HeerlijkHeden - Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek

Een linnenblekerij buiten
Haarlem. Naar Gerard van
den Eeckhout (1621-1674)
76 I HeerlijkHeden
de zeventiende eeuw onder meer schepen van Heemstede was. Daarnaast werd
Wouter Dirkszn.van Bourgondiën tussen 1633 en 1656 diverse keren aangesteld
als molenmeester van deVeenpolder. Deze polder stond onder toezicht van het
Hoogheemraadschap Rijnland. Het dagelijkse bestuur van deVeenpolder 6 was
in handen van molenmeesters (ook wel poldermeesters genoemd). Zij hielden
onder andere de afwatering in de gaten, stelden jaarrekeningen op en adviseer­
den de dijkgraaf en hoogheemraden. Net als de Heemsteedse schepenen bleven
molenmeesters slechts één jaar in functie. Het voorbeeld van Wouter Dirkszn.
van Bourgondiën laat echter duidelijk zien dat het mogelijk was om meermaals
tot molenmeester te worden benoemd.
DeVeenpolder (opgeheven in 1983) lag op het grondgebied van zowel Heem­
stede als Haarlem, ruwweg tussen de huidige Leidsevaart en de Houtvaart. Haar­
lem en Heemstede waren dus allebei verantwoordelijk voor het beheer van de
polder. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de aanstelling van de molenmeesters. In het
Archief van de Heerlijkheid Heemstede bevindt zich een lijst van de molenmees­
ters van deVeenpolder die begint in 1632 en die doorloopt tot in de achttiende
eeuw 7 . In 1632 worden er in totaal vier molenmeesters vermeld: twee uit Haar­
lem en twee uit Heemstede.Vanaf 1633 ontbreken op de lijst de namen van de
uit Haarlem afkomstige molenmeesters.Waarschijnlijk vond de samensteller van
de lijst het toen niet meer nodig om deze namen te noteren. Hoewel de door
mij geraadpleegde bronnen hier niets over melden, werden de uit Heemstede
afkomstige molenmeesters van deVeenpolder waarschijnlijk benoemd door de
ambachtsheer van Heemstede.
Gerrit Corneliszn. van Bourgondiën kwam niet uit een blekersfamilie.Wouter
Dirkszn.van Bourgondiën was voor zover bekend landbouwer,terwijl Cornelis
Wouterszn. van Bourgondiën (de vader van Gerrit) onder meer als herbergier
zijn brood verdiende. In 1670 kocht Cornelis Wouterszn. van Bourgondiën
voor 1800 gulden de neringrijke herberg'de Blauwe Engel' van Hendrik Corszn.
Heemskerk 8 . Deze herberg was gelegen in de heerlijkheid Heemstede aan het
voetpad 'in den Hout' (het bosgebied tussen Haarlem en Heemstede). Na het
overlijden van Cornelis werd de herberg beheerd door zijn weduwe Cornelia
Klaasdr. In de jaren negentig van de zeventiende eeuw wordt zij in de bronnen
regelmatig vermeld als tapster in de Blauwe Engel 9 . Cornelia Klaasdr. werd bij
het uitbaten van de herberg onder andere geholpen door één van haar schoon­
zoons. In 1695 was Jan Klaaszn. Pelms namelijk tapper in de Blauwe Engel. Hij
was getrouwd met Adriaantje Cornelisdr. van Bourgondiën.Toen Cornelia in
1697 overleed, nam haar zoon Jan Corneliszn. van Bourgondiën de herberg
over 10 Jan Corneliszn. van Bourgondiën heeft zich net als zijn grootvader Wouter
verdienstelijk gemaakt voor de
Heemsteedse dorpsgemeen­
schap. Zo werd hij tussen 1695
en 1705 verscheidene keren
aangesteld als armmeester
en als molenmeester van de
Schouwbroekerpolder". Deze
polder (bedijkt omstreeks 1623
in opdracht van ambachts-