Passano zomer 2013 (Pdf, nieuw venster) - OPZ Geel

Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum
Activiteitenkalender
ZOMER 2013
OPZ Forum
Lunchcauserie:
6 september om 12u
prof. dr. Stijn Vanheule, psycholoog,
psychoanalyticus
“Opvoeden vanuit de apothekerskast?”
Avondseminarie:
26 september om 20u15
prof. dr. Jan De Lepeleire, huisarts
“De rol van de huisarts in de zorg voor
patiënten met een psychose in het kader
van vroegdetectie”
Editoriaal
In het voorjaar werden enkele wijzigingen
doorgevoerd in de organisatiestructuur van
het OPZ Geel en in de manier waarop entiteiten
worden aangestuurd. De aanpassingen
hebben vooral betrekking op de verdere
integratie van de rehabilitatie-activiteiten in
de doelgroepenwerking en op de duale leiding
van de divisies.
De OPZ-structuur heeft als verticale pijlers
de divisies Jongeren, Volwassenen en Ouderen.
De organisatie van de zorg volgens die
doelgroepen is al tien jaar de basis van de
werking in het OPZ Geel. De drie vrij autonoom
werkende divisies hebben de mogelijkheid
om met meer homogene doelgroepen
te werken en beter in te spelen op hun
noden. De doelgroepenwerking is de norm
geworden binnen de geestelijke gezondheidszorg
en sluit ook uitstekend aan bij de
nieuwe ontwikkelingen die geïntroduceerd
zijn in het kader van Psy 107.
De rehabilitatie-activiteiten zijn niet langer
in een afzonderlijke divisie ondergebracht.
Ze werden verder geïntegreerd in de drie
andere divisies en in het paramedisch
departement, zodat ze vanuit patiënt-benadering
integraal deel kunnen uitmaken van
een volledig zorgpad. Binnen Rehabilitatie
waren verscheidene activiteiten – zoals
onze gezinsverpleging en dagactiviteitencentra
– al volgens de doelgroepen Jongeren,
Volwassenen en Ouderen georgani-
Driemaandelijks tijdschrift: april-mei-juni 2013
Afgiftekantoor 2440 Geel - Erkenningsnr. P608070
OPZ Geel, Dr. Sanodreef 4, 2440 Geel
België-Belgique
P.B. 2440 Geel
12/17003
PASSANO
Nieuwsbrief voor professionele partners
seerd. De logica van de doelgroepenwerking
is nu consequent doorgetrokken naar
alle activiteiten.
Op advies van de medische raad stelde
de raad van bestuur drie adjunct-hoofdgeneesheren
aan die elk, samen met een
directeur, een divisie zullen aansturen. De
mandaten van de adjunct-hoofdgeneesheren
liepen in het voorjaar af. De duale
aansturing door een adjunct-hoofdgeneesheer
en een directeur is als volgt:
Divisie Jongeren door Gina Lipkens en
dr. Caroline Debruyne
Divisie Volwassenen door Anita Van
Den Plas en dr. Roel Van Roy;
Divisie Ouderen door Mieke Mondelaers
en dr. Steven Van Den Bosch
Mieke Mondelaers en Gina Lipkens blijven
hun taak van respectievelijk verpleegkundig
directeur en paramedisch directeur verder
opnemen.
De activiteiten van de dagkliniek voor psychotici,
’t Knooppunt, zijn geïntegreerd in de
dagkliniek Volwassenen, ’t Poorthuis, aangestuurd
door Joeri Van Looy .
Dr. Tom Geuens
Hoofdgeneesheer
Pieter Jans
Administrateur-generaal
OPZ Geel 2013 / 1

Herstelgerichte zorg
De divisie Volwassenen van het OPZ Geel gaat de komende jaren meer en meer volgens het concept van herstelgerichte zorg werken. De
dagkliniek startte hier al mee en andere leefeenheden werken momenteel de toepassing van het concept concreet uit voor hun doelgroep.
Herstelgerichte zorg stapt af van een gestandardiseerde, medische benadering. In herstelgerichte zorg gaat de patiënt op zoek naar wat zijn
sterktes en kwetsbaarheden zijn en wordt hij op weg gezet naar een bevredigend en zinvol leven met de beperkingen die zijn psychische
klachten met zich meebrengen. Het is bij uitstek een participatief concept waarbij de zorgverlener de regie over het herstel uiteindelijk in
handen geeft van de patiënt.
