 0,8 W/m²K 

50% 50% 50% 

0,250 dm³/s per m² 0,250 dm³/s per m² 0,270 dm³/s per m² 

nauwkeurige methode nauwkeurige methode nauwkeurige methode 

BUVA SunStream op zuid- en oostgevel BUVA SunStream op zuidgevel BUVA SunStream op zuidgevel 








radiatoren radiatoren radiatoren 

hoge temperatuur hoge temperatuur hoge temperatuur 


werkelijke leidinglengte werkelijke leidinglengte werkelijke leidinglengte 



RIVUSOL S500-60T 5,58 m 2 

150 Wp 

RIVUSOL S500-60T 5,58 m 2 

300 Wp 


973 Wp p/a 



27


BUVA Themabijeenkomsten: ontmoeten en ontdekken! 

Kennis vergaren en kennis delen, dat is het doel van de themabijeenkomsten 

van BUVA. Bij ons in Barendrecht of op locatie 

wordt één van onderstaande onderwerpen uitvoerig toegelicht 

en ontmoet u collega’s uit uw markt. De bijeenkomsten zijn 

geheel kosteloos. Naast het plenaire gedeelte heeft u ook 

volop mogelijkheden om te netwerken tijdens de inlooplunch 

en de afsluitende borrel. Geen gelegenheid voor een bezoek? 

Geen probleem, er kan ook een themabijeenkomst bij u op 

kantoor verzorgd worden. Voor meer informatie hierover, 

neem contact op via marketing@buva.nl. 

EPC van 0,6 met behoud van natuurlijke ventilatie 

De EPC-eis voor woningbouw ging op 1 januari 2011 naar 0,6. 

Inmiddels is de NEN5128 is vervangen door de NEN7120, met 

diverse gevolgen voor de EPC calculatie. Voor ventilatie systemen 

is bovendien de nieuwe NEN8088-1 geschreven. Vanuit 

de NEN7120 zal voor de energieverliezen van ventilatie worden 

verwezen naar de NEN8088-1. Tenslotte komt er een energieprestatienorm 

voor 

maatregelen op 

gebiedsniveau. 

BUVA gaat in deze 

themabijeenkomst 

in op de verschillen 

tussen de huidige 

en nieuwe normen, 

en specifiek op de 

EPC in combinatie 

met ventilatie. 

We laten zien dat 

natuurlijke ventilatie 

in combinatie met een EPC van 0,6 geen probleem is. 

We tonen aan de hand van een aantal concepten aan dat dit 

met redelijk traditionele middelen is te realiseren. 

Bouwbesluit vs PKVW vs NBR 

Inbraakwerendheid van woningen is goed geregeld in het 

Nederlands Bouwbesluit. Sinds mei 2009 gelden vernieuwde 

normen voor Inbraakwerendheid. Het Politiekeurmerk Veilig 

Wonen stelt aanvullende eisen. Dit heeft een aantal gevolgen 

voor het ontwerp en de toegepaste bouwmaterialen. 

In augustus 2011 zijn de nieuwe PKVW handboeken 

verschenen met daarin een aantal wijzigingen. 

Naast het PKVW bestaat sinds begin 2009 

de Nationale BeveiligingsRichtlijn. In deze themabijeenkomst 

gaat BUVA in op de vernieuwde NEN 5096 en 

NEN 5087 en de verschillen tussen het Bouwbesluit, 


PKVW en Nationale BeveiligingsRichtlijn. We wijzen 

onder andere op de valkuilen en presenteren de 

BUVA oplossingen met betrekking tot dit onderwerp. 

Installatiegeluid vs regelgeving 

In het nieuwe Bouwbesluit 2012 zijn ook eisen 

opgenomen voor geluid dat wordt veroorzaakt door 

installaties in de woning. Het GIW stelde de afgelopen 

jaren ook al eisen, namelijk een maximaal geluidsniveau 

van 30 dB(A) in de verblijfsgebieden. De SWK (Stichting 

Waarborgfonds Koopwoningen) heeft na het beëindigen van 

het GIW deze eisen overgenomen. De eis van 30 dB is nu dus 

ook in het Bouwbesluit opgenomen. Uit onderzoek blijkt 

dat veel gebruikers van ventilatiesystemen deze niet goed 

gebruiken vanwege de geluidsproductie van deze systemen. 

