Statuten en reglementen* - PvdA

Artikel 9.4. De voorbereiding en opstelling van een ontwerpkandidatenlijst
Het voorbereiden en opstellen van de ontwerpkandidatenlijst kan gebeuren door het partijbestuur of door een
onafhankelijke kandidaatstellingscommissie. Het is de bevoegdheid van het congres om een keuze te maken.
Als het congres hierover geen beslissing neemt, dan is het partijbestuur verantwoordelijk. Indien het partijbestuur
de verantwoordelijkheid hiervoor draagt, dan kan het zich laten bijstaan door een adviescommissie. In dat
geval dient het partijbestuur bij de opdracht aan deze adviescommissie aan te geven bij welke taken en handelingen
deze commissie in de plaats treedt van het partijbestuur, onverlet de verantwoordelijkheid die het partijbestuur
heeft.
Het bepaalde in dit artikel wijkt af van de huidige reglementen. Op dit moment draagt het partijbestuur een ontwerpkandidatenlijst
voor aan het congres dat de kandidatenlijst vaststelt. De adviescommissie kandidaatstelling adviseert
haar hierbij. De praktijk nu is dat niet het partijbestuur, maar deze adviescommissie de (volgorde van de) kandidatenlijst
op het congres verdedigt. Dit laatste schept verwarring. Daarom is gekozen voor twee mogelijkheden:
- of het partijbestuur stelt een ontwerpkandidatenlijst vast (de gebruikelijke gang van zaken)
- of dit gebeurt door een onafhankelijke kandidaatstellingscommissie, die de taken van het partijbestuur overneemt en
daarbij los van het partijbestuur optreedt.
Als het congres besluit tot instelling van een onafhankelijke kandidaatstellingscommissie, verdedigt deze commissie de
ontwerpkandidatenlijst ook op het congres. Het partijbestuur heeft dan een facilitaire rol.
Een en ander neemt niet weg dat wanneer het partijbestuur de verantwoordelijkheid draagt voor het opstellen van de ontwerpkandidatenlijst,
het bestuur zich door een adviescommissie kan laten bijstaan en de voorbereidende werkzaamheden
door deze adviescommissie kan laten verrichten. Het partijbestuur stelt dan de ontwerpkandidatenlijst vast en verdedigt
deze ook op het congres dat de kandidatenlijst vaststelt.
Artikel 9.5. Taken en werkwijze partijbestuur bij het voorbereiden en opstellen van de
ontwerpkandidatenlijst
In dit artikel is omschreven welke de taken zijn voor het partijbestuur bij het voorbereiden en opstellen van de
ontwerpkandidatenlijst. Om belangenverstrengeling te voorkomen mogen leden van het partijbestuur die kandidaat
zijn of nauwe relaties met beschikbare kandidaten hebben, niet bij de bespreking van en besluitvorming
over de ontwerpkandidatenlijst in het partijbestuur aanwezig zijn. Deze relaties kunnen zowel persoonlijke als
zakelijke relaties betreffen.
Het partijbestuur kan zich laten bijstaan door een adviescommissie die de selectietaak op zich neemt, uitmondend
in een advieskandidatenlijst. Dit advies blijft vertrouwelijk, omdat voor het congres en de kandidaten alleen
de ontwerpkandidatenlijst, vastgesteld door het partijbestuur, betekenis heeft.
Het bepaalde in dit artikel wijkt in hoofdlijnen niet af van de huidige reglementen.
Artikel 9.6. Ledenraadpleging over de lijsttrekker
In deel 1 van de reglementen zijn de bepalingen voor een ledenraadpleging opgenomen. Hierin is vastgelegd dat
de ledenraadpleging tijdig moet gebeuren en wel zo dat de beoogd lijsttrekker nog invloed kan uitoefenen op de
ontwerpkandidatenlijst. Daarnaast is vastgelegd hoeveel leden de kandidaat voor het lijsttrekkerschap moeten
ondersteunen. Gekozen is voor minstens 100 leden, tweemaal zoveel als voor een lijsttrekker op het lokale
niveau nodig is. Bovendien moet de kandidaat als geschikt zijn beoordeeld door het partijbestuur of de door het
congres ingestelde onafhankelijke kandidaatstellingscommissie tegen de achtergrond van het profiel van de lijsttrekker.
Daarbij mag geen acht geslagen worden op de opvattingen van de kandidaat over de inhoudelijke koers:
dat is aan de leden en later aan het congres om te bepalen of, en zo ja hoe dat een rol speelt bij de aanwijzing
van de lijsttrekker.
