Apeldoorn - #1 (16.46 MB) - Educom Communicatie

doelstelling
• Cultuurhistorie in ruimtelijke proces-
sen moet leiden tot een mooier (hoge
ruimtelijke kwaliteit) en beter herkenbaar
(identiteitsvol) Apeldoorn.
Middel
• Verdere koppeling van cultuurhistorie,
archeologie en architectuur, landschap,
omgevingskunst, stedenbouw en duur-
zaamheid.
• Betrekken van cultuurhistorie in projecten
vanaf de Initiatieffase.
• Opstellen van een cultuurhistorische ana-
lyse bij nieuwe bestemmingsplannen en
projecten in de Programmafase.
• Cultuurhistorische inbreng bij her-
bestemmingsvraagstukken.
In de initiatieffase van een project wordt
een quick-scan uitgevoerd naar de
cultuurhistorische waarden van het
plangebied. De resultaten van deze scan
worden door de cultuurhistoricus
ingebracht in de projectgroep en verwerkt
in het Programma van Eisen. Krijgt het
project een vervolg, dan wordt in de
Programmafase een cultuurhistorische
analyse gemaakt.
In deze analyse worden de kwaliteiten van
het gebied beschreven en worden
aanbevelingen gedaan die als handvat
dienen voor de ontwerper.
In de projectgroep streeft de cultuurhistoricus
naar een product dat bijdraagt aan de
kwaliteit en identiteit van Apeldoorn.
“De topcollectie van
Apeldoorn”
Nederland is een museumland. Elk museum toont zijn eigen waardevolle collectie met trots aan een zo breed
mogelijk publiek. Wie kent niet de Nachtwacht of Van Gogh’s Zonnebloemen? Gelukkig zijn deze topstukken
door iedereen te bewonderen, ondanks of, beter nog, dankzij de bescherming van hoge hekken en dikke deuren.
Zonder het wellicht te beseffen, beschikt ook Apeldoorn over een topcollectie cultuurhistorische objecten die gezien
mag worden en waar wij trots op zijn.
Bovengrondse objecten
De monumentenlijst biedt inzicht in de
topstukken van Apeldoorn. Door een
zorgvuldige inventarisatie, waardering en
selectie zijn cultuurhistorische objecten op
deze lijst gezet, na advies van de cultuurhistorische
adviescommissie. De objecten
vertegenwoordigen een representatief deel
van de lokale ontwikkelingsgeschiedenis
en zijn zodoende een kapitale erfenis.
Van elk monument is een redengevende
beschrijving beschikbaar, waarin de waarden
zijn vastgelegd die in stand gehouden
moeten worden. Inmiddels is er een
representatief monumentenbestand van
objecten die gebouwd zijn vóór 1940.
Alleen wanneer er nieuwe feiten bekend
worden, nieuwe inzichten ontstaan, of
als het object nog niet bekend is, kan op
incidentele basis nog een vooroorlogs object
worden toegevoegd. De ontwikkeling
van Apeldoorn na 1940 is zeer beperkt
in kaart gebracht. Zo komen er op de
monumentenlijst nauwelijks objecten uit
deze wederopbouwperiode voor. Om ook
deze (vaak onverwachte) kwaliteiten in
beeld te brengen, wordt in navolging van
de Rijksdienst voor Monumentenzorg in
Apeldoorn een inventarisatie, selectie en
plaatsing uitgevoerd van de bouwperiode
vanaf 1940 tot 1970.
Bovengrondse gebieden
Door de samenhang van stedenbouwkundige
en/of de landschappelijke
structuur, het groen en de infrastructuur
kent Apeldoorn een aantal beschermde
stads- of dorpsgezichten. Daarvoor is een
speciaal bestemmingsplan ontwikkeld.
In combinatie met een zwaar welstandsniveau
is hiermee de karakteristiek van
het gebied gewaarborgd. Ontwikkelingen
in het gebied blijven mogelijk maar
moeten voldoen aan een hoge ruimtelijke
kwaliteit die passend is. Ditzelfde wordt
nagestreefd voor gebieden met de hoogste
cultuurhistorische attentiewaarde. De
monumentenverordening voorziet voor
deze gebieden in regelgeving. Met een
vastgestelde cultuurhistorische beleidskaart
als nieuw instrument vervalt de noodzaak
om nieuwe gemeentelijk beschermde
stads-, of dorpsgezichten aan te wijzen.
Omdat het bestand aan beeldbepalende
panden gerelateerd is aan gebiedsbescherming,
wordt dit in principe alleen nog
uitgebreid met panden in rijksbeschermde
gezichten.
In wederopbouwwijken ligt een herstructureringsopgave,
waarbij cultuurhistorische
waarden een rol spelen. In deze
gebieden zit de grootste waarde in de
samenhang tussen gebouwen, structuren
en openbare ruimte en minder in het
individuele object, zoals in vooroorlogse
wijken. Steeds meer mensen ontdekken
de (verborgen) kwaliteit die in de jaren
vijftig en zestig van de vorige eeuw is
gerealiseerd door nieuwe werkwijzen,
Wanneer wordt een gebouw of
object een: Gemeentelijk monument archeologisch monument
• Architectuurhistorische waarde
• Cultuurhistorische waarde
• Stedenbouwkundige waarde
• Zeldzaamheidswaarde
• Zeldzaamheidswaarde
• Omgevingswaarde
• Cultuurhistorische waarde
11 | 35
4
I-nstandhouden