Wat is herstelgerichte zorg?
Riet: Herstelgerichte zorg is een zeer cliëntgestuurde
benadering van de zorg, gebaseerd
op de eigen krachten van de patiënt.
Herstel gaat over de manier waarop de
patiënt met zijn psychische kwetsbaarheid
omgaat en zijn leven opnieuw inhoud
en richting geeft. Dat is een zeer individueel
proces van verandering in houding,
gevoelens, vaardigheden… Hoe de patient
zijn ziekte ervaart en wat hij als herstel
ervaart, is het uitgangspunt voor het
herstelgericht handelen. De hulpverlener
gaat de patiënt actief bevragen en coachen
in het leren omgaan met zijn kwetsbaarheden.
Uiteindelijk moet de patiënt op
basis van zijn mogelijkheden de regie over
zijn leven hervinden en zijn leven opnieuw
richting en inhoud geven.
Hoe onderscheidt zich dit van de huidige
zorg?
Riet: Herstellen is altijd zeer medisch-wetenschappelijk
benaderd, waarbij genezen
het eindpunt is. Dat is evident voor bijvoorbeeld
een beenbreuk waar je op basis van
beelden en tests kunt bepalen of er volledig
herstel is of niet. In de psychiatrie
werkt dat niet zo. Een voorbeeld: wat een
hulpverlener als herstel kan aanzien – het
verdwijnen van symptomen – kan door de
patiënt anders ervaren worden, omdat hij
zich niet echt beter voelt. In herstelgerichte
zorg gaan we uit van het verhaal
van de patiënt. Wat herstel voor de patiënt
betekent, zal herstel voor hem zijn.
Wat betekent dat voor de rol van de
hulpverlener?
Riet: Nog te vaak nemen de hulpverleners
het nu over van de patiënt; zeker in
crisissituaties. Het team stelt een diagnose,
bepaalt doelstellingen, maakt een
behandelplan op, omdat ze daarin des-
2 / OPZ Geel 2013
Riet Willems werkte als verpleegkundig specialist
mee de toepassing uit voor het OPZ Geel. Ze licht het concept toe.
kundig zijn. Ook de evaluatie en bijsturingen
zijn vooral een zaak van het team.
Meer en meer wordt de patiënt vrij vroeg
betrokken in dat proces en kan hij meespreken.
In herstelgerichte zorg wordt nog
een stap verder gezet: de patiënt wordt op
weg gezet om zelf de regie te nemen van
het herstel. Hulpverleners gaan op een
andere manier kijken naar de patiënt.
Ze zien een vader of moeder, een kind of
jongere, een mondige burger, naar wie ze
actief gaan luisteren en met wiens inbreng
ze aan de slag gaan. Het is belangrijk dat
hulpverleners geïnformeerd zijn, het eigen
verhaal van de patiënt kennen en dat ernstig
nemen. Elk individu is anders en elk
herstelproces is anders. Hulpverleners
ondersteunen met behandeling en begeleiding
en ze moedigen de patiënt aan om
uiteindelijk weer verantwoordelijkheid te
nemen voor het eigen leven.
Hoe wordt dit geïntroduceerd in het OPZ
Geel?
Riet: Teams kiezen bewust om herstelge-
richt handelen op te nemen in hun werking
en het concreet te maken voor hun
doelgroep. Het is geen revolutie, maar een
evolutie naar steeds meer herstelgericht
werken. Sommige elementen worden al
toegepast; andere kunnen op korte termijn
ingang vinden.
Een voorbeeld van hoe je mensen respectvol
kunt behandelen en hen keuzes kunt
geven, is de manier waarop we mensen
onthalen die gedwongen worden opgenomen.
Destijds was de regel dat er bij aankomst
in het ziekenhuis eerst een periode
van afzondering was. Nu worden patiënten
onthaald in een rustgevend kader,
een comfortroom. Een gesprek en een
moment van rust zorgen er heel vaak voor
dat afzondering niet meer noodzakelijk is.
