HeerlijkHeden - Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek

Overzicht van afbeeldingen
Alle versies van "De ambassadeur der Labberlotten" met hetzelfde thema zijn
inhoudelijk veelal verschillend, zonder verlies van de meest wezenlijke elementen.
Cornells Troost gaf zich de moeite de kluchtige scène meermaals te verbeelden,
en wist zonder klakkeloos kopiëren de geslaagde compositie subtiel te variëren.
Waar van toepassing is het oeuvrecatalogusnummer in het standaardwerk over
Cornells Troost van J.W.Niemeijer aangegeven (6)
A Werk van Cornelis Troost
1) Tekening uit 1739. Amsterdam, Koninklijk Oudheidkundig Genootschap, 1739.
Troost schreef op de keerzijde "Vertooning van den Ambassadeur van Maroc-
cen in den hout (en nog 4 regels die in later tijd onleesbaar zijn gemaakt).
Niemeijer 891 T
2) Tekening (penseel in zwart en grijs) uit 1742. Haarlem,Teylers Museum.
Niemeijer 890 T
3) Waterverf uit 1742 in Teylers Museum
4) Olieverfschildering. Zonder jaar (circa 1740-1742). Amsterdam, Rijksmuseum
(cat.nr.2326-A7), in bruikleen aan gemeenteVelsen in Museum Beeckestijn.
(het schilderij werd in 1963 aangekocht van de Clifford Duits Gallery in
Londen). Niemeijer 892 S
5) Gouache uit 1748. In: St. Petersburg, Hermitage Museum. Niemeijer 893 T
6) Schetstekening (gouache) in zgn. Nelri-serie. Den Haag, Museum Mauritshuis.
Niemeijer 654-aT
B Prenten
i ) door Pelletier (7), tussen 1757 en 1764, uitgegeven door RFouquet jr. naar
tekening van Troost uit 1748 (destijds in bezit van Cornelis Ploos van Amstel,
thans thans in Hermitage). N
2) door Abraham Delfos, omstreeks 1760 uitgegeven doorAdrianus Hupkes,
naar het olieverfdoek (thans in Beeckestijn).Titel "De Misleyden'V'Les Abusée
(abusievelijk zonder s).
3) en 4) Beide voorgaande etsen zijn in 1811 met 34 op het werk van Troost
gebaseerde personen nogmaals afgedrukt en uitgegeven door kunsthande­
laar E.Maaskamp te Amsterdam, nadat deze oorspronkelijke koperplaten in
handen had gekregen.
5) In Duitsland is het tafereel in 1790 gekopieerd door Johann Georg Penzel
(1754-1809) naar de prent van Delfos.
Noten
(1) Aldus het prospectus van de kunsthandelaar en -uitgever E.Maaskamp, in 1811 verschenen bij de
uitgave: 'Tafereelen uit het Burgerlyk leven van de Hollanders in de XVIIIe eeuw, door Cornelis Troost'.
Een verzameling van 36 prenten (inclusief 2 van het tafereel 'De Ambassadeur der Labberlotten' (door
Pelletier en Delfos) alsmede I door Pettelie(r) 'Gezigt van de Herberg Het Bokje in de Haarlemmer­
hout'.Volgens de prospectus:"eene plaats van ongebondenheid te dier tijden", tevens beschreven als
"één der plaatsen, waar de oorzaak van veel kwaads voor velen was te zoeken".
(2) Zie:Thümmel, A.M.von. Reise in den mittäglichen Provinzen von Frankreich im Jahr 1785-1786.
Erster Theil. Leipzig, 1791. Over de herberg te Helmstedt, zie: Goethes Annalen (1805), Sämtliche
Weke, Jubiläums-Ausgabe. Band XXX, Annalen. In het commentaar op pagina 455 wordt volgens
J.W.Niemeijer Cornelis Troost als schilder van het oorspronkelijke tafereel genoemd.
HeerlijkHeden I 73