Geluid is een complex onderwerp, maar als alle partijen in de 

bouwkolom hier bewust over nadenken, is het voldoen aan 

de 30 dB eis geen probleem. BUVA heeft als marktleider in 

woonhuisventilatie een enorme expertise opgebouwd over 

dit onderwerp. We zijn betrokken bij analyses, en hebben zelf 

veel onderzoek gedaan op dit gebied. 

In deze themabijeenkomst delen wij graag onze kennis met 

u, en laten we zien hoe u een goed functionerend ventilatiesysteem 

realiseert. 

28

Luchtdicht Bouwen 

Een belangrijk onderdeel van een EPC berekening is 

de Qv10 waarde. Deze Qv10 waarde zegt iets over de 

luchtdoorlatendheid van een gebouw, over de lekkage langs 

kieren in aansluitdetails en naden in draaiende delen in de 

gevel. De Qv10 heeft direct invloed op de EPC. Een lage Qv10 

is gunstig voor de EPC en is te realiseren met luchtdicht 

Bestekservice 

Met de bestekservice heeft u met een aantal klikken altijd 

de juiste bestektekst van het geselecteerde Vital Air System. 

De tekst is eenvoudig in een STABU-bestek te importeren. 

Tevens is met de bestekservice een voudig een volledig hang- 

en sluitwerk bestek te genereren. 

bouwen. Naast de positieve bijdrage in de EPC levert luchtdicht 

bouwen nog meer voordelen op, voor bijvoorbeeld 

de bouwkundige constructie omdat vochttransport wordt 

voorkomen. Sinds 2009 is er een nieuwe SBR publicatie over 

luchtdicht bouwen, met een nieuwe klasse ZWAAR, specifiek 

voor Passiefhuis. In deze themabijeenkomst gaan we in op 

deze publicatie maar vooral op de praktische kant van 

luchtdicht bouwen. 

De heer Harry Nieman, directeur van Nieman Raadgevende 

Ingenieurs, laat zien wat de do’s en don’ts zijn bij luchtdicht 

bouwen. Verder laat BUVA een pakket hang- en sluitwerk zien 

waarmee u zeer eenvoudig blijvende luchtdichting realiseert 

in de zwaarste klasse van SBR. In de hang- en sluitwerk 

PreSet Full Proof werkt BUVA met zelfstellende producten! 

Verantwoording 

Ondanks alle zorgvuldigheid kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onvolkomenheden, terwijl wij 

ons tevens het recht voorbehouden eventuele model-, maat-, of assortimentswijzigingen door te voeren. Daarnaast kunnen 

normen, voorschriften en bouwbesluitseisen wijzigen. Verder zijn onze Algemene Verkoopvoorwaarden van toepassing. 

Alle tekeningen en maatvoeringen in deze brochure zijn indicatief. De actuele verwerkingsvoorschriften kunt u 

downloaden van www.buva.nl 


29


BUVA ventilatieroosters uit de ‘Stream’-serie 

Een belangrijk onderdeel binnen de 

verschillende uitvoeringen van BUVA 

Vital Air Systems zijn de ventilatieroosters 

uit de ‘Stream’-serie. De 

serie omvat een compleet programma 

ventilatie roosters voor alle situaties. 

Alle Streamroosters zijn standaard 

mechanisch zelfregelend. 

Hierdoor komt er, onafhankelijk van 

de winddruk op de gevel, altijd de 

juiste hoeveelheid frisse lucht in de 

woning. Deze comfortabele manier 

van ventileren voorkomt tocht in 

de woning en bespaart energie. 

Het complete programma biedt voor 

elke situatie een passende oplossing! 

