Periodiek 50 - Stichting Vredescentrum Eindhoven

Relatief veilig met kernwapens
Pleidooi voor wereld zonder kernwapens mist realiteitszin
door generaal majoor bd. A.J. van Vuren
VredesTertsPeriodiek Stichting Vredescentrum Eindhoven
Het is makkelijk om je te laten meeslepen met de gedurfde en verfrissende
ideeën van de Amerikaanse president Barack Obama. Door
zijn recente betoog in Praag bijvoorbeeld, waarin hij pleitte voor
een kernwapenvrije wereld. Wie kan daar tegen zijn? De vraag is
echter hoe groot het werkelijkheidsgehalte van dit streven is.
Obama relativeerde zijn voorstel zelf al door te zeggen dat hij de afschaffing van alle kernwapens
misschien niet meer zal beleven. En hij is pas 47! Maar zou zijn voorstel op lange
termijn dan wel haalbaar zijn? Ooit was de fabricage van kernwapens absolute toptechnologie,
maar zoals dat met vrijwel alle technologie gaat, leren anderen na verloop van tijd
het kunstje ook. En dat is nu juist het probleem: je kunt kernwapens wel afschaffen, maar de
kennis om die wapens te vervaardigen blijft bestaan. Dus kan ook na nucleaire ontwapening
een land of zelfs een terreurorganisatie kernwapens gaan maken.
Obama zegt dat landen die dan toch weer kernwapens willen gaan maken, daarvan met
straffen moeten worden weerhouden. Dat lukt natuurlijk evenmin als in het verleden, toen
men Israël, India en Pakistan niet van kernwapens wist af te houden. En tegenwoordig weet
de ’internationale gemeenschap’ ook al geen definitief eind te maken aan het nucleaire
wapenprogramma van Noord-Korea en het – veronderstelde – kernwapenproject van Iran.
Niet alles aan kernwapens is trouwens slecht. Geen enkel land dat kernwapens bezit, is met
kernwapens aangevallen. De Koude Oorlog werd nooit een hete oorlog, juist omdat men
elkaars kernwapens vreesde. Wanneer je kernwapens hebt, ben je dus betrekkelijk veilig.
Daarnaast kun je wanneer je kernwapens hebt minder conventionele strijdkrachten aanhouden.
Een klein land als Israël kan geen conventionele strijdmacht in stand houden die
opgewassen is tegen de conventionele overmacht die de Arabieren in potentie kunnen realiseren.
Kernwapens zijn dus relatief goedkoop én compenseren het verschil in bevolkingsgrootte.
Rusland is een ander voorbeeld. Dat land telt 142 miljoen inwoners en dat aantal daalt gestaag.
In Siberië, dat rijk is aan grondstoffen, is de bevolkingsdichtheid bijzonder laag. Dat deel
van Rusland grenst over 6000 kilometer aan het naar grondstoffen dorstende China met 1,3
miljard inwoners. De Russen kunnen een eventuele Chinese dreiging niet met conventionele
strijdkrachten het hoofd bieden, maar wel met kernwapens.
Obama wil de Amerikaanse kernwapens niet ineens afschaffen, maar reduceren in het
tempo waarin andere kernmachten afbouwen. Er zijn thans circa 25.000 kernwapens in de
wereld waarvan de Amerikanen en de Russen samen ongeveer 90 procent bezitten. Het is te
hopen dat Obama met de Russen nieuwe verdragen sluit over evenwichtige vermindering
van hun kernwapens. In dat geval kunnen die twee landen met meer recht van spreken bij
andere kernwapenmogendheden aandringen op vermindering van hun nucleaire arsenaal.
Zij kunnen dan ook met groter moreel gezag aan landen die kernwapens ontwikkelen de eis
stellen daarmee te stoppen. Algehele afschaffing van kernwapens is echter een illusie, omdat
de kennis om ze te maken nu eenmaal bestaat. Bovendien bieden kernwapens door hun
afschrikkende werking veiligheid tegen zowel nucleaire als conventionele aanvallen. Dat is
geen leuke boodschap, maar wel een reële.
Dit artikel is overgenomen uit het Eindhovens Dagblad van 11 april 2009
Jaargang 18, nr 50, september 2009
25