Apeldoorn - #1 (16.46 MB) - Educom Communicatie

materialen, verkavelingen en verkeersstructuren.
Met de woningcorporaties
als belangrijke partij wil de gemeente
(prestatie-)afspraken maken over de
verantwoordelijkheid voor het beheer van
cultuurhistorische waarden.
Ondergrondse objecten en gebieden
De Apeldoornse topcollectie bevat ook
archeologische monumenten waar we
zuinig op zijn. Soms zijn dit objecten
zoals grafheuvels, soms wordt een groter
‘gevoelig gebied’ beschermd. Op de
Archeologische Monumentenlijst van
de Rijksdienst staan naast beschermde
rijksmonumenten ook veel monumenten
die deze beschermde status niet hebben.
Het is zinvol deze categorie nader te
bekijken en de monumenten op basis van
selectiecriteria een gemeentelijke bescherming
te geven. Daarnaast is het mogelijk
dat er bij bouwwerkzaamheden archeologische
sporen worden aangetroffen die
een beschermde status verdienen. Op basis
van de selectiecriteria kan het object of
gebied als nieuw monument aangewezen
worden.
Onderhoud en beheer is een gemeentelijke
verantwoordelijkheid wanneer het
monument op gemeentegrond ligt. In alle
overige gebieden vindt hierover overleg
plaats met de grondeigenaren. Dit overleg
kan resulteren in beheerafspraken tussen
grondeigenaar en gemeente. Restauratie
of consolidatie van archeologische
monumenten kunnen niet rekenen op
financiering vanuit het Rijk. Er zijn wel
mogelijkheden om subsidies aan te vragen
via programma’s. Hierbij kan gedacht
worden aan het opnemen van archeolo-
36 | 12
gische monumenten in een toeristische
fietsroute door Apeldoorn. Met zulke
programma’s kan ook een provinciale
subsidiebijdrage verkregen worden voor
een Waardevol Cultuur Landschap. Bij de
provincie bestaat wel een subsidieregeling
voor het restaureren of consolideren van
archeologische monumenten. Een deel van
de kosten van de restauratie of consolidatie
is subsidiabel. Bij de uitvoering van
deze werkzaamheden kan samengewerkt
worden met de Stichting Landschapsbeheer
Gelderland (SLG), die beschikt over
veel vrijwilligers.
Financiën
Om de Apeldoornse topcollectie in stand
te houden, is goed onderhoud noodzakelijk.
Voor sommige objecten is eerst een
grootschalige restauratie nodig alvorens
er een onderhoudsplan wordt opgesteld.
Instandhouding van deze topcollectie
is arbeidsintensief en daarmee relatief
kostbaar. Echter, omdat deze topcollectie
een groot maatschappelijk belang
vertegenwoordigt, dragen de verschillende
overheden bij aan deze kosten. Het
rijk heeft deze verantwoordelijkheid voor
rijksmonumenten, de gemeente en de
provincie delen deze verantwoordelijkheid
voor gemeentelijke monumenten
in een koppelsubsidie. Prioritering van
subsidieaanvragen kan onder meer plaatsvinden
op basis van de attentiegebieden
op de beleidskaarten.
Door de stimulerende werking van de
gemeentelijke restauratiesubsidie voor
eigenaren is een groot deel van het restauratieachterstand
weggewerkt. De technische
staat van 85% van de Apeldoornse
In het eindeloos ogende stuifzand- en heidegebied staat plotseling een prachtig gebouw: voormalig
zendstation Radio Kootwijk. Het complex krijgt een nieuwe functie. Fotograaf: Bé Lamberts, Drachten.
monumenten is goed tot zeer goed
(onderzoek Monumentenwacht, 2005).
De gemeentelijke inspanningen blijven
erop gericht de technische staat van deze
monumenten goed te houden, zodat dure
restauraties voorkomen worden. Daarom
wordt bij beperkte financiële middelen
prioriteit gegeven aan instandhouding:
wat goed is, moet goed blijven. Er bestaat
nog wel een restauratieachterstand bij een
aantal gemeentelijke monumenten; nader
onderzoek moet uitwijzen welke omvang
deze heeft. Zonder overheidssteun komen
veel van deze noodzakelijke restauraties
niet van de grond. Uitstel van restauraties
leidt echter tot vervolgschade, waardoor
kosten verder toenemen en de Apeldoornse
topcollectie wordt bedreigd.
Het rendement van de overheidsbijdrage
kan fors worden vergroot door financiële
ondersteuning te verstrekken op basis
van het revolving fund. Dit systeem van
leningen maakt het mogelijk het geld na
aflossing van de lening weer opnieuw in
te zetten. In dit systeem blijft de provinciale
koppelsubsidie gegarandeerd. Voor
kleine bedragen blijft een subsidieregeling
bestaan.
Met de vele grafheuvels, monumentale gebouwen
en karakteristieke lanen, wijken en dorpen stelt
Apeldoorn zijn eigen topcollectie tentoon. Bewoners
en bezoekers krijgen door deze cultuurhistorische elementen
een beeld van de ontwikkelingsgeschiedenis,
de identiteit en het karakter van Apeldoorn. Het
beheer van deze cultuurhistorische of archeologische
objecten is kostbaar en complex, waarbij er een
grote verantwoordelijkheid ligt bij gemeente en
eigenaar.
doelstelling
• Een goede (bouwkundige) staat van de topcollectie van Apeldoorn.
• Een representatief monumentenbestand van archeologische en cultuurhistorische waarden.
Middel
• (Prestatie-)afspraken met woningcorporaties over de verbinding van
cultuurhistorie en herstructurering.
• Inventarisatie, selectie en plaatsing van objecten uit de periode 1940-1970.
• Revolving fund-systeem voor onderhoud en restauratie van monumenten/beeldbepalende
panden.
• Onderzoek naar gemeentelijke bescherming van archeologisch gevoelige gebieden, beheersafspraken
met grondeigenaren.
• Gebieden met de hoogste cultuurhistorische waarden krijgen/hebben een beschermend
bestemmingsplan.
Resultaat
• Gestreefd wordt om dit nieuwe subsidiesysteem op 1 juli 2006 van kracht te laten worden.