FitStream: één type ventilatierooster met 

vier verschillende doorlaten, geschikt voor 

glasplaatsing. 

TopStream: onzichtbare ventilatie door 

verdekte plaatsing achter de buitenmuur. 

AcouStream: een licht geluiddempend 

ventilatierooster. Zowel geschikt voor glasplaatsing 

als verdekte, onzichtbare plaatsing. 

SlideStream: geschikt voor toepassing in 

schuifpuien. 

SusStream: geluiddempend ventileren in 

geluidsbelaste omgevingen. Zowel geschikt 

voor glasplaatsing als verdekte, onzichtbare 

plaatsing. 

SusStream HD: de oplossing voor ventileren in 

een hellend dak. 

FireStream: 30 en 60 minuten brandwerende 

ventilatieoplossingen voor verdekte plaatsing. 

SunStream: ventilatie en zonwering in één. 

1 model, 4 doorlaten 

Geluiddempend en zelfregelend 

Onzichtbaar ventileren 

Ventileren boven een schuifpui Geluiddempend ventileren 

BUVA EPC 0,6 - NEN 7120 30

Ventileren door 

een hellend dak 

WM300 

warmtepompboiler 

Hang- en sluitwerk uit de 

BUVA PreSets 

Ventilatie en zonwering in één 

De BUVA Streamroosters zijn in alle BUVA Vital Air Systems 

toepasbaar: 

BUVA Vital Air System SMART: de nieuwe standaard in 

woonhuisventilatie 

Een combinatie van BUVA toevoerroosters uit de ‘Stream’serie 

met de BUVA SmartStream woonhuisventilator. 

Het Vital Air System SMART is in drie varianten toepasbaar: 

1. VAS SMART BASE: afvoer uit keuken, badkamer en toilet 

2. VAS SMART SENSE: afvoer uit keuken, badkamer, toilet 

en slaapkamers gecombineerd 

3. VAS SMART LUX: afvoer uit keuken, badkamer, toilet en 

alle slaapkamers individueel 

Smart 

BUVA Vital Air System Q: traditioneel afvoeren met 

nieuwe techniek 

Een combinatie van BUVA toevoerroosters uit de 

‘Stream’-serie met de BUVA Q-Stream woonhuisventilator. 

Het Vital Air System Q is in vier varianten toepasbaar: 

1. VAS Q PICTO: handbediend ventileren met behulp van 

duidelijke pictogrammen 

2. VAS Q TIME: tijdgestuurd ventileren 

3. VAS Q QUALI: sensorgestuurd ventileren op basis van 

luchtkwaliteitsensoren 

4. VAS Q H2O : energie terugwinning uit ventilatielucht voor 

warm tapwater 

BUVA EPC 0,6 - NEN 7120 31 

Q

Vraag de gratis brochures aan. 

Bremen 5 - 2993 LJ Barendrecht 

Postbus 262 - 2990 AG Barendrecht 

Tel.: 0180 69 75 00 

Fax: 0180 69 75 05 

E-mail: info@buva.nl 

www.buva.nl 

Zetfouten en tussentijdse wijzigingen voorbehouden 

12124.12.09.1,5M 

BUVA 

BUVA Service & Ondersteuning 

Met haar jarenlange ervaring in de bouw, zowel bij regelgeving als 

uitvoering, is BUVA een specialist en vakkundige partner voor uw 

projecten. BUVA is u van dienst vanuit het hoofdkantoor in Barendrecht, 

waar behalve de productie en het logistiek centrum ook het BUVA 

kennis centrum is ondergebracht. 

De projectadviseurs van BUVA geven advies op het gebied van onder 

andere inbraakpreventie, ventilatie, energieprestatie en akoestiek 

en ze begeleiden uw project van A tot Z. 

Meer informatie? 

Bel BUVA: 0180 - 69 75 00 of kijk op www.buva.nl. Daar vindt u 

meer informatie over onze producten, dienstverlening en 

thema bijeenkomsten. 

EPC 0,6 NEN 7120

EPC 0,6 pakketten - Buva

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?