Meulenho≠ | Manteau - Library

24
[fragment]
OPTIES EN ARGUMENTEN
Er waren onderwerpen genoeg om over te schrijven.
Meer zelfs, de wereld zat er helemaal mee volgepropt.
Maar waar hij dit dilemma vroeger als een struikelblok
ervaren had, besefte hij nu dat het geen enkele
rol speelde bij de distillatie van zijn gedachten. Hij
hoefde geen keuze te maken en begreep dat eender
welk onderwerp bruikbaar was als het erop neerkwam
de tekst verder te stuwen. Zo kon het thema
bijvoorbeeld het schrijven zelf zijn. Daarnaast kon
ook het semantische mijnenveld waarmee de taal zich
zo vernuftig wapende, onvermoede mogelijkheden
bieden. Toch leken dit soort benaderingen hem
nogal vanzelfsprekend, om niet te zeggen banaal.
Evenmin werd hij aangetrokken tot een roman met
een klassieke verhaalstructuur, want daar voelde
hij zich allerminst rijp voor. Nee, zijn ambities lagen
eerder op een hypothetisch niveau waarbij het
verhaal steeds andere richtingen uit kon gaan als
het dreigde vast te lopen in een inhoudelijk conflict.
In hem schuilde nog steeds een belhamel die wilde
ontdekken wat er gebeurde als je doktertje speelde
met taal en hij beschouwde haar als een ontembare
furie die hij met de grootste behoedzaamheid moest
verleiden. Maar het leek wel of hij de wilskracht
ontbeerde om de seismische trillingen van het
bestaan op een pertinente manier te kunnen registreren.
Bovendien vormde de bijna ziekelijke, obsessionele
drang naar perfectie een obstakel dat hem ervan
weerhield om zich in alle vrijheid te ontplooien.
Als schrijver moest je echter leren aanvaarden dat
je je onderbewuste nooit de baas werd. Het enige
waarop je kon hopen, was dat de toegang daartoe
je nooit werd ontzegd. Hij koos ervoor om het
moeilijkste pad te bewandelen omdat hij zichzelf
wilde blijven verrassen. Terwijl menig schrijver zich
angstvallig schuilhield achter het strenge masker van
de vorm, wilde hij zijn subjectieve blik in alle onbevangenheid
over de wereld laten glijden. En klopte
het adagium trouwens wel dat de meester zich toonde
in de beperking? Er leek maar geen einde te komen
aan de lagen betekenis die hij zorgvuldig van
de werkelijkheid afschraapte, maar waar deze
tijdrovende bezigheid hem uiteindelijk brengen zou,
kon hij niet vermoeden. Eén ding stond echter vast.
Als hij wilde dat het boek hem de antwoorden zou
verschaffen waarnaar hij zo koortsachtig zocht,
moest hij blijven doorgaan tot op het bot. En als dan
bleek dat het uit broosheid brak, moest hij daar
genoegen mee nemen. Er was geen andere manier
waarop hij de ontgoochelingen waarmee het leven
hem zo genadeloos opzadelde, te boven kwam. Als
een scheermes sneed de werkelijkheid door de ziel en
slechts een grenzeloze verbeelding kon die wonde
stelpen. Onophoudelijk raasde het besef van zijn
eigen sterfelijkheid door zijn bewustzijn en hij was
ervan overtuigd dat taal een fundamentele rol kon
spelen bij het veruitwendigen van deze melancholische
stemming. Ook de stuurloosheid waarmee hij
aanvankelijk zo berustend door het leven had
gekuierd, leek hij eindelijk te hebben overmeesterd.
Nu de geest uit de fles was, voelde hij dat er hem niets
meer kon gebeuren. Resoluut koos hij ervoor om zijn
eigen weg te bewandelen. Wat anderen daarvan
dachten, liet hem volkomen koud. Maar waar hij
vroeger had geaarzeld om zich bloot te geven,
begreep hij nu dat hem geen andere keuze restte
wilde hij begrepen worden. Alleen als de lezer zich
bereid toonde de stortvloed van woorden te trotseren,
kon hij de schrijver leren kennen. Bestond er een
mooiere manier om elkaar te ontmoeten? De reden
waarom je schreef, onthulde zich pas als je toegewijd
luisterde naar wat de taal je trachtte te vertellen. Een
tekst kreeg pas draagkracht als de gedachten die de
uitputtende reis door de geest van de schrijver
hadden doorstaan, condenseerden tot een harmonieus
geheel. Om de weg van het woord te mogen
bewandelen, moest je jezelf opofferen. Maar klonk
dat niet nogal dramatisch? Misschien bekeek hij het
allemaal veel te ernstig en was het schrijven gewoon
een aangename manier om de dag door te komen, net
zoals tekenen en schilderen dat vroeger waren
geweest. Later had hij er dan voor gekozen om een
conceptuelere weg te bewandelen alvorens te ontdekken
dat het leven zelf was uitgegroeid tot een uiterst
weerbarstig concept met een bizarre, onomkeerbare
ontknoping.