Met betrekking tot de uitslag en de geldigheid van de ledenraadpleging wordt gewezen op deel 1 van de reglementen,
artikel 1.18. De kandidaat die de meerderheid van de stemmen behaald, is de beoogd lijsttrekker.
Het bepaalde in dit artikel komt overeen met de huidige reglementen.
132 Congresvoorstellen
Artikel 9.7. Bevoegdheden van de beoogd lijsttrekker
Dit artikel bevat de bevoegdheden van de beoogd lijsttrekker, te weten de kandidaat voor het lijsttrekkerschap die
de meeste stemmen heeft gehaald bij de ledenraadpleging.
De beoogd lijsttrekker heeft de bevoegdheid zijn invloed uit te oefenen op de samenstelling van de ontwerpkandidatenlijst
voor de Eerste Kamer. Ook tijdens het congres kan hij zijn stem daarover laten horen.
Indien geen ledenraadpleging wordt gehouden, omdat er niet minimaal twee geschikte en in voldoende mate
ondersteunde kandidaten zijn, zal degene die op de ontwerpkandidatenlijst op de eerste plaats wordt gekandideerd
vanaf dat moment worden beschouwd als de beoogd lijsttrekker die daarmee de bevoegdheden kan uitoefenen
De bevoegdheden die aan de beoogd lijsttrekker worden toegekend komen overeen met de huidige reglementen.
Artikel 9.8. De kandidaatstellingsprocedure
Dit artikel beschrijft de gehele kandidaatstellingsprocedure, zowel in het geval dat het partijbestuur de taak heeft
een ontwerpkandidatenlijst op te stellen, als wanneer een onafhankelijke kandidaatstellingscommissie deze taak
heeft.
Een gevoelig onderdeel is het bepaalde in lid 3. Een kandidaat die niet voldoet aan de eisen in de profielschets
of wanneer te verwachten is dat de kandidaat schade zal berokkenen aan de partij, kan buiten de (verdere) selectieprocedure
worden gehouden. Dit is een zware beslissing. De betreffende kandidaat kan daartegen bezwaar
maken bij de beroepscommissie. Deze uitsluiting dient uiterlijk vijf weken voordat de ontwerpkandidatenlijst
aan het congres wordt gepresenteerd, plaats te vinden. Dan is het immers nog mogelijk om de beslissing van de
beroepscommissie – die binnen 14 dagen moet plaatsvinden - te effectueren. Dat wil zeggen dat de ontwerpkandidatenlijst
nog kan worden aangepast voordat het congres de ontwerpkandidatenlijst in behandeling neemt.
Reeds vanaf het moment dat een kandidaat zich meldt via een sollicitatiebrief is er de gelegenheid om aan te
geven dat een kandidaat een zwaarwegend voorbehoud heeft ten aanzien van onderdelen van het geldende verkiezingsprogramma
voor de Tweede Kamer en, indien dat van toepassing is, het regeerakkoord dat door de
Tweede Kamerfractie is onderschreven.
Het bepaalde in dit artikel komt inhoudelijk vrijwel overeen met de huidige reglementen.
De in de huidige reglementen opgenomen bezwarencommissie is vervangen door de beroepscommissie, conform artikel 12
van de nieuwe statuten. Daarmee wordt de bezwarencommissie opgeheven.
Artikel 9.9. Functioneren van de fractie en het voeren van voortgangsgesprekken
In dit artikel wordt het jaarlijks houden van voortgangsgesprekken met Eerste Kamerleden verplicht gesteld.
Tevens is in dit artikel vastgelegd de wijze waarop deze gesprekken gevoerd worden en wie daarbij aanwezig zijn.
Zowel voor betrokkenen als voor de partij is het waardevol om met Kamerleden van de partij gesprekken te voeren
over de gang van zaken en het eigen functioneren, eventueel uitmondend in het aangeven van mogelijke
verbeteringen. Zeker met het oog op de verkiezingen is het van belang dat wordt gesproken over mogelijke
voortzetting van het Eerste Kamerlidmaatschap.
Het bepaalde in dit artikel komt overeen met de huidige reglementen, met uitzondering van de frequentie van deze
gesprekken. Aangezien het van belang wordt geacht dat deze gesprekken plaatsvinden – evenals in een gewone werksituatie
– en in de praktijk deze niet altijd plaatsvinden, is deze frequentie opgenomen.
In deel 9 ontbreekt een bepaling over het aangaan van een lijstverbinding. In een wijziging van de Kieswet is in 2010
geregeld dat bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer geen lijstverbinding meer kan worden aangegaan.
Congres 21 en 22 januari 2012 133