Een drieluik over driehonderdvijftig jaar proeflokaal De Drie Fleschjes

Michiel
Adriaensz.
de Ruyter.
12
Tijdens de voorlopig laatste restauratie van de
Nieuwe Kerk, van 1959 tot 1980, moeten de
aanpalende bijgebouwen rond de kerk grotendeels
tot de grond toe worden afgebroken en in
tegenovergestelde richting van de grond af
weer worden opgebouwd. Tijdens deze bouwwerkzaamheden
blijken er bij de hei-voorbereidingen
onder de grond grote aantallen schedels
en botten netjes opgestapeld te liggen. Die
zijn daar waarschijnlijk terecht gekomen bij
het ruimen van de kerkhoven in en rondom de
kerk. De stoffelijke resten worden
alsnog op gepaste wijze herbegraven.
Ondanks dat het in 1676 al
26 jaar geleden is dat
Michiel Adriaenszoon de
Ruyter acte de présence
gaf bij de opening van
taveerne De Drie Fleschjes,
draagt men het stoffelijk
overschot van deze in april
te Syracuse dodelijk gesneuvelde
zeeheld gedurende vier
uur in een plechtige stoet door
de stad. Toch is de omvang van
Amsterdam nog dusdanig bescheiden, dat een
goed halfuurtje doorlopen volstaat om de
gehele stad te doorkruisen, zonodig met stoet.
Mogelijk worden de plechtige dragers per uur
betaald. En Michiel Adriaenszoon de Ruyter
zelf zou zich in zijn laatste houten werkplaats
niet vervelen tijdens een vierurig
verblijf op de stoep van
taveerne De Drie Fleschjes. De
bijzetting in het later in de Nieuwe
Kerk voor hem te bouwen praalgraf
wordt bekostigd door de Staten-
Generaal. De plechtigheid bevalt
kennelijk dermate goed, dat
naderhand nog ruim 50 van
zijn nazaten in het knekelhuis
zullen worden bijgezet.
In de nadagen van het 'Eerste Stadhouderloze
Tijdperk', zo rond 1670, loopt Baruch de
Spinoza opgetogen taveerne De Drie Fleschjes
binnen. Hij heeft zijn eerste traktaat 'Tractatus
Theologico-politicus' gepubliceerd. Spinoza
noemt Amsterdam, onder het genot van een
Voorburgh-citroenbrandewijn-schilletje met
rode pomerans-elixer, "een voorbeeld van een
gemeenschap waarin mensen van allerlei
naties en sekten in hoogste gezindheid met
elkaar samenleven". En, alsof hij het verbod op
zijn traktaat in 1674 al voorziet, zegt hij tegen
het kombof (betaalhokje in de hoek achterin de
taveerne, later ook wel 'roefje' genoemd) leunend,
"dat iedereen moet worden toegestaan
om te denken wat hij wil en uit te spreken wat
hij denkt".
Volgens Onno Boers in De Courant/Het Nieuws
van de Dag van 3 augustus 1996, wordt in het
begin van de vijftiende eeuw aan de Nieuwe
Zijde, tussen de Gravenstraat en de
Schoolstraat - de latere Zwarte Handsteeg - een
stadsschool gevestigd, die men de 'Latijnse
School' noemt en als zodanig de voorloper is
van het gemeentelijk Barlaeus Gymnasium.
Aan de Gravenstraat komt een natuurstenen
toegangspoort met het opschrift Disciplina
Vitae Scipio (kennis is de staf des
levens). Tijdens de opening van
taveerne De Drie Fleschjes staat
de Latijnse School een
bouwval te worden. In
1666 verhuist de school