HeerlijkHeden - Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek

gebleekt. Slijting was een zeer grof
linnen weefsel. In tegenstelling
tot lijnwaad- of garenblekerijen,
konden kleerblekerijen zonder al
te grote financiële inspanningen
worden opgericht. Daarom stonden
kleerblekers veelal in minder hoog
aanzien dan hun collega's die linnen
en garen bleekten'.
De omgeving rond de huidige
Blekersvaartweg ontwikkelde zich
tot het centrum van de Heem-
steedse kleerblekerij. Aanvankelijk
was dit gebied nog woeste duin-
grond, maar heerAdriaan Pauw
besloot de hier gelegen duinen af te
zanden. Daartoe liet hij rond 1631
een zandvaart graven 2 . Deze zand-
vaart kreeg de naam 'Heerenzand-
vaart' (vernoemd naar ambachts­
heer Adriaan Pauw). Het duinzand
AAHLEM
IN HET
POLDERLAND,
werd met paard en wagen naar de zandschuiten gebracht.
Langs de Heerenzandvaart werd namelijk een 'vrije wech ende ganckpadt voorden
sanders' aangelegd dat altijd zes Rijnlandse voeten breed diende te zijn 3 . Dit pad is
in 1645/1646 vervangen door een laan die de Heerenlaan werd genoemd (thans
de Kerklaan) 4 . Op de afgezande gronden langs de Heerenzandvaart vestigden zich
diverse kleerblekerijen. In plaats van zand werd nu de was door beurtschippers
via de zandvaart vervoerd.
In 1660 is haaks op de Heerenzandvaart een nieuwe vaart gegraven. Hierlangs
loopt tegenwoordig de Blekersvaartweg.Vanwege de vele (kleer)blekerijen in
deze omgeving werd/wordt dit deel van de Heerenzandvaart ook wel Blekers-
vaart genoemd 5 . Diverse aan de Blekersvaartweg gevestigde kleerblekerijen
wisten het tot in de twintigste eeuw vol te houden. Bekende namen zijn onder­
meer Beelen.Van der Horst,Van Houten, Peeperkorn en Rhee.
In 1689 werd de Heerenzandvaart wederom uitgebreid met een zijtak, die even­
wijdig liep aan de huidige Raadhuisstraat. Dit deel van de Heerenzandvaart - met
het bekende Vaartkantje - is in 1967 gedempt.
In dit blad zijn de kleerblekerijen aan de Blekersvaartweg al verschillende malen
besproken. Daarom zal ik mij in dit artikel richten op een kleerblekerij die aan de
in 1689 gegraven zijtak van de Heerenzandvaart gelegen was.
De betreffende blekerij behoorde aan het eind van de zeventiende eeuw toe aan
Gerrit Corneliszn. van Bourgondiën.
Gerrit Corneliszn. van Bourgondiën
Voordat de kleerblekerij zelf aan bod komt, zal ik eerst kort een beeld schetsen
van de sociale achtergrond van Gerrit Corneliszn. van Bourgondiën. Gerrit was
een kleinzoon van Wouter Dirkszn. van Bourgondiën, die in de jaren twintig van
De polders rond Haarlem
(met de Veenpolder en
Scbonweroekerpolder)
HeerlijkHeden I 75