Deze werkwijze betekent voor de patiënt
een heel andere ervaring als start van een
opname. Andere herstelgerichte aspecten
waar meer nadruk op komt te liggen zijn
bijvoorbeeld motivationele gespreksvoering
en psycho-educatie.

Herstelgericht werken in dagkliniek Volwassenen
Doelgroep
Dagkliniek Volwassenen richt zich tot mensen met psychische en/of psychosociale
problemen die een deeltijdse dagbehandeling nodig hebben. Er is een aanbod van veranderingsgerichte
therapieprogramma’s en een laagdrempelige ontmoetingsgroep.
De dagkliniek omvat daarnaast ook ‘t Knooppunt dat ondersteuning biedt in het zelfstandig
leven van patiënten met schizofrenie, een manisch-depressieve psychose, een
schizo-affectieve stoornis of een andere psychotische stoornis die thuis wonen of in
een beschutte woonvorm.
Visie op herstel
Dagkliniek Volwassenen hanteert volgende visie op herstel: het is het ervaren van een
bevredigend, hoopvol en betekenisvol leven, ondanks de beperkingen van je ziekte.
Het is anders dan genezing of een eindstadium van een genezingsproces. Het betreft
een aanhoudend proces van verandering, waarbij allerlei subjectieve factoren een rol
spelen, zoals persoonlijke groei, hoop en autonomie.
Aanpak
De begeleiding in de dagkliniek sluit aan bij de zelfdeterminatietheorie die aantoont dat
tevredenheid en geluksgevoel bij mensen in diverse situaties (werk, gezin, vrijetijdsbesteding)
enorm toenemen wanneer ze greep hebben op hun situatie, zich verbonden
weten met anderen en hun competenties kunnen tonen. We zoeken een optimaal evenwicht
in het stimuleren van autonomie, verbondenheid en persoonlijke kwaliteiten. De
begeleiding is ook gericht op zin voor het individu (betekenisvol en doelgericht) en op
het bevorderen van hoop en optimisme
Het team werkt bij voorkeur met het overlegmodel om autonome motivatie te bevorderen.
Cliënten worden uitgenodigd om aan het teamoverleg deel te nemen en de cliëntenraad
in ’t Poorthuis wordt volledig door de cliënten zelf geleid.
Het doel van de opname of de begeleiding is niet gericht op het verleden en het uitschakelen
van wat slecht is, maar is gericht op waar de persoon naartoe wil. Er wordt
gefocust op wat goed ging in het verleden, op succeservaringen en sterktes. Op basis
daarvan wordt een gewenste betere toekomst uitgetekend.
Ziektegeschiedenis,
trauma, mislukking,
herval, …
Gezondheidsgeschiedenis,
kracht- en hulpbronnen,
succes, rechtveren, …
ballast
KRACHT
NU
HOOP
angst
Gewenste toekomst
Gevreesde toekomst
Evidence based
De herstelgerichte aanpak in de dagkliniek
Volwassenen is wetenschappelijk onderbouwd.
Uit onderzoek over een periode van
september 2009 tot oktober 2012 bleek ook
de effectiviteit van de werking. De meting
gebeurde op basis van de RS-nl (resilience
scale) en analyseerde de persoonlijke competentie
en de acceptatie van zichzelf en
het leven voor en na opname. De gemiddelde
scores stegen significant na begeleiding
in de dagkliniek. In vergelijking met de
normgroep psychiatrische populatie RS-nl
ligt de voormeting lager bij de populatie van
dagkliniek Volwassenen en de nameting
significant hoger.
Meer informatie
Joeri Van Looy, teamcoördinator
Dagkliniek Volwassenen ‘t Poorthuis
Aanmelden
Dagkliniek Volwassenen
Pas 230
2440 Geel
Tel: 014 57 91 11
Fax: 014 57 92 38
Intaketeam
Telefonisch tijdens de kantooruren:
014 57 91 22
E-mail: intakedagkliniek@opzgeel.be
OPZ Geel 2013 / 3

Renovatie- en nieuwbouwproject
In OPZ Geel loopt momenteel een grootscheeps bouwproject dat de renovatie omvat van zes
gebouwen en de nieuwbouw van een technisch en logistiek centrum (TLC). Onder andere het
beeldbepalende vroegere hoofdgebouw Pas 200 en twee aangrenzende vroegere dokterswoningen
worden gerenoveerd met respect voor hun historisch-architectonische waarde. Het TLC
wordt op de plek van de vroegere technische diensten opgetrokken en zal onderdak bieden aan
de keuken, de technische diensten en Arbeidszorg.
