Een drieluik over driehonderdvijftig jaar proeflokaal De Drie Fleschjes

Raphael Holinshed prijst in 1577 het levenswater in
zijn 'Kronieken van Engeland, Schotland en Ierland'
aldus:
De limericks
van TIP
VAN BOOTZ.
Gedurende vele
jaren kan men
met een originele
limerick een fles Tip
van Bootz winnen.
Een kleine selectie uit
de beste inzendingen
mag hier uiteraard
niet ontbreken.
"Aqua vitae vertraagt de ouderdom,
versterkt de jeugd, begunstigt de
spijsvertering, maakt het slijm los,
verdrijft de zwaarmoedigheid, verblijdt
het hart, geneest waterzucht,
bevordert het urineren, verpulvert
nierstenen, drijft niergruis uit, blaast
winderigheid uit, beschermt het
hoofd tegen duizelingen, de ogen
tegen draaierigheid, de tong tegen
lispelen, de mond tegen snurken, de
tanden tegen klapperen en de keel
tegen rochelen; het behoedt de slokdarm
voor verstikking, de maag voor
kwelling en het hart voor zwelling;
het bewaart de handen voor beving,
de zenuwen voor krimping, de beenderen
voor schrijning en het merg
voor verweking."
Ook in de vaderlandse artsenijkunst viert de alchimie
hoogtij, getuige het arsenaal aan kwalenbezweerders
uit die tijd:
Anticorbuticum of scheurbuiklikeur is een geneesmiddel
van scheepsarts Cornelis Bontekoe, met in de
alcohol verwerkt foelie, nootmuskaat, kruidnagelen,
citroen- en sinaasappelschillen. Het geheel wordt flink
gezoet en is ook in trek bij niet-scheurbuiklijders.
Om kolieken te verdrijven mengt men jenever met
rabarber, gentiaan en aartsengelenwortel.
Tegen maagpijn neemt men jenever waarin aloë en een
handvol bloemen zijn gemengd. Dit mengsel moet dan
eerst acht dagen in de zon staan.
Tegen jicht werkt jenever waarin hulstbessen zijn
getrokken.
Tegen geelzucht neme men jenever waarop tijm is
getrokken.
Problemen met de urinewegen lost men op door
absintkruid met een rauw ei inclusief de schaal fijn te
stampen in een vijzel, daarbij een glas jenever gieten en
de gebonden massa in een doek verpakken en vier maal
daags op de nieren of de blaas leggen.
Ter bestrijding van winderigheid stukken palmwortel,
venkelknol en knoflook goed laten drogen, fijnhakken
en op jenever zetten. Op de nuchtere maag een eetlepel
innemen.
Tegen cholera zet men op een goed gesloten fles
Nederlandse van granen gestookte zuivere jenever
gedurende drie dagen een mengsel van in
kleine stukjes gesneden van steeds een
half ons kalmoeswortel, heggerankknol,
gele gentiaan en aartsengelenwortel.
P.C. van Boetzelaer
21