Determinanten huishoudelijk energiegebruik - Instituut Samenleving ...

Determinanten huishoudelijk energiegebruik Universiteit Antwerpen, STEM
Suggesties i.v.m. structurele strategieën: fysieke instrumenten
Er waren slechts 2 suggesties i.v.m. fysieke instrumenten, met name:
96
• de toelevering van energie per maand beperken, door middel van een soort
budgetmeter voor iedereen. Deze suggestie kreeg een rode kaart, omdat
ze ruikt naar indoctrinatie en collectivisme (“wij weten wat goed is voor u”);
• het verplicht maken van warmteverdelers in appartementsgebouwen. De
bewoners krijgen hierdoor een factuur op basis van hun effectief
energiegebruik en niet op basis van een gemiddelde. Deze suggestie kreeg
eveneens een rode kaart: dergelijke maatregel wordt al voor 85 %
toegepast en heeft slechts een beperkt effect.
Het gebruik van fysieke instrumenten om energiebesparing bij gezinnen aan
te moedigen kreeg m.a.w. weinig bijval in het panel.
Suggesties i.v.m. structurele strategieën: financiële instrumenten
Het panel opperde de volgende suggesties i.v.m. financiële instrumenten:
• het verhogen van de BTW op energieopslorpende toestellen en het
verlagen van de BTW op energiezuinige toestellen. De BTW verlagen zal
een groot energiebesparend effect hebben omdat mensen zeer gevoelig
zijn voor financiële voordelen, maar de vraag is: “wie zal dat betalen?”. De
BTW verhogen zal eveneens een groot energiebesparend effect hebben,
omdat de duurdere (energie-onvriendelijke) toestellen zich uit de markt
zullen prijzen;
• energie duurder maken (de energieprijs verhogen) d.m.v. ‘taksen’, en iets
nuttigs doen met deze taksen, bijvoorbeeld gebruiken voor premies om
energiezuinig wonen aan te moedigen. Het verhogen van de energieprijs
moet men maatschappelijk aanvaardbaar maken door de verkregen
middelen goed aan te wenden. Deze suggestie kreeg één rode kaart: een
deelnemer vreest voor het “Mattheus-effect” 21 : het zullen vooral de hoger
opgeleiden, de mensen met tijd en kennis en met een hoger inkomen zijn
die het meest energie zullen besparen en zo ook hogere kosten zullen
vermijden;
• men moet de rijkeren meer laten betalen, want zij zijn (waarschijnlijk) de
grootste energiegebruikers;
• het systeem van de ‘derde partij financiering’ (‘third party financing’)
toepassen. De overheid schiet het geld voor om energiebesparende
maatregelen door te voeren, en wordt terugbetaald op basis van de
gerealiseerde kostenbesparingen. De motivatie is dat men op die manier
vooral de jonge bouwers – al zijn zij niet de enige groep met
budgetproblemen – zal aanmoedigen te investeren in energiebesparende
maatregelen. Het bereiken van de jonge bouwers is belangrijk, omdat zij
een belangrijke voorbeeldfunctie voor de toekomst hebben. Een andere
motivatie is dat isolatie de meest kostenefficiënte maatregel is, en dat de
financiering daarvan net de grootste hindernis is voor lage inkomens.
21 “Want wie heeft, hem zal gegeven worden en hij zal overvloed hebben; maar wie niet heeft,
hem zal ook ontnomen worden, wat hij bezit” Mattheus, Hoofstuk 13, vers 13.