Naast werken aan gebouwen, wordt ook geïnvesteerd in omgevingswerken en in nieuwe
bestrating. Zwaar vervoer zal niet langer over de campus moeten, omdat de loskade van het TLC
rechtstreeks van aan de Pas te bereiken zal zijn. Op de campus komt een centrale verkeers-as
waarop alle gebouwen aansluiten en die enkel voor personenvervoer bestemd is.
Bij de werken is er onder andere aandacht voor het behoud van waardevol patrimonium en
het inzetten van duurzame en energiezuinige systemen. “Een aantal gebouwen was toe aan
grondige renovatie en we wilden ervoor zorgen dat ze niet alleen ‘mee zijn met de tijd’, maar ook
voorsprong nemen wat technische installaties en energieverbruik betreffen,” zegt financieel
directeur Jan Vanreusel. “Door te investeren in energie-efficiënte systemen kan recurrent
enkele tienduizenden euro aan energiekosten worden uitgespaard. Over een periode van tien
jaar betekent dat een besparing van naar schatting 1 miljoen euro, terwijl er aan comfort
niets moet worden ingeboet. OPZ Geel kiest niet voor supersonische oplossingen, maar voor
betaalbaar comfort en techniek die bij de tijd is.”
De werken worden gefinancierd door de federale overheid (FOD Volksgezondheid) die een aantal
strikte voorwaarden oplegt: onder andere in verband met de bestemming van de gebouwen
en de datum van ingebruikneming. Op 31 december 2013 moeten de werken klaar zijn èn de
gebouwen in gebruik genomen.
Ondertussen zijn ook de voorbereidingen voor een nieuwbouw voor de divisie Jongeren aan de
gang. Nog voor de zomer wordt de bouwvergunning verwacht. De gebouwen komen aan de rand
van de campus, gemakkelijk bereikbaar, maar toch in een eigen groene omgeving. De locatie
geeft toegang tot de bestaande sportterreinen.
Het complex zal worden opgebouwd uit meerdere, kleinere gebouwen, al dan niet aan elkaar
geschakeld. Zes gebouwen hebben elk vijf kamers en gemeenschappelijke ruimtes voor de
leefeenheden. De andere gebouwen geven onderdak aan de leslokalen, de therapie- en
consultatieruimtes en het onthaal. Het geheel oogt als een klein dorp dat geborgenheid moet
bieden, maar veel licht binnenlaat en gemakkelijke toegang geeft tot het groen.
De werken worden gefinancierd door de Vlaamse overheid (VIPA). De nieuwbouw moet klaar
zijn in 2015.
4 / OPZ Geel 2013
COLOFON
Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel
Dr. Sanodreef 4
2440 Geel
Tel +32-(0)14 57 91 11
Fax +32-(0)14 58 04 48
E-mail: info@opzgeel.be
www.opzgeel.be
Redactieleden
Walter Krikilion (stafmedewerker
Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers
(verpleegkundig directeur), Mieke Celen
(psychiater), Ria Van Ende (stafmedewerker),
Els Keuleers (psychologe), Anita Van Den
Plas (afdelingshoofd Volwassenen-Ouderen),
Julienne Aerts (ombudsvrouw),
Johan Claeys (communicatieadviseur)
Eindredactie
Johan Claeys
Bladmanagement en productiebegeleiding
Marina Nys, Hilde Daniels
Redactieadres
Bijdragen voor of reacties op dit
blad kunnen gestuurd worden naar:
Redactiesecretariaat Passano
Cel Marketing en Communicatie
Dr. Sanodreef 4 – 2440 Geel
Telefoon: +32(0)14 57 91 98
E-mail: johan.claeys@opzgeel.be
Verantwoordelijke uitgever:
Pieter Jans
Dr. Sanodreef 4 - 2440 Geel