Hoogstaand caput à terme - Gynaecologie - Máxima Medisch Centrum

VSV: Verloskundige kringen van: de Kempen-Eindhoven-Geldrop
Máxima Medisch Centrum
Transmurale richtlijn 4
Datum invoering: juni 2004
Datum revisie: mei 2009 (ongewijzigd)
Hoogstaand caput à terme
Inleiding:
Bij primigravida daalt over het algemeen het caput in rond 34/35 weken zwangerschapsduur.
Bij multigravida kan de indaling pas plaatsvinden durante partu, maar ook eerder.
Primigravidae die een niet ingedaald caput hebben aan het begin van de baring, hebben een
groter risico op een langdurige ontsluiting en uitdrijving en een grotere kans op een SC ;
slechts 18-20% bevalt onder de leiding van de 1 e lijn, 80% in de 2 e lijn waarvan 50-60%
vaginaal.
Definitie: van hoogstaand caput :
Wanneer bij beoordeling van de indaling van het voorliggend deel (caput), met behulp van de
vierde handgreep van Leopold, dit nog niet in de bekkeningang is gepasseerd of, dat de
schouder van de foetus bijna een handbreedte van de symfyse is verwijderd. Bij een AD van
36/37 weken.
Voorkomende pathologie :
- Blokkades bekkeningang: myoom, ovariumtumor, placenta praevia, uterusanomalie
- Macrosomie
- Afgeweken hoofdligging
- Congenitale afwijkingen van de foetus
Baringsuitkomst :
Er is een aantoonbaar groter risico op langdurige ontsluiting en uitdrijving, geen verhoogd
risico op vaginale kunstverlossingen, maar wel verhoogd risico op SC.
Een CBBI heeft geen invloed op de foetale conditie.
Incidentie prolaps navelstreng : 0,14% tot 0,63%
Beleid bij AD 37wk en CBBI :
Nullipara: consult 2 e lijn en belinstructies
Multipara: echo en belinstructies
Belinstructies: wat te doen als vliezen breken
1. zo snel mogelijk gaan liggen en indien elders (winkel) ga rustig naar huis en ga dan
liggen
2. direct contact opnemen met verloskundige en vertellen dat het hoofd niet was
ingedaald bij de laatste controle
3. vertellen wat het risico is: kans op uitzakken van de navelstreng of handje
Actie : zelf direct gaan kijken of achterwacht inschakelen

-2-
Tip: Advies voor cliënt: bij spontaan breken van vliezen, direct gaan liggen en even wachten
tot grootste hoeveelheid vruchtwater is afgelopen, dan opstaan, naar huis gaan en de
verloskundige bellen.
Beleid durante partu:
Dit geldt voor alle zwangeren: primi-en multi para
Gebroken vliezen:
• Met weeën activiteit: Uitwendig zwangere onderzoek en CT luisteren, indien caput
hoog staat: VT, indien navelstreng te palperen, direct vervoer per ambulance naar
ziekenhuis, tevens afdeling en gynaecoloog inlichten.
Discussie: Zelf meegaan en hoofd hoog houden
Blaas vullen
Wat te doen bij vergevorderde ontsluiting
• Zonder weeënactiviteit: Uitwendig zwangere onderzoek en CT luisteren, indien caput
hoog staat (= 3 cm.: en hoogstaand caput: naar kliniek met eigen vervoer, samen met
verloskundige, na 1/1,5 uur opnieuw vordering beoordelen.
Geen goede vordering:overdracht .
Bij goede vordering in ontsluiting maar persisterend hoogstaand caput: bij primi:
Overdracht.
Bij multi: B/D situatie consult
Literatuur:
1. Prediction of difficult vaginal birth and of caesarean section for cephalopelvic
disproportion in early labour. MM Abotbol, M Bowen-Ericksen, et al J Mat Fetal Med
8:51-56; 1999
2. Niet ingedaald caput: niet pluis..? YHCM van Zwam, M Hoekstra, JMJ Sporken ;
Ned Tijd Obst Gyn 11: 185-7; 1998
3. Verloskundig Vademecum 2003; verloskundige indicatie lijst
4. Hoogstaand caput bij nullipara : scriptie A Backx, N Stienstra, Vroedvrouwen
school Kerkrade, maart 2003
5. Unengaged vetex in nulliparous women in active labor. A risk factor for caesarean
delivery. S Falzone, SP Chauhan et al. J Reprod Med 43(8): 676-80; 1998.
6. The fetal-pelvic index has minimal utility in predicting fetal-pelvic disproportion.
JE Fergusson 2nd, YG Newberry et al. AM J Obstet Gybaecol 179(5): 1168-92; 1998.
Leden van de werkgroep: Nelleke van Binsbergen; Willy Wyers en Marlies Kluiters